| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੪. ਚੇਤੋਖਿਲਸੁਤ੍ਤਂ
4. Cetokhilasuttaṃ
੧੪. ‘‘ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ વਾ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤੋਖਿਲਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤਸੋવਿਨਿਬਨ੍ਧਾ ਅਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਤਸ੍ਸ ਯਾ ਰਤ੍ਤਿ વਾ ਦਿવਸੋ વਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ ਹਾਨਿਯੇવ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨੋ વੁਦ੍ਧਿ।
14. ‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā pañca cetokhilā appahīnā pañca cetasovinibandhā asamucchinnā, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati hāniyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no vuddhi.
‘‘ਕਤਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤੋਖਿਲਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥਰਿ ਕਙ੍ਖਤਿ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਤਿ ਨਾਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਸੀਦਤਿ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥਰਿ ਕਙ੍ਖਤਿ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਤਿ ਨਾਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਸੀਦਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ। ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ, ਏવਮਸ੍ਸਾਯਂ ਪਠਮੋ ਚੇਤੋਖਿਲੋ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ।
‘‘Katamassa pañca cetokhilā appahīnā honti? Idha, bhikkhave, bhikkhu satthari kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati. Yo so, bhikkhave, bhikkhu satthari kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati, tassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ paṭhamo cetokhilo appahīno hoti.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮੇ ਕਙ੍ਖਤਿ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਘੇ ਕਙ੍ਖਤਿ… ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਕਙ੍ਖਤਿ… ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਕੁਪਿਤੋ ਹੋਤਿ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ਆਹਤਚਿਤ੍ਤੋ ਖਿਲਜਾਤੋ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਕੁਪਿਤੋ ਹੋਤਿ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ਆਹਤਚਿਤ੍ਤੋ ਖਿਲਜਾਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ। ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ, ਏવਮਸ੍ਸਾਯਂ ਪਞ੍ਚਮੋ ਚੇਤੋਖਿਲੋ ਅਪ੍ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ। ਇਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤੋਖਿਲਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu dhamme kaṅkhati…pe… saṅghe kaṅkhati… sikkhāya kaṅkhati… sabrahmacārīsu kupito hoti anattamano āhatacitto khilajāto. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sabrahmacārīsu kupito hoti anattamano āhatacitto khilajāto, tassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ pañcamo cetokhilo appahīno hoti. Imassa pañca cetokhilā appahīnā honti.
‘‘ਕਤਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤਸੋવਿਨਿਬਨ੍ਧਾ ਅਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਮੇਸੁ ਅવੀਤਰਾਗੋ ਹੋਤਿ ਅવਿਗਤਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਅવਿਗਤਪੇਮੋ ਅવਿਗਤਪਿਪਾਸੋ ਅવਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਅવਿਗਤਤਣ੍ਹੋ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਮੇਸੁ ਅવੀਤਰਾਗੋ ਹੋਤਿ ਅવਿਗਤਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਅવਿਗਤਪੇਮੋ ਅવਿਗਤਪਿਪਾਸੋ ਅવਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਅવਿਗਤਤਣ੍ਹੋ , ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ। ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ, ਏવਮਸ੍ਸਾਯਂ ਪਠਮੋ ਚੇਤਸੋવਿਨਿਬਨ੍ਧੋ ਅਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ।
