| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
6. ඡඡක්‌කසුත්‌තවණ්‌ණනා
6. Chachakkasuttavaṇṇanā
420. එවං මෙ සුතන්‌ති ඡඡක්‌කසුත්‌තං. තත්‌ථ ආදිකල්‍යාණන්‌තිආදිම්‌හි කල්‍යාණං භද්‌දකං නිද්‌දොසං කත්‌වා දෙසෙස්‌සාමි. මජ්‌ඣපරියොසානෙසුපි එසෙව නයො. ඉති භගවා අරියවංසං නවහි, මහාසතිපට්‌ඨානං සත්‌තහි, මහාඅස්‌සපුරං සත්‌තහියෙව පදෙහි ථොමෙසි. ඉදං පන සුත්‌තං නවහි පදෙහි ථොමෙසි.
420.Evaṃme sutanti chachakkasuttaṃ. Tattha ādikalyāṇantiādimhi kalyāṇaṃ bhaddakaṃ niddosaṃ katvā desessāmi. Majjhapariyosānesupi eseva nayo. Iti bhagavā ariyavaṃsaṃ navahi, mahāsatipaṭṭhānaṃ sattahi, mahāassapuraṃ sattahiyeva padehi thomesi. Idaṃ pana suttaṃ navahi padehi thomesi.
වෙදිතබ්‌බානීති සහවිපස්‌සනෙන මග්‌ගෙන ජානිතබ්‌බානි. මනායතනෙන තෙභූමකචිත්‌තමෙව කථිතං, ධම්‌මායතනෙන බහිද්‌ධා තෙභූමකධම්‌මා ච, මනොවිඤ්‌ඤාණෙන ඨපෙත්‌වා ද්‌වෙ පඤ්‌චවිඤ්‌ඤාණානි සෙසං බාවීසතිවිධං ලොකියවිපාකචිත්‌තං. ඵස්‌සවෙදනා යථාවුත්‌තවිපාකවිඤ්‌ඤාණසම්‌පයුත්‌තාව. තණ්‌හාති විපාකවෙදනාපච්‌චයා ජවනක්‌ඛණෙ උප්‌පන්‌නතණ්‌හා.
Veditabbānīti sahavipassanena maggena jānitabbāni. Manāyatanena tebhūmakacittameva kathitaṃ, dhammāyatanena bahiddhā tebhūmakadhammā ca, manoviññāṇena ṭhapetvā dve pañcaviññāṇāni sesaṃ bāvīsatividhaṃ lokiyavipākacittaṃ. Phassavedanā yathāvuttavipākaviññāṇasampayuttāva. Taṇhāti vipākavedanāpaccayā javanakkhaṇe uppannataṇhā.
422. චක්‌ඛු අත්‌තාති පාටියෙක්‌කො අනුසන්‌ධි. හෙට්‌ඨා කථිතානඤ්‌හි ද්‌වින්‌නං සච්‌චානං අනත්‌තභාවදස්‌සනත්‌ථං අයං දෙසනා ආරද්‌ධා. තත්‌ථ න උපපජ්‌ජතීති න යුජ්‌ජති. වෙතීති විගච්‌ඡති නිරුජ්‌ඣති.
422.Cakkhu attāti pāṭiyekko anusandhi. Heṭṭhā kathitānañhi dvinnaṃ saccānaṃ anattabhāvadassanatthaṃ ayaṃ desanā āraddhā. Tattha na upapajjatīti na yujjati. Vetīti vigacchati nirujjhati.
424. අයං ඛො පන, භික්‌ඛවෙති අයම්‌පි පාටියෙක්‌කො අනුසන්‌ධි. අයඤ්‌හි දෙසනා තිණ්‌ණං ගාහානං වසෙන වට්‌ටං දස්‌සෙතුං ආරද්‌ධා. දුක්‌ඛං සමුදයොති ද්‌වින්‌නං සච්‌චානං වසෙන වට්‌ටං දස්‌සෙතුන්‌තිපි වදන්‌තියෙව. එතං මමාතිආදීසු තණ්‌හාමානදිට්‌ඨිගාහාව වෙදිතබ්‌බා. සමනුපස්‌සතීති ගාහත්‌තයවසෙන පස්‌සති.
424.Ayaṃ kho pana, bhikkhaveti ayampi pāṭiyekko anusandhi. Ayañhi desanā tiṇṇaṃ gāhānaṃ vasena vaṭṭaṃ dassetuṃ āraddhā. Dukkhaṃ samudayoti dvinnaṃ saccānaṃ vasena vaṭṭaṃ dassetuntipi vadantiyeva. Etaṃ mamātiādīsu taṇhāmānadiṭṭhigāhāva veditabbā. Samanupassatīti gāhattayavasena passati.
