| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमानवत्थु-अट्ठकथा • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
४. चतुत्थपीठविमानवण्णना
4. Catutthapīṭhavimānavaṇṇanā
पीठं ते वेळुरियमयन्ति चतुत्थपीठविमानं। इमस्सापि वत्थु राजगहे समुट्ठितं, तं दुतियविमाने वुत्तनयेनेव वेदितब्बं। नीलवत्थेन हि अत्थरित्वा पीठस्स दिन्नत्ता इमिस्सापि विमानं वेळुरियमयं निब्बत्तं। सेसं पठमविमाने वुत्तसदिसं। तेन वुत्तं –
Pīṭhaṃ te veḷuriyamayanti catutthapīṭhavimānaṃ. Imassāpi vatthu rājagahe samuṭṭhitaṃ, taṃ dutiyavimāne vuttanayeneva veditabbaṃ. Nīlavatthena hi attharitvā pīṭhassa dinnattā imissāpi vimānaṃ veḷuriyamayaṃ nibbattaṃ. Sesaṃ paṭhamavimāne vuttasadisaṃ. Tena vuttaṃ –
२३.
23.
‘‘पीठं ते वेळुरियमयं उळारं, मनोजवं गच्छति येनकामं।
‘‘Pīṭhaṃ te veḷuriyamayaṃ uḷāraṃ, manojavaṃ gacchati yenakāmaṃ;
अलङ्कते मल्यधरे सुवत्थे, ओभाससि विज्जुरिवब्भकूटं॥
Alaṅkate malyadhare suvatthe, obhāsasi vijjurivabbhakūṭaṃ.
२४.
24.
‘‘केन तेतादिसो वण्णो, केन ते इध मिज्झति।
‘‘Kena tetādiso vaṇṇo, kena te idha mijjhati;
उप्पज्जन्ति च ते भोगा, ये केचि मनसो पिया॥
Uppajjanti ca te bhogā, ye keci manaso piyā.
२५.
25.
‘‘पुच्छामि तं देवि महानुभावे, मनुस्सभूता किमकासि पुञ्ञं।
‘‘Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kimakāsi puññaṃ;
केनासि एवं जलितानुभावा, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
२६.
26.
‘‘सा देवता अत्तमना, मोग्गल्लानेन पुच्छिता।
‘‘Sā devatā attamanā, moggallānena pucchitā;
पञ्हं पुट्ठा वियाकासि, यस्स कम्मस्सिदं फलं’’॥
Pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi, yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
२७.
27.
‘‘अप्पस्स कम्मस्स फलं ममेदं, येनम्हि एवं जलितानुभावा।
‘‘Appassa kammassa phalaṃ mamedaṃ, yenamhi evaṃ jalitānubhāvā;
अहं मनुस्सेसु मनुस्सभूता, पुरिमाय जातिया मनुस्सलोके॥
Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke.
२८.
28.
‘‘अद्दसं विरजं भिक्खुं, विप्पसन्नमनाविलं।
‘‘Addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ, vippasannamanāvilaṃ;
तस्स अदासहं पीठं, पसन्ना सेहि पाणिभि॥
Tassa adāsahaṃ pīṭhaṃ, pasannā sehi pāṇibhi.
२९.
29.
‘‘तेन मेतादिसो वण्णो, तेन मे इध मिज्झति।
‘‘Tena metādiso vaṇṇo, tena me idha mijjhati;
उप्पज्जन्ति च मे भोगा, ये केचि मनसो पिया॥
Uppajjanti ca me bhogā, ye keci manaso piyā.
३०.
30.
‘‘अक्खामि ते भिक्खु महानुभाव, मनुस्सभूता यमकासि पुञ्ञं।
‘‘Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yamakāsi puññaṃ;
तेनम्हि एवं जलितानुभावा, वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.
एत्थापि हि नीलवत्थेन अत्थरित्वा पीठस्स दिन्नत्ता इमिस्सापि विमानं वेळुरियमयं निब्बत्तं। तेनेवेत्थ ‘‘पीठं ते वेळुरियमय’’न्ति आदितो आगतं। सेसं ततियसदिसमेवाति तत्थ वुत्तनयेनेव अत्थो वेदितब्बो।
Etthāpi hi nīlavatthena attharitvā pīṭhassa dinnattā imissāpi vimānaṃ veḷuriyamayaṃ nibbattaṃ. Tenevettha ‘‘pīṭhaṃ te veḷuriyamaya’’nti ādito āgataṃ. Sesaṃ tatiyasadisamevāti tattha vuttanayeneva attho veditabbo.
चतुत्थपीठविमानवण्णना निट्ठिता।
Catutthapīṭhavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / विमानवत्थुपाळि • Vimānavatthupāḷi / ४. चतुत्थपीठविमानवत्थु • 4. Catutthapīṭhavimānavatthu