‘‘Katamassa pañca cetasovinibandhā asamucchinnā honti? Idha, bhikkhave, bhikkhu kāmesu avītarāgo hoti avigatacchando avigatapemo avigatapipāso avigatapariḷāho avigatataṇho. Yo so, bhikkhave, bhikkhu kāmesu avītarāgo hoti avigatacchando avigatapemo avigatapipāso avigatapariḷāho avigatataṇho , tassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ paṭhamo cetasovinibandho asamucchinno hoti.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਯੇ ਅવੀਤਰਾਗੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਰੂਪੇ ਅવੀਤਰਾਗੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਯਾવਦਤ੍ਥਂ ਉਦਰਾવਦੇਹਕਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਸੇਯ੍ਯਸੁਖਂ ਪਸ੍ਸਸੁਖਂ ਮਿਦ੍ਧਸੁਖਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ વਿਹਰਤਿ… ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਦੇવਨਿਕਾਯਂ ਪਣਿਧਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਤਿ – ‘ਇਮਿਨਾਹਂ ਸੀਲੇਨ વਾ વਤੇਨ વਾ ਤਪੇਨ વਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ વਾ ਦੇવੋ વਾ ਭવਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦੇવਞ੍ਞਤਰੋ વਾ’ਤਿ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਦੇવਨਿਕਾਯਂ ਪਣਿਧਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਤਿ – ‘ਇਮਿਨਾਹਂ ਸੀਲੇਨ વਾ વਤੇਨ વਾ ਤਪੇਨ વਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ વਾ ਦੇવੋ વਾ ਭવਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦੇવਞ੍ਞਤਰੋ વਾ’ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ। ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ, ਏવਮਸ੍ਸਾਯਂ ਪਞ੍ਚਮੋ ਚੇਤਸੋવਿਨਿਬਨ੍ਧੋ ਅਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ। ਇਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤਸੋવਿਨਿਬਨ੍ਧਾ ਅਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu kāye avītarāgo hoti…pe… rūpe avītarāgo hoti…pe… yāvadatthaṃ udarāvadehakaṃ bhuñjitvā seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharati… aññataraṃ devanikāyaṃ paṇidhāya brahmacariyaṃ carati – ‘imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi devaññataro vā’ti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ devanikāyaṃ paṇidhāya brahmacariyaṃ carati – ‘imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi devaññataro vā’ti, tassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ na namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ pañcamo cetasovinibandho asamucchinno hoti. Imassa pañca cetasovinibandhā asamucchinnā honti.
‘‘ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ વਾ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤੋਖਿਲਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤਸੋવਿਨਿਬਨ੍ਧਾ ਅਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਤਸ੍ਸ ਯਾ ਰਤ੍ਤਿ વਾ ਦਿવਸੋ વਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ ਹਾਨਿਯੇવ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨੋ વੁਦ੍ਧਿ।
‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā ime pañca cetokhilā appahīnā ime pañca cetasovinibandhā asamucchinnā, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati hāniyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no vuddhi.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕਾਲ਼ਪਕ੍ਖੇ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਯਾ ਰਤ੍ਤਿ વਾ ਦਿવਸੋ વਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਹਾਯਤੇવ વਣ੍ਣੇਨ ਹਾਯਤਿ ਮਣ੍ਡਲੇਨ ਹਾਯਤਿ ਆਭਾਯ ਹਾਯਤਿ ਆਰੋਹਪਰਿਣਾਹੇਨ; ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ વਾ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤੋਖਿਲਾ ਅਪ੍ਪਹੀਨਾ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤਸੋવਿਨਿਬਨ੍ਧਾ ਅਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਤਸ੍ਸ ਯਾ ਰਤ੍ਤਿ વਾ ਦਿવਸੋ વਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ ਹਾਨਿਯੇવ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨੋ વੁਦ੍ਧਿ।
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, kāḷapakkhe candassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, hāyateva vaṇṇena hāyati maṇḍalena hāyati ābhāya hāyati ārohapariṇāhena; evamevaṃ kho, bhikkhave, yassa kassaci bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā ime pañca cetokhilā appahīnā ime pañca cetasovinibandhā asamucchinnā, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati hāniyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no vuddhi.
‘‘ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ વਾ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤੋਖਿਲਾ ਪਹੀਨਾ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤਸੋવਿਨਿਬਨ੍ਧਾ ਸੁਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਤਸ੍ਸ ਯਾ ਰਤ੍ਤਿ વਾ ਦਿવਸੋ વਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ વੁਦ੍ਧਿਯੇવ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā pañca cetokhilā pahīnā pañca cetasovinibandhā susamucchinnā, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no parihāni.
