| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
७. छळङ्गदानसुत्तवण्णना
7. Chaḷaṅgadānasuttavaṇṇanā
३७. सत्तमे दक्खन्ति वड्ढन्ति एतायाति दक्खिणा, परिच्चागमयं पुञ्ञं, तस्सूपकरणभूतो देय्यधम्मो च। इध पन देय्यधम्मो अधिप्पेतो। तेनेवाह ‘‘दक्खिणं पतिट्ठापेती’’ति। इतो उट्ठितेनाति इतो खेत्ततो उप्पन्नेन। रागो विनयति एतेनाति रागविनयो, रागस्स समुच्छेदिका पटिपदा। तेनाह ‘‘रागविनयपटिपदं पटिपन्ना’’ति।
37. Sattame dakkhanti vaḍḍhanti etāyāti dakkhiṇā, pariccāgamayaṃ puññaṃ, tassūpakaraṇabhūto deyyadhammo ca. Idha pana deyyadhammo adhippeto. Tenevāha ‘‘dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpetī’’ti. Ito uṭṭhitenāti ito khettato uppannena. Rāgo vinayati etenāti rāgavinayo, rāgassa samucchedikā paṭipadā. Tenāha ‘‘rāgavinayapaṭipadaṃ paṭipannā’’ti.
‘‘पुब्बेव दाना सुमनो’’तिआदिगाथाय पुब्बेव दाना मुञ्चचेतनाय पुब्बे दानूपकरणसम्भरणतो पट्ठाय सुमनो ‘‘सम्पत्तीनं निदानं अनुगामिकदानं दस्सामी’’ति सोमनस्सितो भवेय्य। ददं चित्तं पसादयेति ददन्तो देय्यधम्मं दक्खिणेय्यहत्थे पतिट्ठापेन्तो ‘‘असारतो धनतो सारादानं करोमी’’ति अत्तनो चित्तं पसादेय्य। दत्वा अत्तमनो होतीति दक्खिणेय्यानं देय्यधम्मं परिच्चजित्वा ‘‘पण्डितपञ्ञत्तं नाम मया अनुट्ठितं, अहो साधु सुट्ठू’’ति अत्तमनो पमुदितो पीतिसोमनस्सजातो होति। एसाति या अयं पुब्बचेतना मुञ्चचेतना अपरचेतनाति इमासं कम्मफलानं सद्धानुगतानं सोमनस्सपरिग्गहितानं तिविधानं चेतनानं पारिपूरी, एसा।
‘‘Pubbeva dānā sumano’’tiādigāthāya pubbeva dānā muñcacetanāya pubbe dānūpakaraṇasambharaṇato paṭṭhāya sumano ‘‘sampattīnaṃ nidānaṃ anugāmikadānaṃ dassāmī’’ti somanassito bhaveyya. Dadaṃ cittaṃ pasādayeti dadanto deyyadhammaṃ dakkhiṇeyyahatthe patiṭṭhāpento ‘‘asārato dhanato sārādānaṃ karomī’’ti attano cittaṃ pasādeyya. Datvā attamano hotīti dakkhiṇeyyānaṃ deyyadhammaṃ pariccajitvā ‘‘paṇḍitapaññattaṃ nāma mayā anuṭṭhitaṃ, aho sādhu suṭṭhū’’ti attamano pamudito pītisomanassajāto hoti. Esāti yā ayaṃ pubbacetanā muñcacetanā aparacetanāti imāsaṃ kammaphalānaṃ saddhānugatānaṃ somanassapariggahitānaṃ tividhānaṃ cetanānaṃ pāripūrī, esā.
सीलसञ्ञमेनाति कायिकवाचसिकसंवरेन। हत्थपादेति दक्खिणेय्यानं हत्थपादे। मुखं विक्खालेत्वाति तेसंयेव मुखं विक्खालेत्वा, अत्तनाव मुखोदकं दत्वाति अधिप्पायो।
Sīlasaññamenāti kāyikavācasikasaṃvarena. Hatthapādeti dakkhiṇeyyānaṃ hatthapāde. Mukhaṃ vikkhāletvāti tesaṃyeva mukhaṃ vikkhāletvā, attanāva mukhodakaṃ datvāti adhippāyo.
छळङ्गदानसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Chaḷaṅgadānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ७. छळङ्गदानसुत्तं • 7. Chaḷaṅgadānasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ७. दानसुत्तवण्णना • 7. Dānasuttavaṇṇanā
