Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya

    ౬. ఛఛక్కసుత్తం

    6. Chachakkasuttaṃ

    ౪౨౦. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. తత్ర ఖో భగవా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘భిక్ఖవో’’తి. ‘‘భదన్తే’’తి తే భిక్ఖూ భగవతో పచ్చస్సోసుం. భగవా ఏతదవోచ – ‘‘ధమ్మం వో, భిక్ఖవే, దేసేస్సామి ఆదికల్యాణం మజ్ఝేకల్యాణం పరియోసానకల్యాణం సాత్థం సబ్యఞ్జనం, కేవలపరిపుణ్ణం పరిసుద్ధం బ్రహ్మచరియం పకాసేస్సామి, యదిదం – ఛ ఛక్కాని. తం సుణాథ, సాధుకం మనసి కరోథ; భాసిస్సామీ’’తి. ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి ఖో తే భిక్ఖూ భగవతో పచ్చస్సోసుం. భగవా ఏతదవోచ –

    420. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘dhammaṃ vo, bhikkhave, desessāmi ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsessāmi, yadidaṃ – cha chakkāni. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ‘‘ఛ అజ్ఝత్తికాని ఆయతనాని వేదితబ్బాని, ఛ బాహిరాని ఆయతనాని వేదితబ్బాని, ఛ విఞ్ఞాణకాయా వేదితబ్బా, ఛ ఫస్సకాయా వేదితబ్బా, ఛ వేదనాకాయా వేదితబ్బా, ఛ తణ్హాకాయా వేదితబ్బా.

    ‘‘Cha ajjhattikāni āyatanāni veditabbāni, cha bāhirāni āyatanāni veditabbāni, cha viññāṇakāyā veditabbā, cha phassakāyā veditabbā, cha vedanākāyā veditabbā, cha taṇhākāyā veditabbā.

    ౪౨౧. ‘‘‘ఛ అజ్ఝత్తికాని ఆయతనాని వేదితబ్బానీ’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? చక్ఖాయతనం, సోతాయతనం, ఘానాయతనం, జివ్హాయతనం , కాయాయతనం, మనాయతనం. ‘ఛ అజ్ఝత్తికాని ఆయతనాని వేదితబ్బానీ’తి – ఇతి యం తం వుత్తం, ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం. ఇదం పఠమం ఛక్కం.

    421. ‘‘‘Cha ajjhattikāni āyatanāni veditabbānī’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Cakkhāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ , kāyāyatanaṃ, manāyatanaṃ. ‘Cha ajjhattikāni āyatanāni veditabbānī’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ. Idaṃ paṭhamaṃ chakkaṃ.

    ‘‘‘ఛ బాహిరాని ఆయతనాని వేదితబ్బానీ’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం . కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? రూపాయతనం, సద్దాయతనం, గన్ధాయతనం, రసాయతనం, ఫోట్ఠబ్బాయతనం, ధమ్మాయతనం. ‘ఛ బాహిరాని ఆయతనాని వేదితబ్బానీ’తి – ఇతి యం తం వుత్తం, ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం. ఇదం దుతియం ఛక్కం.

    ‘‘‘Cha bāhirāni āyatanāni veditabbānī’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ . Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Rūpāyatanaṃ, saddāyatanaṃ, gandhāyatanaṃ, rasāyatanaṃ, phoṭṭhabbāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ. ‘Cha bāhirāni āyatanāni veditabbānī’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ. Idaṃ dutiyaṃ chakkaṃ.

    ‘‘‘ఛ విఞ్ఞాణకాయా వేదితబ్బా’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? చక్ఖుఞ్చ పటిచ్చ రూపే చ ఉప్పజ్జతి చక్ఖువిఞ్ఞాణం, సోతఞ్చ పటిచ్చ సద్దే చ ఉప్పజ్జతి సోతవిఞ్ఞాణం, ఘానఞ్చ పటిచ్చ గన్ధే చ ఉప్పజ్జతి ఘానవిఞ్ఞాణం, జివ్హఞ్చ పటిచ్చ రసే చ ఉప్పజ్జతి జివ్హావిఞ్ఞాణం, కాయఞ్చ పటిచ్చ ఫోట్ఠబ్బే చ ఉప్పజ్జతి కాయవిఞ్ఞాణం, మనఞ్చ పటిచ్చ ధమ్మే చ ఉప్పజ్జతి మనోవిఞ్ఞాణం. ‘ఛ విఞ్ఞాణకాయా వేదితబ్బా’తి – ఇతి యం తం వుత్తం, ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం. ఇదం తతియం ఛక్కం.

    ‘‘‘Cha viññāṇakāyā veditabbā’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ, sotañca paṭicca sadde ca uppajjati sotaviññāṇaṃ, ghānañca paṭicca gandhe ca uppajjati ghānaviññāṇaṃ, jivhañca paṭicca rase ca uppajjati jivhāviññāṇaṃ, kāyañca paṭicca phoṭṭhabbe ca uppajjati kāyaviññāṇaṃ, manañca paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇaṃ. ‘Cha viññāṇakāyā veditabbā’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ. Idaṃ tatiyaṃ chakkaṃ.

