| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
២. ឆឡភិជាតិសុត្តវណ្ណនា
2. Chaḷabhijātisuttavaṇṇanā
៥៧. តតិយេ អភិជាតិយោតិ ឯត្ថ អភិ-សទ្ទោ ឧបសគ្គមត្តំ, ន អត្ថវិសេសជោតកោតិ អាហ ‘‘ឆ ជាតិយោ’’តិ។ អភិជាយតីតិ ឯត្ថាបិ ឯសេវ នយោ។
57. Tatiye abhijātiyoti ettha abhi-saddo upasaggamattaṃ, na atthavisesajotakoti āha ‘‘cha jātiyo’’ti. Abhijāyatīti etthāpi eseva nayo.
ឧរព្ភេ ហនន្តីតិ ឱរព្ភិកា។ ឯវំ សូករិកាទយោ វេទិតព្ពា។ រោទេន្តិ កុរុរកម្មន្តតាយ សប្បដិពទ្ធេ សត្តេ អស្សូនិ មោចេន្តីតិ រុទ្ទា, តេ ឯវ លុទ្ទា រ-ការស្ស ល-ការំ កត្វា។ ឥមិនា អញ្ញេបិ យេ កេចិ មាគវិកា នេសាទា វុត្តា, តេ បាបកម្មប្បសុតតាយ ‘‘កណ្ហាភិជាតី’’តិ វទតិ។
Urabbhe hanantīti orabbhikā. Evaṃ sūkarikādayo veditabbā. Rodenti kururakammantatāya sappaṭibaddhe satte assūni mocentīti ruddā, te eva luddā ra-kārassa la-kāraṃ katvā. Iminā aññepi ye keci māgavikā nesādā vuttā, te pāpakammappasutatāya ‘‘kaṇhābhijātī’’ti vadati.
ភិក្ខូតិ ច ពុទ្ធសាសនេ ភិក្ខូ។ តេ កិរ សច្ឆន្ទរាគេន បរិភុញ្ជន្តីតិ អធិប្បាយេន ចតូសុ បច្ចយេសុ កណ្ដកេ បក្ខិបិត្វា ខាទន្តីតិ ‘‘កណ្ដកវុត្តិកា’’តិ វទតិ។ កស្មាតិ ចេ? យស្មា តេ បណីតេ បច្ចយេ បដិសេវន្តីតិ តស្ស មិច្ឆាគាហោ។ ញាយលទ្ធេបិ បច្ចយេ ភុញ្ជមានា អាជីវកសមយស្ស វិលោមគ្គាហិតាយ បច្ចយេសុ កណ្ដកេ បក្ខិបិត្វា ខាទន្តិ នាមាតិ វទតីតិ។ អថ វា កណ្ដកវុត្តិកា ឯវំនាមកា ឯកេ បព្ពជិតា, យេ សវិសេសំ អត្តកិលមថានុយោគំ អនុយុត្តា។ តថា ហិ តេ កណ្ដកេ វត្តន្តា វិយ ហោន្តីតិ ‘‘កណ្ដកវុត្តិកា’’តិ វុត្តា។ ឥមមេវ ច អត្ថវិកប្បំ សន្ធាយាហ ‘‘កណ្ដកវុត្តិកាតិ សមណា នាមេតេ’’តិ។
Bhikkhūti ca buddhasāsane bhikkhū. Te kira sacchandarāgena paribhuñjantīti adhippāyena catūsu paccayesu kaṇṭake pakkhipitvā khādantīti ‘‘kaṇṭakavuttikā’’ti vadati. Kasmāti ce? Yasmā te paṇīte paccaye paṭisevantīti tassa micchāgāho. Ñāyaladdhepi paccaye bhuñjamānā ājīvakasamayassa vilomaggāhitāya paccayesu kaṇṭake pakkhipitvā khādanti nāmāti vadatīti. Atha vā kaṇṭakavuttikā evaṃnāmakā eke pabbajitā, ye savisesaṃ attakilamathānuyogaṃ anuyuttā. Tathā hi te kaṇṭake vattantā viya hontīti ‘‘kaṇṭakavuttikā’’ti vuttā. Imameva ca atthavikappaṃ sandhāyāha ‘‘kaṇṭakavuttikāti samaṇā nāmete’’ti.
លោហិតាភិជាតិ នាម និគណ្ឋា ឯកសាដកាតិ វុត្តា។ តេ កិរ ឋត្វា ភុញ្ជននហានប្បដិក្ខេបាទិវតសមាយោគេន បុរិមេហិ ទ្វីហិ បណ្ឌរតរា។
Lohitābhijāti nāma nigaṇṭhā ekasāṭakāti vuttā. Te kira ṭhatvā bhuñjananahānappaṭikkhepādivatasamāyogena purimehi dvīhi paṇḍaratarā.
