| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / சூளனித்³தே³ஸ-அட்ட²கதா² • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā |
4. சதுத்த²வக்³க³வண்ணனா
4. Catutthavaggavaṇṇanā
151. சதுத்த²வக்³க³ஸ்ஸ பட²மே ரஸேஸூதி அம்பி³லமது⁴ரதித்தககடுகலோணிககா²ரிககஸாவாதி³பே⁴தே³ஸு ஸாயனீயேஸு. கே³த⁴ங் அகரந்தி கி³த்³தி⁴ங் அகரொந்தோ, தண்ஹங் அனுப்பாதெ³ந்தோதி வுத்தங் ஹோதி. அலோலோதி ‘‘இத³ங் ஸாயிஸ்ஸாமி, இத³ங் ஸாயிஸ்ஸாமீ’’தி ஏவங் ரஸவிஸேஸேஸு அனாகுலோ. அனஞ்ஞபோஸீதி போஸேதப்³ப³கஸத்³தி⁴விஹாரிகாதி³விரஹிதோ, காயஸந்தா⁴ரணமத்தேன ஸந்துட்டோ²தி வுத்தங் ஹோதி. யதா² வா புப்³பே³ உய்யானே ரஸேஸு கே³த⁴கரணலோலோ ஹுத்வா அஞ்ஞபோஸீ ஆஸிங், ஏவங் அஹுத்வா யாய தண்ஹாய லோலோ ஹுத்வா ரஸேஸு கே³த⁴ங் கரோதி, தங் தண்ஹங் ஹித்வா ஆயதிங் தண்ஹாமூலகஸ்ஸ அஞ்ஞஸ்ஸ அத்தபா⁴வஸ்ஸ அனிப்³ப³த்தனேன அனஞ்ஞபோஸீதி த³ஸ்ஸேதி. அத² வா அத்த²ப⁴ஞ்ஜனகட்டே²ன கிலேஸா ‘‘அஞ்ஞே’’தி வுச்சந்தி, தேஸங் அபோஸனேன அனஞ்ஞபோஸீதி அயமெத்த² அத்தோ². ஸபதா³னசாரீதி அவோக்கம்மசாரீ அனுபுப்³ப³சாரீ, க⁴ரபடிபாடிங் அச²ட்³டெ³த்வா அட்³ட⁴குலஞ்ச த³லித்³த³குலஞ்ச நிரந்தரங் பிண்டா³ய பவிஸமானோதி அத்தோ². குலே குலே அப்படிப³த்³த⁴சித்தோதி க²த்தியகுலாதீ³ஸு யத்த² கத்த²சி கிலேஸவஸேன அலக்³க³சித்தோ, சந்தூ³பமோ நிச்சனவகோ ஹுத்வாதி அத்தோ². ஸேஸங் வுத்தனயமேவாதி (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.65; அப॰ அட்ட²॰ 1.1.121).
151. Catutthavaggassa paṭhame rasesūti ambilamadhuratittakakaṭukaloṇikakhārikakasāvādibhedesu sāyanīyesu. Gedhaṃ akaranti giddhiṃ akaronto, taṇhaṃ anuppādentoti vuttaṃ hoti. Aloloti ‘‘idaṃ sāyissāmi, idaṃ sāyissāmī’’ti evaṃ rasavisesesu anākulo. Anaññaposīti posetabbakasaddhivihārikādivirahito, kāyasandhāraṇamattena santuṭṭhoti vuttaṃ hoti. Yathā vā pubbe uyyāne rasesu gedhakaraṇalolo hutvā aññaposī āsiṃ, evaṃ ahutvā yāya taṇhāya lolo hutvā rasesu gedhaṃ karoti, taṃ taṇhaṃ hitvā āyatiṃ taṇhāmūlakassa aññassa attabhāvassa anibbattanena anaññaposīti dasseti. Atha vā atthabhañjanakaṭṭhena kilesā ‘‘aññe’’ti vuccanti, tesaṃ aposanena anaññaposīti ayamettha attho. Sapadānacārīti avokkammacārī anupubbacārī, gharapaṭipāṭiṃ achaḍḍetvā aḍḍhakulañca daliddakulañca nirantaraṃ piṇḍāya pavisamānoti attho. Kule kule appaṭibaddhacittoti khattiyakulādīsu yattha katthaci kilesavasena alaggacitto, candūpamo niccanavako hutvāti attho. Sesaṃ vuttanayamevāti (su. ni. aṭṭha. 1.65; apa. aṭṭha. 1.1.121).
பட²மங்.
Paṭhamaṃ.
152. து³தியே ஆவரணானீதி நீவரணானேவ, தானி அத்த²தோ உரக³ஸுத்தே (ஸு॰ நி॰ 1 ஆத³யோ) வுத்தானி. தானி பன யஸ்மா அப்³பா⁴த³யோ விய சந்த³ங் ஸூரியங் வா சேதோ ஆவரந்தி, தஸ்மா ‘‘ஆவரணானி சேதஸோ’’தி வுத்தானி. தானி உபசாரேன வா அப்பனாய வா பஹாய. உபக்கிலேஸேதி உபக³ம்ம சித்தங் விபா³தெ⁴ந்தே அகுஸலே த⁴ம்மே, வத்தோ²பமாதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.70 ஆத³யோ) வுத்தே அபி⁴ஜ்ஜா²த³யோ வா. ப்³யபனுஜ்ஜாதி பனுதி³த்வா வினாஸெத்வா, விபஸ்ஸனாமக்³கே³ன பஜஹித்வாதி அத்தோ² . ஸப்³பே³தி அனவஸேஸே. ஏவங் ஸமத²விபஸ்ஸனாஸம்பன்னோ பட²மமக்³கே³ன தி³ட்டி²னிஸ்ஸயஸ்ஸ பஹீனத்தா அனிஸ்ஸிதோ. ஸேஸமக்³கே³ஹி செ²த்வா தேதா⁴துகக³தங் ஸினேஹதோ³ஸங், தண்ஹாராக³ந்தி வுத்தங் ஹோதி. ஸினேஹோ ஏவ ஹி கு³ணபடிபக்க²தோ ஸினேஹதோ³ஸோதி வுத்தோ. ஸேஸங் வுத்தனயமேவ (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.66).
