Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੭. ਛਲ਼ਙ੍ਗਦਾਨਸੁਤ੍ਤਂ
7. Chaḷaṅgadānasuttaṃ
੩੭. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ વੇਲ਼ੁਕਣ੍ਡਕੀ 1 ਨਨ੍ਦਮਾਤਾ ਉਪਾਸਿਕਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਪ੍ਪਮੁਖੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਛਲ਼ਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਭਗવਾ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ વੇਲ਼ੁਕਣ੍ਡਕਿਂ ਨਨ੍ਦਮਾਤਰਂ ਉਪਾਸਿਕਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਪ੍ਪਮੁਖੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਛਲ਼ਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿਂ। ਦਿਸ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਸਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વੇਲ਼ੁਕਣ੍ਡਕੀ ਨਨ੍ਦਮਾਤਾ ਉਪਾਸਿਕਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਪ੍ਪਮੁਖੇ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਛਲ਼ਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤਿ’’।
37. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena veḷukaṇḍakī 2 nandamātā upāsikā sāriputtamoggallānappamukhe bhikkhusaṅghe chaḷaṅgasamannāgataṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpeti. Addasā kho bhagavā dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena veḷukaṇḍakiṃ nandamātaraṃ upāsikaṃ sāriputtamoggallānappamukhe bhikkhusaṅghe chaḷaṅgasamannāgataṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpentiṃ. Disvā bhikkhū āmantesi – ‘‘esā, bhikkhave, veḷukaṇḍakī nandamātā upāsikā sāriputtamoggallānappamukhe bhikkhusaṅghe chaḷaṅgasamannāgataṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpeti’’.
‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਛਲ਼ਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ , ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਤੀਣਙ੍ਗਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾਨਂ ਤੀਣਙ੍ਗਾਨਿ। ਕਤਮਾਨਿ ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਤੀਣਙ੍ਗਾਨਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦਾਯਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇવ ਦਾਨਾ ਸੁਮਨੋ ਹੋਤਿ, ਦਦਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤਿ, ਦਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ। ਇਮਾਨਿ ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਤੀਣਙ੍ਗਾਨਿ।
‘‘Kathañca, bhikkhave, chaḷaṅgasamannāgatā dakkhiṇā hoti? Idha, bhikkhave , dāyakassa tīṇaṅgāni honti, paṭiggāhakānaṃ tīṇaṅgāni. Katamāni dāyakassa tīṇaṅgāni? Idha, bhikkhave, dāyako pubbeva dānā sumano hoti, dadaṃ cittaṃ pasādeti, datvā attamano hoti. Imāni dāyakassa tīṇaṅgāni.
‘‘ਕਤਮਾਨਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾਨਂ ਤੀਣਙ੍ਗਾਨਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾ વੀਤਰਾਗਾ વਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਰਾਗવਿਨਯਾਯ વਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, વੀਤਦੋਸਾ વਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਦੋਸવਿਨਯਾਯ વਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, વੀਤਮੋਹਾ વਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਮੋਹવਿਨਯਾਯ વਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ। ਇਮਾਨਿ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾਨਂ ਤੀਣਙ੍ਗਾਨਿ। ਇਤਿ ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਤੀਣਙ੍ਗਾਨਿ, ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾਨਂ ਤੀਣਙ੍ਗਾਨਿ। ਏવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਛਲ਼ਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਹੋਤਿ।
‘‘Katamāni paṭiggāhakānaṃ tīṇaṅgāni? Idha, bhikkhave, paṭiggāhakā vītarāgā vā honti rāgavinayāya vā paṭipannā, vītadosā vā honti dosavinayāya vā paṭipannā, vītamohā vā honti mohavinayāya vā paṭipannā. Imāni paṭiggāhakānaṃ tīṇaṅgāni. Iti dāyakassa tīṇaṅgāni, paṭiggāhakānaṃ tīṇaṅgāni. Evaṃ kho, bhikkhave, chaḷaṅgasamannāgatā dakkhiṇā hoti.
