| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
5. චෙතොඛිලසුත්‌තවණ්‌ණනා
5. Cetokhilasuttavaṇṇanā
205. පඤ්‌චමෙ චෙතොඛිලා නාම අත්‌ථතො විචිකිච්‌ඡා කොධො ච. තෙ පන යස්‌මිං සන්‌තානෙ උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, තස්‌ස ඛරභාවො කක්‌ඛළභාවො හුත්‌වා උපතිට්‌ඨන්‌ති, පගෙව අත්‌තනා සම්‌පයුත්‌තචිත්‌තස්‌සාති ආහ ‘‘චිත්‌තස්‌ස ථද්‌ධභාවා’’ති. යථා ලක්‌ඛණපාරිපූරියා ගහිතාය සබ්‌බා සත්‌ථු රූපකායසිරී ගහිතා එව නාම හොති එවං සබ්‌බඤ්‌ඤුතාය සබ්‌බධම්‌මකායසිරී ගහිතා එව නාම හොතීති තදුභයවත්‌ථුකමෙව කඞ්‌ඛං දස්‌සෙන්‌තො ‘‘සරීරෙ කඞ්‌ඛමානො’’තිආදිමාහ. විචිනන්‌තොති ධම්‌මසභාවං වීමංසන්‌තො. කිච්‌ඡතීති කිලමති. විනිච්‌ඡෙතුං න සක්‌කොතීති සන්‌නිට්‌ඨාතුං න සක්‌කොති. ආතපති කිලෙසෙති ආතප්‌පං, සම්‌මාවායාමොති ආහ ‘‘ආතප්‌පායාති කිලෙසසන්‌තාපනවීරියකරණත්‌ථායා’’ති. පුනප්‌පුනං යොගායාති භාවනං පුනප්‌පුනං යුඤ්‌ජනාය. සතතකිරියායාති භාවනාය නිරන්‌තරප්‌පයොගාය.
205. Pañcame cetokhilā nāma atthato vicikicchā kodho ca. Te pana yasmiṃ santāne uppajjanti, tassa kharabhāvo kakkhaḷabhāvo hutvā upatiṭṭhanti, pageva attanā sampayuttacittassāti āha ‘‘cittassa thaddhabhāvā’’ti. Yathā lakkhaṇapāripūriyā gahitāya sabbā satthu rūpakāyasirī gahitā eva nāma hoti evaṃ sabbaññutāya sabbadhammakāyasirī gahitā eva nāma hotīti tadubhayavatthukameva kaṅkhaṃ dassento ‘‘sarīre kaṅkhamāno’’tiādimāha. Vicinantoti dhammasabhāvaṃ vīmaṃsanto. Kicchatīti kilamati. Vinicchetuṃ na sakkotīti sanniṭṭhātuṃ na sakkoti. Ātapati kileseti ātappaṃ, sammāvāyāmoti āha ‘‘ātappāyāti kilesasantāpanavīriyakaraṇatthāyā’’ti. Punappunaṃ yogāyāti bhāvanaṃ punappunaṃ yuñjanāya. Satatakiriyāyāti bhāvanāya nirantarappayogāya.
පටිවෙධධම්‌මෙ කඞ්‌ඛමානොති එත්‌ථ කථං ලොකුත්‌තරධම්‌මෙ කඞ්‌ඛා පවත්‌තීති? න ආරම්‌මණකරණවසෙන , අනුස්‌සුතාකාරපරිවිතක්‌කලද්‌ධෙ පරිකප්‌පිතරූපෙ කඞ්‌ඛා පවත්‌තතීති දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘විපස්‌සනා…පෙ.… වදන්‌ති, තං අත්‌ථි නු ඛො නත්‌ථීති කඞ්‌ඛතී’’ති. සික්‌ඛාති චෙත්‌ථ පුබ්‌බභාගසික්‌ඛා වෙදිතබ්‌බා. කාමඤ්‌චෙත්‌ථ විසෙසුප්‌පත්‌තියා මහාසාවජ්‌ජතාය චෙව සංවාසනිමිත්‌තං ඝටනාහෙතු අභිණ්‌හුප්‌පත්‌තිකතාය ච සබ්‍රහ්‌මචාරීසූති කොපස්‌ස විසයො විසෙසෙත්‌වා වුත්‌තො, අඤ්‌ඤත්‌ථාපි කොපො න චෙතොඛිලොති න සක්‌කා විඤ්‌ඤාතුන්‌ති කෙචි. යදි එවං විචිකිච්‌ඡායපි අයං නයො ආපජ්‌ජති, තස්‌මා යථාරුතවසෙන ගහෙතබ්‌බං.
Paṭivedhadhamme kaṅkhamānoti ettha kathaṃ lokuttaradhamme kaṅkhā pavattīti? Na ārammaṇakaraṇavasena , anussutākāraparivitakkaladdhe parikappitarūpe kaṅkhā pavattatīti dassento āha ‘‘vipassanā…pe… vadanti, taṃ atthi nu kho natthīti kaṅkhatī’’ti. Sikkhāti cettha pubbabhāgasikkhā veditabbā. Kāmañcettha visesuppattiyā mahāsāvajjatāya ceva saṃvāsanimittaṃ ghaṭanāhetu abhiṇhuppattikatāya ca sabrahmacārīsūti kopassa visayo visesetvā vutto, aññatthāpi kopo na cetokhiloti na sakkā viññātunti keci. Yadi evaṃ vicikicchāyapi ayaṃ nayo āpajjati, tasmā yathārutavasena gahetabbaṃ.
චෙතොඛිලසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Cetokhilasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 5. චෙතොඛිලසුත්‌තං • 5. Cetokhilasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 5. චෙතොඛිලසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Cetokhilasuttavaṇṇanā