‘‘ਕਤਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤੋਖਿਲਾ ਪਹੀਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥਰਿ ਨ ਕਙ੍ਖਤਿ ਨ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਤਿ, ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਸਮ੍ਪਸੀਦਤਿ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥਰਿ ਨ ਕਙ੍ਖਤਿ ਨ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਤਿ ਅਧਿਮੁਚ੍ਚਤਿ ਸਮ੍ਪਸੀਦਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ। ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ, ਏવਮਸ੍ਸਾਯਂ ਪਠਮੋ ਚੇਤੋਖਿਲੋ ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ।
‘‘Katamassa pañca cetokhilā pahīnā honti? Idha, bhikkhave, bhikkhu satthari na kaṅkhati na vicikicchati, adhimuccati sampasīdati. Yo so, bhikkhave, bhikkhu satthari na kaṅkhati na vicikicchati adhimuccati sampasīdati, tassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ paṭhamo cetokhilo pahīno hoti.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਧਮ੍ਮੇ ਨ ਕਙ੍ਖਤਿ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਘੇ ਨ ਕਙ੍ਖਤਿ… ਸਿਕ੍ਖਾਯ ਨ ਕਙ੍ਖਤਿ … ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਨ ਕੁਪਿਤੋ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਨ ਆਹਤਚਿਤ੍ਤੋ ਨ ਖਿਲਜਾਤੋ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਨ ਕੁਪਿਤੋ ਹੋਤਿ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਨ ਆਹਤਚਿਤ੍ਤੋ ਨ ਖਿਲਜਾਤੋ , ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ। ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ, ਏવਮਸ੍ਸਾਯਂ ਪਞ੍ਚਮੋ ਚੇਤੋਖਿਲੋ ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ। ਇਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤੋਖਿਲਾ ਪਹੀਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu dhamme na kaṅkhati…pe… saṅghe na kaṅkhati… sikkhāya na kaṅkhati … sabrahmacārīsu na kupito hoti attamano na āhatacitto na khilajāto. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sabrahmacārīsu na kupito hoti attamano na āhatacitto na khilajāto , tassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ pañcamo cetokhilo pahīno hoti. Imassa pañca cetokhilā pahīnā honti.
‘‘ਕਤਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤਸੋવਿਨਿਬਨ੍ਧਾ ਸੁਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਮੇਸੁ વੀਤਰਾਗੋ ਹੋਤਿ વਿਗਤਚ੍ਛਨ੍ਦੋ વਿਗਤਪੇਮੋ વਿਗਤਪਿਪਾਸੋ વਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹੋ વਿਗਤਤਣ੍ਹੋ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਮੇਸੁ વੀਤਰਾਗੋ ਹੋਤਿ વਿਗਤਚ੍ਛਨ੍ਦੋ વਿਗਤਪੇਮੋ વਿਗਤਪਿਪਾਸੋ વਿਗਤਪਰਿਲ਼ਾਹੋ વਿਗਤਤਣ੍ਹੋ, ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ। ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ, ਏવਮਸ੍ਸਾਯਂ ਪਠਮੋ ਚੇਤਸੋવਿਨਿਬਨ੍ਧੋ ਸੁਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ।
‘‘Katamassa pañca cetasovinibandhā susamucchinnā honti? Idha, bhikkhave, bhikkhu kāmesu vītarāgo hoti vigatacchando vigatapemo vigatapipāso vigatapariḷāho vigatataṇho. Yo so, bhikkhave, bhikkhu kāmesu vītarāgo hoti vigatacchando vigatapemo vigatapipāso vigatapariḷāho vigatataṇho, tassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ paṭhamo cetasovinibandho susamucchinno hoti.