Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੧੧. ਚਤੁਤ੍ਥਸਮਾਧਿਸੁਤ੍ਤਂ
11. Catutthasamādhisuttaṃ
੨੧. ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਿਯਾ ਨੁ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਥਾਰੂਪੋ ਸਮਾਧਿਪਟਿਲਾਭੋ ਯਥਾ ਨੇવ ਪਥવਿਯਂ ਪਥવਿਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ ਆਪਸ੍ਮਿਂ ਆਪੋਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ ਤੇਜਸ੍ਮਿਂ ਤੇਜੋਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ વਾਯਸ੍ਮਿਂ વਾਯੋਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨੇ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨੇ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ ਇਧਲੋਕੇ ਇਧਲੋਕਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ ਪਰਲੋਕੇ ਪਰਲੋਕਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਯਮ੍ਪਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ વਿਞ੍ਞਾਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤਂ ਅਨੁવਿਚਰਿਤਂ ਮਨਸਾ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਨ ਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ; ਸਞ੍ਞੀ ਚ ਪਨ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ?
21. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘siyā nu kho, āvuso, bhikkhuno tathārūpo samādhipaṭilābho yathā neva pathaviyaṃ pathavisaññī assa, na āpasmiṃ āposaññī assa, na tejasmiṃ tejosaññī assa, na vāyasmiṃ vāyosaññī assa, na ākāsānañcāyatane ākāsānañcāyatanasaññī assa, na viññāṇañcāyatane viññāṇañcāyatanasaññī assa, na ākiñcaññāyatane ākiñcaññāyatanasaññī assa, na nevasaññānāsaññāyatane nevasaññānāsaññāyatanasaññī assa, na idhaloke idhalokasaññī assa, na paraloke paralokasaññī assa, yampidaṃ diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā tatrāpi na saññī assa; saññī ca pana assā’’ti?
‘‘ਦੂਰਤੋਪਿ ਖੋ ਮਯਂ, ਆવੁਸੋ, ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਏਤਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਤੁਂ। ਸਾਧੁ વਤਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂਯੇવ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਭਾਤੁ ਏਤਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ। ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਧਾਰੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
‘‘Dūratopi kho mayaṃ, āvuso, āgaccheyyāma āyasmato sāriputtassa santike etassa bhāsitassa atthamaññātuṃ. Sādhu vatāyasmantaṃyeva sāriputtaṃ paṭibhātu etassa bhāsitassa attho. Āyasmato sāriputtassa sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti.
‘‘ਤੇਨਹਾવੁਸੋ, ਸੁਣਾਥ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਥ ; ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮਾવੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਏਤਦવੋਚ –
‘‘Tenahāvuso, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha ; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Āyasmā sāriputto etadavoca –
‘‘ਸਿਯਾ, ਆવੁਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਥਾਰੂਪੋ ਸਮਾਧਿਪਟਿਲਾਭੋ ਯਥਾ ਨੇવ ਪਥવਿਯਂ ਪਥવਿਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ…ਪੇ॰… ਯਮ੍ਪਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ વਿਞ੍ਞਾਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤਂ ਅਨੁવਿਚਰਿਤਂ ਮਨਸਾ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਨ ਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ; ਸਞ੍ਞੀ ਚ ਪਨ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ।
‘‘Siyā, āvuso bhikkhuno tathārūpo samādhipaṭilābho yathā neva pathaviyaṃ pathavisaññī assa…pe… yampidaṃ diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā tatrāpi na saññī assa; saññī ca pana assā’’ti.
‘‘ਯਥਾ ਕਥਂ ਪਨਾવੁਸੋ, ਸਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਥਾਰੂਪੋ ਸਮਾਧਿਪਟਿਲਾਭੋ ਯਥਾ ਨੇવ ਪਥવਿਯਂ ਪਥવਿਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ…ਪੇ॰… ਯਮ੍ਪਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ વਿਞ੍ਞਾਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤਂ ਅਨੁવਿਚਰਿਤਂ ਮਨਸਾ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਨ ਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ; ਸਞ੍ਞੀ ਚ ਪਨ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ?
‘‘Yathā kathaṃ panāvuso, siyā bhikkhuno tathārūpo samādhipaṭilābho yathā neva pathaviyaṃ pathavisaññī assa…pe… yampidaṃ diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā tatrāpi na saññī assa; saññī ca pana assā’’ti?
‘‘ਇਧ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂਸਞ੍ਞੀ ਹੋਤਿ – ‘ਏਤਂ ਸਨ੍ਤਂ ਏਤਂ ਪਣੀਤਂ, ਯਦਿਦਂ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਾਕ੍ਖਯੋ વਿਰਾਗੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’ਨ੍ਤਿ। ਏવਂ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਸਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਤਥਾਰੂਪੋ ਸਮਾਧਿਪਟਿਲਾਭੋ ਯਥਾ ਨੇવ ਪਥવਿਯਂ ਪਥવਿਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ ਆਪਸ੍ਮਿਂ ਆਪੋਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ ਤੇਜਸ੍ਮਿਂ ਤੇਜੋਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ વਾਯਸ੍ਮਿਂ વਾਯੋਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨੇ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨੇ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਨ ਇਧਲੋਕੇ ਇਧਲੋਕਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ , ਨ ਪਰਲੋਕੇ ਪਰਲੋਕਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ, ਯਮ੍ਪਿਦਂ ਦਿਟ੍ਠਂ ਸੁਤਂ ਮੁਤਂ વਿਞ੍ਞਾਤਂ ਪਤ੍ਤਂ ਪਰਿਯੇਸਿਤਂ ਅਨੁવਿਚਰਿਤਂ ਮਨਸਾ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਨ ਸਞ੍ਞੀ ਅਸ੍ਸ; ਸਞ੍ਞੀ ਚ ਪਨ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ। ਏਕਾਦਸਮਂ।
‘‘Idha, āvuso, bhikkhu evaṃsaññī hoti – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ, yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbāna’nti. Evaṃ kho, āvuso, siyā bhikkhuno tathārūpo samādhipaṭilābho yathā neva pathaviyaṃ pathavisaññī assa, na āpasmiṃ āposaññī assa, na tejasmiṃ tejosaññī assa, na vāyasmiṃ vāyosaññī assa, na ākāsānañcāyatane ākāsānañcāyatanasaññī assa, na viññāṇañcāyatane viññāṇañcāyatanasaññī assa, na ākiñcaññāyatane ākiñcaññāyatanasaññī assa, na nevasaññānāsaññāyatane nevasaññānāsaññāyatanasaññī assa, na idhaloke idhalokasaññī assa , na paraloke paralokasaññī assa, yampidaṃ diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā tatrāpi na saññī assa; saññī ca pana assā’’ti. Ekādasamaṃ.
ਅਨੁਸ੍ਸਤਿવਗ੍ਗੋ ਦੁਤਿਯੋ।
Anussativaggo dutiyo.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਦ੍વੇ વੁਤ੍ਤਾ ਮਹਾਨਾਮੇਨ, ਨਨ੍ਦਿਯੇਨ ਸੁਭੂਤਿਨਾ।
Dve vuttā mahānāmena, nandiyena subhūtinā;
ਮੇਤ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠਕੋ ਗੋਪਾਲੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਸਮਾਧਿਨਾਤਿ॥
Mettā aṭṭhako gopālo, cattāro ca samādhināti.