Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៨. ចេតនាសុត្តវណ្ណនា
8. Cetanāsuttavaṇṇanā
៣៨. អដ្ឋមេ យញ្ច, ភិក្ខវេ, ចេតេតីតិ យំ ចេតនំ ចេតេតិ, បវត្តេតីតិ អត្ថោ។ យញ្ច បកប្បេតីតិ យំ បកប្បនំ បកប្បេតិ, បវត្តេតិច្ចេវ អត្ថោ។ យញ្ច អនុសេតីតិ យញ្ច អនុសយំ អនុសេតិ, បវត្តេតិច្ចេវ អត្ថោ។ ឯត្ថ ច ចេតេតីតិ តេភូមកកុសលាកុសលចេតនា គហិតា, បកប្បេតីតិ អដ្ឋសុ លោភសហគតចិត្តេសុ តណ្ហាទិដ្ឋិកប្បា គហិតា, អនុសេតីតិ ទ្វាទសន្នំ ចេតនានំ សហជាតកោដិយា ចេវ ឧបនិស្សយកោដិយា ច អនុសយោ គហិតោ។ អារម្មណមេតំ ហោតីតិ (ចេតនាទិធម្មជាតេ សតិ កម្មវិញ្ញាណស្ស ឧប្បត្តិយា អវារិតត្តា) ឯតំ ចេតនាទិធម្មជាតំ បច្ចយោ ហោតិ។ បច្ចយោ ហិ ឥធ អារម្មណន្តិ អធិប្បេតា។ វិញ្ញាណស្ស ឋិតិយាតិ កម្មវិញ្ញាណស្ស ឋិតត្ថំ។ អារម្មណេ សតីតិ តស្មិំ បច្ចយេ សតិ។ បតិដ្ឋា វិញ្ញាណស្ស ហោតីតិ តស្ស កម្មវិញ្ញាណស្ស បតិដ្ឋា ហោតិ។ តស្មិំ បតិដ្ឋិតេ វិញ្ញាណេតិ តស្មិំ កម្មវិញ្ញាណេ បតិដ្ឋិតេ។ វិរូឡ្ហេតិ កម្មំ ជវាបេត្វា បដិសន្ធិអាកឌ្ឍនសមត្ថតាយ និព្ពត្តមូលេ ជាតេ។ បុនព្ភវាភិនិព្ពត្តីតិ បុនព្ភវសង្ខាតា អភិនិព្ពត្តិ។
38. Aṭṭhame yañca, bhikkhave, cetetīti yaṃ cetanaṃ ceteti, pavattetīti attho. Yañca pakappetīti yaṃ pakappanaṃ pakappeti, pavatteticceva attho. Yañca anusetīti yañca anusayaṃ anuseti, pavatteticceva attho. Ettha ca cetetīti tebhūmakakusalākusalacetanā gahitā, pakappetīti aṭṭhasu lobhasahagatacittesu taṇhādiṭṭhikappā gahitā, anusetīti dvādasannaṃ cetanānaṃ sahajātakoṭiyā ceva upanissayakoṭiyā ca anusayo gahito. Ārammaṇametaṃ hotīti (cetanādidhammajāte sati kammaviññāṇassa uppattiyā avāritattā) etaṃ cetanādidhammajātaṃ paccayo hoti. Paccayo hi idha ārammaṇanti adhippetā. Viññāṇassa ṭhitiyāti kammaviññāṇassa ṭhitatthaṃ. Ārammaṇe satīti tasmiṃ paccaye sati. Patiṭṭhā viññāṇassa hotīti tassa kammaviññāṇassa patiṭṭhā hoti. Tasmiṃ patiṭṭhite viññāṇeti tasmiṃ kammaviññāṇe patiṭṭhite. Virūḷheti kammaṃ javāpetvā paṭisandhiākaḍḍhanasamatthatāya nibbattamūle jāte. Punabbhavābhinibbattīti punabbhavasaṅkhātā abhinibbatti.
នោ ចេ, ភិក្ខវេ, ចេតេតីតិ ឥមិនា តេភូមកចេតនាយ អប្បវត្តនក្ខណោ វុត្តោ។ នោ ចេ បកប្បេតីតិ ឥមិនា តណ្ហាទិដ្ឋិកប្បានំ អប្បវត្តនក្ខណោ។ អថ ចេ អនុសេតីតិ ឥមិនា តេភូមកវិបាកេសុ បរិត្តកិរិយាសុ រូបេតិ ឯត្ថ អប្បហីនកោដិយា អនុសយោ គហិតោ។ អារម្មណមេតំ ហោតីតិ អនុសយេ សតិ កម្មវិញ្ញាណស្ស ឧប្បត្តិយា អវារិតត្តា ឯតំ អនុសយជាតំ បច្ចយោវ ហោតិ។
Noce, bhikkhave, cetetīti iminā tebhūmakacetanāya appavattanakkhaṇo vutto. No ce pakappetīti iminā taṇhādiṭṭhikappānaṃ appavattanakkhaṇo. Atha ce anusetīti iminā tebhūmakavipākesu parittakiriyāsu rūpeti ettha appahīnakoṭiyā anusayo gahito. Ārammaṇametaṃhotīti anusaye sati kammaviññāṇassa uppattiyā avāritattā etaṃ anusayajātaṃ paccayova hoti.