    ‘‘‘ఛ ఫస్సకాయా వేదితబ్బా’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? చక్ఖుఞ్చ పటిచ్చ రూపే చ ఉప్పజ్జతి చక్ఖువిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో; సోతఞ్చ పటిచ్చ సద్దే చ ఉప్పజ్జతి సోతవిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో; ఘానఞ్చ పటిచ్చ గన్ధే చ ఉప్పజ్జతి ఘానవిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో; జివ్హఞ్చ పటిచ్చ రసే చ ఉప్పజ్జతి జివ్హావిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో; కాయఞ్చ పటిచ్చ ఫోట్ఠబ్బే చ ఉప్పజ్జతి కాయవిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో; మనఞ్చ పటిచ్చ ధమ్మే చ ఉప్పజ్జతి మనోవిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో. ‘ఛ ఫస్సకాయా వేదితబ్బా’తి – ఇతి యం తం వుత్తం, ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం. ఇదం చతుత్థం ఛక్కం.

    ‘‘‘Cha phassakāyā veditabbā’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso; sotañca paṭicca sadde ca uppajjati sotaviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso; ghānañca paṭicca gandhe ca uppajjati ghānaviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso; jivhañca paṭicca rase ca uppajjati jivhāviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso; kāyañca paṭicca phoṭṭhabbe ca uppajjati kāyaviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso; manañca paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso. ‘Cha phassakāyā veditabbā’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ. Idaṃ catutthaṃ chakkaṃ.

    ‘‘‘ఛ వేదనాకాయా వేదితబ్బా’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? చక్ఖుఞ్చ పటిచ్చ రూపే చ ఉప్పజ్జతి చక్ఖువిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో, ఫస్సపచ్చయా వేదనా; సోతఞ్చ పటిచ్చ సద్దే చ ఉప్పజ్జతి సోతవిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో, ఫస్సపచ్చయా వేదనా; ఘానఞ్చ పటిచ్చ గన్ధే చ ఉప్పజ్జతి ఘానవిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో, ఫస్సపచ్చయా వేదనా; జివ్హఞ్చ పటిచ్చ రసే చ ఉప్పజ్జతి జివ్హావిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో, ఫస్సపచ్చయా వేదనా; కాయఞ్చ పటిచ్చ ఫోట్ఠబ్బే చ ఉప్పజ్జతి కాయవిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో, ఫస్సపచ్చయా వేదనా; మనఞ్చ పటిచ్చ ధమ్మే చ ఉప్పజ్జతి మనోవిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో, ఫస్సపచ్చయా వేదనా. ‘ఛ వేదనాకాయా వేదితబ్బా’తి – ఇతి యం తం వుత్తం, ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం. ఇదం పఞ్చమం ఛక్కం.

    ‘‘‘Cha vedanākāyā veditabbā’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā vedanā; sotañca paṭicca sadde ca uppajjati sotaviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā vedanā; ghānañca paṭicca gandhe ca uppajjati ghānaviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā vedanā; jivhañca paṭicca rase ca uppajjati jivhāviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā vedanā; kāyañca paṭicca phoṭṭhabbe ca uppajjati kāyaviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā vedanā; manañca paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā vedanā. ‘Cha vedanākāyā veditabbā’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ. Idaṃ pañcamaṃ chakkaṃ.

    ‘‘‘ఛ తణ్హాకాయా వేదితబ్బా’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? చక్ఖుఞ్చ పటిచ్చ రూపే చ ఉప్పజ్జతి చక్ఖువిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో, ఫస్సపచ్చయా వేదనా, వేదనాపచ్చయా తణ్హా; సోతఞ్చ పటిచ్చ సద్దే చ ఉప్పజ్జతి సోతవిఞ్ఞాణం…పే॰… ఘానఞ్చ పటిచ్చ గన్ధే చ ఉప్పజ్జతి ఘానవిఞ్ఞాణం… జివ్హఞ్చ పటిచ్చ రసే చ ఉప్పజ్జతి జివ్హావిఞ్ఞాణం… కాయఞ్చ పటిచ్చ ఫోట్ఠబ్బే చ ఉప్పజ్జతి కాయవిఞ్ఞాణం… మనఞ్చ పటిచ్చ ధమ్మే చ ఉప్పజ్జతి మనోవిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో, ఫస్సపచ్చయా వేదనా, వేదనాపచ్చయా తణ్హా. ‘ఛ తణ్హాకాయా వేదితబ్బా’తి – ఇతి యం తం వుత్తం, ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం. ఇదం ఛట్ఠం ఛక్కం.

    ‘‘‘Cha taṇhākāyā veditabbā’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā; sotañca paṭicca sadde ca uppajjati sotaviññāṇaṃ…pe… ghānañca paṭicca gandhe ca uppajjati ghānaviññāṇaṃ… jivhañca paṭicca rase ca uppajjati jivhāviññāṇaṃ… kāyañca paṭicca phoṭṭhabbe ca uppajjati kāyaviññāṇaṃ… manañca paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā. ‘Cha taṇhākāyā veditabbā’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ. Idaṃ chaṭṭhaṃ chakkaṃ.

