Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
౫. చేతోఖిలసుత్తవణ్ణనా
5. Cetokhilasuttavaṇṇanā
౨౦౫. పఞ్చమే చేతోఖిలాతి చిత్తస్స థద్ధభావా, కచవరభావా, ఖాణుకభావా. సత్థరి కఙ్ఖతీతి సత్థు సరీరే వా గుణే వా కఙ్ఖతి. సరీరే కఙ్ఖమానో ‘‘ద్వత్తింసవరపురిసలక్ఖణపటిమణ్డితం నామ సరీరం అత్థి ను ఖో నత్థీ’’తి కఙ్ఖతి, గుణే కఙ్ఖమానో ‘‘అతీతానాగతపచ్చుప్పన్నజాననసమత్థం సబ్బఞ్ఞుతఞ్ఞాణం అత్థి ను ఖో నత్థీ’’తి కఙ్ఖతి. విచికిచ్ఛతీతి విచినన్తో కిచ్ఛతి, దుక్ఖం ఆపజ్జతి, వినిచ్ఛేతుం న సక్కోతి. నాధిముచ్చతీతి ఏవమేతన్తి అధిమోక్ఖం న పటిలభతి. న సమ్పసీదతీతి గుణేసు ఓతరిత్వా నిబ్బిచికిచ్ఛభావేన పసీదితుం అనావిలో భవితుం న సక్కోతి. ఆతప్పాయాతి కిలేససన్తాపకవీరియకరణత్థాయ. అనుయోగాయాతి పునప్పునం యోగాయ. సాతచ్చాయాతి సతతకిరియాయ. పధానాయాతి పదహనత్థాయ. అయం పఠమో చేతోఖిలోతి అయం సత్థరి విచికిచ్ఛాసఙ్ఖాతో పఠమో చిత్తస్స థద్ధభావో ఏవమేతస్స భిక్ఖునో అప్పహీనో హోతి.
205. Pañcame cetokhilāti cittassa thaddhabhāvā, kacavarabhāvā, khāṇukabhāvā. Satthari kaṅkhatīti satthu sarīre vā guṇe vā kaṅkhati. Sarīre kaṅkhamāno ‘‘dvattiṃsavarapurisalakkhaṇapaṭimaṇḍitaṃ nāma sarīraṃ atthi nu kho natthī’’ti kaṅkhati, guṇe kaṅkhamāno ‘‘atītānāgatapaccuppannajānanasamatthaṃ sabbaññutaññāṇaṃ atthi nu kho natthī’’ti kaṅkhati. Vicikicchatīti vicinanto kicchati, dukkhaṃ āpajjati, vinicchetuṃ na sakkoti. Nādhimuccatīti evametanti adhimokkhaṃ na paṭilabhati. Na sampasīdatīti guṇesu otaritvā nibbicikicchabhāvena pasīdituṃ anāvilo bhavituṃ na sakkoti. Ātappāyāti kilesasantāpakavīriyakaraṇatthāya. Anuyogāyāti punappunaṃ yogāya. Sātaccāyāti satatakiriyāya. Padhānāyāti padahanatthāya. Ayaṃ paṭhamo cetokhiloti ayaṃ satthari vicikicchāsaṅkhāto paṭhamo cittassa thaddhabhāvo evametassa bhikkhuno appahīno hoti.
ధమ్మేతి పరియత్తిధమ్మే చ పటివేధధమ్మే చ. పరియత్తిధమ్మే కఙ్ఖమానో ‘‘తేపిటకం బుద్ధవచనం చతురాసీతిధమ్మక్ఖన్ధసహస్సానీతి వదన్తి, అత్థి ను ఖో ఏతం నత్థీ’’తి కఙ్ఖతి. పటివేధధమ్మే కఙ్ఖమానో ‘‘విపస్సనానిస్సన్దో మగ్గో నామ, మగ్గనిస్సన్దం ఫలం నామ, సబ్బసఙ్ఖారపటినిస్సగ్గో నిబ్బానం నామాతి వదన్తి, తం అత్థి ను ఖో నత్థీ’’తి కఙ్ఖతి. సఙ్ఘే కఙ్ఖతీతి ‘‘ఉజుప్పటిపన్నో’’తిఆదీనం పదానం వసేన ‘‘ఏవరూపం పటిపదం పటిపన్నో చత్తారో మగ్గట్ఠా చత్తారో ఫలట్ఠాతి అట్ఠన్నం పుగ్గలానం సమూహభూతో సఙ్ఘో నామ అత్థి ను ఖో నత్థీ’’తి కఙ్ఖతి. సిక్ఖాయ కఙ్ఖమానో ‘‘అధిసీలసిక్ఖా నామ అధిచిత్తఅధిపఞ్ఞాసిక్ఖా నామాతి వదన్తి, సా అత్థి ను ఖో నత్థీ’’తి కఙ్ఖతి. అయం పఞ్చమోతి అయం సబ్రహ్మచారీసు కోపసఙ్ఖాతో పఞ్చమో చిత్తస్స థద్ధభావో కచవరభావో ఖాణుకభావో.
Dhammeti pariyattidhamme ca paṭivedhadhamme ca. Pariyattidhamme kaṅkhamāno ‘‘tepiṭakaṃ buddhavacanaṃ caturāsītidhammakkhandhasahassānīti vadanti, atthi nu kho etaṃ natthī’’ti kaṅkhati. Paṭivedhadhamme kaṅkhamāno ‘‘vipassanānissando maggo nāma, magganissandaṃ phalaṃ nāma, sabbasaṅkhārapaṭinissaggo nibbānaṃ nāmāti vadanti, taṃ atthi nu kho natthī’’ti kaṅkhati. Saṅghe kaṅkhatīti ‘‘ujuppaṭipanno’’tiādīnaṃ padānaṃ vasena ‘‘evarūpaṃ paṭipadaṃ paṭipanno cattāro maggaṭṭhā cattāro phalaṭṭhāti aṭṭhannaṃ puggalānaṃ samūhabhūto saṅgho nāma atthi nu kho natthī’’ti kaṅkhati. Sikkhāya kaṅkhamāno ‘‘adhisīlasikkhā nāma adhicittaadhipaññāsikkhā nāmāti vadanti, sā atthi nu kho natthī’’ti kaṅkhati. Ayaṃ pañcamoti ayaṃ sabrahmacārīsu kopasaṅkhāto pañcamo cittassa thaddhabhāvo kacavarabhāvo khāṇukabhāvo.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya / ౫. చేతోఖిలసుత్తం • 5. Cetokhilasuttaṃ
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౫. చేతోఖిలసుత్తవణ్ణనా • 5. Cetokhilasuttavaṇṇanā