Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation

    මජ්ඣිම නිකාය 148

    The Middle-Length Suttas Collection 148

    ඡඡක්කසුත්ත

    Six By Six

    ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජේතවනේ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමේ. තත්‍ර ඛෝ භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි: “භික්ඛවෝ”ති.

    So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery. There the Buddha addressed the bhikkhus, “Bhikkhus!”

    “භදන්තේ”ති තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං. භගවා ඒතදවෝච:

    “Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:

    “ධම්මං වෝ, භික්ඛවේ, දේසේස්සාමි ආදිකල්‍යාණං මජ්ඣේකල්‍යාණං පරියෝසානකල්‍යාණං සාත්ථං සබ්‍යඤ්ජනං, කේවලපරිපුණ්ණං පරිසුද්ධං බ්‍රහ්මචරියං පකාසේස්සාමි, යදිදං—ඡ ඡක්කානි. තං සුණාථ, සාධුකං මනසි කරෝථ, භාසිස්සාමී”ති.

    “Bhikkhus, I shall teach you the Dhamma that’s good in the beginning, good in the middle, and good in the end, meaningful and well-phrased. And I shall reveal a spiritual practice that’s entirely full and pure, namely, the six sets of six. Listen and apply your mind well, I will speak.”

    “ඒවං, භන්තේ”ති ඛෝ තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං. භගවා ඒතදවෝච:

    “Yes, sir,” they replied. The Buddha said this:

    “ඡ අජ්ඣත්තිකානි ආයතනානි වේදිතබ්බානි, ඡ බාහිරානි ආයතනානි වේදිතබ්බානි, ඡ විඤ්ඤාණකායා වේදිතබ්බා, ඡ ඵස්සකායා වේදිතබ්බා, ඡ වේදනාකායා වේදිතබ්බා, ඡ තණ්හාකායා වේදිතබ්බා.

    “The six interior sense fields should be understood. The six exterior sense fields should be understood. The six classes of consciousness should be understood. The six classes of contact should be understood. The six classes of feeling should be understood. The six classes of craving should be understood.

    ‘ඡ අජ්ඣත්තිකානි ආයතනානි වේදිතබ්බානී(අ)ති—ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? චක්ඛායතනං, සෝතායතනං, ඝානායතනං, ජිව්හායතනං, කායායතනං, මනායතනං. ‘ඡ අජ්ඣත්තිකානි ආයතනානි වේදිතබ්බානී(අ)ති—ඉති යං තං වුත්තං, ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං. ඉදං පඨමං ඡක්කං.

    ‘The six interior sense fields should be understood.’ That’s what I said, but why did I say it? There are the sense fields of the eye, ear, nose, tongue, body, and mind. ‘The six interior sense fields should be understood.’ That’s what I said, and this is why I said it. This is the first set of six.

    ‘ඡ බාහිරානි ආයතනානි වේදිතබ්බානී(අ)ති—ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? රූපායතනං, සද්දායතනං, ගන්ධායතනං, රසායතනං, ඵෝට්ඨබ්බායතනං, ධම්මායතනං. ‘ඡ බාහිරානි ආයතනානි වේදිතබ්බානී(අ)ති—ඉති යං තං වුත්තං, ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං. ඉදං දුතියං ඡක්කං.

    ‘The six exterior sense fields should be understood.’ That’s what I said, but why did I say it? There are the sense fields of sights, sounds, smells, tastes, touches, and thoughts. ‘The six exterior sense fields should be understood.’ That’s what I said, and this is why I said it. This is the second set of six.

    ‘ඡ විඤ්ඤාණකායා වේදිතබ්බා(අ)ති—ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? චක්ඛුඤ්ච පටිච්ච රූපේ ච උප්පජ්ජති චක්ඛුවිඤ්ඤාණං, සෝතඤ්ච පටිච්ච සද්දේ ච උප්පජ්ජති සෝතවිඤ්ඤාණං, ඝානඤ්ච පටිච්ච ගන්ධේ ච උප්පජ්ජති ඝානවිඤ්ඤාණං, ජිව්හඤ්ච පටිච්ච රසේ ච උප්පජ්ජති ජිව්හාවිඤ්ඤාණං, කායඤ්ච පටිච්ච ඵෝට්ඨබ්බේ ච උප්පජ්ජති කායවිඤ්ඤාණං, මනඤ්ච පටිච්ච ධම්මේ ච උප්පජ්ජති මනෝවිඤ්ඤාණං. ‘ඡ විඤ්ඤාණකායා වේදිතබ්බා(අ)ති—ඉති යං තං වුත්තං, ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං. ඉදං තතියං ඡක්කං.

