| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationමජ්ඣිම නිකාය 16
The Middle-Length Suttas Collection 16
චේතෝඛිලසුත්ත
Emotional Barrenness
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජේතවනේ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ. තත්‍ර ඛෝ භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි: “භික්ඛවෝ”ති.
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery. There the Buddha addressed the bhikkhus, “Bhikkhus!”
“භදන්තේ”ති තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං. භගවා ඒතදවෝච:
“Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:
“යස්ස කස්සචි, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ පඤ්ච චේතෝඛිලා අප්පහීනා, පඤ්ච චේතසෝවිනිබන්ධා අසමුච්ඡින්නා, සෝ වතිමස්මිං ධම්මවිනයේ වුද්ධිං විරූළ්හිං වේපුල්ලං ආපජ්ජිස්සතීති—නේතං ඨානං විජ්ජති.
“Bhikkhus, when a bhikkhu has not given up five kinds of emotional barrenness and cut off five emotional shackles, it’s not possible for them to achieve growth, improvement, or maturity in this teaching and training.
කතමාස්ස පඤ්ච චේතෝඛිලා අප්පහීනා හෝන්ති? ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු සත්ථරි කඞ්ඛති විචිකිච්ඡති නාධිමුච්චති න සම්පසීදති. යෝ සෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු සත්ථරි කඞ්ඛති විචිකිච්ඡති නාධිමුච්චති න සම්පසීදති තස්ස චිත්තං න නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය. යස්ස චිත්තං න නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය, ඒවමස්සායං පඨමෝ චේතෝඛිලෝ අප්පහීනෝ හෝති.
What are the five kinds of emotional barrenness they haven’t given up? Firstly, a bhikkhu has doubts about the Teacher. They’re uncertain, undecided, and lacking confidence. This being so, their mind doesn’t incline toward keenness, commitment, persistence, and striving. This is the first kind of emotional barrenness they haven’t given up.
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේ කඞ්ඛති විචිකිච්ඡති නාධිමුච්චති න සම්පසීදති …පේ… ඒවමස්සායං දුතියෝ චේතෝඛිලෝ අප්පහීනෝ හෝති.
Furthermore, a bhikkhu has doubts about the teaching … This is the second kind of emotional barrenness.
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු සඞ්ඝේ කඞ්ඛති විචිකිච්ඡති නාධිමුච්චති න සම්පසීදති …පේ… ඒවමස්සායං තතියෝ චේතෝඛිලෝ අප්පහීනෝ හෝති.
They have doubts about the Saṅgha … This is the third kind of emotional barrenness.
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු සික්ඛාය කඞ්ඛති විචිකිච්ඡති නාධිමුච්චති න සම්පසීදති. යෝ සෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු සික්ඛාය කඞ්ඛති විචිකිච්ඡති නාධිමුච්චති න සම්පසීදති, තස්ස චිත්තං න නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය. යස්ස චිත්තං න නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය, ඒවමස්සායං චතුත්ථෝ චේතෝඛිලෝ අප්පහීනෝ හෝති.
They have doubts about the training … This is the fourth kind of emotional barrenness.
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු සබ්‍රහ්මචාරීසු කුපිතෝ හෝති අනත්තමනෝ ආහතචිත්තෝ ඛිලජාතෝ. යෝ සෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු සබ්‍රහ්මචාරීසු කුපිතෝ හෝති අනත්තමනෝ ආහතචිත්තෝ ඛිලජාතෝ, තස්ස චිත්තං න නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය. යස්ස චිත්තං න නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය, ඒවමස්සායං පඤ්චමෝ චේතෝඛිලෝ අප්පහීනෝ හෝති. ඉමාස්ස පඤ්ච චේතෝඛිලා අප්පහීනා හෝන්ති.
Furthermore, a bhikkhu is angry and upset with their spiritual companions, resentful and closed off. This being so, their mind doesn’t incline toward keenness, commitment, persistence, and striving. This is the fifth kind of emotional barrenness they haven’t given up. These are the five kinds of emotional barrenness they haven’t given up.
කතමාස්ස පඤ්ච චේතසෝවිනිබන්ධා අසමුච්ඡින්නා හෝන්ති? ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කාමේ අවීතරාගෝ හෝති අවිගතච්ඡන්දෝ අවිගතපේමෝ අවිගතපිපාසෝ අවිගතපරිළාහෝ අවිගතතණ්හෝ. යෝ සෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කාමේ අවීතරාගෝ හෝති අවිගතච්ඡන්දෝ අවිගතපේමෝ අවිගතපිපාසෝ අවිගතපරිළාහෝ අවිගතතණ්හෝ, තස්ස චිත්තං න නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය. යස්ස චිත්තං න නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය, ඒවමස්සායං පඨමෝ චේතසෝවිනිබන්ධෝ අසමුච්ඡින්නෝ හෝති.