152. Dutiye āvaraṇānīti nīvaraṇāneva, tāni atthato uragasutte (su. ni. 1 ādayo) vuttāni. Tāni pana yasmā abbhādayo viya candaṃ sūriyaṃ vā ceto āvaranti, tasmā ‘‘āvaraṇāni cetaso’’ti vuttāni. Tāni upacārena vā appanāya vā pahāya. Upakkileseti upagamma cittaṃ vibādhente akusale dhamme, vatthopamādīsu (ma. ni. 1.70 ādayo) vutte abhijjhādayo vā. Byapanujjāti panuditvā vināsetvā, vipassanāmaggena pajahitvāti attho . Sabbeti anavasese. Evaṃ samathavipassanāsampanno paṭhamamaggena diṭṭhinissayassa pahīnattā anissito. Sesamaggehi chetvā tedhātukagataṃ sinehadosaṃ, taṇhārāganti vuttaṃ hoti. Sineho eva hi guṇapaṭipakkhato sinehadosoti vutto. Sesaṃ vuttanayameva (su. ni. aṭṭha. 1.66).
து³தியங்.
Dutiyaṃ.
153. ததியே விபிட்டி²கத்வானாதி பிட்டி²தோ கத்வா, ச²ட்³டெ³த்வா ஜஹித்வாதி அத்தோ². ஸுக²ங் து³க²ஞ்சாதி காயிகங் ஸாதாஸாதங். ஸோமனஸ்ஸதோ³மனஸ்ஸந்தி சேதஸிகங் ஸாதாஸாதங். உபெக்க²ந்தி சதுத்த²ஜ்ஜா²னுபெக்க²ங். ஸமத²ந்தி சதுத்த²ஜ்ஜா²னஸமத²மேவ. விஸுத்³த⁴ந்தி பஞ்சனீவரணவிதக்கவிசாரபீதிஸுக²ஸங்கா²தேஹி நவஹி பச்சனீகத⁴ம்மேஹி விமுத்தத்தா அதிஸுத்³த⁴ங், நித்³த⁴ந்தஸுவண்ணமிவ விக³தூபக்கிலேஸந்தி அத்தோ².
153. Tatiye vipiṭṭhikatvānāti piṭṭhito katvā, chaḍḍetvā jahitvāti attho. Sukhaṃ dukhañcāti kāyikaṃ sātāsātaṃ. Somanassadomanassanti cetasikaṃ sātāsātaṃ. Upekkhanti catutthajjhānupekkhaṃ. Samathanti catutthajjhānasamathameva. Visuddhanti pañcanīvaraṇavitakkavicārapītisukhasaṅkhātehi navahi paccanīkadhammehi vimuttattā atisuddhaṃ, niddhantasuvaṇṇamiva vigatūpakkilesanti attho.
அயங் பன யோஜனா – விபிட்டி²கத்வான ஸுக²ங் து³க்க²ஞ்ச புப்³பே³வ, பட²மஜ்ஜா²னூபசாரபூ⁴மியங்யேவ து³க்க²ங், ததியஜ்ஜா²னூபசாரபூ⁴மியஞ்ச ஸுக²ந்தி அதி⁴ப்பாயோ. புன ஆதி³தோ வுத்தங் ச-காரங் பரதோ நெத்வா ‘‘ஸோமனஸ்ஸங் தோ³மனஸ்ஸஞ்ச விபிட்டி²கத்வான புப்³பே³வா’’தி அதி⁴காரோ. தேன ஸோமனஸ்ஸங் சதுத்த²ஜ்ஜா²னூபசாரே, தோ³மனஸ்ஸஞ்ச து³தியஜ்ஜா²னூபசாரேயேவாதி தீ³பேதி. ஏதானி ஹி ஏதேஸங் பரியாயதோ பஹானட்டா²னானி. நிப்பரியாயதோ பன து³க்க²ஸ்ஸ பட²மஜ்ஜா²னங், தோ³மனஸ்ஸஸ்ஸ து³தியஜ்ஜா²னங், ஸுக²ஸ்ஸ ததியஜ்ஜா²னங், ஸோமனஸ்ஸஸ்ஸ சதுத்த²ஜ்ஜா²னங் பஹானட்டா²னங். யதா²ஹ – ‘‘பட²மஜ்ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி எத்து²ப்பன்னங் து³க்கி²ந்த்³ரியங் அபரிஸேஸங் நிருஜ்ஜ²தீ’’திஆதி³ (ஸங்॰ நி॰ 5.510). தங் ஸப்³ப³ங் ஹெட்டா² வுத்தனயேன க³ஹேதப்³ப³ங். பரதோ புப்³பே³வாதி தீஸு பட²மஜ்ஜா²னதீ³ஸு து³க்க²தோ³மனஸ்ஸஸுகா²னி விபிட்டி²கத்வா எத்தே²வ ச சதுத்த²ஜ்ஜா²னே ஸோமனஸ்ஸங் விபிட்டி²கத்வா இமாய படிபதா³ய லத்³தா⁴னுபெக்க²ங் ஸமத²ங் விஸுத்³த⁴ங் ஏகோ சரே இதி. ஸேஸங் வுத்தனயமேவாதி (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.67; அப॰ அட்ட²॰ 1.1.123).
Ayaṃ pana yojanā – vipiṭṭhikatvāna sukhaṃ dukkhañca pubbeva, paṭhamajjhānūpacārabhūmiyaṃyeva dukkhaṃ, tatiyajjhānūpacārabhūmiyañca sukhanti adhippāyo. Puna ādito vuttaṃ ca-kāraṃ parato netvā ‘‘somanassaṃ domanassañca vipiṭṭhikatvāna pubbevā’’ti adhikāro. Tena somanassaṃ catutthajjhānūpacāre, domanassañca dutiyajjhānūpacāreyevāti dīpeti. Etāni hi etesaṃ pariyāyato pahānaṭṭhānāni. Nippariyāyato pana dukkhassa paṭhamajjhānaṃ, domanassassa dutiyajjhānaṃ, sukhassa tatiyajjhānaṃ, somanassassa catutthajjhānaṃ pahānaṭṭhānaṃ. Yathāha – ‘‘paṭhamajjhānaṃ upasampajja viharati etthuppannaṃ dukkhindriyaṃ aparisesaṃ nirujjhatī’’tiādi (saṃ. ni. 5.510). Taṃ sabbaṃ heṭṭhā vuttanayena gahetabbaṃ. Parato pubbevāti tīsu paṭhamajjhānadīsu dukkhadomanassasukhāni vipiṭṭhikatvā ettheva ca catutthajjhāne somanassaṃ vipiṭṭhikatvā imāya paṭipadāya laddhānupekkhaṃ samathaṃ visuddhaṃ eko care iti. Sesaṃ vuttanayamevāti (su. ni. aṭṭha. 1.67; apa. aṭṭha. 1.1.123).
ததியங்.
Tatiyaṃ.
154. சதுத்தே² ஆரத்³த⁴ங் வீரியங் அஸ்ஸாதி ஆரத்³த⁴விரியோ. ஏதேன அத்தனோ வீரியாரம்ப⁴ங் ஆதி³வீரியங் த³ஸ்ஸேதி. பரமத்தோ² வுச்சதி நிப்³பா³னங், தத்த² பத்தியா பரமத்த²பத்தியா. ஏதேன வீரியாரம்பே⁴ன பத்தப்³ப³ப²லங் த³ஸ்ஸேதி. அலீனசித்தோதி ஏதேன வீரியுபத்த²ம்பா⁴னங் சித்தசேதஸிகானங் அலீனதங் த³ஸ்ஸேதி. அகுஸீதவுத்தீதி ஏதேன டா²னாஸனசங்கமாதீ³ஸு காயஸ்ஸ அனவஸீத³னங். த³ள்ஹனிக்கமோதி ஏதேன ‘‘காமங் தசோ ச ந்ஹாரு சா’’தி (ம॰ நி॰ 1.184; ஸங்॰ நி॰ 2.22; அ॰ நி॰ 2.5; மஹானி॰ 196) ஏவங் பவத்தங் பத³ஹனவீரியங் த³ஸ்ஸேதி. யங் தங் அனுபுப்³ப³ஸிக்கா²தீ³ஸு பத³ஹந்தோ ‘‘காயேன சேவ பரமத்த²ஸச்சங் ஸச்சி²கரோதி, பஞ்ஞாய ச நங் அதிவிஜ்ஜ² பஸ்ஸதீ’’தி வுச்சதி. அத² வா ஏதேன மக்³க³ஸம்பயுத்தவீரியங் த³ஸ்ஸேதி. தஞ்ஹி த³ள்ஹஞ்ச பா⁴வனாபாரிபூரிக³தத்தா, நிக்கமோ ச ஸப்³ப³ஸோ படிபக்கா² நிக்க²ந்தத்தா, தஸ்மா தங்ஸமங்கீ³புக்³க³லோபி த³ள்ஹோ நிக்கமோ அஸ்ஸாதி ‘‘த³ள்ஹனிக்கமோ’’தி வுச்சதி. தா²மப³லூபபன்னோதி மக்³க³க்க²ணே காயதா²மேன ஞாணப³லேன ச உபபன்னோ. அத² வா தா²மபூ⁴தேன ப³லேன உபபன்னோதி தா²மப³லூபபன்னோ, தி²ரஞாணப³லூபபன்னோதி வுத்தங் ஹோதி. ஏதேன தஸ்ஸ வீரியஸ்ஸ விபஸ்ஸனாஞாணஸம்பயோக³ங் தீ³பெந்தோ யோனிஸோ பத³ஹனபா⁴வங் ஸாதே⁴தி. புப்³ப³பா⁴க³மஜ்ஜி²மஉக்கட்ட²வீரியவஸேன வா தயோபி பாதா³ யோஜேதப்³பா³. ஸேஸங் வுத்தனயமேவாதி (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.68).
154. Catutthe āraddhaṃ vīriyaṃ assāti āraddhaviriyo. Etena attano vīriyārambhaṃ ādivīriyaṃ dasseti. Paramattho vuccati nibbānaṃ, tattha pattiyā paramatthapattiyā. Etena vīriyārambhena pattabbaphalaṃ dasseti. Alīnacittoti etena vīriyupatthambhānaṃ cittacetasikānaṃ alīnataṃ dasseti. Akusītavuttīti etena ṭhānāsanacaṅkamādīsu kāyassa anavasīdanaṃ. Daḷhanikkamoti etena ‘‘kāmaṃ taco ca nhāru cā’’ti (ma. ni. 1.184; saṃ. ni. 2.22; a. ni. 2.5; mahāni. 196) evaṃ pavattaṃ padahanavīriyaṃ dasseti. Yaṃ taṃ anupubbasikkhādīsu padahanto ‘‘kāyena ceva paramatthasaccaṃ sacchikaroti, paññāya ca naṃ ativijjha passatī’’ti vuccati. Atha vā etena maggasampayuttavīriyaṃ dasseti. Tañhi daḷhañca bhāvanāpāripūrigatattā, nikkamo ca sabbaso paṭipakkhā nikkhantattā, tasmā taṃsamaṅgīpuggalopi daḷho nikkamo assāti ‘‘daḷhanikkamo’’ti vuccati. Thāmabalūpapannoti maggakkhaṇe kāyathāmena ñāṇabalena ca upapanno. Atha vā thāmabhūtena balena upapannoti thāmabalūpapanno, thirañāṇabalūpapannoti vuttaṃ hoti. Etena tassa vīriyassa vipassanāñāṇasampayogaṃ dīpento yoniso padahanabhāvaṃ sādheti. Pubbabhāgamajjhimaukkaṭṭhavīriyavasena vā tayopi pādā yojetabbā. Sesaṃ vuttanayamevāti (su. ni. aṭṭha. 1.68).