    ‘The six classes of consciousness should be understood.’ That’s what I said, but why did I say it? Eye consciousness arises dependent on the eye and sights. Ear consciousness arises dependent on the ear and sounds. Nose consciousness arises dependent on the nose and smells. Tongue consciousness arises dependent on the tongue and tastes. Body consciousness arises dependent on the body and touches. Mind consciousness arises dependent on the mind and thoughts. ‘The six classes of consciousness should be understood.’ That’s what I said, and this is why I said it. This is the third set of six.

    ‘ඡ ඵස්සකායා වේදිතබ්බා(අ)ති—ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? චක්ඛුඤ්ච පටිච්ච රූපේ ච උප්පජ්ජති චක්ඛුවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ; සෝතඤ්ච පටිච්ච සද්දේ ච උප්පජ්ජති සෝතවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ; ඝානඤ්ච පටිච්ච ගන්ධේ ච උප්පජ්ජති ඝානවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ; ජිව්හඤ්ච පටිච්ච රසේ ච උප්පජ්ජති ජිව්හාවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ; කායඤ්ච පටිච්ච ඵෝට්ඨබ්බේ ච උප්පජ්ජති කායවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ; මනඤ්ච පටිච්ච ධම්මේ ච උප්පජ්ජති මනෝවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ. ‘ඡ ඵස්සකායා වේදිතබ්බා(අ)ති—ඉති යං තං වුත්තං, ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං. ඉදං චතුත්ථං ඡක්කං.

    ‘The six classes of contact should be understood.’ That’s what I said, but why did I say it? Eye consciousness arises dependent on the eye and sights. The meeting of the three is contact. Ear consciousness arises dependent on the ear and sounds. The meeting of the three is contact. Nose consciousness arises dependent on the nose and smells. The meeting of the three is contact. Tongue consciousness arises dependent on the tongue and tastes. The meeting of the three is contact. Body consciousness arises dependent on the body and touches. The meeting of the three is contact. Mind consciousness arises dependent on the mind and thoughts. The meeting of the three is contact. ‘The six classes of contact should be understood.’ That’s what I said, and this is why I said it. This is the fourth set of six.

    ‘ඡ වේදනාකායා වේදිතබ්බා(අ)ති—ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? චක්ඛුඤ්ච පටිච්ච රූපේ ච උප්පජ්ජති චක්ඛුවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ, ඵස්සපච්චයා වේදනා; සෝතඤ්ච පටිච්ච සද්දේ ච උප්පජ්ජති සෝතවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ, ඵස්සපච්චයා වේදනා; ඝානඤ්ච පටිච්ච ගන්ධේ ච උප්පජ්ජති ඝානවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ, ඵස්සපච්චයා වේදනා; ජිව්හඤ්ච පටිච්ච රසේ ච උප්පජ්ජති ජිව්හාවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ, ඵස්සපච්චයා වේදනා; කායඤ්ච පටිච්ච ඵෝට්ඨබ්බේ ච උප්පජ්ජති කායවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ, ඵස්සපච්චයා වේදනා; මනඤ්ච පටිච්ච ධම්මේ ච උප්පජ්ජති මනෝවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ, ඵස්සපච්චයා වේදනා. ‘ඡ වේදනාකායා වේදිතබ්බා(අ)ති—ඉති යං තං වුත්තං, ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං. ඉදං පඤ්චමං ඡක්කං.

    ‘The six classes of feeling should be understood.’ That’s what I said, but why did I say it? Eye consciousness arises dependent on the eye and sights. The meeting of the three is contact. Contact is a condition for feeling. Ear consciousness arises dependent on the ear and sounds. The meeting of the three is contact. Contact is a condition for feeling. Nose consciousness arises dependent on the nose and smells. The meeting of the three is contact. Contact is a condition for feeling. Tongue consciousness arises dependent on the tongue and tastes. The meeting of the three is contact. Contact is a condition for feeling. Body consciousness arises dependent on the body and touches. The meeting of the three is contact. Contact is a condition for feeling. Mind consciousness arises dependent on the mind and thoughts. The meeting of the three is contact. Contact is a condition for feeling. ‘The six classes of feeling should be understood.’ That’s what I said, and this is why I said it. This is the fifth set of six.

