| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ကထာဝတ္ထုပာဠိ • Kathāvatthupāḷi |
၇. သတ္တမဝဂ္ဂော
7. Sattamavaggo
(၆၅) ၃. စေတသိကကထာ
(65) 3. Cetasikakathā
၄၇၅. နတ္ထိ စေတသိကော ဓမ္မောတိ? အာမန္တာ။ နနု အတ္ထိ ကေစိ ဓမ္မာ စိတ္တေန သဟဂတာ သဟဇာတာ သံသဋ္ဌာ သမ္ပယုတ္တာ ဧကုပ္ပာဒာ ဧကနိရောဓာ ဧကဝတ္ထုကာ ဧကာရမ္မဏာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ အတ္ထိ ကေစိ ဓမ္မာ စိတ္တေန သဟဂတာ သဟဇာတာ သံသဋ္ဌာ သမ္ပယုတ္တာ ဧကုပ္ပာဒာ ဧကနိရောဓာ ဧကဝတ္ထုကာ ဧကာရမ္မဏာ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘နတ္ထိ စေတသိကော ဓမ္မော’’တိ။
475. Natthi cetasiko dhammoti? Āmantā. Nanu atthi keci dhammā cittena sahagatā sahajātā saṃsaṭṭhā sampayuttā ekuppādā ekanirodhā ekavatthukā ekārammaṇāti? Āmantā. Hañci atthi keci dhammā cittena sahagatā sahajātā saṃsaṭṭhā sampayuttā ekuppādā ekanirodhā ekavatthukā ekārammaṇā, no ca vata re vattabbe – ‘‘natthi cetasiko dhammo’’ti.
ဖသ္သော စိတ္တေန သဟဇာတောတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ဖသ္သော စိတ္တေန သဟဇာတော, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ဖသ္သော စေတသိကော’’တိ။ ဝေဒနာ။ပေ.။ သညာ။ စေတနာ။ သဒ္ဓာ။ ဝီရိယံ။ သတိ။ သမာဓိ။ ပညာ။ ရာဂော။ ဒောသော။ မောဟော။ပေ.။ အနောတ္တပ္ပံ စိတ္တေန သဟဇာတန္တိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ အနောတ္တပ္ပံ စိတ္တေန သဟဇာတံ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အနောတ္တပ္ပံ စေတသိက’’န္တိ။
Phasso cittena sahajātoti? Āmantā. Hañci phasso cittena sahajāto, tena vata re vattabbe – ‘‘phasso cetasiko’’ti. Vedanā…pe… saññā… cetanā… saddhā… vīriyaṃ… sati… samādhi… paññā… rāgo… doso… moho…pe… anottappaṃ cittena sahajātanti? Āmantā. Hañci anottappaṃ cittena sahajātaṃ, tena vata re vattabbe – ‘‘anottappaṃ cetasika’’nti.
၄၇၆. စိတ္တေန သဟဇာတာတိ ကတ္ဝာ စေတသိကာတိ? အာမန္တာ။ ဖသ္သေန သဟဇာတာတိ ကတ္ဝာ ဖသ္သသိကာတိ 1? အာမန္တာ။ စိတ္တေန သဟဇာတာတိ ကတ္ဝာ စေတသိကာတိ? အာမန္တာ ။ ဝေဒနာယ။ သညာယ။ စေတနာယ။ သဒ္ဓာယ။ ဝီရိယေန။ သတိယာ။ သမာဓိနာ။ ပညာယ။ ရာဂေန။ ဒောသေန။ မောဟေန။ပေ.။ အနောတ္တပ္ပေန သဟဇာတာတိ ကတ္ဝာ အနောတ္တပ္ပာသိကာတိ 2? အာမန္တာ။
476. Cittena sahajātāti katvā cetasikāti? Āmantā. Phassena sahajātāti katvā phassasikāti 3? Āmantā. Cittena sahajātāti katvā cetasikāti? Āmantā . Vedanāya… saññāya… cetanāya… saddhāya… vīriyena… satiyā… samādhinā… paññāya… rāgena… dosena… mohena…pe… anottappena sahajātāti katvā anottappāsikāti 4? Āmantā.
၄၇၇. နတ္ထိ စေတသိကော ဓမ္မောတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ –
477. Natthi cetasiko dhammoti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘စိတ္တဉ္ဟိဒံ စေတသိကာ စ ဓမ္မာ၊
‘‘Cittañhidaṃ cetasikā ca dhammā,
အနတ္တတော သံဝိဒိတသ္သ ဟောန္တိ။
Anattato saṃviditassa honti;
ဟီနပ္ပဏီတံ တဒုဘယေ ဝိဒိတ္ဝာ၊
Hīnappaṇītaṃ tadubhaye viditvā,
သမ္မဒ္ဒသော ဝေဒိ ပလောကဓမ္မ’’န္တိ။
Sammaddaso vedi palokadhamma’’nti.
အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ အတ္ထိ စေတသိကော ဓမ္မောတိ။
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi atthi cetasiko dhammoti.
နတ္ထိ စေတသိကော ဓမ္မောတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘ဣဓ, ကေဝဋ္ဋ, ဘိက္ခု ပရသတ္တာနံ ပရပုဂ္ဂလာနံ စိတ္တမ္ပိ အာဒိသတိ စေတသိကမ္ပိ အာဒိသတိ ဝိတက္ကိတမ္ပိ အာဒိသတိ ဝိစာရိတမ္ပိ အာဒိသတိ – ‘ဧဝမ္ပိ တေ မနော, ဣတ္ထမ္ပိ တေ မနော, ဣတိပိ တေ စိတ္တ’’’န္တိ 5။ အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ အတ္ထိ စေတသိကော ဓမ္မောတိ။
Natthi cetasiko dhammoti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘idha, kevaṭṭa, bhikkhu parasattānaṃ parapuggalānaṃ cittampi ādisati cetasikampi ādisati vitakkitampi ādisati vicāritampi ādisati – ‘evampi te mano, itthampi te mano, itipi te citta’’’nti 6. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi atthi cetasiko dhammoti.
စေတသိကကထာ နိဋ္ဌိတာ။
Cetasikakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / အဘိဓမ္မပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ပဉ္စပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ၃. စေတသိကကထာဝဏ္ဏနာ • 3. Cetasikakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-မူလဋီကာ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ၃. စေတသိကကထာဝဏ္ဏနာ • 3. Cetasikakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ပဉ္စပကရဏ-အနုဋီကာ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ၃. စေတသိကကထာဝဏ္ဏနာ • 3. Cetasikakathāvaṇṇanā
