Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
೬. ಛಛಕ್ಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
6. Chachakkasuttavaṇṇanā
೪೨೦. ಆದಿಮ್ಹಿ ಕಲ್ಯಾಣನ್ತಿ ಆದಿಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಕಲ್ಯಾಣಂ ಏತಸ್ಸಾತಿ ವಾ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣೋ, ತಂ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ, ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಭಾವೋ ಚ ದೋಸವಿಗಮೇನ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬೋ। ಯಞ್ಹಿ ಸಬ್ಬಸೋ ವಿಗತದೋಸಂ, ತಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಗುಣಮೇವ ಹೋತೀತಿ ‘‘ನಿದ್ದೋಸ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಕತ್ವಾತಿ ಚ ಪದಂ, ‘‘ಕಲ್ಯಾಣಂ ಕತ್ವಾ ಭದ್ದಕಂ ಕತ್ವಾ’’ತಿ ಪುರಿಮಪದದ್ವಯೇನಪಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ದೇಸನಾಕಾರೋ ಹಿ ಇಧ ಕಲ್ಯಾಣಸದ್ದೇನ ಗಹಿತೋ। ತೇನೇವಾಹ – ‘‘ದೇಸೇತಬ್ಬಧಮ್ಮಸ್ಸ ಕಲ್ಯಾಣತಾ ದಸ್ಸಿತಾ ಹೋತೀ’’ತಿ, ದುತಿಯೇ ಪನ ಅತ್ಥವಿಕಪ್ಪೇ ದೇಸೇತಬ್ಬಧಮ್ಮಸ್ಸ ಕಲ್ಯಾಣತಾ ಮುಖ್ಯೇನೇವ ಕಥಿತಾ ಇತರಸ್ಸ ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿತೋ। ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣನ್ತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಅಯಞ್ಚ ದೇಸನಾಯ ಥೋಮನಾ ಬುದ್ಧಾನಂ ಆಚಿಣ್ಣಸಮಾಚಿಣ್ಣಾವಾತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ, ‘‘ಇತಿ ಭಗವಾ ಅರಿಯವಂಸ’’ನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಧಮ್ಮಗ್ಗಹಣಮ್ಪಿ ದೇಸನಾಯ ಥೋಮನಾ ಏವಾತಿ ‘‘ನವಹಿ ಪದೇಹೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ।
420.Ādimhikalyāṇanti ādikoṭṭhāse kalyāṇaṃ etassāti vā ādikalyāṇo, taṃ ādikalyāṇaṃ, ādikalyāṇabhāvo ca dosavigamena icchitabbo. Yañhi sabbaso vigatadosaṃ, taṃ paripuṇṇaguṇameva hotīti ‘‘niddosa’’nti vuttaṃ. Katvāti ca padaṃ, ‘‘kalyāṇaṃ katvā bhaddakaṃ katvā’’ti purimapadadvayenapi yojetabbaṃ. Desanākāro hi idha kalyāṇasaddena gahito. Tenevāha – ‘‘desetabbadhammassa kalyāṇatā dassitā hotī’’ti, dutiye pana atthavikappe desetabbadhammassa kalyāṇatā mukhyeneva kathitā itarassa atthāpattito. Majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇanti etthāpi eseva nayo. Ayañca desanāya thomanā buddhānaṃ āciṇṇasamāciṇṇāvāti dassetuṃ, ‘‘iti bhagavā ariyavaṃsa’’ntiādi vuttaṃ. Dhammaggahaṇampi desanāya thomanā evāti ‘‘navahi padehī’’ti vuttaṃ.