    ‘ඡ තණ්හාකායා වේදිතබ්බා(අ)ති—ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? චක්ඛුඤ්ච පටිච්ච රූපේ ච උප්පජ්ජති චක්ඛුවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ, ඵස්සපච්චයා වේදනා, වේදනාපච්චයා තණ්හා; සෝතඤ්ච පටිච්ච සද්දේ ච උප්පජ්ජති සෝතවිඤ්ඤාණං …පේ… ඝානඤ්ච පටිච්ච ගන්ධේ ච උප්පජ්ජති ඝානවිඤ්ඤාණං … ජිව්හඤ්ච පටිච්ච රසේ ච උප්පජ්ජති ජිව්හාවිඤ්ඤාණං … කායඤ්ච පටිච්ච ඵෝට්ඨබ්බේ ච උප්පජ්ජති කායවිඤ්ඤාණං … මනඤ්ච පටිච්ච ධම්මේ ච උප්පජ්ජති මනෝවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ, ඵස්සපච්චයා වේදනා, වේදනාපච්චයා තණ්හා. ‘ඡ තණ්හාකායා වේදිතබ්බා(අ)ති—ඉති යං තං වුත්තං, ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං. ඉදං ඡට්ඨං ඡක්කං.

    ‘The six classes of craving should be understood.’ That’s what I said, but why did I say it? Eye consciousness arises dependent on the eye and sights. The meeting of the three is contact. Contact is a condition for feeling. Feeling is a condition for craving. Ear consciousness … Nose consciousness … Tongue consciousness … Body consciousness … Mind consciousness arises dependent on the mind and thoughts. The meeting of the three is contact. Contact is a condition for feeling. Feeling is a condition for craving. ‘The six classes of craving should be understood.’ That’s what I said, and this is why I said it. This is the sixth set of six.

    ‘චක්ඛු අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය තං න උපපජ්ජති. චක්ඛුස්ස උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති. යස්ස ඛෝ පන උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති, ‘අත්තා මේ උප්පජ්ජති ච වේති චා(අ)ති ඉච්චස්ස ඒවමාගතං හෝති. තස්මා තං න උපපජ්ජති: ‘චක්ඛු අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය. ඉති චක්ඛු අනත්තා.

    If anyone says, ‘the eye is self,’ that is not tenable. The arising and vanishing of the eye is evident, so it would follow that one’s self arises and vanishes. That’s why it’s not tenable to claim that the eye is self. So the eye is not self.

    ‘රූපා අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය තං න උපපජ්ජති. රූපානං උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති. යස්ස ඛෝ පන උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති, ‘අත්තා මේ උප්පජ්ජති ච වේති චා(අ)ති ඉච්චස්ස ඒවමාගතං හෝති. තස්මා තං න උපපජ්ජති: ‘රූපා අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය. ඉති චක්ඛු අනත්තා, රූපා අනත්තා.

    If anyone says, ‘sights are self,’ that is not tenable. The arising and vanishing of sights is evident, so it would follow that one’s self arises and vanishes. That’s why it’s not tenable to claim that sights are self. So the eye is not self and sights are not self.

    ‘චක්ඛුවිඤ්ඤාණං අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය තං න උපපජ්ජති. චක්ඛුවිඤ්ඤාණස්ස උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති. යස්ස ඛෝ පන උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති, ‘අත්තා මේ උප්පජ්ජති ච වේති චා(අ)ති ඉච්චස්ස ඒවමාගතං හෝති. තස්මා තං න උපපජ්ජති: ‘චක්ඛුවිඤ්ඤාණං අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය. ඉති චක්ඛු අනත්තා, රූපා අනත්තා, චක්ඛුවිඤ්ඤාණං අනත්තා.

    If anyone says, ‘eye consciousness is self,’ that is not tenable. The arising and vanishing of eye consciousness is evident, so it would follow that one’s self arises and vanishes. That’s why it’s not tenable to claim that eye consciousness is self. So the eye, sights, and eye consciousness are not self.

    ‘චක්ඛුසම්ඵස්සෝ අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය තං න උපපජ්ජති. චක්ඛුසම්ඵස්සස්ස උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති. යස්ස ඛෝ පන උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති, ‘අත්තා මේ උප්පජ්ජති ච වේති චා(අ)ති ඉච්චස්ස ඒවමාගතං හෝති. තස්මා තං න උපපජ්ජති: ‘චක්ඛුසම්ඵස්සෝ අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය. ඉති චක්ඛු අනත්තා, රූපා අනත්තා, චක්ඛුවිඤ්ඤාණං අනත්තා, චක්ඛුසම්ඵස්සෝ අනත්තා.

    If anyone says, ‘eye contact is self,’ that is not tenable. The arising and vanishing of eye contact is evident, so it would follow that one’s self arises and vanishes. That’s why it’s not tenable to claim that eye contact is self. So the eye, sights, eye consciousness, and eye contact are not self.