    ౪౨౨. ‘‘‘చక్ఖు అత్తా’తి యో వదేయ్య తం న ఉపపజ్జతి. చక్ఖుస్స ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి. యస్స ఖో పన ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి, ‘అత్తా మే ఉప్పజ్జతి చ వేతి చా’తి ఇచ్చస్స ఏవమాగతం హోతి. తస్మా తం న ఉపపజ్జతి – ‘చక్ఖు అత్తా’తి యో వదేయ్య. ఇతి చక్ఖు అనత్తా.

    422. ‘‘‘Cakkhu attā’ti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Cakkhussa uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, ‘attā me uppajjati ca veti cā’ti iccassa evamāgataṃ hoti. Tasmā taṃ na upapajjati – ‘cakkhu attā’ti yo vadeyya. Iti cakkhu anattā.

    ‘‘‘రూపా అత్తా’తి యో వదేయ్య తం న ఉపపజ్జతి. రూపానం ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి. యస్స ఖో పన ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి, ‘అత్తా మే ఉప్పజ్జతి చ వేతి చా’తి ఇచ్చస్స ఏవమాగతం హోతి. తస్మా తం న ఉపపజ్జతి – ‘రూపా అత్తా’తి యో వదేయ్య. ఇతి చక్ఖు అనత్తా, రూపా అనత్తా.

    ‘‘‘Rūpā attā’ti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Rūpānaṃ uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, ‘attā me uppajjati ca veti cā’ti iccassa evamāgataṃ hoti. Tasmā taṃ na upapajjati – ‘rūpā attā’ti yo vadeyya. Iti cakkhu anattā, rūpā anattā.

    ‘‘‘చక్ఖువిఞ్ఞాణం అత్తా’తి యో వదేయ్య తం న ఉపపజ్జతి. చక్ఖువిఞ్ఞాణస్స ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి. యస్స ఖో పన ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి, ‘అత్తా మే ఉప్పజ్జతి చ వేతి చా’తి ఇచ్చస్స ఏవమాగతం హోతి. తస్మా తం న ఉపపజ్జతి – ‘చక్ఖువిఞ్ఞాణం అత్తా’తి యో వదేయ్య. ఇతి చక్ఖు అనత్తా, రూపా అనత్తా, చక్ఖువిఞ్ఞాణం అనత్తా.

    ‘‘‘Cakkhuviññāṇaṃ attā’ti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Cakkhuviññāṇassa uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, ‘attā me uppajjati ca veti cā’ti iccassa evamāgataṃ hoti. Tasmā taṃ na upapajjati – ‘cakkhuviññāṇaṃ attā’ti yo vadeyya. Iti cakkhu anattā, rūpā anattā, cakkhuviññāṇaṃ anattā.

    ‘‘‘చక్ఖుసమ్ఫస్సో అత్తా’తి యో వదేయ్య తం న ఉపపజ్జతి. చక్ఖుసమ్ఫస్సస్స ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి . యస్స ఖో పన ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి, ‘అత్తా మే ఉప్పజ్జతి చ వేతి చా’తి ఇచ్చస్స ఏవమాగతం హోతి. తస్మా తం న ఉపపజ్జతి – ‘చక్ఖుసమ్ఫస్సో అత్తా’తి యో వదేయ్య. ఇతి చక్ఖు అనత్తా, రూపా అనత్తా, చక్ఖువిఞ్ఞాణం అనత్తా, చక్ఖుసమ్ఫస్సో అనత్తా.

    ‘‘‘Cakkhusamphasso attā’ti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Cakkhusamphassassa uppādopi vayopi paññāyati . Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, ‘attā me uppajjati ca veti cā’ti iccassa evamāgataṃ hoti. Tasmā taṃ na upapajjati – ‘cakkhusamphasso attā’ti yo vadeyya. Iti cakkhu anattā, rūpā anattā, cakkhuviññāṇaṃ anattā, cakkhusamphasso anattā.

    ‘‘‘వేదనా అత్తా’తి యో వదేయ్య తం న ఉపపజ్జతి. వేదనాయ ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి. యస్స ఖో పన ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి, ‘అత్తా మే ఉప్పజ్జతి చ వేతి చా’తి ఇచ్చస్స ఏవమాగతం హోతి. తస్మా తం న ఉపపజ్జతి – ‘వేదనా అత్తా’తి యో వదేయ్య. ఇతి చక్ఖు అనత్తా, రూపా అనత్తా, చక్ఖువిఞ్ఞాణం అనత్తా, చక్ఖుసమ్ఫస్సో అనత్తా, వేదనా అనత్తా.