ವೇದನಾ ಯಾಥಾವತೋ ಜಾನನಂ, ತಞ್ಚ ಮಗ್ಗಕಿಚ್ಚಂ, ತಸ್ಸ ಉಪಾಯೋ ವಿಪಸ್ಸನಾತಿಆಹ – ‘‘ಸಹವಿಪಸ್ಸನೇನ ಮಗ್ಗೇನ ಜಾನಿತಬ್ಬಾನೀ’’ತಿ। ಪರಿಞ್ಞಾಭಿಸಮಯಾದಿಕಿಚ್ಚೇನ ನಿಬ್ಬತ್ತಿಯಾ ಅಸಮ್ಮೋಹತೋ ಚ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿತಬ್ಬೋ। ತೇಭೂಮಕಚಿತ್ತಮೇವ ಕಥಿತಂ ಸಮ್ಮಸನಟ್ಠಾನಸ್ಸ ಅಧಿಪ್ಪೇತತ್ತಾ। ಏಸ ನಯೋ ಧಮ್ಮಾಯತನಾದೀಸುಪಿ। ಧಮ್ಮಾಯತನಸ್ಸ ವಾ ಆಯತನಭಾವತೋ ಬಹಿದ್ಧಾಗಹಣಂ, ನ ಸಬ್ಬಸೋ ಅನಜ್ಝತ್ತಭಾವತೋ। ವಿಪಾಕವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ಜವನಕ್ಖಣೇ ಉಪ್ಪನ್ನತಣ್ಹಾತಿ ಛತ್ತಿಂಸವಿಪಾಕವೇದನಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಏವಂ ಅಸ್ಸಾದೇನ್ತೀ ಅನುಭವೇಯ್ಯನ್ತಿ ಅಕುಸಲಜವನಕ್ಖಣತೋ ಉಪ್ಪನ್ನತಣ್ಹಾ।
Vedanā yāthāvato jānanaṃ, tañca maggakiccaṃ, tassa upāyo vipassanātiāha – ‘‘sahavipassanena maggena jānitabbānī’’ti. Pariññābhisamayādikiccena nibbattiyā asammohato ca paṭivijjhitabbo. Tebhūmakacittameva kathitaṃ sammasanaṭṭhānassa adhippetattā. Esa nayo dhammāyatanādīsupi. Dhammāyatanassa vā āyatanabhāvato bahiddhāgahaṇaṃ, na sabbaso anajjhattabhāvato. Vipākavedanāpaccayā javanakkhaṇe uppannataṇhāti chattiṃsavipākavedanaṃ nissāya evaṃ assādentī anubhaveyyanti akusalajavanakkhaṇato uppannataṇhā.
೪೨೨. ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕೋ ಅನುಸನ್ಧೀತಿ ಯಥಾನುಸನ್ಧಿಆದೀನಂ ಅಸಮ್ಭವತೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ವುತ್ತಂ। ಹೇಟ್ಠಾತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಫಸ್ಸವೇದನಾತಣ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಚಯಾಯತ್ತವುತ್ತಿತಾದಸ್ಸನೇನ ಚಕ್ಖಾಯತನಾದೀನಂ ರೂಪಾಯತನಾದೀನಞ್ಚ ಪಚ್ಚಯಾಯತ್ತವುತ್ತಿತಾ ದೀಪಿತಾ ಅಪಚ್ಚಯುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯಾಭಾವತೋ, ಯಞ್ಚ ಪಚ್ಚಯಾಯತ್ತವುತ್ತಿಕಂ, ತಂ ಅನಿಚ್ಚಂ ಉಪ್ಪಾದಸಮ್ಭವತೋ, ಯದನಿಚ್ಚಂ ತಂ ದುಕ್ಖಂ, ಯಂ ದುಕ್ಖಂ ತದನತ್ತಾತಿ ಖನ್ಧಪಞ್ಚಕೇ ಚ ಛನ್ನಂ ಛಕ್ಕಾನಂ ವಸೇನ ಘನವಿನಿಬ್ಭೋಗಕರಣೇನ ಅತ್ಥತೋ ಅನತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ವಿಭಾವಿತಂ। ನ ಸರೂಪತೋತಿ ಸರೂಪತೋಪಿ ತಂ ವಿಭಾವೇತುಕಾಮೋ ತೇನೇವ ಛಛಕ್ಕಾನಂ ವಸೇನ ಘನವಿನಿಬ್ಭೋಗನಯೇನ ಬ್ಯತಿರೇಕತೋ ಚ ಅನ್ವಯತೋ ಚ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಭಗವಾ – ‘‘ಚಕ್ಖು ಅತ್ತಾತಿ ಯೋ ವದೇಯ್ಯಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹಾತಿ ಯಥಾನುಸನ್ಧಿಕಾವ ದೇಸನಾ ವಿಭಾವಿತಾ। ತೇನಾಹ ‘‘ಹೇಟ್ಠಾ ಕಥಿತಾನಂ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ಹೇಟ್ಠಾ ಪನ ಛನ್ನಂ ಛಕ್ಕಾನಂ ವಸೇನ ವಿನಿಬ್ಭೋಗದಸ್ಸನಮತ್ತಂ, ನ ಅನತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ವಿಭಾವಿತಂ , ಇಧ ಪನ ಸರೂಪತೋ ಅನತ್ತಲಕ್ಖಣಂ ವಿಭಾವಿತನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಅನುಸನ್ಧನ್ತರಭಾವಜೋತನಾ। ಯದಿಪಿ ಅನತ್ತಭಾವೋ ನಾಮ ಚತೂಸುಪಿ ಸಚ್ಚೇಸು ಲಬ್ಭತೇವ, ಸಬ್ಬೇಪಿ ಹಿ ಧಮ್ಮಾ ಅನತ್ತಾ, ಇಮೇ ಪನೇತ್ಥ ದ್ವೇಪಿ ನಯಾ ಸಮ್ಮಸನವಸೇನ ಪವತ್ತಾತಿ ವುತ್ತಂ – ‘‘ದ್ವಿನ್ನಂ ಸಚ್ಚಾನಂ ಅನತ್ತಭಾವದಸ್ಸನತ್ಥ’’ನ್ತಿ। ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀತಿ ಉಪಪತ್ತಿಸಙ್ಖಾತಯುತ್ತಿಯಾ ನ ಸಮೇತೀತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋತಿ ಆಹ ‘‘ನ ಯುಜ್ಜತೀ’’ತಿ। ಅತ್ತವಾದಿನಾ – ‘‘ನಿಚ್ಚೋ ಧುವೋ ಸಸ್ಸತೋ’’ತಿ ಅಭಿಮತೋ, ಚಕ್ಖುಞ್ಚ ಉಪ್ಪಾದವನ್ತತಾಯ ಅನಿಚ್ಚಂ, ಯಂ ಪಚ್ಚಯಾಯತ್ಥವುತ್ತಿತಾ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಚಕ್ಖು ಅತ್ತಾತಿ ಯೋ ವದೇಯ್ಯ, ತಂ ನ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’’ತಿಆದಿ। ಸಕ್ಕಾಯವತ್ಥು ಚಕ್ಖು ಅನತ್ತಾ ಅನಿಚ್ಚಭಾವತೋ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಘಟೋ, ಚಕ್ಖುಂ ಅನಿಚ್ಚಂ ಪಚ್ಚಯಾಯತ್ತವುತ್ತಿಭಾವತೋ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಘಟೋ, ಚಕ್ಖು ಪಚ್ಚಯಾಯತ್ತವುತ್ತಿ ಉಪ್ಪಾದಾದಿಸಮ್ಭವತೋ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಘಟೋ। ವಿಗಚ್ಛತೀತಿ ಭಙ್ಗುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸಭಾವಾವಿಗಮೇನ ವಿಗಚ್ಛತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ನಿರುಜ್ಝತೀ’’ತಿ।
422.Pāṭiyekko anusandhīti yathānusandhiādīnaṃ asambhavatoti adhippāyena vuttaṃ. Heṭṭhāti viññāṇaphassavedanātaṇhānaṃ paccayāyattavuttitādassanena cakkhāyatanādīnaṃ rūpāyatanādīnañca paccayāyattavuttitā dīpitā apaccayuppannassa paccayābhāvato, yañca paccayāyattavuttikaṃ, taṃ aniccaṃ uppādasambhavato, yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ, yaṃ dukkhaṃ tadanattāti khandhapañcake ca channaṃ chakkānaṃ vasena ghanavinibbhogakaraṇena atthato anattalakkhaṇaṃ vibhāvitaṃ. Na sarūpatoti sarūpatopi taṃ vibhāvetukāmo teneva chachakkānaṃ vasena ghanavinibbhoganayena byatirekato ca anvayato ca dassento bhagavā – ‘‘cakkhu attāti yo vadeyyā’’tiādimāhāti yathānusandhikāva desanā vibhāvitā. Tenāha ‘‘heṭṭhā kathitānaṃ hī’’tiādi. Heṭṭhā