    ‘වේදනා අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය තං න උපපජ්ජති. වේදනාය උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති. යස්ස ඛෝ පන උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති, ‘අත්තා මේ උප්පජ්ජති ච වේති චා(අ)ති ඉච්චස්ස ඒවමාගතං හෝති. තස්මා තං න උපපජ්ජති: ‘වේදනා අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය. ඉති චක්ඛු අනත්තා, රූපා අනත්තා, චක්ඛුවිඤ්ඤාණං අනත්තා, චක්ඛුසම්ඵස්සෝ අනත්තා, වේදනා අනත්තා.

    If anyone says, ‘feeling is self,’ that is not tenable. The arising and vanishing of feeling is evident, so it would follow that one’s self arises and vanishes. That’s why it’s not tenable to claim that feeling is self. So the eye, sights, eye consciousness, eye contact, and feeling are not self.

    ‘තණ්හා අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය තං න උපපජ්ජති. තණ්හාය උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති. යස්ස ඛෝ පන උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති, ‘අත්තා මේ උප්පජ්ජති ච වේති චා(අ)ති ඉච්චස්ස ඒවමාගතං හෝති. තස්මා තං න උපපජ්ජති: ‘තණ්හා අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය. ඉති චක්ඛු අනත්තා, රූපා අනත්තා, චක්ඛුවිඤ්ඤාණං අනත්තා, චක්ඛුසම්ඵස්සෝ අනත්තා, වේදනා අනත්තා, තණ්හා අනත්තා.

    If anyone says, ‘craving is self,’ that is not tenable. The arising and vanishing of craving is evident, so it would follow that one’s self arises and vanishes. That’s why it’s not tenable to claim that craving is self. So the eye, sights, eye consciousness, eye contact, feeling, and craving are not self.

    ‘සෝතං අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය …පේ… ‘ඝානං අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය …පේ… ‘ජිව්හා අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය …පේ… ‘කායෝ අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය …පේ… ‘මනෝ අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය තං න උපපජ්ජති. මනස්ස උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති. යස්ස ඛෝ පන උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති, ‘අත්තා මේ උප්පජ්ජති ච වේති චා(අ)ති ඉච්චස්ස ඒවමාගතං හෝති. තස්මා තං න උපපජ්ජති: ‘මනෝ අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය. ඉති මනෝ අනත්තා.

    If anyone says, ‘the ear is self’ … ‘the nose is self’ … ‘the tongue is self’ … ‘the body is self’ … ‘the mind is self,’ that is not tenable. The arising and vanishing of the mind is evident, so it would follow that one’s self arises and vanishes. That’s why it’s not tenable to claim that the mind is self. So the mind is not self.

    ‘ධම්මා අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය තං න උපපජ්ජති. ධම්මානං උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති. යස්ස ඛෝ පන උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති, ‘අත්තා මේ උප්පජ්ජති ච වේති චා(අ)ති ඉච්චස්ස ඒවමාගතං හෝති. තස්මා තං න උපපජ්ජති: ‘ධම්මා අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය. ඉති මනෝ අනත්තා, ධම්මා අනත්තා. ‘මනෝවිඤ්ඤාණං අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය තං න උපපජ්ජති. මනෝවිඤ්ඤාණස්ස උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති. යස්ස ඛෝ පන උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති, ‘අත්තා මේ උප්පජ්ජති ච වේති චා(අ)ති ඉච්චස්ස ඒවමාගතං හෝති. තස්මා තං න උපපජ්ජති: ‘මනෝවිඤ්ඤාණං අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය. ඉති මනෝ අනත්තා, ධම්මා අනත්තා, මනෝවිඤ්ඤාණං අනත්තා. ‘මනෝසම්ඵස්සෝ අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය තං න උපපජ්ජති. මනෝසම්ඵස්සස්ස උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති. යස්ස ඛෝ පන උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති, ‘අත්තා මේ උප්පජ්ජති ච වේති චා(අ)ති ඉච්චස්ස ඒවමාගතං හෝති. තස්මා තං න උපපජ්ජති: ‘මනෝසම්ඵස්සෝ අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය. ඉති මනෝ අනත්තා, ධම්මා අනත්තා, මනෝවිඤ්ඤාණං අනත්තා, මනෝසම්ඵස්සෝ අනත්තා. ‘වේදනා අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය තං න උපපජ්ජති. වේදනාය උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති. යස්ස ඛෝ පන උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති, ‘අත්තා මේ උප්පජ්ජති ච වේති චා(අ)ති ඉච්චස්ස ඒවමාගතං හෝති. තස්මා තං න උපපජ්ජති: ‘වේදනා අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය. ඉති මනෝ අනත්තා, ධම්මා අනත්තා, මනෝවිඤ්ඤාණං අනත්තා, මනෝසම්ඵස්සෝ අනත්තා, වේදනා අනත්තා. ‘තණ්හා අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය තං න උපපජ්ජති. තණ්හාය උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති. යස්ස ඛෝ පන උප්පාදෝපි වයෝපි පඤ්ඤායති, ‘අත්තා මේ උප්පජ්ජති ච වේති චා(අ)ති ඉච්චස්ස ඒවමාගතං හෝති. තස්මා තං න උපපජ්ජති: ‘තණ්හා අත්තා(අ)ති යෝ වදේය්‍ය. ඉති මනෝ අනත්තා, ධම්මා අනත්තා, මනෝවිඤ්ඤාණං අනත්තා, මනෝසම්ඵස්සෝ අනත්තා, වේදනා අනත්තා, තණ්හා අනත්තා.

