Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / භික්ඛුනීවිභඞ්ග • Bhikkhunīvibhaṅga |
4. චතුත්ථසඞ්ඝාදිසෙසසික්ඛාපදං
4. Catutthasaṅghādisesasikkhāpadaṃ
694. තෙන සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන චණ්ඩකාළී භික්ඛුනී භණ්ඩනකාරිකා හොති කලහකාරිකා විවාදකාරිකා භස්සකාරිකා සඞ්ඝෙ අධිකරණකාරිකා. ථුල්ලනන්දා භික්ඛුනී තස්සා කම්මෙ කරීයමානෙ පටික්කොසති. තෙන ඛො පන සමයෙන ථුල්ලනන්දා භික්ඛුනී ගාමකං අගමාසි කෙනචිදෙව කරණීයෙන. අථ ඛො භික්ඛුනිසඞ්ඝො – ‘‘ථුල්ලනන්දා භික්ඛුනී පක්කන්තා’’ති , චණ්ඩකාළිං භික්ඛුනිං ආපත්තියා අදස්සනෙ 1 උක්ඛිපි. ථුල්ලනන්දා භික්ඛුනී ගාමකෙ තං කරණීයං තීරෙත්වා පුනදෙව සාවත්ථිං පච්චාගච්ඡි. චණ්ඩකාළී භික්ඛුනී ථුල්ලනන්දාය භික්ඛුනියා ආගච්ඡන්තියා නෙව ආසනං පඤ්ඤපෙසි න පාදොදකං පාදපීඨං පාදකඨලිකං උපනික්ඛිපි න පච්චුග්ගන්ත්වා පත්තචීවරං පටිග්ගහෙසි න පානීයෙන ආපුච්ඡි. ථුල්ලනන්දා භික්ඛුනී චණ්ඩකාළිං භික්ඛුනිං එතදවොච – ‘‘කිස්ස ත්වං, අය්යෙ, මයි ආගච්ඡන්තියා නෙව ආසනං පඤ්ඤපෙසි න පාදොදකං පාදපීඨං පාදකඨලිකං උපනික්ඛිපි න පච්චුග්ගන්ත්වා පත්තචීවරං පටිග්ගහෙසි න පානීයෙන ආපුච්ඡී’’ති? ‘‘එවඤ්හෙතං, අය්යෙ, හොති යථා තං අනාථායා’’ති. ‘‘කිස්ස පන ත්වං, අය්යෙ, අනාථා’’ති? ‘‘ඉමා මං, අය්යෙ, භික්ඛුනියො – ‘‘අයං අනාථා අප්පඤ්ඤාතා, නත්ථි ඉමිස්සා කාචි පටිවත්තා’’ති, ආපත්තියා අදස්සනෙ 2 උක්ඛිපිංසූ’’ති.
694. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena caṇḍakāḷī bhikkhunī bhaṇḍanakārikā hoti kalahakārikā vivādakārikā bhassakārikā saṅghe adhikaraṇakārikā. Thullanandā bhikkhunī tassā kamme karīyamāne paṭikkosati. Tena kho pana samayena thullanandā bhikkhunī gāmakaṃ agamāsi kenacideva karaṇīyena. Atha kho bhikkhunisaṅgho – ‘‘thullanandā bhikkhunī pakkantā’’ti , caṇḍakāḷiṃ bhikkhuniṃ āpattiyā adassane 3 ukkhipi. Thullanandā bhikkhunī gāmake taṃ karaṇīyaṃ tīretvā punadeva sāvatthiṃ paccāgacchi. Caṇḍakāḷī bhikkhunī thullanandāya bhikkhuniyā āgacchantiyā neva āsanaṃ paññapesi na pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakaṭhalikaṃ upanikkhipi na paccuggantvā pattacīvaraṃ paṭiggahesi na pānīyena āpucchi. Thullanandā bhikkhunī caṇḍakāḷiṃ bhikkhuniṃ etadavoca – ‘‘kissa tvaṃ, ayye, mayi āgacchantiyā neva āsanaṃ paññapesi na pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakaṭhalikaṃ upanikkhipi na paccuggantvā pattacīvaraṃ paṭiggahesi na pānīyena āpucchī’’ti? ‘‘Evañhetaṃ, ayye, hoti yathā taṃ anāthāyā’’ti. ‘‘Kissa pana tvaṃ, ayye, anāthā’’ti? ‘‘Imā maṃ, ayye, bhikkhuniyo – ‘‘ayaṃ anāthā appaññātā, natthi imissā kāci paṭivattā’’ti, āpattiyā adassane 4 ukkhipiṃsū’’ti.