What are the five emotional shackles they haven’t cut off? Firstly, a bhikkhu isn’t free of greed, desire, fondness, thirst, passion, and craving for sensual pleasures. This being so, their mind doesn’t incline toward keenness, commitment, persistence, and striving. This is the first emotional shackle they haven’t cut off.
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු කායේ අවීතරාගෝ හෝති …පේ… ඒවමස්සායං දුතියෝ චේතසෝවිනිබන්ධෝ අසමුච්ඡින්නෝ හෝති.
Furthermore, a bhikkhu isn’t free of greed for the body … This is the second emotional shackle.
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු රූපේ අවීතරාගෝ හෝති …පේ… ඒවමස්සායං තතියෝ චේතසෝවිනිබන්ධෝ අසමුච්ඡින්නෝ හෝති.
Furthermore, a bhikkhu isn’t free of greed for form … This is the third emotional shackle.
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු යාවදත්ථං උදරාවදේහකං භුඤ්ජිත්වා සේය්‍යසුඛං පස්සසුඛං මිද්ධසුඛං අනුයුත්තෝ විහරති. යෝ සෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු යාවදත්ථං උදරාවදේහකං භුඤ්ජිත්වා සේය්‍යසුඛං පස්සසුඛං මිද්ධසුඛං අනුයුත්තෝ විහරති, තස්ස චිත්තං න නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය. යස්ස චිත්තං න නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය, ඒවමස්සායං චතුත්ථෝ චේතසෝවිනිබන්ධෝ අසමුච්ඡින්නෝ හෝති.
They eat as much as they like until their belly is full, then indulge in the pleasures of sleeping, lying down, and drowsing … This is the fourth emotional shackle.
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු අඤ්ඤතරං දේවනිකායං පණිධාය බ්‍රහ්මචරියං චරති: ‘ඉමිනාහං සීලේන වා වතේන වා තපේන වා බ්‍රහ්මචරියේන වා දේවෝ වා භවිස්සාමි දේවඤ්ඤතරෝ වා(අ)ති. යෝ සෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු අඤ්ඤතරං දේවනිකායං පණිධාය බ්‍රහ්මචරියං චරති: ‘ඉමිනාහං සීලේන වා වතේන වා තපේන වා බ්‍රහ්මචරියේන වා දේවෝ වා භවිස්සාමි දේවඤ්ඤතරෝ වා(අ)ති, තස්ස චිත්තං න නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය. යස්ස චිත්තං න නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය, ඒවමස්සායං පඤ්චමෝ චේතසෝවිනිබන්ධෝ අසමුච්ඡින්නෝ හෝති. ඉමාස්ස පඤ්ච චේතසෝවිනිබන්ධා අසමුච්ඡින්නා හෝන්ති.
They lead the spiritual life hoping to be reborn in one of the orders of gods, thinking: ‘By this precept or observance or fervent austerity or spiritual life, may I become one of the gods!’ This being so, their mind doesn’t incline toward keenness, commitment, persistence, and striving. This is the fifth emotional shackle they haven’t cut off. These are the five emotional shackles they haven’t cut off.
යස්ස කස්සචි, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ ඉමේ පඤ්ච චේතෝඛිලා අප්පහීනා, ඉමේ පඤ්ච චේතසෝවිනිබන්ධා අසමුච්ඡින්නා, සෝ වතිමස්මිං ධම්මවිනයේ වුද්ධිං විරූළ්හිං වේපුල්ලං ආපජ්ජිස්සතීති—නේතං ඨානං විජ්ජති.
When a bhikkhu has not given up these five kinds of emotional barrenness and cut off these five emotional shackles, it’s not possible for them to achieve growth, improvement, or maturity in this teaching and training.
යස්ස කස්සචි, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ පඤ්ච චේතෝඛිලා පහීනා, පඤ්ච චේතසෝවිනිබන්ධා සුසමුච්ඡින්නා, සෝ වතිමස්මිං ධම්මවිනයේ වුද්ධිං විරූළ්හිං වේපුල්ලං ආපජ්ජිස්සතීති—ඨානමේතං විජ්ජති.
When a bhikkhu has given up these five kinds of emotional barrenness and cut off these five emotional shackles, it is possible for them to achieve growth, improvement, and maturity in this teaching and training.
කතමාස්ස පඤ්ච චේතෝඛිලා පහීනා හෝන්ති? ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු සත්ථරි න කඞ්ඛති න විචිකිච්ඡති අධිමුච්චති සම්පසීදති. යෝ සෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු සත්ථරි න කඞ්ඛති න විචිකිච්ඡති අධිමුච්චති සම්පසීදති, තස්ස චිත්තං නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය. යස්ස චිත්තං නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය, ඒවමස්සායං පඨමෝ චේතෝඛිලෝ පහීනෝ හෝති.