    If anyone says, ‘thoughts are self’ … ‘mind consciousness is self’ … ‘mind contact is self’ … ‘feeling is self’ … ‘craving is self,’ that is not tenable. The arising and vanishing of craving is evident, so it would follow that one’s self arises and vanishes. That’s why it’s not tenable to claim that craving is self. So the mind, thoughts, mind consciousness, mind contact, feeling, and craving are not self.

    අයං ඛෝ පන, භික්ඛවේ, සක්කායසමුදයගාමිනී පටිපදා—චක්ඛුං ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති;

    Now, bhikkhus, this is the way that leads to the origin of identity. You regard the eye like this: ‘This is mine, I am this, this is my self.’

    රූපේ ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති; චක්ඛුවිඤ්ඤාණං ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති; චක්ඛුසම්ඵස්සං ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති; වේදනං ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති; තණ්හං ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති; සෝතං ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති …පේ… ඝානං ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති …පේ… ජිව්හං ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති …පේ… කායං ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති …පේ… මනං ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති, ධම්මේ ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති, මනෝවිඤ්ඤාණං ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති, මනෝසම්ඵස්සං ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති, වේදනං ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති, තණ්හං ‘ඒතං මම, ඒසෝහමස්මි, ඒසෝ මේ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති.

    You regard sights … eye consciousness … eye contact … feeling … craving like this: ‘This is mine, I am this, this is my self.’ You regard the ear … nose … tongue … body … mind … thoughts … mind consciousness … mind contact … feeling … craving like this: ‘This is mine, I am this, this is my self.’

    අයං ඛෝ පන, භික්ඛවේ, සක්කායනිරෝධගාමිනී පටිපදා—චක්ඛුං ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති.

    But this is the way that leads to the cessation of identity. You regard the eye like this: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’

    රූපේ ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති. චක්ඛුවිඤ්ඤාණං ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති. චක්ඛුසම්ඵස්සං ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති. වේදනං ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති. තණ්හං ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති. සෝතං ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති …පේ… ඝානං ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති …පේ… ජිව්හං ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති …පේ… කායං ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති …පේ… මනං ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති. ධම්මේ ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති. මනෝවිඤ්ඤාණං ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති. මනෝසම්ඵස්සං ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති. වේදනං ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති. තණ්හං ‘නේතං මම, නේසෝහමස්මි, න මේසෝ අත්තා(අ)ති සමනුපස්සති.

    You regard sights … eye consciousness … eye contact … feeling … craving like this: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’ You regard the ear … nose … tongue … body … mind like this: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’ You regard thoughts … mind consciousness … mind contact … feeling … craving like this: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’