சதுத்த²ங்.
Catutthaṃ.
155. பஞ்சமே படிஸல்லானந்தி தேஹி தேஹி ஸத்தஸங்கா²ரேஹி படினிவத்தித்வா ஸல்லீனங், ஏகத்தஸேவிதா ஏகீபா⁴வோ காயவிவேகோதி அத்தோ². ஜா²னந்தி பச்சனீகஜா²பனதோ ஆரம்மணலக்க²ணூபனிஜ்ஜா²னதோ ச சித்தவிவேகோ வுச்சதி. தத்த² அட்ட² ஸமாபத்தியோ நீவரணாதி³பச்சனீகஜா²பனதோ கஸிணாதி³ஆரம்மணூபனிஜ்ஜா²னதோ ச ‘‘ஜா²ன’’ந்தி வுச்சதி. விபஸ்ஸனாமக்³க³ப²லானி ஸத்தஸஞ்ஞாதி³பச்சனீகஜா²பனதோ லக்க²ணூபனிஜ்ஜா²னதோ ச ‘‘ஜா²ன’’ந்தி வுச்சதி. இத⁴ பன ஆரம்மணூபனிஜ்ஜா²னமேவ அதி⁴ப்பேதங் . ஏவமேதங் படிஸல்லானஞ்ச ஜா²னஞ்ச அரிஞ்சமானோதி அஜஹமானோ அனிஸ்ஸஜ்ஜமானோ. த⁴ம்மேஸூதி விபஸ்ஸனுபகே³ஸு பஞ்சக்க²ந்தா⁴தி³த⁴ம்மேஸு. நிச்சந்தி ஸததங் ஸமிதங் அப்³போ³கிண்ணங். அனுத⁴ம்மசாரீதி தே த⁴ம்மே ஆரப்³ப⁴ பவத்தமானேன அனுக³தங் விபஸ்ஸனாத⁴ம்மங் சரமானோ. அத² வா த⁴ம்மேஸூதி எத்த² த⁴ம்மாதி நவ லோகுத்தரத⁴ம்மா, தேஸங் த⁴ம்மானங் அனுலோமோ த⁴ம்மோதி அனுத⁴ம்மோ, விபஸ்ஸனாயேதங் அதி⁴வசனங். தத்த² ‘‘த⁴ம்மானங் நிச்சங் அனுத⁴ம்மசாரீ’’தி வத்தப்³பே³ கா³தா²ப³ந்த⁴ஸுக²த்த²ங் விப⁴த்திப்³யத்தயேன ‘‘த⁴ம்மேஸூ’’தி வுத்தங் ஸியா. ஆதீ³னவங் ஸம்மஸிதா ப⁴வேஸூதி தாய அனுத⁴ம்மசாரிதாஸங்கா²தாய விபஸ்ஸனாய அனிச்சாகாராதி³தோ³ஸங் தீஸு ப⁴வேஸு ஸமனுபஸ்ஸந்தோ ஏவங் இமாய காயவிவேகசித்தவிவேகங் அரிஞ்சமானோ ஸிகா²ப்பத்தவிபஸ்ஸனாஸங்கா²தாய படிபதா³ய அதி⁴க³தோதி வத்தப்³போ³ ஏகோ சரேதி ஏவங் யோஜனா வேதி³தப்³பா³ (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.69; அப॰ அட்ட²॰ 1.1.125).
155. Pañcame paṭisallānanti tehi tehi sattasaṅkhārehi paṭinivattitvā sallīnaṃ, ekattasevitā ekībhāvo kāyavivekoti attho. Jhānanti paccanīkajhāpanato ārammaṇalakkhaṇūpanijjhānato ca cittaviveko vuccati. Tattha aṭṭha samāpattiyo nīvaraṇādipaccanīkajhāpanato kasiṇādiārammaṇūpanijjhānato ca ‘‘jhāna’’nti vuccati. Vipassanāmaggaphalāni sattasaññādipaccanīkajhāpanato lakkhaṇūpanijjhānato ca ‘‘jhāna’’nti vuccati. Idha pana ārammaṇūpanijjhānameva adhippetaṃ . Evametaṃ paṭisallānañca jhānañca ariñcamānoti ajahamāno anissajjamāno. Dhammesūti vipassanupagesu pañcakkhandhādidhammesu. Niccanti satataṃ samitaṃ abbokiṇṇaṃ. Anudhammacārīti te dhamme ārabbha pavattamānena anugataṃ vipassanādhammaṃ caramāno. Atha vā dhammesūti ettha dhammāti nava lokuttaradhammā, tesaṃ dhammānaṃ anulomo dhammoti anudhammo, vipassanāyetaṃ adhivacanaṃ. Tattha ‘‘dhammānaṃ niccaṃ anudhammacārī’’ti vattabbe gāthābandhasukhatthaṃ vibhattibyattayena ‘‘dhammesū’’ti vuttaṃ siyā. Ādīnavaṃ sammasitā bhavesūti tāya anudhammacāritāsaṅkhātāya vipassanāya aniccākārādidosaṃ tīsu bhavesu samanupassanto evaṃ imāya kāyavivekacittavivekaṃ ariñcamāno sikhāppattavipassanāsaṅkhātāya paṭipadāya adhigatoti vattabbo eko careti evaṃ yojanā veditabbā (su. ni. aṭṭha. 1.69; apa. aṭṭha. 1.1.125).
பஞ்சமங்.
Pañcamaṃ.