එවං වට්‌ටං දස්‌සෙත්‌වා ඉදානි තිණ්‌ණං ගාහානං පටිපක්‌ඛවසෙන, නිරොධො මග්‌ගොති ඉමෙසං වා ද්‌වින්‌නං සච්‌චානං වසෙන විවට්‌ටං දස්‌සෙතුං අයං ඛො පනාතිආදිමාහ. නෙතං මමාතිආදීනි තණ්‌හාදීනං පටිසෙධවචනානි. සමනුපස්‌සතීති අනිච්‌චං දුක්‌ඛමනත්‌තාති පස්‌සති.
Evaṃ vaṭṭaṃ dassetvā idāni tiṇṇaṃ gāhānaṃ paṭipakkhavasena, nirodho maggoti imesaṃ vā dvinnaṃ saccānaṃ vasena vivaṭṭaṃ dassetuṃ ayaṃ kho panātiādimāha. Netaṃ mamātiādīni taṇhādīnaṃ paṭisedhavacanāni. Samanupassatīti aniccaṃ dukkhamanattāti passati.
425. එවං විවට්‌ටං දස්‌සෙත්‌වා ඉදානි තිණ්‌ණං අනුසයානං වසෙන පුන වට්‌ටං දස්‌සෙතුං චක්‌ඛුඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙතිආදිමාහ. තත්‌ථ අභිනන්‌දතීතිආදීනි තණ්‌හාදිට්‌ඨිවසෙනෙව වුත්‌තානි. අනුසෙතීති අප්‌පහීනො හොති. දුක්‌ඛස්‌සාති වට්‌ටදුක්‌ඛකිලෙසදුක්‌ඛස්‌ස.
425. Evaṃ vivaṭṭaṃ dassetvā idāni tiṇṇaṃ anusayānaṃ vasena puna vaṭṭaṃ dassetuṃ cakkhuñca, bhikkhavetiādimāha. Tattha abhinandatītiādīni taṇhādiṭṭhivaseneva vuttāni. Anusetīti appahīno hoti. Dukkhassāti vaṭṭadukkhakilesadukkhassa.
426. එවං තිණ්‌ණං අනුසයානං වසෙන වට්‌ටං කථෙත්‌වා ඉදානි තෙසං පටික්‌ඛෙපවසෙන විවට්‌ටං දස්‌සෙන්‌තො පුන චක්‌ඛුඤ්‌චාතිආදිමාහ. අවිජ්‌ජං පහායාති වට්‌ටමූලිකං අවිජ්‌ජං පජහිත්‌වා. විජ්‌ජන්‌ති අරහත්‌තමග්‌ගවිජ්‌ජං උප්‌පාදෙත්‌වා.
426. Evaṃ tiṇṇaṃ anusayānaṃ vasena vaṭṭaṃ kathetvā idāni tesaṃ paṭikkhepavasena vivaṭṭaṃ dassento puna cakkhuñcātiādimāha. Avijjaṃ pahāyāti vaṭṭamūlikaṃ avijjaṃ pajahitvā. Vijjanti arahattamaggavijjaṃ uppādetvā.
427. ඨානමෙතං විජ්‌ජතීති එත්‌තකෙනෙව කථාමග්‌ගෙන වට්‌ටවිවට්‌ටවසෙන දෙසනං මත්‌ථකං පාපෙත්‌වා පුන තදෙව සම්‌පිණ්‌ඩෙත්‌වා දස්‌සෙන්‌තො එවං පස්‌සං, භික්‌ඛවෙතිආදිමාහ. සට්‌ඨිමත්‌තානං භික්‌ඛූනන්‌ති එත්‌ථ අනච්‌ඡරියමෙතං, යං සයමෙව තථාගතෙ දෙසෙන්‌තෙ සට්‌ඨි භික්‌ඛූ අරහත්‌තං පත්‌තා. ඉමඤ්‌හි සුත්‌තං ධම්‌මසෙනාපතිම්‌හි කථෙන්‌තෙපි සට්‌ඨි භික්‌ඛූ අරහත්‌තං පත්‌තා, මහාමොග්‌ගල්‌ලානෙ කථෙන්‌තෙපි, අසීතිමහාථෙරෙසු කථෙන්‌තෙසුපි පත්‌තා එව. එතම්‌පි අනච්‌ඡරියං. මහාභිඤ්‌ඤප්‌පත්‌තා හි තෙ සාවකා.