‘‘ਏવਂ ਛਲ਼ਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਯ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਨ ਸੁਕਰਂ ਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਮਾਣਂ ਗਹੇਤੁਂ – ‘ਏਤ੍ਤਕੋ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਨ੍ਦੋ ਕੁਸਲਾਭਿਸਨ੍ਦੋ ਸੁਖਸ੍ਸਾਹਾਰੋ ਸੋવਗ੍ਗਿਕੋ ਸੁਖવਿਪਾਕੋ ਸਗ੍ਗਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੋ ਇਟ੍ਠਾਯ ਕਨ੍ਤਾਯ ਮਨਾਪਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤੀ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੋ 3 ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯੋ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ।
‘‘Evaṃ chaḷaṅgasamannāgatāya, bhikkhave, dakkhiṇāya na sukaraṃ puññassa pamāṇaṃ gahetuṃ – ‘ettako puññābhisando kusalābhisando sukhassāhāro sovaggiko sukhavipāko saggasaṃvattaniko iṭṭhāya kantāya manāpāya hitāya sukhāya saṃvattatī’ti. Atha kho asaṅkhyeyyo 4 appameyyo mahāpuññakkhandhotveva saṅkhaṃ gacchati.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੇ ਨ ਸੁਕਰਂ ਉਦਕਸ੍ਸ ਪਮਾਣਂ ਗਹੇਤੁਂ – ‘ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਉਦਕਾਲ਼੍ਹਕਾਨੀਤਿ વਾ ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਉਦਕਾਲ਼੍ਹਕਸਤਾਨੀਤਿ વਾ ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਉਦਕਾਲ਼੍ਹਕਸਹਸ੍ਸਾਨੀਤਿ વਾ ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਉਦਕਾਲ਼੍ਹਕਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨੀ’ਤਿ વਾ। ਅਥ ਖੋ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੋ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯੋ ਮਹਾਉਦਕਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏવਂ ਛਲ਼ਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਯ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਨ ਸੁਕਰਂ ਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪਮਾਣਂ ਗਹੇਤੁਂ – ‘ਏਤ੍ਤਕੋ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਨ੍ਦੋ ਕੁਸਲਾਭਿਸਨ੍ਦੋ ਸੁਖਸ੍ਸਾਹਾਰੋ ਸੋવਗ੍ਗਿਕੋ ਸੁਖવਿਪਾਕੋ ਸਗ੍ਗਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੋ ਇਟ੍ਠਾਯ ਕਨ੍ਤਾਯ ਮਨਾਪਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤੀ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੋ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯੋ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖਨ੍ਧੋਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ।
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, mahāsamudde na sukaraṃ udakassa pamāṇaṃ gahetuṃ – ‘ettakāni udakāḷhakānīti vā ettakāni udakāḷhakasatānīti vā ettakāni udakāḷhakasahassānīti vā ettakāni udakāḷhakasatasahassānī’ti vā. Atha kho asaṅkhyeyyo appameyyo mahāudakakkhandhotveva saṅkhaṃ gacchati. Evamevaṃ kho, bhikkhave, evaṃ chaḷaṅgasamannāgatāya dakkhiṇāya na sukaraṃ puññassa pamāṇaṃ gahetuṃ – ‘ettako puññābhisando kusalābhisando sukhassāhāro sovaggiko sukhavipāko saggasaṃvattaniko iṭṭhāya kantāya manāpāya hitāya sukhāya saṃvattatī’ti. Atha kho asaṅkhyeyyo appameyyo mahāpuññakkhandhotveva saṅkhaṃ gacchatī’’ti.
ਖੇਤ੍ਤਂ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਸਞ੍ਞਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਯੋ 11॥
Khettaṃ yaññassa sampannaṃ, saññatā brahmacārayo 12.
‘‘ਸਯਂ ਆਚਮਯਿਤ੍વਾਨ, ਦਤ੍વਾ ਸਕੇਹਿ ਪਾਣਿਭਿ।
‘‘Sayaṃ ācamayitvāna, datvā sakehi pāṇibhi;
ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਤੋ ਚੇਸੋ, ਯਞ੍ਞੋ ਹੋਤਿ ਮਹਪ੍ਫਲੋ॥
Attano parato ceso, yañño hoti mahapphalo.
ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਂ ਸੁਖਂ ਲੋਕਂ, ਪਣ੍ਡਿਤੋ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ॥ ਸਤ੍ਤਮਂ।
Abyāpajjaṃ sukhaṃ lokaṃ, paṇḍito upapajjatī’’ti. sattamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੭. ਦਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 7. Dānasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੭. ਛਲ਼ਙ੍ਗਦਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 7. Chaḷaṅgadānasuttavaṇṇanā