| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමානවත්‌ථු-අට්‌ඨකථා • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
4. චතුත්‌ථපීඨවිමානවණ්‌ණනා
4. Catutthapīṭhavimānavaṇṇanā
පීඨං තෙ වෙළුරියමයන්‌ති චතුත්‌ථපීඨවිමානං. ඉමස්‌සාපි වත්‌ථු රාජගහෙ සමුට්‌ඨිතං, තං දුතියවිමානෙ වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බං. නීලවත්‌ථෙන හි අත්‌ථරිත්‌වා පීඨස්‌ස දින්‌නත්‌තා ඉමිස්‌සාපි විමානං වෙළුරියමයං නිබ්‌බත්‌තං. සෙසං පඨමවිමානෙ වුත්‌තසදිසං. තෙන වුත්‌තං –
Pīṭhaṃ te veḷuriyamayanti catutthapīṭhavimānaṃ. Imassāpi vatthu rājagahe samuṭṭhitaṃ, taṃ dutiyavimāne vuttanayeneva veditabbaṃ. Nīlavatthena hi attharitvā pīṭhassa dinnattā imissāpi vimānaṃ veḷuriyamayaṃ nibbattaṃ. Sesaṃ paṭhamavimāne vuttasadisaṃ. Tena vuttaṃ –
23.
23.
‘‘පීඨං තෙ වෙළුරියමයං උළාරං, මනොජවං ගච්‌ඡති යෙනකාමං;
‘‘Pīṭhaṃ te veḷuriyamayaṃ uḷāraṃ, manojavaṃ gacchati yenakāmaṃ;
අලඞ්‌කතෙ මල්‍යධරෙ සුවත්‌ථෙ, ඔභාසසි විජ්‌ජුරිවබ්‌භකූටං.
Alaṅkate malyadhare suvatthe, obhāsasi vijjurivabbhakūṭaṃ.
24.
24.
‘‘කෙන තෙතාදිසො වණ්‌ණො, කෙන තෙ ඉධ මිජ්‌ඣති;
‘‘Kena tetādiso vaṇṇo, kena te idha mijjhati;
උප්‌පජ්‌ජන්‌ති ච තෙ භොගා, යෙ කෙචි මනසො පියා.
Uppajjanti ca te bhogā, ye keci manaso piyā.
25.
25.
‘‘පුච්‌ඡාමි තං දෙවි මහානුභාවෙ, මනුස්‌සභූතා කිමකාසි පුඤ්‌ඤං;
‘‘Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kimakāsi puññaṃ;
කෙනාසි එවං ජලිතානුභාවා, වණ්‌ණො ච තෙ සබ්‌බදිසා පභාසතී’’ති.
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
26.
26.
‘‘සා දෙවතා අත්‌තමනා, මොග්‌ගල්‌ලානෙන පුච්‌ඡිතා;
‘‘Sā devatā attamanā, moggallānena pucchitā;
පඤ්‌හං පුට්‌ඨා වියාකාසි, යස්‌ස කම්‌මස්‌සිදං ඵලං’’.
Pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi, yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
27.
27.
‘‘අප්‌පස්‌ස කම්‌මස්‌ස ඵලං මමෙදං, යෙනම්‌හි එවං ජලිතානුභාවා;
‘‘Appassa kammassa phalaṃ mamedaṃ, yenamhi evaṃ jalitānubhāvā;
අහං මනුස්‌සෙසු මනුස්‌සභූතා, පුරිමාය ජාතියා මනුස්‌සලොකෙ.
Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke.
28.
28.
‘‘අද්‌දසං විරජං භික්‌ඛුං, විප්‌පසන්‌නමනාවිලං;
‘‘Addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ, vippasannamanāvilaṃ;
තස්‌ස අදාසහං පීඨං, පසන්‌නා සෙහි පාණිභි.
Tassa adāsahaṃ pīṭhaṃ, pasannā sehi pāṇibhi.
29.
29.
‘‘තෙන මෙතාදිසො වණ්‌ණො, තෙන මෙ ඉධ මිජ්‌ඣති;
‘‘Tena metādiso vaṇṇo, tena me idha mijjhati;
උප්‌පජ්‌ජන්‌ති ච මෙ භොගා, යෙ කෙචි මනසො පියා.
Uppajjanti ca me bhogā, ye keci manaso piyā.
30.
30.
‘‘අක්‌ඛාමි තෙ භික්‌ඛු මහානුභාව, මනුස්‌සභූතා යමකාසි පුඤ්‌ඤං;
‘‘Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yamakāsi puññaṃ;
තෙනම්‌හි එවං ජලිතානුභාවා, වණ්‌ණො ච මෙ සබ්‌බදිසා පභාසතී’’ති.
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.
එත්‌ථාපි හි නීලවත්‌ථෙන අත්‌ථරිත්‌වා පීඨස්‌ස දින්‌නත්‌තා ඉමිස්‌සාපි විමානං වෙළුරියමයං නිබ්‌බත්‌තං. තෙනෙවෙත්‌ථ ‘‘පීඨං තෙ වෙළුරියමය’’න්‌ති ආදිතො ආගතං. සෙසං තතියසදිසමෙවාති තත්‌ථ වුත්‌තනයෙනෙව අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො.
Etthāpi hi nīlavatthena attharitvā pīṭhassa dinnattā imissāpi vimānaṃ veḷuriyamayaṃ nibbattaṃ. Tenevettha ‘‘pīṭhaṃ te veḷuriyamaya’’nti ādito āgataṃ. Sesaṃ tatiyasadisamevāti tattha vuttanayeneva attho veditabbo.
චතුත්‌ථපීඨවිමානවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Catutthapīṭhavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / විමානවත්‌ථුපාළි • Vimānavatthupāḷi / 4. චතුත්‌ථපීඨවිමානවත්‌ථු • 4. Catutthapīṭhavimānavatthu