ථුල්ලනන්දා භික්ඛුනී – ‘‘බාලා එතා අබ්යත්තා එතා, නෙව ජානන්ති කම්මං වා කම්මදොසං වා කම්මවිපත්තිං වා කම්මසම්පත්තිං වා. මයං ඛො ජානාම කම්මම්පි කම්මදොසම්පි කම්මවිපත්තිම්පි කම්මසම්පත්තිම්පි. මයං ඛො අකතං වා කම්මං කාරෙය්යාම කතං වා කම්මං කොපෙය්යාමා’’ති, ලහුං ලහුං භික්ඛුනිසඞ්ඝං සන්නිපාතෙත්වා චණ්ඩකාළිං භික්ඛුනිං ඔසාරෙසි. යා තා භික්ඛුනියො අප්පිච්ඡා…පෙ.… තා උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම අය්යා ථුල්ලනන්දා සමග්ගෙන සඞ්ඝෙන උක්ඛිත්තං භික්ඛුනිං ධම්මෙන විනයෙන සත්ථුසාසනෙන අනපලොකෙත්වා කාරකසඞ්ඝං අනඤ්ඤාය ගණස්ස ඡන්දං ඔසාරෙස්සතී’’ති…පෙ.… සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, ථුල්ලනන්දා භික්ඛුනී සමග්ගෙන සඞ්ඝෙන උක්ඛිත්තං භික්ඛුනිං ධම්මෙන විනයෙන සත්ථුසාසනෙන අනපලොකෙත්වා කාරකසඞ්ඝං අනඤ්ඤාය ගණස්ස ඡන්දං ඔසාරෙතීති 5? ‘‘සච්චං , භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ.… කථඤ්හි නාම, භික්ඛවෙ, ථුල්ලනන්දා භික්ඛුනී සමග්ගෙන සඞ්ඝෙන උක්ඛිත්තං භික්ඛුනිං ධම්මෙන විනයෙන සත්ථුසාසනෙන අනපලොකෙත්වා කාරකසඞ්ඝං අනඤ්ඤාය ගණස්ස ඡන්දං ඔසාරෙස්සති! නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ.… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනියො ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසන්තු –
Thullanandā bhikkhunī – ‘‘bālā etā abyattā etā, neva jānanti kammaṃ vā kammadosaṃ vā kammavipattiṃ vā kammasampattiṃ vā. Mayaṃ kho jānāma kammampi kammadosampi kammavipattimpi kammasampattimpi. Mayaṃ kho akataṃ vā kammaṃ kāreyyāma kataṃ vā kammaṃ kopeyyāmā’’ti, lahuṃ lahuṃ bhikkhunisaṅghaṃ sannipātetvā caṇḍakāḷiṃ bhikkhuniṃ osāresi. Yā tā bhikkhuniyo appicchā…pe… tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma ayyā thullanandā samaggena saṅghena ukkhittaṃ bhikkhuniṃ dhammena vinayena satthusāsanena anapaloketvā kārakasaṅghaṃ anaññāya gaṇassa chandaṃ osāressatī’’ti…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī samaggena saṅghena ukkhittaṃ bhikkhuniṃ dhammena vinayena satthusāsanena anapaloketvā kārakasaṅghaṃ anaññāya gaṇassa chandaṃ osāretīti 6? ‘‘Saccaṃ , bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī samaggena saṅghena ukkhittaṃ bhikkhuniṃ dhammena vinayena satthusāsanena anapaloketvā kārakasaṅghaṃ anaññāya gaṇassa chandaṃ osāressati! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu –
695. ‘‘යා පන භික්ඛුනී සමග්ගෙන සඞ්ඝෙන උක්ඛිත්තං භික්ඛුනිං ධම්මෙන විනයෙන සත්ථුසාසනෙන අනපලොකෙත්වා කාරකසඞ්ඝං අනඤ්ඤාය ගණස්ස ඡන්දං ඔසාරෙය්ය, අයම්පි භික්ඛුනී පඨමාපත්තිකං ධම්මං ආපන්නා නිස්සාරණීයං සඞ්ඝාදිසෙස’’න්ති.
695.‘‘Yā pana bhikkhunī samaggena saṅghena ukkhittaṃ bhikkhuniṃ dhammena vinayena satthusāsanena anapaloketvā kārakasaṅghaṃ anaññāya gaṇassa chandaṃ osāreyya, ayampi bhikkhunī paṭhamāpattikaṃ dhammaṃ āpannā nissāraṇīyaṃ saṅghādisesa’’nti.
696. යා පනාති යා යාදිසා…පෙ.… භික්ඛුනීති…පෙ.… අයං ඉමස්මිං අත්ථෙ අධිප්පෙතා භික්ඛුනීති.
696.Yā panāti yā yādisā…pe… bhikkhunīti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā bhikkhunīti.
සමග්ගො නාම සඞ්ඝො සමානසංවාසකො සමානසීමායං ඨිතො.
Samaggo nāma saṅgho samānasaṃvāsako samānasīmāyaṃ ṭhito.
උක්ඛිත්තා නාම ආපත්තියා අදස්සනෙ වා අප්පටිකම්මෙ වා අප්පටිනිස්සග්ගෙ වා 7 උක්ඛිත්තා.
Ukkhittā nāma āpattiyā adassane vā appaṭikamme vā appaṭinissagge vā 8 ukkhittā.