427.Ṭhānametaṃ vijjatīti ettakeneva kathāmaggena vaṭṭavivaṭṭavasena desanaṃ matthakaṃ pāpetvā puna tadeva sampiṇḍetvā dassento evaṃ passaṃ, bhikkhavetiādimāha. Saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnanti ettha anacchariyametaṃ, yaṃ sayameva tathāgate desente saṭṭhi bhikkhū arahattaṃ pattā. Imañhi suttaṃ dhammasenāpatimhi kathentepi saṭṭhi bhikkhū arahattaṃ pattā, mahāmoggallāne kathentepi, asītimahātheresu kathentesupi pattā eva. Etampi anacchariyaṃ. Mahābhiññappattā hi te sāvakā.
අපරභාගෙ පන තම්‌බපණ්‌ණිදීපෙ මාලෙය්‍යදෙවත්‌ථෙරො නාම හෙට්‌ඨා ලොහපාසාදෙ ඉදං සුත්‌තං කථෙසි. තදාපි සට්‌ඨි භික්‌ඛූ අරහත්‌තං පත්‌තා. යථා ච ලොහපාසාදෙ, එවං ථෙරො මහාමණ්‌ඩපෙපි ඉදං සුත්‌තං කථෙසි. මහාවිහාරා නික්‌ඛමිත්‌වා චෙතියපබ්‌බතං ගතො, තත්‌ථාපි කථෙසි. තතො සාකියවංසවිහාරෙ, කූටාලිවිහාරෙ, අන්‌තරසොබ්‌භෙ, මුත්‌තඞ්‌ගණෙ, වාතකපබ්‌බතෙ, පාචිනඝරකෙ, දීඝවාපියං, ලොකන්‌දරෙ, නොමණ්‌ඩලතලෙ කථෙසි. තෙසුපි ඨානෙසු සට්‌ඨි සට්‌ඨි භික්‌ඛූ අරහත්‌තං පත්‌තා. තතො නික්‌ඛමිත්‌වා පන ථෙරො චිත්‌තලපබ්‌බතං ගතො. තදා ච චිත්‌තලපබ්‌බතවිහාරෙ අතිරෙකසට්‌ඨිවස්‌සො මහාථෙරො, පොක්‌ඛරණියං කුරුවකතිත්‌ථං නාම පටිච්‌ඡන්‌නට්‌ඨානං අත්‌ථි, තත්‌ථ ථෙරො න්‌හායිස්‌සාමීති ඔතිණ්‌ණො. දෙවත්‌ථෙරො තස්‌ස සන්‌තිකං ගන්‌ත්‌වා න්‌හාපෙමි, භන්‌තෙති ආහ. ථෙරො පටිසන්‌ථාරෙනෙව – ‘‘මාලෙය්‍යදෙවො නාම අත්‌ථීති වදන්‌ති, සො අයං භවිස්‌සතී’’ති ඤත්‌වා ත්‌වං දෙවොති ආහ. ආම, භන්‌තෙති. සට්‌ඨිවස්‌සද්‌ධානං මෙ, ආවුසො, කොචි සරීරං හත්‌ථෙන ඵුසිතුං නාම න ලභි, ත්‌වං පන න්‌හාපෙහීති උත්‌තරිත්‌වා තීරෙ නිසීදි.
Aparabhāge pana tambapaṇṇidīpe māleyyadevatthero nāma heṭṭhā lohapāsāde idaṃ suttaṃ kathesi. Tadāpi saṭṭhi bhikkhū arahattaṃ pattā. Yathā ca lohapāsāde, evaṃ thero mahāmaṇḍapepi idaṃ suttaṃ kathesi. Mahāvihārā nikkhamitvā cetiyapabbataṃ gato, tatthāpi kathesi. Tato sākiyavaṃsavihāre, kūṭālivihāre, antarasobbhe, muttaṅgaṇe, vātakapabbate, pācinagharake, dīghavāpiyaṃ, lokandare, nomaṇḍalatale kathesi. Tesupi ṭhānesu saṭṭhi saṭṭhi bhikkhū arahattaṃ pattā. Tato nikkhamitvā pana thero cittalapabbataṃ gato. Tadā ca cittalapabbatavihāre atirekasaṭṭhivasso mahāthero, pokkharaṇiyaṃ kuruvakatitthaṃ nāma paṭicchannaṭṭhānaṃ atthi, tattha thero nhāyissāmīti otiṇṇo. Devatthero tassa santikaṃ gantvā nhāpemi, bhanteti āha. Thero paṭisanthāreneva – ‘‘māleyyadevo nāma atthīti vadanti, so ayaṃ bhavissatī’’ti ñatvā tvaṃ devoti āha. Āma, bhanteti. Saṭṭhivassaddhānaṃ me, āvuso, koci sarīraṃ hatthena phusituṃ nāma na labhi, tvaṃ pana nhāpehīti uttaritvā tīre nisīdi.