pana channaṃ chakkānaṃ vasena vinibbhogadassanamattaṃ, na anattalakkhaṇaṃ vibhāvitaṃ , idha pana sarūpato anattalakkhaṇaṃ vibhāvitanti adhippāyena anusandhantarabhāvajotanā. Yadipi anattabhāvo nāma catūsupi saccesu labbhateva, sabbepi hi dhammā anattā, ime panettha dvepi nayā sammasanavasena pavattāti vuttaṃ – ‘‘dvinnaṃ saccānaṃ anattabhāvadassanattha’’nti. Na upapajjatīti upapattisaṅkhātayuttiyā na sametīti ayamettha atthoti āha ‘‘na yujjatī’’ti. Attavādinā – ‘‘nicco dhuvo sassato’’ti abhimato, cakkhuñca uppādavantatāya aniccaṃ, yaṃ paccayāyatthavuttitā, tasmā ‘‘cakkhu attāti yo vadeyya, taṃ na upapajjatī’’tiādi. Sakkāyavatthu cakkhu anattā aniccabhāvato seyyathāpi ghaṭo, cakkhuṃ aniccaṃ paccayāyattavuttibhāvato seyyathāpi ghaṭo, cakkhu paccayāyattavutti uppādādisambhavato seyyathāpi ghaṭo. Vigacchatīti bhaṅguppattiyā sabhāvāvigamena vigacchati. Tenāha ‘‘nirujjhatī’’ti.
೪೨೪. ಯಸ್ಮಾ ಕಿಲೇಸವಟ್ಟಮೂಲಕಂ ಕಮ್ಮವಟ್ಟಂ, ಕಮ್ಮವಟ್ಟಮೂಲಕಞ್ಚ ವಿಪಾಕವಟ್ಟಂ। ಕಿಲೇಸುಪ್ಪತ್ತಿ ಚ ತಣ್ಹಾದಿಗ್ಗಾಹಪುಬ್ಬಿಕಾ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ತಿಣ್ಣಂ ವಾ ಗಾಹಾನಂ ವಸೇನ ವಟ್ಟಂ ದಸ್ಸೇತು’’ನ್ತಿ ಆಹ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ತಣ್ಹಾಪಕ್ಖಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ, ಚಕ್ಖಾದಯೋ ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ, ತಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ – ‘‘ದ್ವಿನ್ನಂ ಸಚ್ಚಾನಂ ವಸೇನ ವಟ್ಟಂ ದಸ್ಸೇತು’’ನ್ತಿ। ತಣ್ಹಾಮಾನದಿಟ್ಠಿಗ್ಗಾಹಾವ ವೇದಿತಬ್ಬಾ ಸಕ್ಕಾಯಗಾಮಿನಿಪಟಿಪದಾಯ ಅಧಿಪ್ಪೇತತ್ತಾ। ‘‘ಏತಂ ಮಮಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಗಹಣಮೇವೇತ್ಥ ಅನುಪಸ್ಸನಾತಿ ಆಹ – ‘‘ಗಾಹತ್ತಯವಸೇನ ಪಸ್ಸತೀ’’ತಿ।
424. Yasmā kilesavaṭṭamūlakaṃ kammavaṭṭaṃ, kammavaṭṭamūlakañca vipākavaṭṭaṃ. Kilesuppatti ca taṇhādiggāhapubbikā, tasmā ‘‘tiṇṇaṃ vā gāhānaṃ vasena vaṭṭaṃ dassetu’’nti āha. Yasmā pana taṇhāpakkhikā dhammā samudayasaccaṃ, cakkhādayo dukkhasaccaṃ, tasmā vuttaṃ – ‘‘dvinnaṃ saccānaṃ vasena vaṭṭaṃ dassetu’’nti. Taṇhāmānadiṭṭhiggāhāva veditabbā sakkāyagāminipaṭipadāya adhippetattā. ‘‘Etaṃ mamā’’tiādinā gahaṇamevettha anupassanāti āha – ‘‘gāhattayavasena passatī’’ti.
