| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / கதா²வத்து²பாளி • Kathāvatthupāḷi |
7. ஸத்தமவக்³கோ³
7. Sattamavaggo
(65) 3. சேதஸிககதா²
(65) 3. Cetasikakathā
475. நத்தி² சேதஸிகோ த⁴ம்மோதி? ஆமந்தா. நனு அத்தி² கேசி த⁴ம்மா சித்தேன ஸஹக³தா ஸஹஜாதா ஸங்ஸட்டா² ஸம்பயுத்தா ஏகுப்பாதா³ ஏகனிரோதா⁴ ஏகவத்து²கா ஏகாரம்மணாதி? ஆமந்தா. ஹஞ்சி அத்தி² கேசி த⁴ம்மா சித்தேன ஸஹக³தா ஸஹஜாதா ஸங்ஸட்டா² ஸம்பயுத்தா ஏகுப்பாதா³ ஏகனிரோதா⁴ ஏகவத்து²கா ஏகாரம்மணா, நோ ச வத ரே வத்தப்³பே³ – ‘‘நத்தி² சேதஸிகோ த⁴ம்மோ’’தி.
475. Natthi cetasiko dhammoti? Āmantā. Nanu atthi keci dhammā cittena sahagatā sahajātā saṃsaṭṭhā sampayuttā ekuppādā ekanirodhā ekavatthukā ekārammaṇāti? Āmantā. Hañci atthi keci dhammā cittena sahagatā sahajātā saṃsaṭṭhā sampayuttā ekuppādā ekanirodhā ekavatthukā ekārammaṇā, no ca vata re vattabbe – ‘‘natthi cetasiko dhammo’’ti.
ப²ஸ்ஸோ சித்தேன ஸஹஜாதோதி? ஆமந்தா. ஹஞ்சி ப²ஸ்ஸோ சித்தேன ஸஹஜாதோ, தேன வத ரே வத்தப்³பே³ – ‘‘ப²ஸ்ஸோ சேதஸிகோ’’தி. வேத³னா…பே॰… ஸஞ்ஞா… சேதனா… ஸத்³தா⁴… வீரியங்… ஸதி… ஸமாதி⁴… பஞ்ஞா… ராகோ³… தோ³ஸோ… மோஹோ…பே॰… அனொத்தப்பங் சித்தேன ஸஹஜாதந்தி? ஆமந்தா. ஹஞ்சி அனொத்தப்பங் சித்தேன ஸஹஜாதங், தேன வத ரே வத்தப்³பே³ – ‘‘அனொத்தப்பங் சேதஸிக’’ந்தி.
Phasso cittena sahajātoti? Āmantā. Hañci phasso cittena sahajāto, tena vata re vattabbe – ‘‘phasso cetasiko’’ti. Vedanā…pe… saññā… cetanā… saddhā… vīriyaṃ… sati… samādhi… paññā… rāgo… doso… moho…pe… anottappaṃ cittena sahajātanti? Āmantā. Hañci anottappaṃ cittena sahajātaṃ, tena vata re vattabbe – ‘‘anottappaṃ cetasika’’nti.
476. சித்தேன ஸஹஜாதாதி கத்வா சேதஸிகாதி? ஆமந்தா. ப²ஸ்ஸேன ஸஹஜாதாதி கத்வா ப²ஸ்ஸஸிகாதி 1? ஆமந்தா. சித்தேன ஸஹஜாதாதி கத்வா சேதஸிகாதி? ஆமந்தா . வேத³னாய… ஸஞ்ஞாய… சேதனாய… ஸத்³தா⁴ய… வீரியேன… ஸதியா… ஸமாதி⁴னா… பஞ்ஞாய… ராகே³ன… தோ³ஸேன… மோஹேன…பே॰… அனொத்தப்பேன ஸஹஜாதாதி கத்வா அனொத்தப்பாஸிகாதி 2? ஆமந்தா.
476. Cittena sahajātāti katvā cetasikāti? Āmantā. Phassena sahajātāti katvā phassasikāti 3? Āmantā. Cittena sahajātāti katvā cetasikāti? Āmantā . Vedanāya… saññāya… cetanāya… saddhāya… vīriyena… satiyā… samādhinā… paññāya… rāgena… dosena… mohena…pe… anottappena sahajātāti katvā anottappāsikāti 4? Āmantā.
477. நத்தி² சேதஸிகோ த⁴ம்மோதி? ஆமந்தா. நனு வுத்தங் ப⁴க³வதா –
477. Natthi cetasiko dhammoti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘சித்தஞ்ஹித³ங் சேதஸிகா ச த⁴ம்மா,
‘‘Cittañhidaṃ cetasikā ca dhammā,
அனத்ததோ ஸங்விதி³தஸ்ஸ ஹொந்தி;
Anattato saṃviditassa honti;
ஹீனப்பணீதங் தது³ப⁴யே விதி³த்வா,
Hīnappaṇītaṃ tadubhaye viditvā,
ஸம்மத்³த³ஸோ வேதி³ பலோகத⁴ம்ம’’ந்தி.
Sammaddaso vedi palokadhamma’’nti.
அத்தே²வ ஸுத்தந்தோதி? ஆமந்தா. தேன ஹி அத்தி² சேதஸிகோ த⁴ம்மோதி.
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi atthi cetasiko dhammoti.
நத்தி² சேதஸிகோ த⁴ம்மோதி? ஆமந்தா. நனு வுத்தங் ப⁴க³வதா – ‘‘இத⁴, கேவட்ட, பி⁴க்கு² பரஸத்தானங் பரபுக்³க³லானங் சித்தம்பி ஆதி³ஸதி சேதஸிகம்பி ஆதி³ஸதி விதக்கிதம்பி ஆதி³ஸதி விசாரிதம்பி ஆதி³ஸதி – ‘ஏவம்பி தே மனோ, இத்த²ம்பி தே மனோ, இதிபி தே சித்த’’’ந்தி 5. அத்தே²வ ஸுத்தந்தோதி? ஆமந்தா. தேன ஹி அத்தி² சேதஸிகோ த⁴ம்மோதி.
Natthi cetasiko dhammoti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘idha, kevaṭṭa, bhikkhu parasattānaṃ parapuggalānaṃ cittampi ādisati cetasikampi ādisati vitakkitampi ādisati vicāritampi ādisati – ‘evampi te mano, itthampi te mano, itipi te citta’’’nti 6. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi atthi cetasiko dhammoti.
சேதஸிககதா² நிட்டி²தா.
Cetasikakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / பஞ்சபகரண-அட்ட²கதா² • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 3. சேதஸிககதா²வண்ணனா • 3. Cetasikakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 3. சேதஸிககதா²வண்ணனா • 3. Cetasikakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 3. சேதஸிககதா²வண்ணனா • 3. Cetasikakathāvaṇṇanā