ථෙරො සබ්‌බම්‌පි හත්‌ථපාදාදිපරිකම්‌මං කත්‌වා මහාථෙරං න්‌හාපෙසි. තං දිවසඤ්‌ච ධම්‌මස්‌සවනදිවසො හොති. අථ මහාථෙරො – ‘‘දෙව අම්‌හාකං ධම්‌මදානං දාතුං වට්‌ටතී’’ති ආහ. ථෙරො සාධු, භන්‌තෙති සම්‌පටිච්‌ඡි. අත්‌ථඞ්‌ගතෙ සූරියෙ ධම්‌මස්‌සවනං ඝොසෙසුං. අතික්‌කන්‌තසට්‌ඨිවස්‌සාව සට්‌ඨි මහාථෙරා ධම්‌මස්‌සවනත්‌ථං අගමංසු. දෙවත්‌ථෙරො සරභාණාවසානෙ ඉමං සුත්‌තං ආරභි, සුත්‌තන්‌තපරියොසානෙ ච සට්‌ඨි මහාථෙරා අරහත්‌තං පාපුණිංසු. තතො තිස්‌සමහාවිහාරං ගන්‌ත්‌වා කථෙසි, තස්‌මිම්‌පි සට්‌ඨි ථෙරා. තතො නාගමහාවිහාරෙ කාළකච්‌ඡගාමෙ කථෙසි, තස්‌මිම්‌පි සට්‌ඨි ථෙරා. තතො කල්‍යාණිං ගන්‌ත්‌වා තත්‌ථ චාතුද්‌දසෙ හෙට්‌ඨාපාසාදෙ කථෙසි, තස්‌මිම්‌පි සට්‌ඨි ථෙරා. උපොසථදිවසෙ උපරිපාසාදෙ කථෙසි, තස්‌මිම්‌පි සට්‌ඨි ථෙරාති එවං දෙවත්‌ථෙරෙයෙව ඉදං සුත්‌තං කථෙන්‌තෙ සට්‌ඨිට්‌ඨානෙසු සට්‌ඨි සට්‌ඨි ජනා අරහත්‌තං පත්‌තා.
Thero sabbampi hatthapādādiparikammaṃ katvā mahātheraṃ nhāpesi. Taṃ divasañca dhammassavanadivaso hoti. Atha mahāthero – ‘‘deva amhākaṃ dhammadānaṃ dātuṃ vaṭṭatī’’ti āha. Thero sādhu, bhanteti sampaṭicchi. Atthaṅgate sūriye dhammassavanaṃ ghosesuṃ. Atikkantasaṭṭhivassāva saṭṭhi mahātherā dhammassavanatthaṃ agamaṃsu. Devatthero sarabhāṇāvasāne imaṃ suttaṃ ārabhi, suttantapariyosāne ca saṭṭhi mahātherā arahattaṃ pāpuṇiṃsu. Tato tissamahāvihāraṃ gantvā kathesi, tasmimpi saṭṭhi therā. Tato nāgamahāvihāre kāḷakacchagāme kathesi, tasmimpi saṭṭhi therā. Tato kalyāṇiṃ gantvā tattha cātuddase heṭṭhāpāsāde kathesi, tasmimpi saṭṭhi therā. Uposathadivase uparipāsāde kathesi, tasmimpi saṭṭhi therāti evaṃ devatthereyeva idaṃ suttaṃ kathente saṭṭhiṭṭhānesu saṭṭhi saṭṭhi janā arahattaṃ pattā.
අම්‌බිලකාළකවිහාරෙ පන තිපිටකචූළනාගත්‌ථෙරෙ ඉමං සුත්‌තං කථෙන්‌තෙ මනුස්‌සපරිසා ගාවුතං අහොසි, දෙවපරිසා යොජනිකා. සුත්‌තපරියොසානෙ සහස්‌සභික්‌ඛූ අරහත්‌තං පත්‌තා, දෙවෙසු පන තතො තතො එකෙකොව පුථුජ්‌ජනො අහොසීති.
Ambilakāḷakavihāre pana tipiṭakacūḷanāgatthere imaṃ suttaṃ kathente manussaparisā gāvutaṃ ahosi, devaparisā yojanikā. Suttapariyosāne sahassabhikkhū arahattaṃ pattā, devesu pana tato tato ekekova puthujjano ahosīti.
පපඤ්‌චසූදනියා මජ්‌ඣිමනිකායට්‌ඨකථාය
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ඡඡක්‌කසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Chachakkasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 6. ඡඡක්‌කසුත්‌තං • 6. Chachakkasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 6. ඡඡක්‌කසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Chachakkasuttavaṇṇanā