    ‘‘‘Vedanā attā’ti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Vedanāya uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, ‘attā me uppajjati ca veti cā’ti iccassa evamāgataṃ hoti. Tasmā taṃ na upapajjati – ‘vedanā attā’ti yo vadeyya. Iti cakkhu anattā, rūpā anattā, cakkhuviññāṇaṃ anattā, cakkhusamphasso anattā, vedanā anattā.

    ‘‘‘తణ్హా అత్తా’తి యో వదేయ్య తం న ఉపపజ్జతి. తణ్హాయ ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి. యస్స ఖో పన ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి, ‘అత్తా మే ఉప్పజ్జతి చ వేతి చా’తి ఇచ్చస్స ఏవమాగతం హోతి. తస్మా తం న ఉపపజ్జతి – ‘తణ్హా అత్తా’తి యో వదేయ్య. ఇతి చక్ఖు అనత్తా, రూపా అనత్తా, చక్ఖువిఞ్ఞాణం అనత్తా, చక్ఖుసమ్ఫస్సో అనత్తా, వేదనా అనత్తా, తణ్హా అనత్తా.

    ‘‘‘Taṇhā attā’ti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Taṇhāya uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, ‘attā me uppajjati ca veti cā’ti iccassa evamāgataṃ hoti. Tasmā taṃ na upapajjati – ‘taṇhā attā’ti yo vadeyya. Iti cakkhu anattā, rūpā anattā, cakkhuviññāṇaṃ anattā, cakkhusamphasso anattā, vedanā anattā, taṇhā anattā.

    ౪౨౩. ‘‘‘సోతం అత్తా’తి యో వదేయ్య…పే॰… ‘ఘానం అత్తా’తి యో వదేయ్య… ‘జివ్హా అత్తా’తి యో వదేయ్య… ‘కాయో అత్తా’తి యో వదేయ్య… ‘మనో అత్తా’తి యో వదేయ్య తం న ఉపపజ్జతి. మనస్స ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి. యస్స ఖో పన ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి, ‘అత్తా మే ఉప్పజ్జతి చ వేతి చా’తి ఇచ్చస్స ఏవమాగతం హోతి. తస్మా తం న ఉపపజ్జతి – ‘మనో అత్తా’తి యో వదేయ్య. ఇతి మనో అనత్తా.

    423. ‘‘‘Sotaṃ attā’ti yo vadeyya…pe… ‘ghānaṃ attā’ti yo vadeyya… ‘jivhā attā’ti yo vadeyya… ‘kāyo attā’ti yo vadeyya… ‘mano attā’ti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Manassa uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, ‘attā me uppajjati ca veti cā’ti iccassa evamāgataṃ hoti. Tasmā taṃ na upapajjati – ‘mano attā’ti yo vadeyya. Iti mano anattā.

    ‘‘‘ధమ్మా అత్తా’తి యో వదేయ్య తం న ఉపపజ్జతి. ధమ్మానం ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి. యస్స ఖో పన ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి, ‘అత్తా మే ఉప్పజ్జతి చ వేతి చా’తి ఇచ్చస్స ఏవమాగతం హోతి. తస్మా తం న ఉపపజ్జతి – ‘ధమ్మా అత్తా’తి యో వదేయ్య. ఇతి మనో అనత్తా, ధమ్మా అనత్తా.

    ‘‘‘Dhammā attā’ti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Dhammānaṃ uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, ‘attā me uppajjati ca veti cā’ti iccassa evamāgataṃ hoti. Tasmā taṃ na upapajjati – ‘dhammā attā’ti yo vadeyya. Iti mano anattā, dhammā anattā.

    ‘‘‘మనోవిఞ్ఞాణం అత్తా’తి యో వదేయ్య తం న ఉపపజ్జతి. మనోవిఞ్ఞాణస్స ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి. యస్స ఖో పన ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి, ‘అత్తా మే ఉప్పజ్జతి చ వేతి చా’తి ఇచ్చస్స ఏవమాగతం హోతి. తస్మా తం న ఉపపజ్జతి – ‘మనోవిఞ్ఞాణం అత్తా’తి యో వదేయ్య. ఇతి మనో అనత్తా, ధమ్మా అనత్తా, మనోవిఞ్ఞాణం అనత్తా.

    ‘‘‘Manoviññāṇaṃ attā’ti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Manoviññāṇassa uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, ‘attā me uppajjati ca veti cā’ti iccassa evamāgataṃ hoti. Tasmā taṃ na upapajjati – ‘manoviññāṇaṃ attā’ti yo vadeyya. Iti mano anattā, dhammā anattā, manoviññāṇaṃ anattā.

    ‘‘‘మనోసమ్ఫస్సో అత్తా’తి యో వదేయ్య తం న ఉపపజ్జతి. మనోసమ్ఫస్సస్స ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి. యస్స ఖో పన ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి, ‘అత్తా మే ఉప్పజ్జతి చ వేతి చా’తి ఇచ్చస్స ఏవమాగతం హోతి. తస్మా తం న ఉపపజ్జతి – ‘మనోసమ్ఫస్సో అత్తా’తి యో వదేయ్య. ఇతి మనో అనత్తా, ధమ్మా అనత్తా, మనోవిఞ్ఞాణం అనత్తా, మనోసమ్ఫస్సో అనత్తా.

    ‘‘‘Manosamphasso attā’ti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Manosamphassassa uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, ‘attā me uppajjati ca veti cā’ti iccassa evamāgataṃ hoti. Tasmā taṃ na upapajjati – ‘manosamphasso attā’ti yo vadeyya. Iti mano anattā, dhammā anattā, manoviññāṇaṃ anattā, manosamphasso anattā.

    ‘‘‘వేదనా అత్తా’తి యో వదేయ్య తం న ఉపపజ్జతి. వేదనాయ ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి. యస్స ఖో పన ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి, ‘అత్తా మే ఉప్పజ్జతి చ వేతి చా’తి ఇచ్చస్స ఏవమాగతం హోతి. తస్మా తం న ఉపపజ్జతి – ‘వేదనా అత్తా’తి యో వదేయ్య. ఇతి మనో అనత్తా, ధమ్మా అనత్తా, మనోవిఞ్ఞాణం అనత్తా, మనోసమ్ఫస్సో అనత్తా, వేదనా అనత్తా.

    ‘‘‘Vedanā attā’ti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Vedanāya uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, ‘attā me uppajjati ca veti cā’ti iccassa evamāgataṃ hoti. Tasmā taṃ na upapajjati – ‘vedanā attā’ti yo vadeyya. Iti mano anattā, dhammā anattā, manoviññāṇaṃ anattā, manosamphasso anattā, vedanā anattā.

    ‘‘‘తణ్హా అత్తా’తి యో వదేయ్య తం న ఉపపజ్జతి. తణ్హాయ ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి. యస్స ఖో పన ఉప్పాదోపి వయోపి పఞ్ఞాయతి, ‘అత్తా మే ఉప్పజ్జతి చ వేతి చా’తి ఇచ్చస్స ఏవమాగతం హోతి. తస్మా తం న ఉపపజ్జతి – ‘తణ్హా అత్తా’తి యో వదేయ్య. ఇతి మనో అనత్తా, ధమ్మా అనత్తా, మనోవిఞ్ఞాణం అనత్తా, మనోసమ్ఫస్సో అనత్తా, వేదనా అనత్తా, తణ్హా అనత్తా.

    ‘‘‘Taṇhā attā’ti yo vadeyya taṃ na upapajjati. Taṇhāya uppādopi vayopi paññāyati. Yassa kho pana uppādopi vayopi paññāyati, ‘attā me uppajjati ca veti cā’ti iccassa evamāgataṃ hoti. Tasmā taṃ na upapajjati – ‘taṇhā attā’ti yo vadeyya. Iti mano anattā, dhammā anattā, manoviññāṇaṃ anattā, manosamphasso anattā, vedanā anattā, taṇhā anattā.

    ౪౨౪. ‘‘అయం ఖో పన, భిక్ఖవే, సక్కాయసముదయగామినీ పటిపదా – చక్ఖుం ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి; రూపే ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి; చక్ఖువిఞ్ఞాణం ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి; చక్ఖుసమ్ఫస్సం ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి; వేదనం ‘ఏతం మమ , ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి; తణ్హం ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి; సోతం ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి…పే॰… ఘానం ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి…పే॰… జివ్హం ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి…పే॰… కాయం ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి…పే॰… మనం ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి, ధమ్మే ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి, మనోవిఞ్ఞాణం ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి, మనోసమ్ఫస్సం ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి, వేదనం ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి, తణ్హం ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’తి సమనుపస్సతి.

    424. ‘‘Ayaṃ kho pana, bhikkhave, sakkāyasamudayagāminī paṭipadā – cakkhuṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati; rūpe ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati; cakkhuviññāṇaṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati; cakkhusamphassaṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati; vedanaṃ ‘etaṃ mama , esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati; taṇhaṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati; sotaṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati…pe… ghānaṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati…pe… jivhaṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati…pe… kāyaṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati…pe… manaṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati, dhamme ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati, manoviññāṇaṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati, manosamphassaṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati, vedanaṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati, taṇhaṃ ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassati.

    ‘‘అయం ఖో పన, భిక్ఖవే, సక్కాయనిరోధగామినీ పటిపదా – చక్ఖుం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి. రూపే ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి. చక్ఖువిఞ్ఞాణం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి. చక్ఖుసమ్ఫస్సం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి. వేదనం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి. తణ్హం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి. సోతం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి…పే॰… ఘానం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి… జివ్హం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి… కాయం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి… మనం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి. ధమ్మే ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి. మనోవిఞ్ఞాణం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి. మనోసమ్ఫస్సం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి. వేదనం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి. తణ్హం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి సమనుపస్సతి.