ತಿಣ್ಣಂ ಗಾಹಾನಂ ಪಟಿಪಕ್ಖವಸೇನಾತಿ ತಣ್ಹಾದಿಗ್ಗಾಹಪಟಿಪಕ್ಖಭೂತಾನಂ ದುಕ್ಖಾನಿಚ್ಚಾನತ್ತಾನುಪಸ್ಸನಾನಂ ವಸೇನ, ತಾಹಿ ವಾ ತಿಣ್ಣಂ ಗಾಹಾನಂ ಪಟಿಪಕ್ಖವಸೇನ ವಿನಿವೇಠನವಸೇನ ಅನುಪ್ಪಾದನವಸೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಟಿಪಕ್ಖವಸೇನ ವಿವಟ್ಟಂ ದಸ್ಸೇತುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಸಕ್ಕಾಯನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾತಿ ಏತ್ಥ ನಿರೋಧಧಮ್ಮೋ ಸರೂಪೇನೇವ ದಸ್ಸಿತೋತಿ ಆಹ – ‘‘ನಿರೋಧೋ…ಪೇ॰… ದಸ್ಸೇತು’’ನ್ತಿ। ಪಟಿಸೇಧವಚನಾನೀತಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪವಚನಾನಿ।
Tiṇṇaṃ gāhānaṃ paṭipakkhavasenāti taṇhādiggāhapaṭipakkhabhūtānaṃ dukkhāniccānattānupassanānaṃ vasena, tāhi vā tiṇṇaṃ gāhānaṃ paṭipakkhavasena viniveṭhanavasena anuppādanavasenāti attho. Paṭipakkhavasena vivaṭṭaṃ dassetunti yojanā. Sakkāyanirodhagāminī paṭipadāti ettha nirodhadhammo sarūpeneva dassitoti āha – ‘‘nirodho…pe… dassetu’’nti. Paṭisedhavacanānīti paṭikkhepavacanāni.
೪೨೫. ತಣ್ಹಾದೀನಂ ಅನುಪಾದಿಯನವಚನಾನಿ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠಿವಸೇನೇವ ವುತ್ತಾನಿ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠೀನಂಯೇವ ಅಭಿನನ್ದನಾದಿವಸೇನ ಪವತ್ತಿಸಬ್ಭಾವತೋ। ಅಪ್ಪಹೀನತ್ಥೋ ಅನುಸಯತ್ಥೋತಿ ಆಹ – ‘‘ಅನುಸೇತೀತಿ ಅಪ್ಪಹೀನೋ ಹೋತೀ’’ತಿ ಅರಿಯಮಗ್ಗೇನ ಹಿ ಅಪ್ಪಹೀನೋ ಥಾಮಗತೋ ರಾಗಾದಿಕಿಲೇಸೋ ಅನುಸಯೋ ಕಾರಣಲಾಭೇ ಸತಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಾರಹಭಾವತೋ। ಯಂ ಪನೇತ್ಥ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಮೇವ। ವಟ್ಟದುಕ್ಖಕಿಲೇಸದುಕ್ಖಸ್ಸಾತಿ ವಟ್ಟದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚೇವ ಕಿಲೇಸದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ। ಸಉಪಾದಿಸೇಸನಿಬ್ಬಾನಞ್ಹಿ ಕಿಲೇಸದುಕ್ಖಸ್ಸ ಅನ್ತಕರಣಂ, ಅನುಪಾದಿಸೇಸನಿಬ್ಬಾನಂ ವಟ್ಟದುಕ್ಖಸ್ಸ।
425. Taṇhādīnaṃ anupādiyanavacanāni taṇhādiṭṭhivaseneva vuttāni taṇhādiṭṭhīnaṃyeva abhinandanādivasena pavattisabbhāvato. Appahīnattho anusayatthoti āha – ‘‘anusetīti appahīno hotī’’ti ariyamaggena hi appahīno thāmagato rāgādikileso anusayo kāraṇalābhe sati uppajjanārahabhāvato. Yaṃ panettha vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā vuttameva. Vaṭṭadukkhakilesadukkhassāti vaṭṭadukkhassa ceva kilesadukkhassa ca. Saupādisesanibbānañhi kilesadukkhassa antakaraṇaṃ, anupādisesanibbānaṃ vaṭṭadukkhassa.
