Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൬. ചതുത്ഥസാരിപുത്തകോട്ഠികസുത്തം
6. Catutthasāriputtakoṭṭhikasuttaṃ
൪൧൫. ഏകം സമയം ആയസ്മാ ച സാരിപുത്തോ, ആയസ്മാ ച മഹാകോട്ഠികോ ബാരാണസിയം വിഹരന്തി ഇസിപതനേ മിഗദായേ. അഥ ഖോ ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ സായന്ഹസമയം പടിസല്ലാനാ വുട്ഠിതോ യേനായസ്മാ മഹാകോട്ഠികോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മതാ മഹാകോട്ഠികേന സദ്ധിം സമ്മോദി. സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ സാരിപുത്തോ ആയസ്മന്തം മഹാകോട്ഠികം ഏതദവോച – ‘‘‘കിം നു ഖോ, ആവുസോ കോട്ഠിക, ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി…പേ॰… ‘കിം പനാവുസോ, നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ – ‘ഏതമ്പി ഖോ, ആവുസോ, അബ്യാകതം ഭഗവതാ – നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി വദേസി’’. ‘‘കോ നു ഖോ, ആവുസോ, ഹേതു, കോ പച്ചയോ, യേനേതം അബ്യാകതം ഭഗവതാ’’തി?
415. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ca sāriputto, āyasmā ca mahākoṭṭhiko bārāṇasiyaṃ viharanti isipatane migadāye. Atha kho āyasmā sāriputto sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā mahākoṭṭhiko tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā mahākoṭṭhikena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto āyasmantaṃ mahākoṭṭhikaṃ etadavoca – ‘‘‘kiṃ nu kho, āvuso koṭṭhika, hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti…pe… ‘kiṃ panāvuso, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti iti puṭṭho samāno – ‘etampi kho, āvuso, abyākataṃ bhagavatā – neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vadesi’’. ‘‘Ko nu kho, āvuso, hetu, ko paccayo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā’’ti?
‘‘രൂപാരാമസ്സ ഖോ, ആവുസോ, രൂപരതസ്സ രൂപസമ്മുദിതസ്സ രൂപനിരോധം അജാനതോ അപസ്സതോ യഥാഭൂതം, ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ഹോതി; ‘ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ഹോതി; ‘ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ഹോതി; ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ഹോതി. വേദനാരാമസ്സ ഖോ, ആവുസോ, വേദനാരതസ്സ വേദനാസമ്മുദിതസ്സ, വേദനാനിരോധം അജാനതോ അപസ്സതോ യഥാഭൂതം, ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ഹോതി…പേ॰… സഞ്ഞാരാമസ്സ ഖോ, ആവുസോ…പേ॰… സങ്ഖാരാരാമസ്സ ഖോ ആവുസോ…പേ॰… വിഞ്ഞാണാരാമസ്സ ഖോ, ആവുസോ, വിഞ്ഞാണരതസ്സ വിഞ്ഞാണസമ്മുദിതസ്സ വിഞ്ഞാണനിരോധം അജാനതോ അപസ്സതോ യഥാഭൂതം, ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ഹോതി…പേ॰… ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ഹോതി’’.
‘‘Rūpārāmassa kho, āvuso, rūparatassa rūpasammuditassa rūpanirodhaṃ ajānato apassato yathābhūtaṃ, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti; ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti; ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti; ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti. Vedanārāmassa kho, āvuso, vedanāratassa vedanāsammuditassa, vedanānirodhaṃ ajānato apassato yathābhūtaṃ, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti…pe… saññārāmassa kho, āvuso…pe… saṅkhārārāmassa kho āvuso…pe… viññāṇārāmassa kho, āvuso, viññāṇaratassa viññāṇasammuditassa viññāṇanirodhaṃ ajānato apassato yathābhūtaṃ, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti’’.