នោ ចេវ ចេតេតីតិអាទីសុ បឋមបទេ តេភូមកកុសលាកុសលចេតនា និវត្តា, ទុតិយបទេ អដ្ឋសុ ចិត្តេសុ តណ្ហាទិដ្ឋិយោ, តតិយបទេ វុត្តប្បការេសុ ធម្មេសុ យោ អប្បហីនកោដិយា អនុសយិតោ អនុសយោ, សោ និវត្តោ។
No ceva cetetītiādīsu paṭhamapade tebhūmakakusalākusalacetanā nivattā, dutiyapade aṭṭhasu cittesu taṇhādiṭṭhiyo, tatiyapade vuttappakāresu dhammesu yo appahīnakoṭiyā anusayito anusayo, so nivatto.
អបិចេត្ថ អសម្មោហត្ថំ ចេតេតិ បកប្បេតិ អនុសេតិ, ចេតេតិ ន បកប្បេតិ អនុសេតិ, ន ចេតេតិ ន បកប្បេតិ អនុសេតិ, ន ចេតេតិ ន បកប្បេតិ ន អនុសេតីតិ ឥទម្បិ ចតុក្កំ វេទិតព្ពំ។ តត្ថ បឋមនយេ ធម្មបរិច្ឆេទោ ទស្សិតោ។ ទុតិយនយេ ចេតេតីតិ តេភូមកកុសលចេតនា ចេវ ចតស្សោ ច អកុសលចេតនា គហិតា។ ន បកប្បេតីតិ អដ្ឋសុ ចិត្តេសុ តណ្ហាទិដ្ឋិយោ និវត្តា។ អនុសេតីតិ តេភូមកកុសលេ ឧបនិស្សយកោដិយា, ចតូសុ អកុសលចេតនាសុ សហជាតកោដិយា ចេវ ឧបនិស្សយកោដិយា ច អនុសយោ គហិតោ។ តតិយនយេ ន ចេតេតីតិ តេភូមកកុសលាកុសលំ និវត្តំ, ន បកប្បេតីតិ អដ្ឋសុ ចិត្តេសុ តណ្ហាទិដ្ឋិយោ និវត្តា, អនុសេតីតិ សុត្តេ អាគតំ វារេត្វា តេភូមកកុសលាកុសលវិបាកកិរិយារូបេសុ អប្បហីនកោដិយា ឧបនិស្សយោ គហិតោ។ ចតុត្ថនយោ បុរិមសទិសោវ។
Apicettha asammohatthaṃ ceteti pakappeti anuseti, ceteti na pakappeti anuseti, na ceteti na pakappeti anuseti, na ceteti na pakappeti na anusetīti idampi catukkaṃ veditabbaṃ. Tattha paṭhamanaye dhammaparicchedo dassito. Dutiyanaye cetetīti tebhūmakakusalacetanā ceva catasso ca akusalacetanā gahitā. Na pakappetīti aṭṭhasu cittesu taṇhādiṭṭhiyo nivattā. Anusetīti tebhūmakakusale upanissayakoṭiyā, catūsu akusalacetanāsu sahajātakoṭiyā ceva upanissayakoṭiyā ca anusayo gahito. Tatiyanaye na cetetīti tebhūmakakusalākusalaṃ nivattaṃ, na pakappetīti aṭṭhasu cittesu taṇhādiṭṭhiyo nivattā, anusetīti sutte āgataṃ vāretvā tebhūmakakusalākusalavipākakiriyārūpesu appahīnakoṭiyā upanissayo gahito. Catutthanayo purimasadisova.
តទប្បតិដ្ឋិតេតិ តស្មិំ អប្បតិដ្ឋិតេ។ អវិរូឡ្ហេតិ កម្មំ ជវាបេត្វា បដិសន្ធិអាកឌ្ឍនសមត្ថតាយ អនិព្ពត្តមូលេ។ ឯត្ថ បន កិំ កថិតន្តិ? អរហត្តមគ្គស្ស កិច្ចំ, ខីណាសវស្ស កិច្ចករណន្តិបិ នវលោកុត្តរធម្មាតិបិ វត្តុំ វដ្ដតិ។ ឯត្ថ ច វិញ្ញាណស្ស ចេវ អាយតិំ បុនព្ភវស្ស ច អន្តរេ ឯកោ សន្ធិ, វេទនាតណ្ហានមន្តរេ ឯកោ, ភវជាតីនមន្តរេ ឯកោតិ។ អដ្ឋមំ។
Tadappatiṭṭhiteti tasmiṃ appatiṭṭhite. Avirūḷheti kammaṃ javāpetvā paṭisandhiākaḍḍhanasamatthatāya anibbattamūle. Ettha pana kiṃ kathitanti? Arahattamaggassa kiccaṃ, khīṇāsavassa kiccakaraṇantipi navalokuttaradhammātipi vattuṃ vaṭṭati. Ettha ca viññāṇassa ceva āyatiṃ punabbhavassa ca antare eko sandhi, vedanātaṇhānamantare eko, bhavajātīnamantare ekoti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៨. ចេតនាសុត្តំ • 8. Cetanāsuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៨. ចេតនាសុត្តវណ្ណនា • 8. Cetanāsuttavaṇṇanā