    චක්ඛුඤ්ච, භික්ඛවේ, පටිච්ච රූපේ ච උප්පජ්ජති චක්ඛුවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ, ඵස්සපච්චයා උප්පජ්ජති වේදයිතං සුඛං වා දුක්ඛං වා අදුක්ඛමසුඛං වා. සෝ සුඛාය වේදනාය ඵුට්ඨෝ සමානෝ අභිනන්දති අභිවදති අජ්ඣෝසාය තිට්ඨති. තස්ස රාගානුසයෝ අනුසේති. දුක්ඛාය වේදනාය ඵුට්ඨෝ සමානෝ සෝචති කිලමති පරිදේවති උරත්තාළිං කන්දති සම්මෝහං ආපජ්ජති. තස්ස පටිඝානුසයෝ අනුසේති. අදුක්ඛමසුඛාය වේදනාය ඵුට්ඨෝ සමානෝ තස්සා වේදනාය සමුදයඤ්ච අත්ථඞ්ගමඤ්ච අස්සාදඤ්ච ආදීනවඤ්ච නිස්සරණඤ්ච යථාභූතං නප්පජානාති. තස්ස අවිජ්ජානුසයෝ අනුසේති. සෝ වත, භික්ඛවේ, සුඛාය වේදනාය රාගානුසයං අප්පහාය දුක්ඛාය වේදනාය පටිඝානුසයං අප්පටිවිනෝදේත්වා අදුක්ඛමසුඛාය වේදනාය අවිජ්ජානුසයං අසමූහනිත්වා අවිජ්ජං අප්පහාය විජ්ජං අනුප්පාදේත්වා දිට්ඨේව ධම්මේ දුක්ඛස්සන්තකරෝ භවිස්සතීති—නේතං ඨානං විජ්ජති.

    Eye consciousness arises dependent on the eye and sights. The meeting of the three is contact. Contact is a condition for the arising of what is felt as pleasant, painful, or neutral. When you experience a pleasant feeling, if you approve, welcome, and keep clinging to it, the underlying tendency to greed underlies that. When you experience a painful feeling, if you sorrow and wail and lament, beating your breast and falling into confusion, the underlying tendency to repulsion underlies that. When you experience a neutral feeling, if you don’t truly understand that feeling’s origin, ending, gratification, drawback, and escape, the underlying tendency to ignorance underlies that. Bhikkhus, without giving up the underlying tendency to greed for pleasant feeling, without dispelling the underlying tendency to repulsion towards painful feeling, without eradicating ignorance in the case of neutral feeling, without giving up ignorance and without giving rise to knowledge, it’s quite impossible to make an end of suffering in the present life.

    සෝතඤ්ච, භික්ඛවේ, පටිච්ච සද්දේ ච උප්පජ්ජති සෝතවිඤ්ඤාණං …පේ… ඝානඤ්ච, භික්ඛවේ, පටිච්ච ගන්ධේ ච උප්පජ්ජති ඝානවිඤ්ඤාණං …පේ… ජිව්හඤ්ච, භික්ඛවේ, පටිච්ච රසේ ච උප්පජ්ජති ජිව්හාවිඤ්ඤාණං …පේ… කායඤ්ච, භික්ඛවේ, පටිච්ච ඵෝට්ඨබ්බේ ච උප්පජ්ජති කායවිඤ්ඤාණං …පේ… මනඤ්ච, භික්ඛවේ, පටිච්ච ධම්මේ ච උප්පජ්ජති මනෝවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ, ඵස්සපච්චයා උප්පජ්ජති වේදයිතං සුඛං වා දුක්ඛං වා අදුක්ඛමසුඛං වා. සෝ සුඛාය වේදනාය ඵුට්ඨෝ සමානෝ අභිනන්දති අභිවදති අජ්ඣෝසාය තිට්ඨති. තස්ස රාගානුසයෝ අනුසේති. දුක්ඛාය වේදනාය ඵුට්ඨෝ සමානෝ සෝචති කිලමති පරිදේවති උරත්තාළිං කන්දති සම්මෝහං ආපජ්ජති. තස්ස පටිඝානුසයෝ අනුසේති. අදුක්ඛමසුඛාය වේදනාය ඵුට්ඨෝ සමානෝ තස්සා වේදනාය සමුදයඤ්ච අත්ථඞ්ගමඤ්ච අස්සාදඤ්ච ආදීනවඤ්ච නිස්සරණඤ්ච යථාභූතං නප්පජානාති. තස්ස අවිජ්ජානුසයෝ අනුසේති. සෝ වත, භික්ඛවේ, සුඛාය වේදනාය රාගානුසයං අප්පහාය දුක්ඛාය වේදනාය පටිඝානුසයං අප්පටිවිනෝදේත්වා අදුක්ඛමසුඛාය වේදනාය අවිජ්ජානුසයං අසමූහනිත්වා අවිජ්ජං අප්පහාය විජ්ජං අනුප්පාදේත්වා දිට්ඨේව ධම්මේ දුක්ඛස්සන්තකරෝ භවිස්සතීති—නේතං ඨානං විජ්ජති.