‘‘ന രൂപാരാമസ്സ ഖോ, ആവുസോ, ന രൂപരതസ്സ ന രൂപസമ്മുദിതസ്സ, രൂപനിരോധം ജാനതോ പസ്സതോ യഥാഭൂതം, ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ന ഹോതി…പേ॰… ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ന ഹോതി. ന വേദനാരാമസ്സ ഖോ, ആവുസോ…പേ॰… ന സഞ്ഞാരാമസ്സ ഖോ, ആവുസോ…പേ॰… ന സങ്ഖാരാരാമസ്സ ഖോ, ആവുസോ…പേ॰… ന വിഞ്ഞാണാരാമസ്സ ഖോ, ആവുസോ, ന വിഞ്ഞാണരതസ്സ ന വിഞ്ഞാണസമ്മുദിതസ്സ, വിഞ്ഞാണനിരോധം ജാനതോ പസ്സതോ യഥാഭൂതം, ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ന ഹോതി…പേ॰… ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ന ഹോതി. അയം ഖോ, ആവുസോ, ഹേതു, അയം പച്ചയോ, യേനേതം അബ്യാകതം ഭഗവതാ’’തി.
‘‘Na rūpārāmassa kho, āvuso, na rūparatassa na rūpasammuditassa, rūpanirodhaṃ jānato passato yathābhūtaṃ, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa na hoti…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa na hoti. Na vedanārāmassa kho, āvuso…pe… na saññārāmassa kho, āvuso…pe… na saṅkhārārāmassa kho, āvuso…pe… na viññāṇārāmassa kho, āvuso, na viññāṇaratassa na viññāṇasammuditassa, viññāṇanirodhaṃ jānato passato yathābhūtaṃ, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa na hoti…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa na hoti. Ayaṃ kho, āvuso, hetu, ayaṃ paccayo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā’’ti.
‘‘സിയാ പനാവുസോ, അഞ്ഞോപി പരിയായോ, യേനേതം അബ്യാകതം ഭഗവതാ’’തി? ‘‘സിയാ, ആവുസോ. ഭവാരാമസ്സ ഖോ, ആവുസോ, ഭവരതസ്സ ഭവസമ്മുദിതസ്സ, ഭവനിരോധം അജാനതോ അപസ്സതോ യഥാഭൂതം, ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ഹോതി…പേ॰… ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ഹോതി. ന ഭവാരാമസ്സ ഖോ, ആവുസോ, ന ഭവരതസ്സ ന ഭവസമ്മുദിതസ്സ, ഭവനിരോധം ജാനതോ പസ്സതോ യഥാഭൂതം, ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ന ഹോതി…പേ॰… ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ന ഹോതി. അയമ്പി ഖോ, ആവുസോ, പരിയായോ, യേനേതം അബ്യാകതം ഭഗവതാ’’തി.
‘‘Siyā panāvuso, aññopi pariyāyo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā’’ti? ‘‘Siyā, āvuso. Bhavārāmassa kho, āvuso, bhavaratassa bhavasammuditassa, bhavanirodhaṃ ajānato apassato yathābhūtaṃ, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti. Na bhavārāmassa kho, āvuso, na bhavaratassa na bhavasammuditassa, bhavanirodhaṃ jānato passato yathābhūtaṃ, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa na hoti…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa na hoti. Ayampi kho, āvuso, pariyāyo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā’’ti.
‘‘സിയാ പനാവുസോ, അഞ്ഞോപി പരിയായോ, യേനേതം അബ്യാകതം ഭഗവതാ’’തി? ‘‘സിയാ, ആവുസോ. ഉപാദാനാരാമസ്സ ഖോ, ആവുസോ, ഉപാദാനരതസ്സ ഉപാദാനസമ്മുദിതസ്സ, ഉപാദാനനിരോധം അജാനതോ അപസ്സതോ യഥാഭൂതം, ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ഹോതി…പേ॰… ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ഹോതി. ന ഉപാദാനാരാമസ്സ ഖോ, ആവുസോ, ന ഉപാദാനരതസ്സ ന ഉപാദാനസമ്മുദിതസ്സ, ഉപാദാനനിരോധം ജാനതോ പസ്സതോ യഥാഭൂതം, ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ന ഹോതി…പേ॰… ‘നേവ, ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ന ഹോതി. അയമ്പി ഖോ ആവുസോ, പരിയായോ, യേനേതം അബ്യാകതം ഭഗവതാ’’തി.