ධම්මෙන විනයෙනාති යෙන ධම්මෙන යෙන විනයෙන.
Dhammena vinayenāti yena dhammena yena vinayena.
සත්ථුසාසනෙනාති ජිනසාසනෙන බුද්ධසාසනෙන.
Satthusāsanenāti jinasāsanena buddhasāsanena.
අනපලොකෙත්වා කාරකසඞ්ඝන්ති කම්මකාරකසඞ්ඝං අනාපුච්ඡා.
Anapaloketvākārakasaṅghanti kammakārakasaṅghaṃ anāpucchā.
අනඤ්ඤාය ගණස්ස ඡන්දන්ති ගණස්ස ඡන්දං අජානිත්වා.
Anaññāya gaṇassa chandanti gaṇassa chandaṃ ajānitvā.
‘‘ඔසාරෙස්සාමී’’ති ගණං වා පරියෙසති, සීමං වා සම්මන්නති , ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඤත්තියා දුක්කටං, ද්වීහි කම්මවාචාහි ථුල්ලච්චයා, කම්මවාචාපරියොසානෙ ආපත්ති සඞ්ඝාදිසෙසස්ස.
‘‘Osāressāmī’’ti gaṇaṃ vā pariyesati, sīmaṃ vā sammannati , āpatti dukkaṭassa. Ñattiyā dukkaṭaṃ, dvīhi kammavācāhi thullaccayā, kammavācāpariyosāne āpatti saṅghādisesassa.
අයම්පීති පුරිමායො උපාදාය වුච්චති.
Ayampīti purimāyo upādāya vuccati.
පඨමාපත්තිකන්ති සහ වත්ථුජ්ඣාචාරා ආපජ්ජති අසමනුභාසනාය.
Paṭhamāpattikanti saha vatthujjhācārā āpajjati asamanubhāsanāya.
නිස්සාරණීයන්ති සඞ්ඝම්හා නිස්සාරීයති.
Nissāraṇīyanti saṅghamhā nissārīyati.
සඞ්ඝාදිසෙසොති…පෙ.… තෙනපි වුච්චති සඞ්ඝාදිසෙසොති.
Saṅghādisesoti…pe… tenapi vuccati saṅghādisesoti.
697. ධම්මකම්මෙ ධම්මකම්මසඤ්ඤා ඔසාරෙති, ආපත්ති සඞ්ඝාදිසෙසස්ස. ධම්මකම්මෙ වෙමතිකා ඔසාරෙති ආපත්ති සඞ්ඝාදිසෙසස්ස. ධම්මකම්මෙ අධම්මකම්මසඤ්ඤා ඔසාරෙති, ආපත්ති සඞ්ඝාදිසෙසස්ස.
697. Dhammakamme dhammakammasaññā osāreti, āpatti saṅghādisesassa. Dhammakamme vematikā osāreti āpatti saṅghādisesassa. Dhammakamme adhammakammasaññā osāreti, āpatti saṅghādisesassa.
අධම්මකම්මෙ ධම්මකම්මසඤ්ඤා, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අධම්මකම්මෙ වෙමතිකා, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අධම්මකම්මෙ අධම්මකම්මසඤ්ඤා, ආපත්ති දුක්කටස්ස.
Adhammakamme dhammakammasaññā, āpatti dukkaṭassa. Adhammakamme vematikā, āpatti dukkaṭassa. Adhammakamme adhammakammasaññā, āpatti dukkaṭassa.
698. අනාපත්ති කම්මකාරකසඞ්ඝං අපලොකෙත්වා ඔසාරෙති, ගණස්ස ඡන්දං ජානිත්වා ඔසාරෙති, වත්තෙ වත්තන්තිං ඔසාරෙති, අසන්තෙ කම්මකාරකසඞ්ඝෙ ඔසාරෙති, උම්මත්තිකාය, ආදිකම්මිකායාති.
698. Anāpatti kammakārakasaṅghaṃ apaloketvā osāreti, gaṇassa chandaṃ jānitvā osāreti, vatte vattantiṃ osāreti, asante kammakārakasaṅghe osāreti, ummattikāya, ādikammikāyāti.
චතුත්ථසඞ්ඝාදිසෙසසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං.
Catutthasaṅghādisesasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / භික්ඛුනීවිභඞ්ග-අට්ඨකථා • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / 4. චතුත්ථසඞ්ඝාදිසෙසසික්ඛාපදවණ්ණනා • 4. Catutthasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 4. චතුත්ථසඞ්ඝාදිසෙසසික්ඛාපදවණ්ණනා • 4. Catutthasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 4. චතුත්ථසඞ්ඝාදිසෙසසික්ඛාපදවණ්ණනා • 4. Catutthasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 4. චතුත්ථසඞ්ඝාදිසෙසසික්ඛාපදවණ්ණනා • 4. Catutthasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 4. චතුත්ථසඞ්ඝාදිසෙසසික්ඛාපදං • 4. Catutthasaṅghādisesasikkhāpadaṃ