    ‘‘Ayaṃ kho pana, bhikkhave, sakkāyanirodhagāminī paṭipadā – cakkhuṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati. Rūpe ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati. Cakkhuviññāṇaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati. Cakkhusamphassaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati. Vedanaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati. Taṇhaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati. Sotaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati…pe… ghānaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati… jivhaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati… kāyaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati… manaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati. Dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati. Manoviññāṇaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati. Manosamphassaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati. Vedanaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati. Taṇhaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassati.

    ౪౨౫. ‘‘చక్ఖుఞ్చ, భిక్ఖవే, పటిచ్చ రూపే చ ఉప్పజ్జతి చక్ఖువిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో, ఫస్సపచ్చయా ఉప్పజ్జతి వేదయితం సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా. సో సుఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో అభినన్దతి అభివదతి అజ్ఝోసాయ తిట్ఠతి. తస్స రాగానుసయో అనుసేతి. దుక్ఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో సోచతి కిలమతి పరిదేవతి ఉరత్తాళిం కన్దతి సమ్మోహం ఆపజ్జతి. తస్స పటిఘానుసయో అనుసేతి. అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో తస్సా వేదనాయ సముదయఞ్చ అత్థఙ్గమఞ్చ అస్సాదఞ్చ ఆదీనవఞ్చ నిస్సరణఞ్చ యథాభూతం నప్పజానాతి. తస్స అవిజ్జానుసయో అనుసేతి. సో వత, భిక్ఖవే, సుఖాయ వేదనాయ రాగానుసయం అప్పహాయ దుక్ఖాయ వేదనాయ పటిఘానుసయం అప్పటివినోదేత్వా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ అవిజ్జానుసయం అసమూహనిత్వా అవిజ్జం అప్పహాయ విజ్జం అనుప్పాదేత్వా దిట్ఠేవ ధమ్మే దుక్ఖస్సన్తకరో భవిస్సతీతి – నేతం ఠానం విజ్జతి.

    425. ‘‘Cakkhuñca, bhikkhave, paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa rāgānusayo anuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno socati kilamati paridevati urattāḷiṃ kandati sammohaṃ āpajjati. Tassa paṭighānusayo anuseti. Adukkhamasukhāya vedanāya phuṭṭho samāno tassā vedanāya samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ nappajānāti. Tassa avijjānusayo anuseti. So vata, bhikkhave, sukhāya vedanāya rāgānusayaṃ appahāya dukkhāya vedanāya paṭighānusayaṃ appaṭivinodetvā adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayaṃ asamūhanitvā avijjaṃ appahāya vijjaṃ anuppādetvā diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati.

    ‘‘సోతఞ్చ, భిక్ఖవే, పటిచ్చ సద్దే చ ఉప్పజ్జతి సోతవిఞ్ఞాణం…పే॰… ఘానఞ్చ, భిక్ఖవే, పటిచ్చ గన్ధే చ ఉప్పజ్జతి ఘానవిఞ్ఞాణం…పే॰… జివ్హఞ్చ, భిక్ఖవే, పటిచ్చ రసే చ ఉప్పజ్జతి జివ్హావిఞ్ఞాణం…పే॰… కాయఞ్చ, భిక్ఖవే, పటిచ్చ ఫోట్ఠబ్బే చ ఉప్పజ్జతి కాయవిఞ్ఞాణం…పే॰… మనఞ్చ, భిక్ఖవే, పటిచ్చ ధమ్మే చ ఉప్పజ్జతి మనోవిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో, ఫస్సపచ్చయా ఉప్పజ్జతి వేదయితం సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా. సో సుఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో అభినన్దతి అభివదతి అజ్ఝోసాయ తిట్ఠతి. తస్స రాగానుసయో అనుసేతి. దుక్ఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో సోచతి కిలమతి పరిదేవతి ఉరత్తాళిం కన్దతి సమ్మోహం ఆపజ్జతి. తస్స పటిఘానుసయో అనుసేతి. అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో తస్సా వేదనాయ సముదయఞ్చ అత్థఙ్గమఞ్చ అస్సాదఞ్చ ఆదీనవఞ్చ నిస్సరణఞ్చ యథాభూతం నప్పజానాతి. తస్స అవిజ్జానుసయో అనుసేతి. సో వత, భిక్ఖవే, సుఖాయ వేదనాయ రాగానుసయం అప్పహాయ దుక్ఖాయ వేదనాయ పటిఘానుసయం అప్పటివినోదేత్వా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ అవిజ్జానుసయం అసమూహనిత్వా అవిజ్జం అప్పహాయ విజ్జం అనుప్పాదేత్వా దిట్ఠేవ ధమ్మే దుక్ఖస్సన్తకరో భవిస్సతీతి – నేతం ఠానం విజ్జతి.

    ‘‘Sotañca, bhikkhave, paṭicca sadde ca uppajjati sotaviññāṇaṃ…pe… ghānañca, bhikkhave, paṭicca gandhe ca uppajjati ghānaviññāṇaṃ…pe… jivhañca, bhikkhave, paṭicca rase ca uppajjati jivhāviññāṇaṃ…pe… kāyañca, bhikkhave, paṭicca phoṭṭhabbe ca uppajjati kāyaviññāṇaṃ…pe… manañca, bhikkhave, paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa rāgānusayo anuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno socati kilamati paridevati urattāḷiṃ kandati sammohaṃ āpajjati. Tassa paṭighānusayo anuseti. Adukkhamasukhāya vedanāya phuṭṭho samāno tassā vedanāya samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ nappajānāti. Tassa avijjānusayo anuseti. So vata, bhikkhave, sukhāya vedanāya rāgānusayaṃ appahāya dukkhāya vedanāya paṭighānusayaṃ appaṭivinodetvā adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayaṃ asamūhanitvā avijjaṃ appahāya vijjaṃ anuppādetvā diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati.

    ౪౨౬. ‘‘చక్ఖుఞ్చ , భిక్ఖవే, పటిచ్చ రూపే చ ఉప్పజ్జతి చక్ఖువిఞ్ఞాణం, తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో, ఫస్సపచ్చయా ఉప్పజ్జతి వేదయితం సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా. సో సుఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో నాభినన్దతి నాభివదతి నాజ్ఝోసాయ తిట్ఠతి. తస్స రాగానుసయో నానుసేతి. దుక్ఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో న సోచతి న కిలమతి పరిదేవతి న ఉరత్తాళిం కన్దతి న సమ్మోహం ఆపజ్జతి. తస్స పటిఘానుసయో నానుసేతి. అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో తస్సా వేదనాయ సముదయఞ్చ అత్థఙ్గమఞ్చ అస్సాదఞ్చ ఆదీనవఞ్చ నిస్సరణఞ్చ యథాభూతం పజానాతి. తస్స అవిజ్జానుసయో నానుసేతి. సో వత, భిక్ఖవే, సుఖాయ వేదనాయ రాగానుసయం పహాయ దుక్ఖాయ వేదనాయ పటిఘానుసయం పటివినోదేత్వా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ అవిజ్జానుసయం సమూహనిత్వా అవిజ్జం పహాయ విజ్జం ఉప్పాదేత్వా దిట్ఠేవ ధమ్మే దుక్ఖస్సన్తకరో భవిస్సతీతి – ఠానమేతం విజ్జతి.

    426. ‘‘Cakkhuñca , bhikkhave, paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ, tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiṭṭhati. Tassa rāgānusayo nānuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno na socati na kilamati paridevati na urattāḷiṃ kandati na sammohaṃ āpajjati. Tassa paṭighānusayo nānuseti. Adukkhamasukhāya vedanāya phuṭṭho samāno tassā vedanāya samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa avijjānusayo nānuseti. So vata, bhikkhave, sukhāya vedanāya rāgānusayaṃ pahāya dukkhāya vedanāya paṭighānusayaṃ paṭivinodetvā adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayaṃ samūhanitvā avijjaṃ pahāya vijjaṃ uppādetvā diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatīti – ṭhānametaṃ vijjati.

    ‘‘సోతఞ్చ, భిక్ఖవే, పటిచ్చ సద్దే చ ఉప్పజ్జతి సోతవిఞ్ఞాణం…పే॰….

    ‘‘Sotañca, bhikkhave, paṭicca sadde ca uppajjati sotaviññāṇaṃ…pe….

    ‘‘ఘానఞ్చ, భిక్ఖవే, పటిచ్చ గన్ధే చ ఉప్పజ్జతి ఘానవిఞ్ఞాణం…పే॰….

    ‘‘Ghānañca, bhikkhave, paṭicca gandhe ca uppajjati ghānaviññāṇaṃ…pe….

    ‘‘జివ్హఞ్చ, భిక్ఖవే, పటిచ్చ రసే చ ఉప్పజ్జతి జివ్హావిఞ్ఞాణం…పే॰… .

    ‘‘Jivhañca, bhikkhave, paṭicca rase ca uppajjati jivhāviññāṇaṃ…pe… .

    ‘‘కాయఞ్చ, భిక్ఖవే, పటిచ్చ ఫోట్ఠబ్బే చ ఉప్పజ్జతి కాయవిఞ్ఞాణం…పే॰….

    ‘‘Kāyañca, bhikkhave, paṭicca phoṭṭhabbe ca uppajjati kāyaviññāṇaṃ…pe….