អចេលកសាវកាតិ អាជីវកសាវកេ វទតិ។ តេ កិរ អាជីវកលទ្ធិយា សុវិសុទ្ធចិត្តតាយ និគណ្ឋេហិបិ បណ្ឌរតរា។ ឯវញ្ច កត្វា អត្តនោ បច្ចយទាយកេ និគណ្ឋេហិបិ ជេដ្ឋកតរេ ករោតិ។
Acelakasāvakāti ājīvakasāvake vadati. Te kira ājīvakaladdhiyā suvisuddhacittatāya nigaṇṭhehipi paṇḍaratarā. Evañca katvā attano paccayadāyake nigaṇṭhehipi jeṭṭhakatare karoti.
អាជីវកា អាជីវកិនិយោ ‘‘សុក្កាភិជាតី’’តិ វុត្តា។ តេ កិរ បុរិមេហិ ចតូហិ បណ្ឌរតរា។ នន្ទាទយោ ហិ តថារូបំ អាជីវកប្បដិបត្តិំ ឧក្កំសំ បាបេត្វា ឋិតា, តស្មា និគណ្ឋេហិ អាជីវកសាវកេហិ ច បណ្ឌរតរាតិ ‘‘បរមសុក្កាភិជាតី’’តិ វុត្តា។
Ājīvakā ājīvakiniyo ‘‘sukkābhijātī’’ti vuttā. Te kira purimehi catūhi paṇḍaratarā. Nandādayo hi tathārūpaṃ ājīvakappaṭipattiṃ ukkaṃsaṃ pāpetvā ṭhitā, tasmā nigaṇṭhehi ājīvakasāvakehi ca paṇḍaratarāti ‘‘paramasukkābhijātī’’ti vuttā.
ពិលំ ឱលគ្គេយ្យុន្តិ មំសភាគំ ន្ហារុនា វា កេនចិ វា គន្ថិត្វា បុរិសស្ស ហត្ថេ វា កេសេ វា ឱលម្ពនវសេន ពន្ធេយ្យុំ។ ឥមិនា សត្ថធម្មំ នាម ទស្សេតិ។ សត្ថវាហោ កិរ មហាកន្តារំ បដិបន្នោ អន្តរាមគ្គេ គោណេ មតេ មំសំ គហេត្វា សព្ពេសំ សត្ថិកានំ ‘‘ឥទំ ខាទិត្វា ឯត្តកំ មូលំ ទាតព្ព’’ន្តិ កោដ្ឋាសំ ឱលម្ពតិ។ គោណមំសំ នាម ខាទន្តាបិ អត្ថិ, អខាទន្តាបិ អត្ថិ, ខាទន្តាបិ មូលំ ទាតុំ សក្កោន្តាបិ អសក្កោន្តាបិ។ សត្ថវាហោ យេន មូលេន គោណោ គហិតោ, តំ មូលំ សត្ថិកេហិ ធារណត្ថំ សព្ពេសំ ពលក្ការេន កោដ្ឋាសំ ទត្វា មូលំ គណ្ហាតិ។ អយំ សត្ថធម្មោ។
Bilaṃ olaggeyyunti maṃsabhāgaṃ nhārunā vā kenaci vā ganthitvā purisassa hatthe vā kese vā olambanavasena bandheyyuṃ. Iminā satthadhammaṃ nāma dasseti. Satthavāho kira mahākantāraṃ paṭipanno antarāmagge goṇe mate maṃsaṃ gahetvā sabbesaṃ satthikānaṃ ‘‘idaṃ khāditvā ettakaṃ mūlaṃ dātabba’’nti koṭṭhāsaṃ olambati. Goṇamaṃsaṃ nāma khādantāpi atthi, akhādantāpi atthi, khādantāpi mūlaṃ dātuṃ sakkontāpi asakkontāpi. Satthavāho yena mūlena goṇo gahito, taṃ mūlaṃ satthikehi dhāraṇatthaṃ sabbesaṃ balakkārena koṭṭhāsaṃ datvā mūlaṃ gaṇhāti. Ayaṃ satthadhammo.
