| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(੧੮) ੩. ਸਞ੍ਚੇਤਨਿਯવਗ੍ਗੋ
(18) 3. Sañcetaniyavaggo
੧. ਚੇਤਨਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
1. Cetanāsuttavaṇṇanā
੧੭੧. ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਪਠਮੇ ਕਾਯਸਞ੍ਚੇਤਨਾਹੇਤੂਤਿ ਕਾਯਕਮ੍ਮਨਿਮਿਤ੍ਤਂ, ਕਾਯਿਕਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਟਤ੍ਤਾ ਉਪਚਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸਸਞ੍ਚੇਤਨਾਦ੍વਯੇਪਿ। ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਸਹਗਤਚੇਤਨਾ ਪવਤ੍ਤਿવਿਪਾਕਂ ਦੇਤਿਯੇવਾਤਿ ‘‘વੀਸਤਿવਿਧਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਥਾ વਚੀਸਞ੍ਚੇਤਨਾ ਮਨੋਸਞ੍ਚੇਤਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਮਾવਚਰਕੁਸਲਾਕੁਸਲવਸੇਨ વੀਸਤਿ ਚੇਤਨਾ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ। ਇਦਂ ਤਥਾ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਉਪਸਂਹਰਤਿ। ਅਪਿਚੇਤ੍ਥ ਨવ ਮਹਗ੍ਗਤਚੇਤਨਾਪਿ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨવਹਿ ਰੂਪਾਰੂਪਕੁਸਲਚੇਤਨਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨੋਦ੍વਾਰੇ ਏਕੂਨਤਿਂਸਾਤਿ ਤੀਸੁ ਦ੍વਾਰੇਸੁ ਏਕੂਨਸਤ੍ਤਤਿ ਚੇਤਨਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅવਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾવਾਤਿ ਇਦਂ ਤਾਪਿ ਚੇਤਨਾ ਅવਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾવ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਥਾવੁਤ੍ਤਾ ਹਿ ਏਕੂਨਸਤ੍ਤਤਿ ਚੇਤਨਾ ਕੁਸਲਾਪਿ ਅવਿਜ੍ਜਾਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਗੇવ ਇਤਰਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾવਿਜ੍ਜਸ੍ਸੇવ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ ਪਹੀਨਾવਿਜ੍ਜਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ।
171. Tatiyassa paṭhame kāyasañcetanāhetūti kāyakammanimittaṃ, kāyikassa kammassa kaṭattā upacitattāti attho. Esa nayo sesasañcetanādvayepi. Uddhaccasahagatacetanā pavattivipākaṃ detiyevāti ‘‘vīsatividhā’’ti vuttaṃ. Tathā vacīsañcetanā manosañcetanāti ettha kāmāvacarakusalākusalavasena vīsati cetanā labbhanti. Idaṃ tathā-saddena upasaṃharati. Apicettha nava mahaggatacetanāpi labbhantīti iminā navahi rūpārūpakusalacetanāhi saddhiṃ manodvāre ekūnatiṃsāti tīsu dvāresu ekūnasattati cetanā hontīti dasseti. Avijjāpaccayāvāti idaṃ tāpi cetanā avijjāpaccayāva hontīti dassanatthaṃ vuttaṃ. Yathāvuttā hi ekūnasattati cetanā kusalāpi avijjāpaccayā honti, pageva itarā appahīnāvijjasseva uppajjanato pahīnāvijjassa anuppajjanato.
