| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / กงฺขาวิตรณี-อภินว-ฎีกา • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
๔. ฉพฺพสฺสสิกฺขาปทวณฺณนา
4. Chabbassasikkhāpadavaṇṇanā
ยํ สนฺถตสมฺมุติํ เทตีติ สมฺพโนฺธฯ คิลานสฺส ภิกฺขุโนติ ยสฺส วินา สนฺถตา น ผาสุ โหติ, น สโกฺกติ จ สนฺถตํ อาทาย ปกฺกมิตุํ, เอวํภูตสฺส คิลานสฺส ภิกฺขุโนฯ สนฺถตสมฺมุติํ เทตีติ ‘‘สุณาตุ เม, ภเนฺต, สโงฺฆ, อยํ อิตฺถนฺนาโม ภิกฺขุ คิลาโน น สโกฺกติ สนฺถตํ อาทาย ปกฺกมิตุ’’นฺติอาทินา (ปารา. ๕๖๐) ปทภาชเน วุตฺตาย ญตฺติทุติยกมฺมวาจาย สนฺถตสมฺมุติํ เทติฯ
Yaṃ santhatasammutiṃ detīti sambandho. Gilānassa bhikkhunoti yassa vinā santhatā na phāsu hoti, na sakkoti ca santhataṃ ādāya pakkamituṃ, evaṃbhūtassa gilānassa bhikkhuno. Santhatasammutiṃ detīti ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho, ayaṃ itthannāmo bhikkhu gilāno na sakkoti santhataṃ ādāya pakkamitu’’ntiādinā (pārā. 560) padabhājane vuttāya ñattidutiyakammavācāya santhatasammutiṃ deti.
สาติ สนฺถตสมฺมุติฯ วูปสโนฺต วา ปุน กุปฺปตีติ วูปสโนฺต วา โส อาพาโธ ปุน กุปฺปติ, อนุวสฺสมฺปิ กาตุํ วฎฺฎติ, ปุน สมฺมุติทานกิจฺจํ นตฺถีติ อธิปฺปาโยฯ น เกวลํ ตสฺมิํเยว โรเค กุปฺปิเต, อถ โข อญฺญสฺมิํ โรเค กุปฺปิเตปิ คตคตฎฺฐาเน อนุวสฺสํ กาตุํ ลภติฯ เตเนว หิ สมนฺตปาสาทิกายํ ‘‘สเจ อโรโค หุตฺวา ปุน มูลพฺยาธินาว คิลาโน โหติ , โสเยว ปริหาโร, นตฺถญฺญํ ‘สมฺมุติกิจฺจ’นฺติ ผุสฺสเทวเตฺถโร อาหฯ อุปติสฺสเตฺถโร ปน โส วา พฺยาธิ ปฎิกุปฺปตุ, อโญฺญ วา, สกิํ ‘คิลาโน’ติ นามํ ลทฺธํ ลทฺธเมว, ปุน ‘สมฺมุติกิจฺจํ นตฺถี’ติ อาหา’’ติ (ปารา. อฎฺฐ. ๒.๕๕๗) อุปติสฺสเตฺถรวาโท ปจฺฉา วุโตฺตฯ
Sāti santhatasammuti. Vūpasanto vā puna kuppatīti vūpasanto vā so ābādho puna kuppati, anuvassampi kātuṃ vaṭṭati, puna sammutidānakiccaṃ natthīti adhippāyo. Na kevalaṃ tasmiṃyeva roge kuppite, atha kho aññasmiṃ roge kuppitepi gatagataṭṭhāne anuvassaṃ kātuṃ labhati. Teneva hi samantapāsādikāyaṃ ‘‘sace arogo hutvā puna mūlabyādhināva gilāno hoti , soyeva parihāro, natthaññaṃ ‘sammutikicca’nti phussadevatthero āha. Upatissatthero pana so vā byādhi paṭikuppatu, añño vā, sakiṃ ‘gilāno’ti nāmaṃ laddhaṃ laddhameva, puna ‘sammutikiccaṃ natthī’ti āhā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.557) upatissattheravādo pacchā vutto.
เอตฺถ จ ‘‘อิทํ เม, ภเนฺต, สนฺถตํ อูนกฉพฺพสฺสานิ การาปิตํ อญฺญตฺร ภิกฺขุสมฺมุติยา นิสฺสคฺคิย’’นฺติ (ปารา. ๕๖๒) อิมินา นเยน นิสฺสชฺชนวิธานํ เวทิตพฺพํฯ ‘‘เสสํ ปฐมสทิสเมวา’’ติ อิมินา ‘‘อตฺตนา กตํ ปเรหิ ปริโยสาเปตี’’ติอาทิกํ อติทิฎฺฐํฯ อยํ ปน วิเสโส – ปริปุเณฺณ ฉพฺพเสฺส วา อติเรกฉพฺพเสฺส วา อนาปตฺติฯ อเงฺคสุ จ ฉพฺพสฺสานํ อโนฺตภาโว นานาตฺตํฯ
Ettha ca ‘‘idaṃ me, bhante, santhataṃ ūnakachabbassāni kārāpitaṃ aññatra bhikkhusammutiyā nissaggiya’’nti (pārā. 562) iminā nayena nissajjanavidhānaṃ veditabbaṃ. ‘‘Sesaṃ paṭhamasadisamevā’’ti iminā ‘‘attanā kataṃ parehi pariyosāpetī’’tiādikaṃ atidiṭṭhaṃ. Ayaṃ pana viseso – paripuṇṇe chabbasse vā atirekachabbasse vā anāpatti. Aṅgesu ca chabbassānaṃ antobhāvo nānāttaṃ.
ฉพฺพสฺสสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Chabbassasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
