| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / कङ्खावितरणी-अभिनव-टीका • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
४. छब्बस्ससिक्खापदवण्णना
4. Chabbassasikkhāpadavaṇṇanā
यं सन्थतसम्मुतिं देतीति सम्बन्धो। गिलानस्स भिक्खुनोति यस्स विना सन्थता न फासु होति, न सक्कोति च सन्थतं आदाय पक्कमितुं, एवंभूतस्स गिलानस्स भिक्खुनो। सन्थतसम्मुतिं देतीति ‘‘सुणातु मे, भन्ते, सङ्घो, अयं इत्थन्नामो भिक्खु गिलानो न सक्कोति सन्थतं आदाय पक्कमितु’’न्तिआदिना (पारा॰ ५६०) पदभाजने वुत्ताय ञत्तिदुतियकम्मवाचाय सन्थतसम्मुतिं देति।
Yaṃ santhatasammutiṃ detīti sambandho. Gilānassa bhikkhunoti yassa vinā santhatā na phāsu hoti, na sakkoti ca santhataṃ ādāya pakkamituṃ, evaṃbhūtassa gilānassa bhikkhuno. Santhatasammutiṃ detīti ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho, ayaṃ itthannāmo bhikkhu gilāno na sakkoti santhataṃ ādāya pakkamitu’’ntiādinā (pārā. 560) padabhājane vuttāya ñattidutiyakammavācāya santhatasammutiṃ deti.
साति सन्थतसम्मुति। वूपसन्तो वा पुन कुप्पतीति वूपसन्तो वा सो आबाधो पुन कुप्पति, अनुवस्सम्पि कातुं वट्टति, पुन सम्मुतिदानकिच्चं नत्थीति अधिप्पायो। न केवलं तस्मिंयेव रोगे कुप्पिते, अथ खो अञ्ञस्मिं रोगे कुप्पितेपि गतगतट्ठाने अनुवस्सं कातुं लभति। तेनेव हि समन्तपासादिकायं ‘‘सचे अरोगो हुत्वा पुन मूलब्याधिनाव गिलानो होति , सोयेव परिहारो, नत्थञ्ञं ‘सम्मुतिकिच्च’न्ति फुस्सदेवत्थेरो आह। उपतिस्सत्थेरो पन सो वा ब्याधि पटिकुप्पतु, अञ्ञो वा, सकिं ‘गिलानो’ति नामं लद्धं लद्धमेव, पुन ‘सम्मुतिकिच्चं नत्थी’ति आहा’’ति (पारा॰ अट्ठ॰ २.५५७) उपतिस्सत्थेरवादो पच्छा वुत्तो।
Sāti santhatasammuti. Vūpasanto vā puna kuppatīti vūpasanto vā so ābādho puna kuppati, anuvassampi kātuṃ vaṭṭati, puna sammutidānakiccaṃ natthīti adhippāyo. Na kevalaṃ tasmiṃyeva roge kuppite, atha kho aññasmiṃ roge kuppitepi gatagataṭṭhāne anuvassaṃ kātuṃ labhati. Teneva hi samantapāsādikāyaṃ ‘‘sace arogo hutvā puna mūlabyādhināva gilāno hoti , soyeva parihāro, natthaññaṃ ‘sammutikicca’nti phussadevatthero āha. Upatissatthero pana so vā byādhi paṭikuppatu, añño vā, sakiṃ ‘gilāno’ti nāmaṃ laddhaṃ laddhameva, puna ‘sammutikiccaṃ natthī’ti āhā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.557) upatissattheravādo pacchā vutto.
एत्थ च ‘‘इदं मे, भन्ते, सन्थतं ऊनकछब्बस्सानि कारापितं अञ्ञत्र भिक्खुसम्मुतिया निस्सग्गिय’’न्ति (पारा॰ ५६२) इमिना नयेन निस्सज्जनविधानं वेदितब्बं। ‘‘सेसं पठमसदिसमेवा’’ति इमिना ‘‘अत्तना कतं परेहि परियोसापेती’’तिआदिकं अतिदिट्ठं। अयं पन विसेसो – परिपुण्णे छब्बस्से वा अतिरेकछब्बस्से वा अनापत्ति। अङ्गेसु च छब्बस्सानं अन्तोभावो नानात्तं।
Ettha ca ‘‘idaṃ me, bhante, santhataṃ ūnakachabbassāni kārāpitaṃ aññatra bhikkhusammutiyā nissaggiya’’nti (pārā. 562) iminā nayena nissajjanavidhānaṃ veditabbaṃ. ‘‘Sesaṃ paṭhamasadisamevā’’ti iminā ‘‘attanā kataṃ parehi pariyosāpetī’’tiādikaṃ atidiṭṭhaṃ. Ayaṃ pana viseso – paripuṇṇe chabbasse vā atirekachabbasse vā anāpatti. Aṅgesu ca chabbassānaṃ antobhāvo nānāttaṃ.
छब्बस्ससिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Chabbassasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