ਯਸ੍ਮਾ ਯਂ ਤਂ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਂ ਚੇਤਨਾਭੇਦਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਞ੍ਚੇવ વਚੀਸਙ੍ਖਾਰਞ੍ਚ ਮਨੋਸਙ੍ਖਾਰਞ੍ਚ ਪਰੇਹਿ ਅਨੁਸ੍ਸਾਹਿਤੋ ਸਾਮਮ੍ਪਿ ਅਸਙ੍ਖਾਰਿਕਚਿਤ੍ਤੇਨ ਕਰੋਤਿ, ਪਰੇਹਿ ਕਾਰਿਯਮਾਨੋ ਸਸਙ੍ਖਾਰਿਕਚਿਤ੍ਤੇਨਪਿ ਕਰੋਤਿ, ‘‘ਇਦਂ ਨਾਮ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਤਸ੍ਸ ਏવਰੂਪੋ ਨਾਮ વਿਪਾਕੋ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਕਮ੍ਮਂ વਿਪਾਕਞ੍ਚ ਜਾਨਨ੍ਤੋਪਿ ਕਰੋਤਿ, ਮਾਤਾਪਿਤੂਸੁ ਚੇਤਿਯવਨ੍ਦਨਾਦੀਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੇਸੁ ਅਨੁਕਰੋਨ੍ਤੋ ਦਾਰਕੋ વਿਯ ਕੇવਲਂ ਕਮ੍ਮਞ੍ਞੇવ વਿਜ੍ਜਾਨਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਯਂ વਿਪਾਕੋ’’ਤਿ વਿਪਾਕਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋਪਿ ਕਰੋਤਿ , ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸਾਮਂ વਾ ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਰੇਹਿ ਅਨਾਣਤ੍ਤੋਤਿ ਸਰਸੇਨੇવ વਤ੍ਤਮਾਨੋ। ਜਾਨਨ੍ਤੋਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸવਾਦਿવਸੇਨ ਜਾਨਨ੍ਤੋ।
Yasmā yaṃ taṃ yathāvuttaṃ cetanābhedaṃ kāyasaṅkhārañceva vacīsaṅkhārañca manosaṅkhārañca parehi anussāhito sāmampi asaṅkhārikacittena karoti, parehi kāriyamāno sasaṅkhārikacittenapi karoti, ‘‘idaṃ nāma kammaṃ karontopi tassa evarūpo nāma vipāko bhavissatī’’ti evaṃ kammaṃ vipākañca jānantopi karoti, mātāpitūsu cetiyavandanādīni karontesu anukaronto dārako viya kevalaṃ kammaññeva vijjānanto ‘‘imassa pana kammassa ayaṃ vipāko’’ti vipākaṃ ajānantopi karoti , tasmā taṃ dassetuṃ ‘‘sāmaṃ vā ta’’ntiādi vuttaṃ. Parehi anāṇattoti saraseneva vattamāno. Jānantoti anussavādivasena jānanto.
ਨਨੁ ਚ ਖੀਣਾਸવੋ ਚੇਤਿਯਂ વਨ੍ਦਤਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਭਣਤਿ, ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਿ, ਕਥਮਸ੍ਸ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦਯੋ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ? ਅવਿਪਾਕਤ੍ਤਾ। ਖੀਣਾਸવੇਨ ਹਿ ਕਤਕਮ੍ਮਂ ਨੇવ ਕੁਸਲਂ ਹੋਤਿ ਨਾਕੁਸਲਂ, ਅવਿਪਾਕਂ ਹੁਤ੍વਾ ਕਿਰਿਯਾਮਤ੍ਤੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ। ਤੇਨਸ੍ਸ ਤੇ ਕਾਯਾਦਯੋ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸ ਕਾਯੇਨ ਕਰਣਕਮ੍ਮਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਨ੍ਤਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਂ।
Nanu ca khīṇāsavo cetiyaṃ vandati, dhammaṃ bhaṇati, kammaṭṭhānaṃ manasi karoti, kathamassa kāyakammādayo na hontīti? Avipākattā. Khīṇāsavena hi katakammaṃ neva kusalaṃ hoti nākusalaṃ, avipākaṃ hutvā kiriyāmatte tiṭṭhati. Tenassa te kāyādayo na honti. Tenevāha ‘‘khīṇāsavassa kāyena karaṇakammaṃ paññāyatī’’tiādi. Tanti kusalākusalaṃ.