೪೨೬. ತೇಸನ್ತಿ ಅನುಸಯಾನಂ। ಪಟಿಕ್ಖೇಪವಸೇನಾತಿ ಪಜಹನವಸೇನ, ಅಪ್ಪವತ್ತಿಕರಣವಸೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅವಿಜ್ಜಂ ಪಜಹಿತ್ವಾತಿ ಅನವಸೇಸತೋ ಅವಿಜ್ಜಂ ಅಪ್ಪವತ್ತಿಧಮ್ಮತಂ ಆಪಾದೇತ್ವಾ। ಕಾಮಂ ಹೇಟ್ಠಿಮಮಗ್ಗಞಾಣಮ್ಪಿ ಅವಿಜ್ಜಾಪಹಾಯಿನೀ ವಿಜ್ಜಾ ಏವ, ತಂ ಪನ ಞಾಣಂ ಅವಿಜ್ಜಾಯ ಅನವಸೇಸಪ್ಪಹಾಯಕಂ ನ ಹೋತಿ, ಅಗ್ಗಮಗ್ಗಞಾಣೇ ಪನ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಅವಿಜ್ಜಾಯ ಲೇಸೋಪಿ ನಾವಸಿಸ್ಸತೀತಿ ತದೇವ ಅವಿಜ್ಜಾಯ ಪಹಾಯಕನ್ತಿ ಆಹ – ‘‘ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗವಿಜ್ಜಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ’’ತಿ।
426.Tesanti anusayānaṃ. Paṭikkhepavasenāti pajahanavasena, appavattikaraṇavasenāti attho. Avijjaṃ pajahitvāti anavasesato avijjaṃ appavattidhammataṃ āpādetvā. Kāmaṃ heṭṭhimamaggañāṇampi avijjāpahāyinī vijjā eva, taṃ pana ñāṇaṃ avijjāya anavasesappahāyakaṃ na hoti, aggamaggañāṇe pana uppanne avijjāya lesopi nāvasissatīti tadeva avijjāya pahāyakanti āha – ‘‘arahattamaggavijjaṃ uppādetvā’’ti.
೪೨೭. ಸಯಮೇವ ತಥಾಗತೇ ಅತ್ತನೋ ಬುದ್ಧಾನುಭಾವೇನ ದೇಸೇನ್ತೇ ಸಟ್ಠಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ತಾತಿ ಅನಚ್ಛರಿಯಮೇತಂ, ಅಥ ಕಿಂ ಅಚ್ಛರಿಯನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಇಮ’’ನ್ತಿಆದಿ। ಕಥೇನ್ತೇಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಇತಿಸದ್ದೋ ಪಕಾರತ್ಥೋ, ಇಮಿನಾವ ಪಕಾರೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪತ್ತಾ ಏವಾತಿ ಸಟ್ಠಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ತಾ ಏವಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಏತಮ್ಪಿ ಅನಚ್ಛರಿಯಂ, ಸತ್ಥು ಸಮ್ಮುಖಾ ಸಾವಕಾ ಸಮುದಾಗಮಾ ಮಹಾಭಿಞ್ಞಾ ಪಭಿನ್ನಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ತಥಾ ತಥಾ ಸಪ್ಪಾಟಿಹಾರಿಯಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತೀತಿ। ತೇನಾಹ – ‘‘ಮಹಾಭಿಞ್ಞಪ್ಪತ್ತಾ ಹಿ ತೇ ಸಾವಕಾ’’ತಿ।
427. Sayameva tathāgate attano buddhānubhāvena desente saṭṭhi bhikkhū arahattaṃ pattāti anacchariyametaṃ, atha kiṃ acchariyanti āha ‘‘ima’’ntiādi. Kathentepīti ettha itisaddo pakārattho, imināva pakārenāti attho. Pattā evāti saṭṭhi bhikkhū arahattaṃ pattā evāti yojanā. Etampi anacchariyaṃ, satthu sammukhā sāvakā samudāgamā mahābhiññā pabhinnapaṭisambhidā tathā tathā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desentīti. Tenāha – ‘‘mahābhiññappattā hi te sāvakā’’ti.