156. ச²ட்டே² தண்ஹக்க²யந்தி நிப்³பா³னங், ஏவங் தி³ட்டா²தீ³னவாய தண்ஹாய ஏவ அப்பவத்திங். அப்பமத்தோதி ஸாதச்சகாரீ. அனேளமூகோ³தி அலாலாமுகோ². அத² வா அனேளோ ச அமூகோ³ ச, பண்டி³தோ ப்³யத்தோதி வுத்தங் ஹோதி. ஹிதஸுக²ஸம்பாபகங் ஸுதமஸ்ஸ அத்தீ²தி ஸுதவா, ஆக³மஸம்பன்னோதி வுத்தங் ஹோதி. ஸதீமாதி சிரகதாதீ³னங் அனுஸ்ஸரிதா. ஸங்கா²தத⁴ம்மோதி த⁴ம்மூபபரிக்கா²ய பரிஞ்ஞாதத⁴ம்மோ. நியதோதி அரியமக்³கே³ன நியாமங் பத்தோ. பதா⁴னவாதி ஸம்மப்பதா⁴னவீரியஸம்பன்னோ. உப்படிபாடியா ஏஸ பாடோ² யோஜேதப்³போ³. ஏவமேதேஹி அப்பமாதா³தீ³ஹி ஸமன்னாக³தோ நியாமஸம்பாபகேன பதா⁴னேன பதா⁴னவா, தேன பதா⁴னேன பத்தனியாமத்தா நியதோ, ததோ அரஹத்தப்பத்தியா ஸங்கா²தத⁴ம்மோ. அரஹா ஹி புன ஸங்கா²தப்³பா³பா⁴வதோ ‘‘ஸங்கா²தத⁴ம்மோ’’தி வுச்சதி. யதா²ஹ – ‘‘யே ச ஸங்கா²தத⁴ம்மாஸே, யே ச ஸெக்கா² புதூ² இதா⁴’’தி (ஸங்॰ நி॰ 2.31; ஸு॰ நி॰ 1044; சூளனி॰ அஜிதமாணவபுச்சா² 63, அஜிதமாணவபுச்சா²னித்³தே³ஸ 7; நெத்தி॰ 14; பேடகோ॰ 45). ஸேஸங் வுத்தனயமேவாதி (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.70).
156. Chaṭṭhe taṇhakkhayanti nibbānaṃ, evaṃ diṭṭhādīnavāya taṇhāya eva appavattiṃ. Appamattoti sātaccakārī. Aneḷamūgoti alālāmukho. Atha vā aneḷo ca amūgo ca, paṇḍito byattoti vuttaṃ hoti. Hitasukhasampāpakaṃ sutamassa atthīti sutavā, āgamasampannoti vuttaṃ hoti. Satīmāti cirakatādīnaṃ anussaritā. Saṅkhātadhammoti dhammūpaparikkhāya pariññātadhammo. Niyatoti ariyamaggena niyāmaṃ patto. Padhānavāti sammappadhānavīriyasampanno. Uppaṭipāṭiyā esa pāṭho yojetabbo. Evametehi appamādādīhi samannāgato niyāmasampāpakena padhānena padhānavā, tena padhānena pattaniyāmattā niyato, tato arahattappattiyā saṅkhātadhammo. Arahā hi puna saṅkhātabbābhāvato ‘‘saṅkhātadhammo’’ti vuccati. Yathāha – ‘‘ye ca saṅkhātadhammāse, ye ca sekkhā puthū idhā’’ti (saṃ. ni. 2.31; su. ni. 1044; cūḷani. ajitamāṇavapucchā 63, ajitamāṇavapucchāniddesa 7; netti. 14; peṭako. 45). Sesaṃ vuttanayamevāti (su. ni. aṭṭha. 1.70).
ச²ட்ட²ங்.
Chaṭṭhaṃ.
157. ஸத்தமே ஸீஹோதி சத்தாரோ ஸீஹா – திணஸீஹோ, பண்டு³ஸீஹோ, காளஸீஹோ, கேஸரஸீஹோதி. தேஸங் கேஸரஸீஹோ அக்³க³மக்கா²யதி, ஏஸோ இத⁴ அதி⁴ப்பேதோ. வாதோ புரத்தி²மாதி³வஸேன அனேகவிதோ⁴. பது³மங் ரத்தஸேதாதி³வஸேன. தேஸு யோ கோசி வாதோ யங் கிஞ்சி பது³மங் வட்டதியேவ. தத்த² யஸ்மா ஸந்தாஸோ அத்தஸினேஹேன ஹோதி, அத்தஸினேஹோ ச தண்ஹாலேபோ, ஸோபி தி³ட்டி²ஸம்பயுத்தேன வா தி³ட்டி²விப்பயுத்தேன வா லோபே⁴ன ஹோதி, ஸோபி ச தண்ஹாயேவ. ஸஜ்ஜனங் பன தத்த² உபபரிக்கா²விரஹிதஸ்ஸ மோஹேன ஹோதி, மோஹோ ச அவிஜ்ஜா. தத்த² ஸமதே²ன தண்ஹாய பஹானங் ஹோதி, விபஸ்ஸனாய அவிஜ்ஜாய. தஸ்மா ஸமதே²ன அத்தஸினேஹங் பஹாய ஸீஹோ விய ஸத்³தே³ஸு அனிச்சது³க்கா²தீ³ஸுஅஸந்தஸந்தோ, விபஸ்ஸனாய மோஹங் பஹாய வாதோவ ஜாலம்ஹி க²ந்தா⁴யதனாதீ³ஸு அஸஜ்ஜமானோ, ஸமதே²னேவ லோப⁴ங், லோப⁴ஸம்பயுத்தங் ஏவ தி³ட்டி²ஞ்ச பஹாய, பது³மங்வ தோயேன ஸப்³ப³ப⁴வபோ⁴க³லோபே⁴ன அலிப்பமானோ.