ਖਿਡ੍ਡਾਯ ਪਦੁਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਖਿਡ੍ਡਾਪਦੋਸਿਨੋ, ਖਿਡ੍ਡਾਪਦੋਸਿਨੋ ਏવ ਖਿਡ੍ਡਾਪਦੋਸਿਕਾ। ਖਿਡ੍ਡਾਪਦੋਸੋ વਾ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਖਿਡ੍ਡਾਪਦੋਸਿਕਾ। ਤੇ ਕਿਰ ਪੁਞ੍ਞવਿਸੇਸਾਧਿਗਤੇਨ ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਿਰਿવਿਭવੇਨ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਂ ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਾ ਤਾਯ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ‘‘ਆਹਾਰਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਮ੍ਹਾ ਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਮ੍ਹਾ’’ਤਿਪਿ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਏਕਾਹਾਰਾਤਿਕ੍ਕਮਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਖਾਦਨ੍ਤਾਪਿ ਪਿવਨ੍ਤਾਪਿ ਚવਨ੍ਤਿਯੇવ ਨ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ? ਕਮ੍ਮਜਤੇਜਸ੍ਸ ਬਲવਤਾਯ ਕਰਜਕਾਯਸ੍ਸ ਮਨ੍ਦਤਾਯ। ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਞ੍ਹਿ ਕਮ੍ਮਜਤੇਜੋ ਮਨ੍ਦੋ, ਕਰਜਕਾਯੋ ਬਲવਾ। ਤੇਸਂ ਤੇਜਸ੍ਸ ਮਨ੍ਦਤਾਯ ਕਾਯਸ੍ਸ ਬਲવਤਾਯ ਸਤ੍ਤਾਹਮ੍ਪਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਉਣ੍ਹੋਦਕਅਚ੍ਛਯਾਗੁਆਦੀਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਕਰਜਕਾਯਂ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭੇਤੁਂ। ਦੇવਾਨਂ ਪਨ ਤੇਜੋ ਬਲવਾ ਹੋਤਿ ਉਲ਼ਾਰਪੁਞ੍ਞਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਉਲ਼ਾਰਗਰੁਸਿਨਿਦ੍ਧਸੁਧਾਹਾਰਜੀਰਣਤੋ ਚ। ਕਰਜਂ ਮਨ੍ਦਂ ਮੁਦੁਸੁਖੁਮਾਲਭਾવਤੋ। ਤੇ ਏਕਂ ਆਹਾਰવੇਲਂ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾવ ਸਣ੍ਠਾਪੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ। ਯਥਾ ਨਾਮ ਗਿਮ੍ਹਾਨਂ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ ਤਤ੍ਤਪਾਸਾਣੇ ਠਪਿਤਂ ਪਦੁਮਂ વਾ ਉਪ੍ਪਲਂ વਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯੇ ਘਟਸਤੇਨਪਿ ਸਿਞ੍ਚਿਯਮਾਨਂ ਪਾਕਤਿਕਂ ਨ ਹੋਤਿ વਿਨਸ੍ਸਤਿਯੇવ, ਏવਮੇવ ਪਚ੍ਛਾ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਖਾਦਨ੍ਤਾਪਿ ਪਿવਨ੍ਤਾਪਿ ਚવਨ੍ਤਿਯੇવ ਨ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ। ਕਤਮੇ ਪਨ ਤੇ ਦੇવਾਤਿ? ‘‘ਇਮੇ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ વਿਚਾਰਣਾ ਨਤ੍ਥਿ, ‘‘ਆਹਾਰੂਪਚ੍ਛੇਦੇਨ ਆਤਪੇ ਖਿਤ੍ਤਮਾਲਾ વਿਯਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਯੇ ਕੇਚਿ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰੂਪਜੀવਿਨੋ ਦੇવਾ ਏવਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਏવਂ ਚવਨ੍ਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਅਭਯਗਿਰਿવਾਸਿਨੋ ਪਨਾਹੁ ‘‘ਨਿਮ੍ਮਾਨਰਤਿਪਰਨਿਮ੍ਮਿਤવਸવਤ੍ਤਿਨੋ ਤੇ ਦੇવਾ, ਖਿਡ੍ਡਾਯ ਪਦੁਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤੇਨੇવ ਹੇਤੇ ਖਿਡ੍ਡਾਪਦੋਸਿਕਾਤਿ વੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਕੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਦੇવਾਨਂ ਆਹਾਰੋ, ਕਾ ਆਹਾਰવੇਲਾਤਿ? ‘‘ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਕਾਮਾવਚਰਦੇવਾਨਂ ਸੁਧਾ ਆਹਾਰੋ, ਸਾ ਹੇਟ੍ਠਿਮੇਹਿ ਹੇਟ੍ਠਿਮੇਹਿ ਉਪਰਿਮਾਨਂ ਉਪਰਿਮਾਨਂ ਪਣੀਤਤਮਾ ਹੋਤਿ। ਤਂ ਯਥਾਸਕਂ ਦਿવਸવਸੇਨੇવ ਦਿવਸੇ ਦਿવਸੇ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਕੇਚਿ ਪਨ ਬਦਰਪ੍ਪਮਾਣਂ ਸੁਧਾਹਾਰਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਜਿવ੍ਹਾਯਂ ਠਪਿਤਮਤ੍ਤੋਯੇવ ਯਾવ ਕੇਸਗ੍ਗਨਖਗ੍ਗਾ ਕਾਯਂ ਫਰਤਿ, ਤੇਸਂਯੇવ ਦਿવਸવਸੇਨ ਸਤ੍ਤਦਿવਸਂ ਯਾਪਨਸਮਤ੍ਥੋવ ਹੋਤੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ।
Khiḍḍāya padussantīti khiḍḍāpadosino, khiḍḍāpadosino eva khiḍḍāpadosikā. Khiḍḍāpadoso vā etesaṃ atthīti khiḍḍāpadosikā. Te kira puññavisesādhigatena mahantena attano sirivibhavena nakkhattaṃ kīḷantā tāya sampattiyā mahantatāya ‘‘āhāraṃ paribhuñjimhā na paribhuñjimhā’’tipi na jānanti. Atha ekāhārātikkamato paṭṭhāya nirantaraṃ khādantāpi pivantāpi cavantiyeva na tiṭṭhanti. Kasmā? Kammajatejassa balavatāya karajakāyassa mandatāya. Manussānañhi kammajatejo mando, karajakāyo balavā. Tesaṃ tejassa mandatāya kāyassa balavatāya sattāhampi atikkamitvā uṇhodakaacchayāguādīhi sakkā karajakāyaṃ upatthambhetuṃ. Devānaṃ pana tejo balavā hoti uḷārapuññanibbattattā uḷāragarusiniddhasudhāhārajīraṇato ca. Karajaṃ mandaṃ mudusukhumālabhāvato. Te ekaṃ āhāravelaṃ akkamitvāva saṇṭhāpetuṃ na sakkonti. Yathā nāma gimhānaṃ majjhanhike tattapāsāṇe ṭhapitaṃ padumaṃ vā uppalaṃ vā sāyanhasamaye ghaṭasatenapi siñciyamānaṃ pākatikaṃ na hoti vinassatiyeva, evameva pacchā nirantaraṃ khādantāpi pivantāpi cavantiyeva na tiṭṭhanti. Katame pana te devāti? ‘‘Ime nāmā’’ti aṭṭhakathāya vicāraṇā natthi, ‘‘āhārūpacchedena ātape khittamālā viyā’’ti vuttattā ye keci kabaḷīkārāhārūpajīvino devā evaṃ karonti, te evaṃ cavantīti veditabbā. Abhayagirivāsino panāhu ‘‘nimmānaratiparanimmitavasavattino te devā, khiḍḍāya padussanamatteneva hete khiḍḍāpadosikāti vuttā’’ti. Ko panettha devānaṃ āhāro, kā āhāravelāti? ‘‘Sabbesampi kāmāvacaradevānaṃ sudhā āhāro, sā heṭṭhimehi heṭṭhimehi uparimānaṃ uparimānaṃ paṇītatamā hoti. Taṃ yathāsakaṃ divasavaseneva divase divase bhuñjanti. Keci pana badarappamāṇaṃ sudhāhāraṃ paribhuñjanti. So jivhāyaṃ ṭhapitamattoyeva yāva kesagganakhaggā kāyaṃ pharati, tesaṃyeva divasavasena sattadivasaṃ yāpanasamatthova hotī’’ti vadanti.
ਇਸ੍ਸਾਪਕਤਤ੍ਤਾ ਪਦੁਟ੍ਠੇਨ ਮਨਸਾ ਪਦੁਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਮਨੋਪਦੋਸਿਕਾ। ਉਸੂਯવਸੇਨ વਾ ਮਨਸੋ ਪਦੋਸੋ ਮਨੋਪਦੋਸੋ, ਸੋ ਏਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥਿ વਿਨਾਸਹੇਤੁਭੂਤੋਤਿ ਮਨੋਪਦੋਸਿਕਾ। ਅਕ੍ਕੁਦ੍ਧੋ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਕੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸੋ ਕੋਧੋ ਇਤਰਸ੍ਮਿਂ ਅਕ੍ਕੁਜ੍ਝਨ੍ਤੇ ਅਨੁਪਾਦਾਨੋ ਏਕવਾਰਮੇવ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਾਸੇવਨੋ ਚਾવੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਉਦਕਨ੍ਤਂ ਪਤ੍વਾ ਅਗ੍ਗਿ વਿਯ ਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਕ੍ਕੁਦ੍ਧੋ ਤਂ ਚવਨਤੋ ਰਕ੍ਖਤਿ। ਉਭੋਸੁ ਪਨ ਕੁਦ੍ਧੇਸੁ ਭਿਯ੍ਯੋ ਭਿਯ੍ਯੋ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮ੍ਹਿ ਪਰਿવਡ੍ਢਨવਸੇਨ ਤਿਖਿਣਸਮੁਦਾਚਾਰੋ ਨਿਸ੍ਸਯਦਹਨਰਸੋ ਕੋਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਹਦਯવਤ੍ਥੁਂ ਨਿਦਹਨ੍ਤੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਸੁਖੁਮਾਲਂ ਕਰਜਕਾਯਂ વਿਨਾਸੇਤਿ, ਤਤੋ ਸਕਲੋਪਿ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਭੋਸੁ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਥਾ ਚਾਹ ਭਗવਾ ‘‘ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਮ੍ਹਿ ਪਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਾ ਕਿਲਨ੍ਤਕਾਯ…ਪੇ॰… ਚવਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੧.੪੭)।
Issāpakatattā paduṭṭhena manasā padussantīti manopadosikā. Usūyavasena vā manaso padoso manopadoso, so etesaṃ atthi vināsahetubhūtoti manopadosikā. Akkuddho rakkhatīti kuddhassa so kodho itarasmiṃ akkujjhante anupādāno ekavārameva uppattiyā anāsevano cāvetuṃ na sakkoti, udakantaṃ patvā aggi viya nibbāyati, tasmā akkuddho taṃ cavanato rakkhati. Ubhosu pana kuddhesu bhiyyo bhiyyo aññamaññamhi parivaḍḍhanavasena tikhiṇasamudācāro nissayadahanaraso kodho uppajjamāno hadayavatthuṃ nidahanto accantasukhumālaṃ karajakāyaṃ vināseti, tato sakalopi attabhāvo antaradhāyati. Tenāha ‘‘ubhosu panā’’tiādi. Tathā cāha bhagavā ‘‘aññamaññamhi paduṭṭhacittā kilantakāya…pe… cavantī’’ti (dī. ni. 1.47).
ਕਤਮੇ ਤੇਨ ਦੇવਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤੇਨਾਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤੇ ਕਰਣવਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਤਮੇ ਨਾਮ ਤੇ ਦੇવਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ’’ਤਿ। ਕਰਣਤ੍ਥੇਯੇવ વਾ ਏਤਂ ਕਰਣવਚਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਤੇਨ વਾ ਅਤ੍ਤਭਾવੇਨਾ’’ਤਿ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ।
Katame tena devā daṭṭhabbāti ettha tenāti paccatte karaṇavacananti āha ‘‘katame nāma te devā daṭṭhabbā’’ti. Karaṇattheyeva vā etaṃ karaṇavacananti dassento āha ‘‘tena vā attabhāvenā’’ti. Sesamettha uttānameva.
ਚੇਤਨਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Cetanāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੧. ਚੇਤਨਾਸੁਤ੍ਤਂ • 1. Cetanāsuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੧. ਚੇਤਨਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Cetanāsuttavaṇṇanā