កណ្ហាភិជាតិយោ សមានោតិ កណ្ហេ នីចកុលេ ជាតោ ហុត្វា។ កណ្ហធម្មន្តិ បច្ចត្តេ ឧបយោគវចនន្តិ អាហ ‘‘កណ្ហសភាវោ ហុត្វា អភិជាយតី’’តិ, តំ អន្តោគធហេតុអត្ថំ បទំ, ឧប្បាទេតីតិ អត្ថោ។ តស្មា កណ្ហំ ធម្មំ អភិជាយតីតិ កាឡកំ ទសទុស្សីល្យធម្មំ ឧប្បាទេតិ។ សុក្កំ ធម្មំ អភិជាយតីតិ ឯត្ថាបិ ឥមិនា នយេន អត្ថោ វេទិតព្ពោ។ សោ ហិ ‘‘អហំ បុព្ពេបិ បុញ្ញានំ អកតត្តា នីចកុលេ និព្ពត្តោ, ឥទានិ បុញ្ញំ ករិស្សាមី’’តិ បុញ្ញសង្ខាតំ បណ្ឌរធម្មំ ករោតិ។
Kaṇhābhijātiyo samānoti kaṇhe nīcakule jāto hutvā. Kaṇhadhammanti paccatte upayogavacananti āha ‘‘kaṇhasabhāvo hutvā abhijāyatī’’ti, taṃ antogadhahetuatthaṃ padaṃ, uppādetīti attho. Tasmā kaṇhaṃ dhammaṃ abhijāyatīti kāḷakaṃ dasadussīlyadhammaṃ uppādeti. Sukkaṃ dhammaṃ abhijāyatīti etthāpi iminā nayena attho veditabbo. So hi ‘‘ahaṃ pubbepi puññānaṃ akatattā nīcakule nibbatto, idāni puññaṃ karissāmī’’ti puññasaṅkhātaṃ paṇḍaradhammaṃ karoti.
អកណ្ហំ អសុក្កំ និព្ពានន្តិ សចេ កណ្ហំ ភវេយ្យ, កណ្ហវិបាកំ ទទេយ្យ យថា ទសវិធំ ទុស្សីល្យធម្មំ។ សចេ សុក្កំ, សុក្កវិបាកំ ទទេយ្យ យថា ទានសីលាទិកុសលកម្មំ។ ទ្វិន្នម្បិ អប្បទានតោ ‘‘អកណ្ហំ អសុក្ក’’ន្តិ វុត្តំ។ និព្ពានញ្ច នាម ឥមស្មិំ អត្ថេ អរហត្តំ អធិប្បេតំ ‘‘អភិជាយតី’’តិ វចនតោ ។ តញ្ហិ កិលេសនិព្ពានន្តេ ជាតត្តា និព្ពានំ នាម យថា ‘‘រាគាទីនំ ខយន្តេ ជាតត្តា រាគក្ខយោ, ទោសក្ខយោ, មោហក្ខយោ’’តិ។ បដិប្បស្សម្ភនវសេន វា កិលេសានំ និព្ពាបនតោ និព្ពានំ។ តំ ឯស អភិជាយតិ បសវតិ។ ឥធាបិ ហិ អន្តោគធហេតុ អត្ថំ ‘‘ជាយតី’’តិ បទំ។ អដ្ឋកថាយំ បន ‘‘ជាយតី’’តិ ឥមស្ស បាបុណាតីហិ អត្ថំ គហេត្វាវ ‘‘និព្ពានំ បាបុណាតី’’តិ វុត្តំ។ សុក្កាភិជាតិយោ សមានោតិ សុក្កេ ឧច្ចកុលេ ជាតោ ហុត្វា។ សេសមេត្ថ សុវិញ្ញេយ្យមេវ។
Akaṇhaṃ asukkaṃ nibbānanti sace kaṇhaṃ bhaveyya, kaṇhavipākaṃ dadeyya yathā dasavidhaṃ dussīlyadhammaṃ. Sace sukkaṃ, sukkavipākaṃ dadeyya yathā dānasīlādikusalakammaṃ. Dvinnampi appadānato ‘‘akaṇhaṃ asukka’’nti vuttaṃ. Nibbānañca nāma imasmiṃ atthe arahattaṃ adhippetaṃ ‘‘abhijāyatī’’ti vacanato . Tañhi kilesanibbānante jātattā nibbānaṃ nāma yathā ‘‘rāgādīnaṃ khayante jātattā rāgakkhayo, dosakkhayo, mohakkhayo’’ti. Paṭippassambhanavasena vā kilesānaṃ nibbāpanato nibbānaṃ. Taṃ esa abhijāyati pasavati. Idhāpi hi antogadhahetu atthaṃ ‘‘jāyatī’’ti padaṃ. Aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘jāyatī’’ti imassa pāpuṇātīhi atthaṃ gahetvāva ‘‘nibbānaṃ pāpuṇātī’’ti vuttaṃ. Sukkābhijātiyo samānoti sukke uccakule jāto hutvā. Sesamettha suviññeyyameva.
ឆឡភិជាតិសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Chaḷabhijātisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៣. ឆឡភិជាតិសុត្តំ • 3. Chaḷabhijātisuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៣. ឆឡភិជាតិសុត្តវណ្ណនា • 3. Chaḷabhijātisuttavaṇṇanā