What are the five kinds of emotional barrenness they’ve given up? Firstly, a bhikkhu has no doubts about the Teacher. They’re not uncertain, undecided, or lacking confidence. This being so, their mind inclines toward keenness, commitment, persistence, and striving. This is the first kind of emotional barrenness they’ve given up.
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේ න කඞ්ඛති න විචිකිච්ඡති අධිමුච්චති සම්පසීදති …පේ… ඒවමස්සායං දුතියෝ චේතෝඛිලෝ පහීනෝ හෝති.
Furthermore, a bhikkhu has no doubts about the teaching …
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු සඞ්ඝේ න කඞ්ඛති න විචිකිච්ඡති අධිමුච්චති සම්පසීදති …පේ… ඒවමස්සායං තතියෝ චේතෝඛිලෝ පහීනෝ හෝති.
They have no doubts about the Saṅgha …
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු සික්ඛාය න කඞ්ඛති න විචිකිච්ඡති අධිමුච්චති සම්පසීදති …පේ… ඒවමස්සායං චතුත්ථෝ චේතෝඛිලෝ පහීනෝ හෝති.
They have no doubts about the training …
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු සබ්‍රහ්මචාරීසු න කුපිතෝ හෝති න අනත්තමනෝ අනාහතචිත්තෝ අඛිලජාතෝ. යෝ සෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු සබ්‍රහ්මචාරීසු න කුපිතෝ හෝති න අනත්තමනෝ අනාහතචිත්තෝ අඛිලජාතෝ, තස්ස චිත්තං නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය. යස්ස චිත්තං නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය, ඒවමස්සායං පඤ්චමෝ චේතෝඛිලෝ පහීනෝ හෝති. ඉමාස්ස පඤ්ච චේතෝඛිලා පහීනා හෝන්ති.
They’re not angry and upset with their spiritual companions, not resentful or closed off. This being so, their mind inclines toward keenness, commitment, persistence, and striving. This is the fifth kind of emotional barrenness they’ve given up. These are the five kinds of emotional barrenness they’ve given up.
කතමාස්ස පඤ්ච චේතසෝවිනිබන්ධා සුසමුච්ඡින්නා හෝන්ති? ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කාමේ වීතරාගෝ හෝති විගතච්ඡන්දෝ විගතපේමෝ විගතපිපාසෝ විගතපරිළාහෝ විගතතණ්හෝ. යෝ සෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කාමේ වීතරාගෝ හෝති විගතච්ඡන්දෝ විගතපේමෝ විගතපිපාසෝ විගතපරිළාහෝ විගතතණ්හෝ, තස්ස චිත්තං නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය. යස්ස චිත්තං නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය, ඒවමස්සායං පඨමෝ චේතසෝවිනිබන්ධෝ සුසමුච්ඡින්නෝ හෝති.
What are the five emotional shackles they’ve cut off? Firstly, a bhikkhu is rid of greed, desire, fondness, thirst, passion, and craving for sensual pleasures. This being so, their mind inclines toward keenness, commitment, persistence, and striving. This is the first emotional shackle they’ve cut off.
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු කායේ වීතරාගෝ හෝති …පේ…
Furthermore, a bhikkhu is rid of greed for the body …
රූපේ වීතරාගෝ හෝති …පේ…
They’re rid of greed for form …
න යාවදත්ථං උදරාවදේහකං භුඤ්ජිත්වා සේය්‍යසුඛං පස්සසුඛං මිද්ධසුඛං අනුයුත්තෝ විහරති. යෝ සෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු න යාවදත්ථං උදරාවදේහකං භුඤ්ජිත්වා සේය්‍යසුඛං පස්සසුඛං මිද්ධසුඛං අනුයුත්තෝ විහරති, තස්ස චිත්තං නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය. යස්ස චිත්තං නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය, ඒවමස්සායං චතුත්ථෝ චේතසෝවිනිබන්ධෝ සුසමුච්ඡින්නෝ හෝති.
