| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៥. ចេតោខិលសុត្តវណ្ណនា
5. Cetokhilasuttavaṇṇanā
២០៥. បញ្ចមេ ចេតោខិលា នាម អត្ថតោ វិចិកិច្ឆា កោធោ ច។ តេ បន យស្មិំ សន្តានេ ឧប្បជ្ជន្តិ, តស្ស ខរភាវោ កក្ខឡភាវោ ហុត្វា ឧបតិដ្ឋន្តិ, បគេវ អត្តនា សម្បយុត្តចិត្តស្សាតិ អាហ ‘‘ចិត្តស្ស ថទ្ធភាវា’’តិ។ យថា លក្ខណបារិបូរិយា គហិតាយ សព្ពា សត្ថុ រូបកាយសិរី គហិតា ឯវ នាម ហោតិ ឯវំ សព្ពញ្ញុតាយ សព្ពធម្មកាយសិរី គហិតា ឯវ នាម ហោតីតិ តទុភយវត្ថុកមេវ កង្ខំ ទស្សេន្តោ ‘‘សរីរេ កង្ខមានោ’’តិអាទិមាហ។ វិចិនន្តោតិ ធម្មសភាវំ វីមំសន្តោ។ កិច្ឆតីតិ កិលមតិ។ វិនិច្ឆេតុំ ន សក្កោតីតិ សន្និដ្ឋាតុំ ន សក្កោតិ។ អាតបតិ កិលេសេតិ អាតប្បំ, សម្មាវាយាមោតិ អាហ ‘‘អាតប្បាយាតិ កិលេសសន្តាបនវីរិយករណត្ថាយា’’តិ។ បុនប្បុនំ យោគាយាតិ ភាវនំ បុនប្បុនំ យុញ្ជនាយ។ សតតកិរិយាយាតិ ភាវនាយ និរន្តរប្បយោគាយ។
205. Pañcame cetokhilā nāma atthato vicikicchā kodho ca. Te pana yasmiṃ santāne uppajjanti, tassa kharabhāvo kakkhaḷabhāvo hutvā upatiṭṭhanti, pageva attanā sampayuttacittassāti āha ‘‘cittassa thaddhabhāvā’’ti. Yathā lakkhaṇapāripūriyā gahitāya sabbā satthu rūpakāyasirī gahitā eva nāma hoti evaṃ sabbaññutāya sabbadhammakāyasirī gahitā eva nāma hotīti tadubhayavatthukameva kaṅkhaṃ dassento ‘‘sarīre kaṅkhamāno’’tiādimāha. Vicinantoti dhammasabhāvaṃ vīmaṃsanto. Kicchatīti kilamati. Vinicchetuṃ na sakkotīti sanniṭṭhātuṃ na sakkoti. Ātapati kileseti ātappaṃ, sammāvāyāmoti āha ‘‘ātappāyāti kilesasantāpanavīriyakaraṇatthāyā’’ti. Punappunaṃ yogāyāti bhāvanaṃ punappunaṃ yuñjanāya. Satatakiriyāyāti bhāvanāya nirantarappayogāya.
បដិវេធធម្មេ កង្ខមានោតិ ឯត្ថ កថំ លោកុត្តរធម្មេ កង្ខា បវត្តីតិ? ន អារម្មណករណវសេន , អនុស្សុតាការបរិវិតក្កលទ្ធេ បរិកប្បិតរូបេ កង្ខា បវត្តតីតិ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘វិបស្សនា…បេ.… វទន្តិ, តំ អត្ថិ នុ ខោ នត្ថីតិ កង្ខតី’’តិ។ សិក្ខាតិ ចេត្ថ បុព្ពភាគសិក្ខា វេទិតព្ពា។ កាមញ្ចេត្ថ វិសេសុប្បត្តិយា មហាសាវជ្ជតាយ ចេវ សំវាសនិមិត្តំ ឃដនាហេតុ អភិណ្ហុប្បត្តិកតាយ ច សព្រហ្មចារីសូតិ កោបស្ស វិសយោ វិសេសេត្វា វុត្តោ, អញ្ញត្ថាបិ កោបោ ន ចេតោខិលោតិ ន សក្កា វិញ្ញាតុន្តិ កេចិ។ យទិ ឯវំ វិចិកិច្ឆាយបិ អយំ នយោ អាបជ្ជតិ, តស្មា យថារុតវសេន គហេតព្ពំ។
Paṭivedhadhamme kaṅkhamānoti ettha kathaṃ lokuttaradhamme kaṅkhā pavattīti? Na ārammaṇakaraṇavasena , anussutākāraparivitakkaladdhe parikappitarūpe kaṅkhā pavattatīti dassento āha ‘‘vipassanā…pe… vadanti, taṃ atthi nu kho natthīti kaṅkhatī’’ti. Sikkhāti cettha pubbabhāgasikkhā veditabbā. Kāmañcettha visesuppattiyā mahāsāvajjatāya ceva saṃvāsanimittaṃ ghaṭanāhetu abhiṇhuppattikatāya ca sabrahmacārīsūti kopassa visayo visesetvā vutto, aññatthāpi kopo na cetokhiloti na sakkā viññātunti keci. Yadi evaṃ vicikicchāyapi ayaṃ nayo āpajjati, tasmā yathārutavasena gahetabbaṃ.
ចេតោខិលសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Cetokhilasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៥. ចេតោខិលសុត្តំ • 5. Cetokhilasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៥. ចេតោខិលសុត្តវណ្ណនា • 5. Cetokhilasuttavaṇṇanā
