| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
៨. អដ្ឋមវគ្គោ
8. Aṭṭhamavaggo
១. ឆគតិកថាវណ្ណនា
1. Chagatikathāvaṇṇanā
៥០៣-៥០៤. ឥទានិ ឆគតិកថា នាម ហោតិ។ តត្ថ អសុរកាយេន សទ្ធិំ ឆគតិយោតិ យេសំ លទ្ធិ, សេយ្យថាបិ អន្ធកានញ្ចេវ ឧត្តរាបថកានញ្ច; តេ សន្ធាយ បុច្ឆា សកវាទិស្ស, បដិញ្ញា ឥតរស្ស។ អថ នំ សកវាទី ‘‘បញ្ច ខោ បនិមា, សារិបុត្ត, គតិយោ’’តិ (ម. និ. ១.១៥៣) លោមហំសនបរិយាយេ បរិច្ឆិន្នានំ គតីនំ វសេន ចោទេតុំ ននុ បញ្ច គតិយោតិអាទិមាហ។ ឥតរោ សុត្តវិរោធភយេន បដិជានាតិ។ កស្មា បន សកវាទី ឆ គតិយោ ន សម្បដិច្ឆតិ, ននុ ‘‘ចតូហាបាយេហិ ច វិប្បមុត្តោ’’តិ ឯត្ថ អសុរកាយោបិ គហិតោតិ។ សច្ចំ គហិតោ, ន បនេសា គតិ។ កស្មា? វិសុំ អភាវតោ។ អសុរកាយស្មិញ្ហិ កាលកញ្ចិកា អសុរា បេតគតិយា សង្គហិតា , វេបចិត្តិបរិសា ទេវគតិយា, អសុរកាយោតិ វិសុំ ឯកា គតិ នាម នត្ថិ។
503-504. Idāni chagatikathā nāma hoti. Tattha asurakāyena saddhiṃ chagatiyoti yesaṃ laddhi, seyyathāpi andhakānañceva uttarāpathakānañca; te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ sakavādī ‘‘pañca kho panimā, sāriputta, gatiyo’’ti (ma. ni. 1.153) lomahaṃsanapariyāye paricchinnānaṃ gatīnaṃ vasena codetuṃ nanu pañca gatiyotiādimāha. Itaro suttavirodhabhayena paṭijānāti. Kasmā pana sakavādī cha gatiyo na sampaṭicchati, nanu ‘‘catūhāpāyehi ca vippamutto’’ti ettha asurakāyopi gahitoti. Saccaṃ gahito, na panesā gati. Kasmā? Visuṃ abhāvato. Asurakāyasmiñhi kālakañcikā asurā petagatiyā saṅgahitā , vepacittiparisā devagatiyā, asurakāyoti visuṃ ekā gati nāma natthi.
ឥទានិ ឯតមេវ អត្ថំ ទស្សេតុំ ននុ កាលកញ្ចិកាតិអាទិ អារទ្ធំ។ តត្ថ សមានវណ្ណាតិ សទិសរូបសណ្ឋានា ពីភច្ឆា វិរូបា ទុទ្ទស្សិកា។ សមានភោគាតិ សទិសមេថុនសមាចារា។ សមានាហារាតិ សទិសខេឡសិង្ឃាណិកបុព្ពលោហិតាទិអាហារា។ សមានាយុកាតិ សទិសអាយុបរិច្ឆេទា។ អាវាហវិវាហន្តិ កញ្ញាគហណញ្ចេវ កញ្ញាទានញ្ច។ សុក្កបក្ខេ សមានវណ្ណាតិ សទិសរូបសណ្ឋានា អភិរូបា បាសាទិកា ទស្សនីយា បភាសម្បន្នា។ សមានភោគាតិ សទិសបញ្ចកអាមគុណភោគា។ សមានាហារាតិ សទិសសុធាភោជនាទិអាហារា។ សេសំ វុត្តនយមេវ។ ននុ អត្ថិ អសុរកាយោតិ ឥទំ អសុរកាយស្សេវ សាធកំ។ តស្ស បន វិសុំ គតិបរិច្ឆេទាភាវេន ន គតិសាធកន្តិ។
Idāni etameva atthaṃ dassetuṃ nanu kālakañcikātiādi āraddhaṃ. Tattha samānavaṇṇāti sadisarūpasaṇṭhānā bībhacchā virūpā duddassikā. Samānabhogāti sadisamethunasamācārā. Samānāhārāti sadisakheḷasiṅghāṇikapubbalohitādiāhārā. Samānāyukāti sadisaāyuparicchedā. Āvāhavivāhanti kaññāgahaṇañceva kaññādānañca. Sukkapakkhe samānavaṇṇāti sadisarūpasaṇṭhānā abhirūpā pāsādikā dassanīyā pabhāsampannā. Samānabhogāti sadisapañcakaāmaguṇabhogā. Samānāhārāti sadisasudhābhojanādiāhārā. Sesaṃ vuttanayameva. Nanu atthi asurakāyoti idaṃ asurakāyasseva sādhakaṃ. Tassa pana visuṃ gatiparicchedābhāvena na gatisādhakanti.
ឆគតិកថាវណ្ណនា។
Chagatikathāvaṇṇanā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi / (៧៣) ១. ឆគតិកថា • (73) 1. Chagatikathā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ១. ឆគតិកថាវណ្ណនា • 1. Chagatikathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ១. ឆគតិកថាវណ្ណនា • 1. Chagatikathāvaṇṇanā