157. Sattame sīhoti cattāro sīhā – tiṇasīho, paṇḍusīho, kāḷasīho, kesarasīhoti. Tesaṃ kesarasīho aggamakkhāyati, eso idha adhippeto. Vāto puratthimādivasena anekavidho. Padumaṃ rattasetādivasena. Tesu yo koci vāto yaṃ kiñci padumaṃ vaṭṭatiyeva. Tattha yasmā santāso attasinehena hoti, attasineho ca taṇhālepo, sopi diṭṭhisampayuttena vā diṭṭhivippayuttena vā lobhena hoti, sopi ca taṇhāyeva. Sajjanaṃ pana tattha upaparikkhāvirahitassa mohena hoti, moho ca avijjā. Tattha samathena taṇhāya pahānaṃ hoti, vipassanāya avijjāya. Tasmā samathena attasinehaṃ pahāya sīho viya saddesu aniccadukkhādīsuasantasanto, vipassanāya mohaṃ pahāya vātova jālamhi khandhāyatanādīsu asajjamāno, samatheneva lobhaṃ, lobhasampayuttaṃ eva diṭṭhiñca pahāya, padumaṃva toyena sabbabhavabhogalobhena alippamāno.
எத்த² ச ஸமத²ஸ்ஸ ஸீலங் பத³ட்டா²னங், ஸமதோ² ஸமாதி⁴, விபஸ்ஸனா பஞ்ஞாதி ஏவங் தேஸு த்³வீஸு த⁴ம்மேஸு ஸித்³தே⁴ஸு தயோபி க²ந்தா⁴ ஸித்³தா⁴ ஹொந்தி. தத்த² ஸீலக்க²ந்தே⁴ன ஸுரதோ ஹோதி, ஸோ ஸீஹோவ ஸத்³தே⁴ஸு ஆகா⁴தவத்தூ²ஸு அகுஜ்ஜி²துகாமதாய ந ஸந்தஸதி, பஞ்ஞாக்க²ந்தே⁴ன படிவித்³த⁴ஸபா⁴வோ வாதோவ ஜாலம்ஹி க²ந்தா⁴தி³த⁴ம்மபே⁴தே³ ந ஸஜ்ஜதி, ஸமாதி⁴க்க²ந்தே⁴ன வீதராகோ³ பது³மங்வ தோயேன ராகே³ன ந லிப்பதி. ஏவங் ஸமத²விபஸ்ஸனாஹி ஸீலஸமாதி⁴பஞ்ஞாக்க²ந்தே⁴ஹி ச யதா²ஸம்ப⁴வங் அவிஜ்ஜாதண்ஹானங், திண்ணஞ்ச அகுஸலமூலானங் பஹானவஸேன அஸந்தஸந்தோ அஸஜ்ஜமானோ அலிப்பமானோ ச வேதி³தப்³போ³. ஸேஸங் வுத்தனயமேவாதி (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.71; அப॰ அட்ட²॰ 1.1.127).
Ettha ca samathassa sīlaṃ padaṭṭhānaṃ, samatho samādhi, vipassanā paññāti evaṃ tesu dvīsu dhammesu siddhesu tayopi khandhā siddhā honti. Tattha sīlakkhandhena surato hoti, so sīhova saddhesu āghātavatthūsu akujjhitukāmatāya na santasati, paññākkhandhena paṭividdhasabhāvo vātova jālamhi khandhādidhammabhede na sajjati, samādhikkhandhena vītarāgo padumaṃva toyena rāgena na lippati. Evaṃ samathavipassanāhi sīlasamādhipaññākkhandhehi ca yathāsambhavaṃ avijjātaṇhānaṃ, tiṇṇañca akusalamūlānaṃ pahānavasena asantasanto asajjamāno alippamāno ca veditabbo. Sesaṃ vuttanayamevāti (su. ni. aṭṭha. 1.71; apa. aṭṭha. 1.1.127).
ஸத்தமங்.
Sattamaṃ.
158. அட்ட²மே ஸஹனா ச ஹனநா ச ஸீக⁴ஜவத்தா ச ஸீஹோ. கேஸரஸீஹோவ இத⁴ அதி⁴ப்பேதோ. தா³டா² ப³லமஸ்ஸ அத்தீ²தி தா³ட²ப³லீ. பஸய்ஹ அபி⁴பு⁴ய்யாதி உப⁴யங் சாரீஸத்³தே³ன ஸஹ யோஜேதப்³ப³ங் பஸய்ஹசாரீ அபி⁴பு⁴ய்யசாரீதி. தத்த² பஸய்ஹ நிக்³க³ய்ஹ பவாஹெத்வா சரணேன பஸய்ஹசாரீ . அபி⁴ப⁴வித்வா ஸந்தாஸெத்வா வஸீகத்வா சரணேன அபி⁴பு⁴ய்ஹசாரீ. ஸ்வாயங் காயப³லேன பஸய்ஹசாரீ, தேஜஸா அபி⁴பு⁴ய்யசாரீ. தத்த² ஸசே கோசி வதெ³ய்ய ‘‘கிங் பஸய்ஹ அபி⁴பு⁴ய்யசாரீ’’தி. ததோ மிகா³னந்தி ஸாமிவசனங் உபயோக³த்தே² கத்வா ‘‘மிகே³ பஸய்ஹ அபி⁴பு⁴ய்யசாரீ’’தி படிவத்தப்³ப³ங். பந்தானீதி தூ³ரானி. ஸேனாஸனானீதி வஸனட்டா²னானி. ஸேஸங் புப்³பே³ வுத்தனயேனேவ ஸக்கா ஜானிதுந்தி ந வித்தா²ரிதங் (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.72).