    Ear consciousness … Nose consciousness … Tongue consciousness … Body consciousness … Mind consciousness arises dependent on the mind and thoughts. The meeting of the three is contact. Contact is a condition for the arising of what is felt as pleasant, painful, or neutral. When you experience a pleasant feeling, if you approve, welcome, and keep clinging to it, the underlying tendency to greed underlies that. When you experience a painful feeling, if you sorrow and wail and lament, beating your breast and falling into confusion, the underlying tendency to repulsion underlies that. When you experience a neutral feeling, if you don’t truly understand that feeling’s origin, ending, gratification, drawback, and escape, the underlying tendency to ignorance underlies that. Bhikkhus, without giving up the underlying tendency to greed for pleasant feeling, without dispelling the underlying tendency to repulsion towards painful feeling, without eradicating ignorance in the case of neutral feeling, without giving up ignorance and without giving rise to knowledge, it’s quite impossible to make an end of suffering in the present life.

    චක්ඛුඤ්ච, භික්ඛවේ, පටිච්ච රූපේ ච උප්පජ්ජති චක්ඛුවිඤ්ඤාණං, තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ, ඵස්සපච්චයා උප්පජ්ජති වේදයිතං සුඛං වා දුක්ඛං වා අදුක්ඛමසුඛං වා. සෝ සුඛාය වේදනාය ඵුට්ඨෝ සමානෝ නාභිනන්දති නාභිවදති නාජ්ඣෝසාය තිට්ඨති. තස්ස රාගානුසයෝ නානුසේති. දුක්ඛාය වේදනාය ඵුට්ඨෝ සමානෝ න සෝචති න කිලමති න පරිදේවති න උරත්තාළිං කන්දති න සම්මෝහං ආපජ්ජති. තස්ස පටිඝානුසයෝ නානුසේති. අදුක්ඛමසුඛාය වේදනාය ඵුට්ඨෝ සමානෝ තස්සා වේදනාය සමුදයඤ්ච අත්ථඞ්ගමඤ්ච අස්සාදඤ්ච ආදීනවඤ්ච නිස්සරණඤ්ච යථාභූතං පජානාති. තස්ස අවිජ්ජානුසයෝ නානුසේති. සෝ වත, භික්ඛවේ, සුඛාය වේදනාය රාගානුසයං පහාය දුක්ඛාය වේදනාය පටිඝානුසයං පටිවිනෝදේත්වා අදුක්ඛමසුඛාය වේදනාය අවිජ්ජානුසයං සමූහනිත්වා අවිජ්ජං පහාය විජ්ජං උප්පාදේත්වා දිට්ඨේව ධම්මේ දුක්ඛස්සන්තකරෝ භවිස්සතීති—ඨානමේතං විජ්ජති.

    Eye consciousness arises dependent on the eye and sights. The meeting of the three is contact. Contact is a condition for the arising of what is felt as pleasant, painful, or neutral. When you experience a pleasant feeling, if you don’t approve, welcome, and keep clinging to it, the underlying tendency to greed does not underlie that. When you experience a painful feeling, if you don’t sorrow or wail or lament, beating your breast and falling into confusion, the underlying tendency to repulsion does not underlie that. When you experience a neutral feeling, if you truly understand that feeling’s origin, ending, gratification, drawback, and escape, the underlying tendency to ignorance does not underlie that. Bhikkhus, after giving up the underlying tendency to greed for pleasant feeling, after dispelling the underlying tendency to repulsion towards painful feeling, after eradicating ignorance in the case of neutral feeling, after giving up ignorance and giving rise to knowledge, it’s quite possible to make an end of suffering in the present life.

    සෝතඤ්ච, භික්ඛවේ, පටිච්ච සද්දේ ච උප්පජ්ජති සෝතවිඤ්ඤාණං …පේ….

    Ear consciousness …

    ඝානඤ්ච, භික්ඛවේ, පටිච්ච ගන්ධේ ච උප්පජ්ජති ඝානවිඤ්ඤාණං …පේ….

    Nose consciousness …

    ජිව්හඤ්ච, භික්ඛවේ, පටිච්ච රසේ ච උප්පජ්ජති ජිව්හාවිඤ්ඤාණං …පේ….

    Tongue consciousness …

    කායඤ්ච, භික්ඛවේ, පටිච්ච ඵෝට්ඨබ්බේ ච උප්පජ්ජති කායවිඤ්ඤාණං …පේ….

    Body consciousness …

    “මනඤ්ච, භික්ඛවේ, පටිච්ච ධම්මේ ච උප්පජ්ජති මනෝවිඤ්ඤාණං තිණ්ණං සඞ්ගති ඵස්සෝ, ඵස්සපච්චයා උප්පජ්ජති වේදයිතං සුඛං වා දුක්ඛං වා අදුක්ඛමසුඛං වා. සෝ සුඛාය වේදනාය ඵුට්ඨෝ සමානෝ නාභිනන්දති නාභිවදති නාජ්ඣෝසාය තිට්ඨති. තස්ස රාගානුසයෝ නානුසේති. දුක්ඛාය වේදනාය ඵුට්ඨෝ සමානෝ න සෝචති න කිලමති න පරිදේවති න උරත්තාළිං කන්දති න සම්මෝහං ආපජ්ජති. තස්ස පටිඝානුසයෝ නානුසේති. අදුක්ඛමසුඛාය වේදනාය ඵුට්ඨෝ සමානෝ තස්සා වේදනාය සමුදයඤ්ච අත්ථඞ්ගමඤ්ච අස්සාදඤ්ච ආදීනවඤ්ච නිස්සරණඤ්ච යථාභූතං පජානාති. තස්ස අවිජ්ජානුසයෝ නානුසේති. සෝ වත, භික්ඛවේ, සුඛාය වේදනාය රාගානුසයං පහාය දුක්ඛාය වේදනාය පටිඝානුසයං පටිවිනෝදේත්වා අදුක්ඛමසුඛාය වේදනාය අවිජ්ජානුසයං සමූහනිත්වා අවිජ්ජං පහාය විජ්ජං උප්පාදේත්වා දිට්ඨේව ධම්මේ දුක්ඛස්සන්තකරෝ භවිස්සතීති—ඨානමේතං විජ්ජති.

    Mind consciousness arises dependent on the mind and thoughts. The meeting of the three is contact. Contact is a condition for what is felt as pleasant, painful, or neutral. When you experience a pleasant feeling, if you don’t approve, welcome, and keep clinging to it, the underlying tendency to greed does not underlie that. When you experience a painful feeling, if you don’t sorrow or wail or lament, beating your breast and falling into confusion, the underlying tendency to repulsion does not underlie that. When you experience a neutral feeling, if you truly understand that feeling’s origin, ending, gratification, drawback, and escape, the underlying tendency to ignorance does not underlie that. Bhikkhus, after giving up the underlying tendency to greed for pleasant feeling, after dispelling the underlying tendency to repulsion towards painful feeling, after eradicating ignorance in the case of neutral feeling, after giving up ignorance and giving rise to knowledge, it’s quite possible to make an end of suffering in the present life.

    ඒවං පස්සං, භික්ඛවේ, සුතවා අරියසාවකෝ චක්ඛුස්මිං නිබ්බින්දති, රූපේසු නිබ්බින්දති, චක්ඛුවිඤ්ඤාණේ නිබ්බින්දති, චක්ඛුසම්ඵස්සේ නිබ්බින්දති, වේදනාය නිබ්බින්දති, තණ්හාය නිබ්බින්දති.

    Seeing this, a learned noble disciple grows disillusioned with the eye, sights, eye consciousness, eye contact, feeling, and craving.

    සෝතස්මිං නිබ්බින්දති, සද්දේසු නිබ්බින්දති …පේ… ඝානස්මිං නිබ්බින්දති, ගන්ධේසු නිබ්බින්දති … ජිව්හාය නිබ්බින්දති, රසේසු නිබ්බින්දති … කායස්මිං නිබ්බින්දති, ඵෝට්ඨබ්බේසු නිබ්බින්දති … මනස්මිං නිබ්බින්දති, ධම්මේසු නිබ්බින්දති, මනෝවිඤ්ඤාණේ නිබ්බින්දති, මනෝසම්ඵස්සේ නිබ්බින්දති, වේදනාය නිබ්බින්දති, තණ්හාය නිබ්බින්දති. නිබ්බින්දං විරජ්ජති, විරාගා විමුච්චති. විමුත්තස්මිං විමුත්තමිති ඤාණං හෝති.

    They grow disillusioned with the ear … nose … tongue … body … mind, thoughts, mind consciousness, mind contact, feeling, and craving. Being disillusioned, desire fades away. When desire fades away they’re freed. When it is freed, they know it is freed.

    ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්ථත්තායා(අ)ති පජානාතී”ති.

    They understand: ‘Rebirth is ended, the spiritual journey has been completed, what had to be done has been done, there is no return to any state of existence.’”

    ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනා තේ භික්ඛූ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දුන්ති. ඉමස්මිං ඛෝ පන වේය්‍යාකරණස්මිං භඤ්ඤමානේ සට්ඨිමත්තානං භික්ඛූනං අනුපාදාය ආසවේහි චිත්තානි විමුච්චිංසූති.

    That is what the Buddha said. Satisfied, the bhikkhus approved what the Buddha said. And while this discourse was being spoken, the minds of sixty bhikkhus were freed from defilements by not grasping.

    ඡඡක්කසුත්තං නිට්ඨිතං ඡට්ඨං.





    The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]


    © 1991-2024 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact