| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
8. අට්‌ඨමවග්‌ගො
8. Aṭṭhamavaggo
1. ඡගතිකථාවණ්‌ණනා
1. Chagatikathāvaṇṇanā
503-504. ඉදානි ඡගතිකථා නාම හොති. තත්‌ථ අසුරකායෙන සද්‌ධිං ඡගතියොති යෙසං ලද්‌ධි, සෙය්‍යථාපි අන්‌ධකානඤ්‌චෙව උත්‌තරාපථකානඤ්‌ච; තෙ සන්‌ධාය පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස, පටිඤ්‌ඤා ඉතරස්‌ස. අථ නං සකවාදී ‘‘පඤ්‌ච ඛො පනිමා, සාරිපුත්‌ත, ගතියො’’ති (ම. නි. 1.153) ලොමහංසනපරියායෙ පරිච්‌ඡින්‌නානං ගතීනං වසෙන චොදෙතුං නනු පඤ්‌ච ගතියොතිආදිමාහ. ඉතරො සුත්‌තවිරොධභයෙන පටිජානාති. කස්‌මා පන සකවාදී ඡ ගතියො න සම්‌පටිච්‌ඡති, නනු ‘‘චතූහාපායෙහි ච විප්‌පමුත්‌තො’’ති එත්‌ථ අසුරකායොපි ගහිතොති. සච්‌චං ගහිතො, න පනෙසා ගති. කස්‌මා? විසුං අභාවතො. අසුරකායස්‌මිඤ්‌හි කාලකඤ්‌චිකා අසුරා පෙතගතියා සඞ්‌ගහිතා , වෙපචිත්‌තිපරිසා දෙවගතියා, අසුරකායොති විසුං එකා ගති නාම නත්‌ථි.
503-504. Idāni chagatikathā nāma hoti. Tattha asurakāyena saddhiṃ chagatiyoti yesaṃ laddhi, seyyathāpi andhakānañceva uttarāpathakānañca; te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ sakavādī ‘‘pañca kho panimā, sāriputta, gatiyo’’ti (ma. ni. 1.153) lomahaṃsanapariyāye paricchinnānaṃ gatīnaṃ vasena codetuṃ nanu pañca gatiyotiādimāha. Itaro suttavirodhabhayena paṭijānāti. Kasmā pana sakavādī cha gatiyo na sampaṭicchati, nanu ‘‘catūhāpāyehi ca vippamutto’’ti ettha asurakāyopi gahitoti. Saccaṃ gahito, na panesā gati. Kasmā? Visuṃ abhāvato. Asurakāyasmiñhi kālakañcikā asurā petagatiyā saṅgahitā , vepacittiparisā devagatiyā, asurakāyoti visuṃ ekā gati nāma natthi.
ඉදානි එතමෙව අත්‌ථං දස්‌සෙතුං නනු කාලකඤ්‌චිකාතිආදි ආරද්‌ධං. තත්‌ථ සමානවණ්‌ණාති සදිසරූපසණ්‌ඨානා බීභච්‌ඡා විරූපා දුද්‌දස්‌සිකා. සමානභොගාති සදිසමෙථුනසමාචාරා. සමානාහාරාති සදිසඛෙළසිඞ්‌ඝාණිකපුබ්‌බලොහිතාදිආහාරා. සමානායුකාති සදිසආයුපරිච්‌ඡෙදා. ආවාහවිවාහන්‌ති කඤ්‌ඤාගහණඤ්‌චෙව කඤ්‌ඤාදානඤ්‌ච. සුක්‌කපක්‌ඛෙ සමානවණ්‌ණාති සදිසරූපසණ්‌ඨානා අභිරූපා පාසාදිකා දස්‌සනීයා පභාසම්‌පන්‌නා. සමානභොගාති සදිසපඤ්‌චකආමගුණභොගා. සමානාහාරාති සදිසසුධාභොජනාදිආහාරා. සෙසං වුත්‌තනයමෙව. නනු අත්‌ථි අසුරකායොති ඉදං අසුරකායස්‌සෙව සාධකං. තස්‌ස පන විසුං ගතිපරිච්‌ඡෙදාභාවෙන න ගතිසාධකන්‌ති.
Idāni etameva atthaṃ dassetuṃ nanu kālakañcikātiādi āraddhaṃ. Tattha samānavaṇṇāti sadisarūpasaṇṭhānā bībhacchā virūpā duddassikā. Samānabhogāti sadisamethunasamācārā. Samānāhārāti sadisakheḷasiṅghāṇikapubbalohitādiāhārā. Samānāyukāti sadisaāyuparicchedā. Āvāhavivāhanti kaññāgahaṇañceva kaññādānañca. Sukkapakkhe samānavaṇṇāti sadisarūpasaṇṭhānā abhirūpā pāsādikā dassanīyā pabhāsampannā. Samānabhogāti sadisapañcakaāmaguṇabhogā. Samānāhārāti sadisasudhābhojanādiāhārā. Sesaṃ vuttanayameva. Nanu atthi asurakāyoti idaṃ asurakāyasseva sādhakaṃ. Tassa pana visuṃ gatiparicchedābhāvena na gatisādhakanti.
ඡගතිකථාවණ්‌ණනා.
Chagatikathāvaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (73) 1. ඡගතිකථා • (73) 1. Chagatikathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 1. ඡගතිකථාවණ්‌ණනා • 1. Chagatikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 1. ඡගතිකථාවණ්‌ණනා • 1. Chagatikathāvaṇṇanā