‘‘Siyā panāvuso, aññopi pariyāyo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā’’ti? ‘‘Siyā, āvuso. Upādānārāmassa kho, āvuso, upādānaratassa upādānasammuditassa, upādānanirodhaṃ ajānato apassato yathābhūtaṃ, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti. Na upādānārāmassa kho, āvuso, na upādānaratassa na upādānasammuditassa, upādānanirodhaṃ jānato passato yathābhūtaṃ, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa na hoti…pe… ‘neva, hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa na hoti. Ayampi kho āvuso, pariyāyo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā’’ti.
‘‘സിയാ പനാവുസോ, അഞ്ഞോപി പരിയായോ, യേനേതം അബ്യാകതം ഭഗവതാ’’തി? ‘‘സിയാ, ആവുസോ. തണ്ഹാരാമസ്സ ഖോ, ആവുസോ, തണ്ഹാരതസ്സ തണ്ഹാസമ്മുദിതസ്സ, തണ്ഹാനിരോധം അജാനതോ അപസ്സതോ യഥാഭൂതം, ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ഹോതി…പേ॰… ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ഹോതി. ന തണ്ഹാരാമസ്സ ഖോ, ആവുസോ, ന തണ്ഹാരതസ്സ ന തണ്ഹാസമ്മുദിതസ്സ, തണ്ഹാനിരോധം ജാനതോ പസ്സതോ യഥാഭൂതം, ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ന ഹോതി…പേ॰ … ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തിപിസ്സ ന ഹോതി. അയമ്പി ഖോ, ആവുസോ, പരിയായോ, യേനേതം അബ്യാകതം ഭഗവതാ’’തി.
‘‘Siyā panāvuso, aññopi pariyāyo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā’’ti? ‘‘Siyā, āvuso. Taṇhārāmassa kho, āvuso, taṇhāratassa taṇhāsammuditassa, taṇhānirodhaṃ ajānato apassato yathābhūtaṃ, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti. Na taṇhārāmassa kho, āvuso, na taṇhāratassa na taṇhāsammuditassa, taṇhānirodhaṃ jānato passato yathābhūtaṃ, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa na hoti…pe. … ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa na hoti. Ayampi kho, āvuso, pariyāyo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā’’ti.
‘‘സിയാ പനാവുസോ, അഞ്ഞോപി പരിയായോ, യേനേതം അബ്യാകതം ഭഗവതാ’’തി? ‘‘ഏത്ഥ ദാനി, ആവുസോ സാരിപുത്ത, ഇതോ ഉത്തരി കിം ഇച്ഛസി? തണ്ഹാസങ്ഖയവിമുത്തസ്സ, ആവുസോ സാരിപുത്ത, ഭിക്ഖുനോ വട്ടം 1 നത്ഥി പഞ്ഞാപനായാ’’തി. ഛട്ഠം.
‘‘Siyā panāvuso, aññopi pariyāyo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā’’ti? ‘‘Ettha dāni, āvuso sāriputta, ito uttari kiṃ icchasi? Taṇhāsaṅkhayavimuttassa, āvuso sāriputta, bhikkhuno vaṭṭaṃ 2 natthi paññāpanāyā’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൩-൮. പഠമസാരിപുത്തകോട്ഠികസുത്താദിവണ്ണനാ • 3-8. Paṭhamasāriputtakoṭṭhikasuttādivaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൩-൮. പഠമസാരിപുത്തകോട്ഠികസുത്താദിവണ്ണനാ • 3-8. Paṭhamasāriputtakoṭṭhikasuttādivaṇṇanā