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਯੇ વੀਤਰਾਗੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਰੂਪੇ વੀਤਰਾਗੋ ਹੋਤਿ …ਪੇ॰… ਨ ਯਾવਦਤ੍ਥਂ ਉਦਰਾવਦੇਹਕਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਸੇਯ੍ਯਸੁਖਂ ਪਸ੍ਸਸੁਖਂ ਮਿਦ੍ਧਸੁਖਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ વਿਹਰਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਦੇવਨਿਕਾਯਂ ਪਣਿਧਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਤਿ – ‘ਇਮਿਨਾਹਂ ਸੀਲੇਨ વਾ વਤੇਨ વਾ ਤਪੇਨ વਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ વਾ ਦੇવੋ વਾ ਭવਿਸ੍ਸਾਮਿ ਦੇવਞ੍ਞਤਰੋ વਾ’ਤਿ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਦੇવਨਿਕਾਯਂ ਪਣਿਧਾਯ…ਪੇ॰… ਦੇવਞ੍ਞਤਰੋ વਾਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ। ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨਮਤਿ ਆਤਪ੍ਪਾਯ ਅਨੁਯੋਗਾਯ ਸਾਤਚ੍ਚਾਯ ਪਧਾਨਾਯ, ਏવਮਸ੍ਸਾਯਂ ਪਞ੍ਚਮੋ ਚੇਤਸੋવਿਨਿਬਨ੍ਧੋ ਸੁਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ। ਇਮਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤਸੋવਿਨਿਬਨ੍ਧਾ ਸੁਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu kāye vītarāgo hoti…pe… rūpe vītarāgo hoti …pe… na yāvadatthaṃ udarāvadehakaṃ bhuñjitvā seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharati, na aññataraṃ devanikāyaṃ paṇidhāya brahmacariyaṃ carati – ‘imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi devaññataro vā’ti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu na aññataraṃ devanikāyaṃ paṇidhāya…pe… devaññataro vāti, tassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya. Yassa cittaṃ namati ātappāya anuyogāya sātaccāya padhānāya, evamassāyaṃ pañcamo cetasovinibandho susamucchinno hoti. Imassa pañca cetasovinibandhā susamucchinnā honti.
‘‘ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ વਾ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤੋਖਿਲਾ ਪਹੀਨਾ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤਸੋવਿਨਿਬਨ੍ਧਾ ਸੁਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ , ਤਸ੍ਸ ਯਾ ਰਤ੍ਤਿ વਾ ਦਿવਸੋ વਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ વੁਦ੍ਧਿਯੇવ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yassa kassaci, bhikkhave, bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā ime pañca cetokhilā pahīnā ime pañca cetasovinibandhā susamucchinnā , tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no parihāni.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਜੁਣ੍ਹਪਕ੍ਖੇ ਚਨ੍ਦਸ੍ਸ ਯਾ ਰਤ੍ਤਿ વਾ ਦਿવਸੋ વਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, વਡ੍ਢਤੇવ વਣ੍ਣੇਨ વਡ੍ਢਤਿ ਮਣ੍ਡਲੇਨ વਡ੍ਢਤਿ ਆਭਾਯ વਡ੍ਢਤਿ ਆਰੋਹਪਰਿਣਾਹੇਨ; ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ વਾ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤੋਖਿਲਾ ਪਹੀਨਾ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਚੇਤਸੋવਿਨਿਬਨ੍ਧਾ ਸੁਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ, ਤਸ੍ਸ ਯਾ ਰਤ੍ਤਿ વਾ ਦਿવਸੋ વਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ વੁਦ੍ਧਿਯੇવ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਨੋ ਪਰਿਹਾਨੀ’’ਤਿ। ਚਤੁਤ੍ਥਂ।
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, juṇhapakkhe candassa yā ratti vā divaso vā āgacchati, vaḍḍhateva vaṇṇena vaḍḍhati maṇḍalena vaḍḍhati ābhāya vaḍḍhati ārohapariṇāhena; evamevaṃ kho, bhikkhave, yassa kassaci bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā ime pañca cetokhilā pahīnā ime pañca cetasovinibandhā susamucchinnā, tassa yā ratti vā divaso vā āgacchati vuddhiyeva pāṭikaṅkhā kusalesu dhammesu no parihānī’’ti. Catutthaṃ.
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੩-੪. ਸਂਯੋਜਨਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 3-4. Saṃyojanasuttādivaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੧-੪. ਸੇਨਾਸਨਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 1-4. Senāsanasuttādivaṇṇanā