158. Aṭṭhame sahanā ca hananā ca sīghajavattā ca sīho. Kesarasīhova idha adhippeto. Dāṭhā balamassa atthīti dāṭhabalī. Pasayha abhibhuyyāti ubhayaṃ cārīsaddena saha yojetabbaṃ pasayhacārī abhibhuyyacārīti. Tattha pasayha niggayha pavāhetvā caraṇena pasayhacārī . Abhibhavitvā santāsetvā vasīkatvā caraṇena abhibhuyhacārī. Svāyaṃ kāyabalena pasayhacārī, tejasā abhibhuyyacārī. Tattha sace koci vadeyya ‘‘kiṃ pasayha abhibhuyyacārī’’ti. Tato migānanti sāmivacanaṃ upayogatthe katvā ‘‘mige pasayha abhibhuyyacārī’’ti paṭivattabbaṃ. Pantānīti dūrāni. Senāsanānīti vasanaṭṭhānāni. Sesaṃ pubbe vuttanayeneva sakkā jānitunti na vitthāritaṃ (su. ni. aṭṭha. 1.72).
அட்ட²மங்.
Aṭṭhamaṃ.
159. நவமே ‘‘ஸப்³பே³ ஸத்தா ஸுகி²தா ப⁴வந்தூ’’திஆதி³னா நயேன ஹிதஸுகூ²பனயனகாமதா மெத்தா. ‘‘அஹோ வத இமம்ஹா து³க்கா² விமுச்செய்யு’’ந்திஆதி³னா நயேன அஹிதது³க்கா²பனயனகாமதா கருணா. ‘‘மோத³ந்தி வத பொ⁴ந்தோ ஸத்தா, மோத³ந்தி ஸாது⁴ ஸுட்டூ²’’திஆதி³னா நயேன ஹிதஸுகா²விப்பயோக³காமதா முதி³தா. ‘‘பஞ்ஞாயிஸ்ஸந்தி ஸகேன கம்மேனா’’தி ஸுக²து³க்கே²ஸு அஜ்ஜு²பெக்க²னதா உபெக்கா². கா³தா²ப³ந்த⁴ஸுக²த்த²ங் பன உப்படிபாடியா மெத்தங் வத்வா உபெக்கா² வுத்தா, முதி³தா ச பச்சா². விமுத்திந்தி சதஸ்ஸோபி ஹி விமுத்தீ. ஏதா அத்தனோ பச்சனீகத⁴ம்மேஹி விமுத்தத்தா விமுத்தியோ. தேன வுத்தங் – ‘‘மெத்தங் உபெக்க²ங் கருணங் விமுத்திங், ஆஸேவமானோ முதி³தஞ்ச காலே’’தி.
159. Navame ‘‘sabbe sattā sukhitā bhavantū’’tiādinā nayena hitasukhūpanayanakāmatā mettā. ‘‘Aho vata imamhā dukkhā vimucceyyu’’ntiādinā nayena ahitadukkhāpanayanakāmatā karuṇā. ‘‘Modanti vata bhonto sattā, modanti sādhu suṭṭhū’’tiādinā nayena hitasukhāvippayogakāmatā muditā. ‘‘Paññāyissanti sakena kammenā’’ti sukhadukkhesu ajjhupekkhanatā upekkhā. Gāthābandhasukhatthaṃ pana uppaṭipāṭiyā mettaṃ vatvā upekkhā vuttā, muditā ca pacchā. Vimuttinti catassopi hi vimuttī. Etā attano paccanīkadhammehi vimuttattā vimuttiyo. Tena vuttaṃ – ‘‘mettaṃ upekkhaṃ karuṇaṃ vimuttiṃ, āsevamāno muditañca kāle’’ti.
தத்த² ஆஸேவமானோதி திஸ்ஸோ திகசதுக்கஜ்ஜா²னவஸேன பா⁴வயமானோ, உபெக்க²ங் சதுத்த²ஜ்ஜா²னவஸேன பா⁴வயமானோ. காலேதி மெத்தங் ஆஸேவித்வா ததோ வுட்டா²ய கருணங், ததோ வுட்டா²ய முதி³தங், ததோ இதரதோ வா நிப்பீதிகஜ்ஜா²னதோ வுட்டா²ய உபெக்க²ங் ஆஸேவமானோவ ‘‘காலே ஆஸேவமானோ’’தி வுச்சதி, ஆஸேவிதுங் பா²ஸுகாலே வா. ஸப்³பே³ன லோகேன அவிருஜ்ஜ²மானோதி த³ஸஸு தி³ஸாஸு ஸப்³பே³ன ஸத்தலோகேன அவிருஜ்ஜ²மானோ. மெத்தாதீ³னஞ்ஹி பா⁴விதத்தா ஸத்தா அப்படிக்கூலா ஹொந்தி, ஸத்தேஸுபி விரோத⁴பூ⁴தோ படிகோ⁴ வூபஸம்மதி. தேன வுத்தங் – ‘‘ஸப்³பே³ன லோகேன அவிருஜ்ஜ²மானோ’’தி. ஸேஸங் வுத்தஸதி³ஸமேவாதி (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.73).
Tattha āsevamānoti tisso tikacatukkajjhānavasena bhāvayamāno, upekkhaṃ catutthajjhānavasena bhāvayamāno. Kāleti mettaṃ āsevitvā tato vuṭṭhāya karuṇaṃ, tato vuṭṭhāya muditaṃ, tato itarato vā nippītikajjhānato vuṭṭhāya upekkhaṃ āsevamānova ‘‘kāle āsevamāno’’ti vuccati, āsevituṃ phāsukāle vā. Sabbena lokena avirujjhamānoti dasasu disāsu sabbena sattalokena avirujjhamāno. Mettādīnañhi bhāvitattā sattā appaṭikkūlā honti, sattesupi virodhabhūto paṭigho vūpasammati. Tena vuttaṃ – ‘‘sabbena lokena avirujjhamāno’’ti. Sesaṃ vuttasadisamevāti (su. ni. aṭṭha. 1.73).
நவமங்.
Navamaṃ.
160. த³ஸமே ஸங்யோஜனானீதி த³ஸ ஸங்யோஜனானி, தானி ச தேன தேன மக்³கே³ன ஸந்தா³லயித்வான. அஸந்தஸங் ஜீவிதஸங்க²யம்ஹீதி ஜீவிதஸங்க²யோ வுச்சதி சுதிசித்தஸ்ஸ பரிபே⁴தோ³, தஸ்மிஞ்ச ஜீவிதஸங்க²யே ஜீவிதனிகந்தியா பஹீனத்தா அஸந்தஸந்தி. எத்தாவதா ஸஉபாதி³ஸேஸனிப்³பா³னதா⁴துங் அத்தனோ த³ஸ்ஸெத்வா கா³தா²பரியோஸானே அனுபாதி³ஸேஸாய நிப்³பா³னதா⁴துயா பரினிப்³பா³யீதி (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.74).
160. Dasame saṃyojanānīti dasa saṃyojanāni, tāni ca tena tena maggena sandālayitvāna. Asantasaṃ jīvitasaṅkhayamhīti jīvitasaṅkhayo vuccati cuticittassa paribhedo, tasmiñca jīvitasaṅkhaye jīvitanikantiyā pahīnattā asantasanti. Ettāvatā saupādisesanibbānadhātuṃ attano dassetvā gāthāpariyosāne anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyīti (su. ni. aṭṭha. 1.74).
த³ஸமங்.
Dasamaṃ.
161. ஏகாத³ஸமே ப⁴ஜந்தீதி ஸரீரேன அல்லீயித்வா பயிருபாஸந்தி. ஸேவந்தீதி அஞ்ஜலிகம்மாதீ³ஹி கிங்காரபடிஸ்ஸாவிதாய ச பரிசரந்தி. காரணங் அத்தோ² ஏதேஸந்தி காரணத்தா², ப⁴ஜனாய ஸேவனாய ச நாஞ்ஞங் காரணமத்தி², அத்தோ² ஏவ தேஸங் காரணங், அத்த²ஹேது ஸேவந்தீதி வுத்தங் ஹோதி. நிக்காரணா து³ல்லபா⁴ அஜ்ஜ மித்தாதி ‘‘இதோ கிஞ்சி லச்சா²மா’’தி ஏவங் அத்தபடிலாப⁴காரணேன நிக்காரணா, கேவலங் –
161. Ekādasame bhajantīti sarīrena allīyitvā payirupāsanti. Sevantīti añjalikammādīhi kiṃkārapaṭissāvitāya ca paricaranti. Kāraṇaṃ attho etesanti kāraṇatthā, bhajanāya sevanāya ca nāññaṃ kāraṇamatthi, attho eva tesaṃ kāraṇaṃ, atthahetu sevantīti vuttaṃ hoti. Nikkāraṇā dullabhā ajja mittāti ‘‘ito kiñci lacchāmā’’ti evaṃ attapaṭilābhakāraṇena nikkāraṇā, kevalaṃ –
‘‘உபகாரோ ச யோ மித்தோ, ஸுகே² து³க்கே² ச யோ ஸகா²;
‘‘Upakāro ca yo mitto, sukhe dukkhe ca yo sakhā;
அத்த²க்கா²யீ ச யோ மித்தோ, யோ ச மித்தானுகம்பகோ’’தி. (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.75; அப॰ அட்ட²॰ 1.1.131; தீ³॰ நி॰ 3.265) –
Atthakkhāyī ca yo mitto, yo ca mittānukampako’’ti. (su. ni. aṭṭha. 1.75; apa. aṭṭha. 1.1.131; dī. ni. 3.265) –
ஏவங் வுத்தேன அரியேன மித்தபா⁴வேன ஸமன்னாக³தா து³ல்லபா⁴ அஜ்ஜ மித்தா. அத்தனி டி²தா ஏதேஸங் பஞ்ஞா, அத்தானங்யேவ ஓலோகெந்தி, ந அஞ்ஞந்தி அத்தட்ட²பஞ்ஞா. ‘‘தி³ட்ட²த்த²பஞ்ஞா’’தி அயம்பி கிர போராணபாடோ² . ஸம்பதி தி³ட்டே²யேவ அத்தே² ஏதேஸங் பஞ்ஞா, ஆயதிங் ந பெக்க²ந்தீதி வுத்தங் ஹோதி. அஸுசீதி அஸுசினா அனரியேன காயவசீமனோகம்மேன ஸமன்னாக³தாதி. ஸேஸங் புப்³பே³ வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். யங் அந்தரந்தரா அதிவித்தா²ரப⁴யேன ந வுத்தங், தங் ஸப்³ப³ங் பாடா²னுஸாரேனேவ வேதி³தப்³ப³ங் (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.75; அப॰ அட்ட²॰ 1.1.131). ஏகாத³ஸமங்.
Evaṃ vuttena ariyena mittabhāvena samannāgatā dullabhā ajja mittā. Attani ṭhitā etesaṃ paññā, attānaṃyeva olokenti, na aññanti attaṭṭhapaññā. ‘‘Diṭṭhatthapaññā’’ti ayampi kira porāṇapāṭho . Sampati diṭṭheyeva atthe etesaṃ paññā, āyatiṃ na pekkhantīti vuttaṃ hoti. Asucīti asucinā anariyena kāyavacīmanokammena samannāgatāti. Sesaṃ pubbe vuttanayeneva veditabbaṃ. Yaṃ antarantarā ativitthārabhayena na vuttaṃ, taṃ sabbaṃ pāṭhānusāreneva veditabbaṃ (su. ni. aṭṭha. 1.75; apa. aṭṭha. 1.1.131). Ekādasamaṃ.
சதுத்த²வக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Catutthavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
ஸத்³த⁴ம்மப்பஜ்ஜோதிகாய சூளனித்³தே³ஸ-அட்ட²கதா²ய
Saddhammappajjotikāya cūḷaniddesa-aṭṭhakathāya
க²க்³க³விஸாணஸுத்தனித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Khaggavisāṇasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / சூளனித்³தே³ஸபாளி • Cūḷaniddesapāḷi / சதுத்த²வக்³கோ³ • Catutthavaggo
