Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂပာဠိ • Paṭisambhidāmaggapāḷi

    ၅၂. စေတောပရိယဉာဏနိဒ္ဒေသော

    52. Cetopariyañāṇaniddeso

    ၁၀၄. ကထံ တိဏ္ဏံ စိတ္တာနံ ဝိပ္ဖာရတ္တာ ဣန္ဒ္ရိယာနံ ပသာဒဝသေန နာနတ္တေကတ္တဝိညာဏစရိယာပရိယောဂာဟဏေ ပညာ စေတောပရိယဉာဏံ? ဣဓ ဘိက္ခု ဆန္ဒသမာဓိပဓာနသင္ခာရသမန္နာဂတံ ဣဒ္ဓိပာဒံ ဘာဝေတိ, ဝီရိယသမာဓိ။ပေ.။ စိတ္တသမာဓိ။ပေ.။ ဝီမံသာသမာဓိပဓာနသင္ခာရသမန္နာဂတံ ဣဒ္ဓိပာဒံ ဘာဝေတိ။ သော ဣမေသု စတူသု ဣဒ္ဓိပာဒေသု စိတ္တံ ပရိဘာဝေတိ ပရိဒမေတိ, မုဒုံ ကရောတိ ကမ္မနိယံ။ သော ဣမေသု စတူသု ဣဒ္ဓိပာဒေသု စိတ္တံ ပရိဘာဝေတ္ဝာ ပရိဒမေတ္ဝာ, မုဒုံ ကရိတ္ဝာ ကမ္မနိယံ ဧဝံ ပဇာနာတိ – ‘‘ဣဒံ ရူပံ သောမနသ္သိန္ဒ္ရိယသမုဋ္ဌိတံ, ဣဒံ ရူပံ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယသမုဋ္ဌိတံ, ဣဒံ ရူပံ ဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယသမုဋ္ဌိတ’’န္တိ ။ သော တထာဘာဝိတေန စိတ္တေန ပရိသုဒ္ဓေန ပရိယောဒာတေန စေတောပရိယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ပရသတ္တာနံ ပရပုဂ္ဂလာနံ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ပဇာနာတိ – သရာဂံ ဝာ စိတ္တံ ‘‘သရာဂံ စိတ္တ’’န္တိ ပဇာနာတိ, ဝီတရာဂံ ဝာ စိတ္တံ ‘‘ဝီတရာဂံ စိတ္တ’’န္တိ ပဇာနာတိ, သဒောသံ ဝာ စိတ္တံ။ပေ.။ ဝီတဒောသံ ဝာ စိတ္တံ။ သမောဟံ ဝာ စိတ္တံ။ ဝီတမောဟံ ဝာ စိတ္တံ။ သံခိတ္တံ ဝာ စိတ္တံ။ ဝိက္ခိတ္တံ ဝာ စိတ္တံ။ မဟဂ္ဂတံ ဝာ စိတ္တံ။ အမဟဂ္ဂတံ ဝာ စိတ္တံ။ သဥတ္တရံ ဝာ စိတ္တံ။ အနုတ္တရံ ဝာ စိတ္တံ။ သမာဟိတံ ဝာ စိတ္တံ။ အသမာဟိတံ ဝာ စိတ္တံ။ ဝိမုတ္တံ ဝာ စိတ္တံ။ အဝိမုတ္တံ ဝာ စိတ္တံ ‘‘အဝိမုတ္တံ စိတ္တန္တိ ပဇာနာတိ။ တံ ဉာတဋ္ဌေန ဉာဏံ, ပဇာနနဋ္ဌေန ပညာ။ တေန ဝုစ္စတိ – ‘‘တိဏ္ဏံ စိတ္တာနံ ဝိပ္ဖာရတ္တာ ဣန္ဒ္ရိယာနံ ပသာဒဝသေန နာနတ္တေကတ္တဝိညာဏစရိယာပရိယောဂာဟဏေ ပညာ စေတောပရိယဉာဏံ’’။

    104. Kathaṃ tiṇṇaṃ cittānaṃ vipphārattā indriyānaṃ pasādavasena nānattekattaviññāṇacariyāpariyogāhaṇe paññā cetopariyañāṇaṃ? Idha bhikkhu chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, vīriyasamādhi…pe… cittasamādhi…pe… vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti. So imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāveti paridameti, muduṃ karoti kammaniyaṃ. So imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāvetvā paridametvā, muduṃ karitvā kammaniyaṃ evaṃ pajānāti – ‘‘idaṃ rūpaṃ somanassindriyasamuṭṭhitaṃ, idaṃ rūpaṃ domanassindriyasamuṭṭhitaṃ, idaṃ rūpaṃ upekkhindriyasamuṭṭhita’’nti . So tathābhāvitena cittena parisuddhena pariyodātena cetopariyañāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajānāti – sarāgaṃ vā cittaṃ ‘‘sarāgaṃ citta’’nti pajānāti, vītarāgaṃ vā cittaṃ ‘‘vītarāgaṃ citta’’nti pajānāti, sadosaṃ vā cittaṃ…pe… vītadosaṃ vā cittaṃ… samohaṃ vā cittaṃ… vītamohaṃ vā cittaṃ… saṃkhittaṃ vā cittaṃ… vikkhittaṃ vā cittaṃ… mahaggataṃ vā cittaṃ… amahaggataṃ vā cittaṃ… sauttaraṃ vā cittaṃ… anuttaraṃ vā cittaṃ… samāhitaṃ vā cittaṃ… asamāhitaṃ vā cittaṃ… vimuttaṃ vā cittaṃ… avimuttaṃ vā cittaṃ ‘‘avimuttaṃ cittanti pajānāti. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘tiṇṇaṃ cittānaṃ vipphārattā indriyānaṃ pasādavasena nānattekattaviññāṇacariyāpariyogāhaṇe paññā cetopariyañāṇaṃ’’.

    စေတောပရိယဉာဏနိဒ္ဒေသော ဒ္ဝေပညာသမော။

    Cetopariyañāṇaniddeso dvepaññāsamo.







    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ၅၂. စေတောပရိယဉာဏနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ • 52. Cetopariyañāṇaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact