Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
၅. စေတောခိလသုတ္တဝဏ္ဏနာ
5. Cetokhilasuttavaṇṇanā
၂၀၅. ပဉ္စမေ စေတောခိလာ နာမ အတ္ထတော ဝိစိကိစ္ဆာ ကောဓော စ။ တေ ပန ယသ္မိံ သန္တာနေ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, တသ္သ ခရဘာဝော ကက္ခဠဘာဝော ဟုတ္ဝာ ဥပတိဋ္ဌန္တိ, ပဂေဝ အတ္တနာ သမ္ပယုတ္တစိတ္တသ္သာတိ အာဟ ‘‘စိတ္တသ္သ ထဒ္ဓဘာဝာ’’တိ။ ယထာ လက္ခဏပာရိပူရိယာ ဂဟိတာယ သဗ္ဗာ သတ္ထု ရူပကာယသိရီ ဂဟိတာ ဧဝ နာမ ဟောတိ ဧဝံ သဗ္ဗညုတာယ သဗ္ဗဓမ္မကာယသိရီ ဂဟိတာ ဧဝ နာမ ဟောတီတိ တဒုဘယဝတ္ထုကမေဝ ကင္ခံ ဒသ္သေန္တော ‘‘သရီရေ ကင္ခမာနော’’တိအာဒိမာဟ။ ဝိစိနန္တောတိ ဓမ္မသဘာဝံ ဝီမံသန္တော။ ကိစ္ဆတီတိ ကိလမတိ။ ဝိနိစ္ဆေတုံ န သက္ကောတီတိ သန္နိဋ္ဌာတုံ န သက္ကောတိ။ အာတပတိ ကိလေသေတိ အာတပ္ပံ, သမ္မာဝာယာမောတိ အာဟ ‘‘အာတပ္ပာယာတိ ကိလေသသန္တာပနဝီရိယကရဏတ္ထာယာ’’တိ။ ပုနပ္ပုနံ ယောဂာယာတိ ဘာဝနံ ပုနပ္ပုနံ ယုဉ္ဇနာယ။ သတတကိရိယာယာတိ ဘာဝနာယ နိရန္တရပ္ပယောဂာယ။
205. Pañcame cetokhilā nāma atthato vicikicchā kodho ca. Te pana yasmiṃ santāne uppajjanti, tassa kharabhāvo kakkhaḷabhāvo hutvā upatiṭṭhanti, pageva attanā sampayuttacittassāti āha ‘‘cittassa thaddhabhāvā’’ti. Yathā lakkhaṇapāripūriyā gahitāya sabbā satthu rūpakāyasirī gahitā eva nāma hoti evaṃ sabbaññutāya sabbadhammakāyasirī gahitā eva nāma hotīti tadubhayavatthukameva kaṅkhaṃ dassento ‘‘sarīre kaṅkhamāno’’tiādimāha. Vicinantoti dhammasabhāvaṃ vīmaṃsanto. Kicchatīti kilamati. Vinicchetuṃ na sakkotīti sanniṭṭhātuṃ na sakkoti. Ātapati kileseti ātappaṃ, sammāvāyāmoti āha ‘‘ātappāyāti kilesasantāpanavīriyakaraṇatthāyā’’ti. Punappunaṃ yogāyāti bhāvanaṃ punappunaṃ yuñjanāya. Satatakiriyāyāti bhāvanāya nirantarappayogāya.
ပဋိဝေဓဓမ္မေ ကင္ခမာနောတိ ဧတ္ထ ကထံ လောကုတ္တရဓမ္မေ ကင္ခာ ပဝတ္တီတိ? န အာရမ္မဏကရဏဝသေန , အနုသ္သုတာကာရပရိဝိတက္ကလဒ္ဓေ ပရိကပ္ပိတရူပေ ကင္ခာ ပဝတ္တတီတိ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ဝိပသ္သနာ။ပေ.။ ဝဒန္တိ, တံ အတ္ထိ နု ခော နတ္ထီတိ ကင္ခတီ’’တိ။ သိက္ခာတိ စေတ္ထ ပုဗ္ဗဘာဂသိက္ခာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ကာမဉ္စေတ္ထ ဝိသေသုပ္ပတ္တိယာ မဟာသာဝဇ္ဇတာယ စေဝ သံဝာသနိမိတ္တံ ဃဋနာဟေတု အဘိဏ္ဟုပ္ပတ္တိကတာယ စ သဗ္ရဟ္မစာရီသူတိ ကောပသ္သ ဝိသယော ဝိသေသေတ္ဝာ ဝုတ္တော, အညတ္ထာပိ ကောပော န စေတောခိလောတိ န သက္ကာ ဝိညာတုန္တိ ကေစိ။ ယဒိ ဧဝံ ဝိစိကိစ္ဆာယပိ အယံ နယော အာပဇ္ဇတိ, တသ္မာ ယထာရုတဝသေန ဂဟေတဗ္ဗံ။
Paṭivedhadhamme kaṅkhamānoti ettha kathaṃ lokuttaradhamme kaṅkhā pavattīti? Na ārammaṇakaraṇavasena , anussutākāraparivitakkaladdhe parikappitarūpe kaṅkhā pavattatīti dassento āha ‘‘vipassanā…pe… vadanti, taṃ atthi nu kho natthīti kaṅkhatī’’ti. Sikkhāti cettha pubbabhāgasikkhā veditabbā. Kāmañcettha visesuppattiyā mahāsāvajjatāya ceva saṃvāsanimittaṃ ghaṭanāhetu abhiṇhuppattikatāya ca sabrahmacārīsūti kopassa visayo visesetvā vutto, aññatthāpi kopo na cetokhiloti na sakkā viññātunti keci. Yadi evaṃ vicikicchāyapi ayaṃ nayo āpajjati, tasmā yathārutavasena gahetabbaṃ.
စေတောခိလသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Cetokhilasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၅. စေတောခိလသုတ္တံ • 5. Cetokhilasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၅. စေတောခိလသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Cetokhilasuttavaṇṇanā