ಮಹಾಮಣ್ಡಪೇತಿ ಲೋಹಪಾಸಾದಸ್ಸ ಪುರತೋ ಏವ ಮಹಾಭಿಕ್ಖುಸನ್ನಿಪಾತೋ ಜಾತೋತಿ ತೇಸಂ ಪಹೋನಕವಸೇನ ಕತೇ ಮಹತಿ ಸಾಣಿಮಣ್ಡಪೇತಿ ವದನ್ತಿ। ತೇಸುಪಿ ಠಾನೇಸೂತಿ ತೇಸು ಯಥಾವುತ್ತಮಹಾಮಣ್ಡಪಾದೀಸು ಠಾನೇಸು। ಮಹಾಥೇರೋ ಅತ್ಥೀತಿ ಪದಂ ಆನೇತ್ವಾ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತಬ್ಬಂ। ದೇವತ್ಥೇರಸ್ಸ ಗುಣೇ ಸುತ್ವಾ ಪಸನ್ನಮಾನಸೋ ಮಹಾಥೇರೋ, ತಥಾಪಿ ವತ್ಥಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಪಸೀದಿತ್ವಾ ‘‘ತ್ವಂ ಪನ ನ್ಹಾಪೇಹೀ’’ತಿ ಆಹ।
Mahāmaṇḍapeti lohapāsādassa purato eva mahābhikkhusannipāto jātoti tesaṃ pahonakavasena kate mahati sāṇimaṇḍapeti vadanti. Tesupi ṭhānesūti tesu yathāvuttamahāmaṇḍapādīsu ṭhānesu. Mahāthero atthīti padaṃ ānetvā sambandhitabbaṃ. Devattherassa guṇe sutvā pasannamānaso mahāthero, tathāpi vatthasampattiyā pasīditvā ‘‘tvaṃ pana nhāpehī’’ti āha.
ಹೇಟ್ಠಾಪಾಸಾದೇತಿ ಚ ಕಲ್ಯಾಣಿಯಮಹಾವಿಹಾರೇ ಉಪೋಸಥಾಗಾರೇ ಹೇಟ್ಠಾಪಾಸಾದೇ ಏಕದಾ ಉಪರಿಪಾಸಾದೇ ಏಕದಾ, ಕಥೇಸೀತಿ। ಚೂಳನಾಗಸ್ಸ ತಥಾ ಮಹತೀ ಪರಿಸಾ ದೇವತಾನುಭಾವೇನ ಅಭಿಞ್ಞಾಪಾದನಂ ಅಹೋಸೀತಿ ಕೇಚಿ । ಥೇರೋ ಪನ ಮಹಿದ್ಧಿಕೋ ಅಹೋಸಿ, ತಸ್ಮಾ ತಾವ ಮಹತಿಂ ಪರಿಸಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಪೇಸೀತಿ ಅಪರೇ।
Heṭṭhāpāsādeti ca kalyāṇiyamahāvihāre uposathāgāre heṭṭhāpāsāde ekadā uparipāsāde ekadā, kathesīti. Cūḷanāgassa tathā mahatī parisā devatānubhāvena abhiññāpādanaṃ ahosīti keci . Thero pana mahiddhiko ahosi, tasmā tāva mahatiṃ parisaṃ abhiññāpesīti apare.
ತತೋ ತತೋತಿ ತಸ್ಸಂ ತಸ್ಸಂ ದಿಸಾಯಂ। ಏಕೋವಾತಿ ಏಕಚ್ಚೋ ಏವ, ನ ಬಹುಸೋ, ಕತಿಪಯಾವ ಪುಥುಜ್ಜನಾ ಅಹೇಸುನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಸಂ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತನಯತ್ತಾ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
Tato tatoti tassaṃ tassaṃ disāyaṃ. Ekovāti ekacco eva, na bahuso, katipayāva puthujjanā ahesunti attho. Sesaṃ heṭṭhā vuttanayattā suviññeyyameva.
ಛಛಕ್ಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾಯ ಲೀನತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Chachakkasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೬. ಛಛಕ್ಕಸುತ್ತಂ • 6. Chachakkasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೬. ಛಛಕ್ಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Chachakkasuttavaṇṇanā