    ‘‘మనఞ్చ, భిక్ఖవే, పటిచ్చ ధమ్మే చ ఉప్పజ్జతి మనోవిఞ్ఞాణం తిణ్ణం సఙ్గతి ఫస్సో, ఫస్సపచ్చయా ఉప్పజ్జతి వేదయితం సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా. సో సుఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో నాభినన్దతి నాభివదతి నాజ్ఝోసాయ తిట్ఠతి. తస్స రాగానుసయో నానుసేతి. దుక్ఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో న సోచతి న కిలమతి న పరిదేవతి న ఉరత్తాళిం కన్దతి న సమ్మోహం ఆపజ్జతి. తస్స పటిఘానుసయో నానుసేతి. అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో తస్సా వేదనాయ సముదయఞ్చ అత్థఙ్గమఞ్చ అస్సాదఞ్చ ఆదీనవఞ్చ నిస్సరణఞ్చ యథాభూతం పజానాతి. తస్స అవిజ్జానుసయో నానుసేతి. సో వత, భిక్ఖవే, సుఖాయ వేదనాయ రాగానుసయం పహాయ దుక్ఖాయ వేదనాయ పటిఘానుసయం పటివినోదేత్వా అదుక్ఖమసుఖాయ వేదనాయ అవిజ్జానుసయం సమూహనిత్వా అవిజ్జం పహాయ విజ్జం ఉప్పాదేత్వా దిట్ఠేవ ధమ్మే దుక్ఖస్సన్తకరో భవిస్సతీతి – ఠానమేతం విజ్జతి.

    ‘‘Manañca, bhikkhave, paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇaṃ tiṇṇaṃ saṅgati phasso, phassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiṭṭhati. Tassa rāgānusayo nānuseti. Dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno na socati na kilamati na paridevati na urattāḷiṃ kandati na sammohaṃ āpajjati. Tassa paṭighānusayo nānuseti. Adukkhamasukhāya vedanāya phuṭṭho samāno tassā vedanāya samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa avijjānusayo nānuseti. So vata, bhikkhave, sukhāya vedanāya rāgānusayaṃ pahāya dukkhāya vedanāya paṭighānusayaṃ paṭivinodetvā adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayaṃ samūhanitvā avijjaṃ pahāya vijjaṃ uppādetvā diṭṭheva dhamme dukkhassantakaro bhavissatīti – ṭhānametaṃ vijjati.

    ౪౨౭. ‘‘ఏవం పస్సం, భిక్ఖవే, సుతవా అరియసావకో చక్ఖుస్మిం 1 నిబ్బిన్దతి, రూపేసు నిబ్బిన్దతి, చక్ఖువిఞ్ఞాణే నిబ్బిన్దతి, చక్ఖుసమ్ఫస్సే నిబ్బిన్దతి, వేదనాయ నిబ్బిన్దతి, తణ్హాయ నిబ్బిన్దతి. సోతస్మిం నిబ్బిన్దతి, సద్దేసు నిబ్బిన్దతి…పే॰… ఘానస్మిం నిబ్బిన్దతి, గన్ధేసు నిబ్బిన్దతి… జివ్హాయ నిబ్బిన్దతి, రసేసు నిబ్బిన్దతి… కాయస్మిం నిబ్బిన్దతి, ఫోట్ఠబ్బేసు నిబ్బిన్దతి… మనస్మిం నిబ్బిన్దతి, ధమ్మేసు నిబ్బిన్దతి, మనోవిఞ్ఞాణే నిబ్బిన్దతి, మనోసమ్ఫస్సే నిబ్బిన్దతి, వేదనాయ నిబ్బిన్దతి, తణ్హాయ నిబ్బిన్దతి. నిబ్బిన్దం విరజ్జతి , విరాగా విముచ్చతి. విముత్తస్మిం విముత్తమితి ఞాణం హోతి. ‘ఖీణా జాతి, వుసితం బ్రహ్మచరియం, కతం కరణీయం, నాపరం ఇత్థత్తాయా’తి పజానాతీ’’తి.

    427. ‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako cakkhusmiṃ 2 nibbindati, rūpesu nibbindati, cakkhuviññāṇe nibbindati, cakkhusamphasse nibbindati, vedanāya nibbindati, taṇhāya nibbindati. Sotasmiṃ nibbindati, saddesu nibbindati…pe… ghānasmiṃ nibbindati, gandhesu nibbindati… jivhāya nibbindati, rasesu nibbindati… kāyasmiṃ nibbindati, phoṭṭhabbesu nibbindati… manasmiṃ nibbindati, dhammesu nibbindati, manoviññāṇe nibbindati, manosamphasse nibbindati, vedanāya nibbindati, taṇhāya nibbindati. Nibbindaṃ virajjati , virāgā vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti.

    ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనా తే భిక్ఖూ భగవతో భాసితం అభినన్దున్తి. ఇమస్మిం ఖో పన వేయ్యాకరణస్మిం భఞ్ఞమానే సట్ఠిమత్తానం భిక్ఖూనం అనుపాదాయ ఆసవేహి చిత్తాని విముచ్చింసూతి.

    Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti. Imasmiṃ kho pana veyyākaraṇasmiṃ bhaññamāne saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnaṃ anupādāya āsavehi cittāni vimucciṃsūti.

    ఛఛక్కసుత్తం నిట్ఠితం ఛట్ఠం.

    Chachakkasuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.







    Footnotes:
    1. చక్ఖుస్మిమ్పి (స్యా॰ కం॰) ఏవమితరేసుపి
    2. cakkhusmimpi (syā. kaṃ.) evamitaresupi



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౬. ఛఛక్కసుత్తవణ్ణనా • 6. Chachakkasuttavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౬. ఛఛక్కసుత్తవణ్ణనా • 6. Chachakkasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact