Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi |
൭. ചേതിയപാടിഹാരിയപഞ്ഹോ
7. Cetiyapāṭihāriyapañho
൭. ‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, സബ്ബേസം പരിനിബ്ബുതാനം ചേതിയേ പാടിഹീരം ഹോതി, ഉദാഹു ഏകച്ചാനം യേവ ഹോതീ’’തി? ‘‘ഏകച്ചാനം, മഹാരാജ, ഹോതി, ഏകച്ചാനം ന ഹോതീ’’തി. ‘‘കതമേസം, ഭന്തേ, ഹോതി, കതമേസം ന ഹോതീ’’തി? ‘‘തിണ്ണന്നം, മഹാരാജ, അഞ്ഞതരസ്സ അധിട്ഠാനാ പരിനിബ്ബുതസ്സ ചേതിയേ പാടിഹീരം ഹോതി. കതമേസം തിണ്ണന്നം? ഇധ, മഹാരാജ, അരഹാ ദേവമനുസ്സാനം അനുകമ്പായ തിട്ഠന്തോവ അധിട്ഠാതി ‘ഏവംനാമ ചേതിയേ പാടിഹീരം ഹോതൂ’തി, തസ്സ അധിട്ഠാനവസേന ചേതിയേ പാടിഹീരം ഹോതി, ഏവം അരഹതോ അധിട്ഠാനവസേന പരിനിബ്ബുതസ്സ ചേതിയേ പാടിഹീരം ഹോതി.
7. ‘‘Bhante nāgasena, sabbesaṃ parinibbutānaṃ cetiye pāṭihīraṃ hoti, udāhu ekaccānaṃ yeva hotī’’ti? ‘‘Ekaccānaṃ, mahārāja, hoti, ekaccānaṃ na hotī’’ti. ‘‘Katamesaṃ, bhante, hoti, katamesaṃ na hotī’’ti? ‘‘Tiṇṇannaṃ, mahārāja, aññatarassa adhiṭṭhānā parinibbutassa cetiye pāṭihīraṃ hoti. Katamesaṃ tiṇṇannaṃ? Idha, mahārāja, arahā devamanussānaṃ anukampāya tiṭṭhantova adhiṭṭhāti ‘evaṃnāma cetiye pāṭihīraṃ hotū’ti, tassa adhiṭṭhānavasena cetiye pāṭihīraṃ hoti, evaṃ arahato adhiṭṭhānavasena parinibbutassa cetiye pāṭihīraṃ hoti.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, ദേവതാ മനുസ്സാനം അനുകമ്പായ പരിനിബ്ബുതസ്സ ചേതിയേ പാടിഹീരം ദസ്സേന്തി ‘ഇമിനാ പാടിഹീരേന സദ്ധമ്മോ നിച്ചസമ്പഗ്ഗഹിതോ ഭവിസ്സതി, മനുസ്സാ ച പസന്നാ കുസലേന അഭിവഡ്ഢിസ്സന്തീ’തി, ഏവം ദേവതാനം അധിട്ഠാനവസേന പരിനിബ്ബുതസ്സ ചേതിയേ പാടിഹീരം ഹോതി.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, devatā manussānaṃ anukampāya parinibbutassa cetiye pāṭihīraṃ dassenti ‘iminā pāṭihīrena saddhammo niccasampaggahito bhavissati, manussā ca pasannā kusalena abhivaḍḍhissantī’ti, evaṃ devatānaṃ adhiṭṭhānavasena parinibbutassa cetiye pāṭihīraṃ hoti.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ സദ്ധോ പസന്നോ പണ്ഡിതോ ബ്യത്തോ മേധാവീ ബുദ്ധിസമ്പന്നോ യോനിസോ ചിന്തയിത്വാ ഗന്ധം വാ മാലം വാ ദുസ്സം വാ അഞ്ഞതരം വാ കിഞ്ചി അധിട്ഠഹിത്വാ ചേതിയേ ഉക്ഖിപതി ‘ഏവംനാമ ഹോതൂ’തി, തസ്സപി അധിട്ഠാനവസേന പരിനിബ്ബുതസ്സ ചേതിയേ പാടിഹീരം ഹോതി, ഏവം മനുസ്സാനം അധിട്ഠാനവസേന പരിനിബ്ബുതസ്സ ചേതിയേ പാടിഹീരം ഹോതി.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, itthī vā puriso vā saddho pasanno paṇḍito byatto medhāvī buddhisampanno yoniso cintayitvā gandhaṃ vā mālaṃ vā dussaṃ vā aññataraṃ vā kiñci adhiṭṭhahitvā cetiye ukkhipati ‘evaṃnāma hotū’ti, tassapi adhiṭṭhānavasena parinibbutassa cetiye pāṭihīraṃ hoti, evaṃ manussānaṃ adhiṭṭhānavasena parinibbutassa cetiye pāṭihīraṃ hoti.
‘‘ഇമേസം ഖോ, മഹാരാജ, തിണ്ണന്നം അഞ്ഞതരസ്സ അധിട്ഠാനവസേന പരിനിബ്ബുതസ്സ ചേതിയേ പാടിഹീരം ഹോതി.
‘‘Imesaṃ kho, mahārāja, tiṇṇannaṃ aññatarassa adhiṭṭhānavasena parinibbutassa cetiye pāṭihīraṃ hoti.
‘‘യദി, മഹാരാജ, തേസം അധിട്ഠാനം ന ഹോതി, ഖീണാസവസ്സപി ഛളഭിഞ്ഞസ്സ ചേതോവസിപ്പത്തസ്സ ചേതിയേ പാടിഹീരം ന ഹോതി, അസതിപി , മഹാരാജ, പാടിഹീരേ ചരിതം ദിസ്വാ സുപരിസുദ്ധം ഓകപ്പേതബ്ബം നിട്ഠം ഗന്തബ്ബം സദ്ദഹിതബ്ബം ‘സുപരിനിബ്ബുതോ അയം ബുദ്ധപുത്തോ’’’തി. ‘‘സാധു, ഭന്തേ നാഗസേന, ഏവമേതം തഥാ സമ്പടിച്ഛാമീ’’തി.
‘‘Yadi, mahārāja, tesaṃ adhiṭṭhānaṃ na hoti, khīṇāsavassapi chaḷabhiññassa cetovasippattassa cetiye pāṭihīraṃ na hoti, asatipi , mahārāja, pāṭihīre caritaṃ disvā suparisuddhaṃ okappetabbaṃ niṭṭhaṃ gantabbaṃ saddahitabbaṃ ‘suparinibbuto ayaṃ buddhaputto’’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ചേതിയപാടിഹാരിയപഞ്ഹോ സത്തമോ.
Cetiyapāṭihāriyapañho sattamo.