They don’t eat as much as they like until their belly is full, then indulge in the pleasures of sleeping, lying down, and drowsing …
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු න අඤ්ඤතරං දේවනිකායං පණිධාය බ්‍රහ්මචරියං චරති: ‘ඉමිනාහං සීලේන වා වතේන වා තපේන වා බ්‍රහ්මචරියේන වා දේවෝ වා භවිස්සාමි දේවඤ්ඤතරෝ වා(අ)ති. යෝ සෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු න අඤ්ඤතරං දේවනිකායං පණිධාය බ්‍රහ්මචරියං චරති: ‘ඉමිනාහං සීලේන වා වතේන වා තපේන වා බ්‍රහ්මචරියේන වා දේවෝ වා භවිස්සාමි දේවඤ්ඤතරෝ වා(අ)ති, තස්ස චිත්තං නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය. යස්ස චිත්තං නමති ආතප්පාය අනුයෝගාය සාතච්චාය පධානාය, ඒවමස්සායං පඤ්චමෝ චේතසෝවිනිබන්ධෝ සුසමුච්ඡින්නෝ හෝති. ඉමාස්ස පඤ්ච චේතසෝවිනිබන්ධා සුසමුච්ඡින්නා හෝන්ති.
They don’t lead the spiritual life hoping to be reborn in one of the orders of gods, thinking: ‘By this precept or observance or fervent austerity or spiritual life, may I become one of the gods!’ This being so, their mind inclines toward keenness, commitment, persistence, and striving. This is the fifth emotional shackle they’ve cut off. These are the five emotional shackles they’ve cut off.
යස්ස කස්සචි, භික්ඛවේ, භික්ඛුනෝ ඉමේ පඤ්ච චේතෝඛිලා පහීනා, ඉමේ පඤ්ච චේතසෝවිනිබන්ධා සුසමුච්ඡින්නා, සෝ වතිමස්මිං ධම්මවිනයේ වුද්ධිං විරූළ්හිං වේපුල්ලං ආපජ්ජිස්සතීති—ඨානමේතං විජ්ජති.
When a bhikkhu has given up these five kinds of emotional barrenness and cut off these five emotional shackles, it is possible for them to achieve growth, improvement, or maturity in this teaching and training.
සෝ ඡන්දසමාධිපධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවේති, වීරියසමාධිපධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවේති, චිත්තසමාධිපධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවේති, වීමංසාසමාධිපධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවේති, උස්සෝළ්හීයේව පඤ්චමී. ස ඛෝ සෝ, භික්ඛවේ, ඒවං උස්සෝළ්හිපන්නරසඞ්ගසමන්නාගතෝ භික්ඛු භබ්බෝ අභිනිබ්බිදාය, භබ්බෝ සම්බෝධාය, භබ්බෝ අනුත්තරස්ස යෝගක්ඛේමස්ස අධිගමාය. සේය්‍යථාපි, භික්ඛවේ, කුක්කුටියා අණ්ඩානි අට්ඨ වා දස වා ද්වාදස වා. තානස්සු කුක්කුටියා සම්මා අධිසයිතානි සම්මා පරිසේදිතානි සම්මා පරිභාවිතානි. කිඤ්චාපි තස්සා කුක්කුටියා න ඒවං ඉච්ඡා උප්පජ්ජේය්‍ය: ‘අහෝ වතිමේ කුක්කුටපෝතකා පාදනඛසිඛාය වා මුඛතුණ්ඩකේන වා අණ්ඩකෝසං පදාලේත්වා සෝත්ථිනා අභිනිබ්භිජ්ජේය්‍යුන්(අ)ති. අථ ඛෝ භබ්බාව තේ කුක්කුටපෝතකා පාදනඛසිඛාය වා මුඛතුණ්ඩකේන වා අණ්ඩකෝසං පදාලේත්වා සෝත්ථිනා අභිනිබ්භිජ්ජිතුං.
They develop the basis of psychic power that has immersion due to enthusiasm, and active effort … the basis of psychic power that has immersion due to energy, and active effort … the basis of psychic power that has immersion due to mental development, and active effort … the basis of psychic power that has immersion due to inquiry, and active effort. And the fifth is sheer vigor. A bhikkhu who possesses these fifteen factors, including vigor, is capable of breaking out, becoming awakened, and reaching the supreme sanctuary from the yoke. Suppose there was a chicken with eight or ten or twelve eggs. And she properly sat on them to keep them warm and incubated. Even if that chicken doesn’t wish: ‘If only my chicks could break out of the eggshell with their claws and beak and hatch safely!’ Still they can break out and hatch safely.
ඒවමේව ඛෝ, භික්ඛවේ, ඒවං උස්සෝළ්හිපන්නරසඞ්ගසමන්නාගතෝ භික්ඛු භබ්බෝ අභිනිබ්බිදාය, භබ්බෝ සම්බෝධාය, භබ්බෝ අනුත්තරස්ස යෝගක්ඛේමස්ස අධිගමායා”ති.
In the same way, a bhikkhu who possesses these fifteen factors, including vigor, is capable of breaking out, becoming awakened, and reaching the supreme sanctuary from the yoke.”
ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනා තේ භික්ඛූ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දුන්ති.
That is what the Buddha said. Satisfied, the bhikkhus approved what the Buddha said.
චේතෝඛිලසුත්තං නිට්ඨිතං ඡට්ඨං.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
