Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
൭. ഛളങ്ഗദാനസുത്തവണ്ണനാ
7. Chaḷaṅgadānasuttavaṇṇanā
൩൭. സത്തമേ ദക്ഖന്തി വഡ്ഢന്തി ഏതായാതി ദക്ഖിണാ, പരിച്ചാഗമയം പുഞ്ഞം, തസ്സൂപകരണഭൂതോ ദേയ്യധമ്മോ ച. ഇധ പന ദേയ്യധമ്മോ അധിപ്പേതോ. തേനേവാഹ ‘‘ദക്ഖിണം പതിട്ഠാപേതീ’’തി. ഇതോ ഉട്ഠിതേനാതി ഇതോ ഖേത്തതോ ഉപ്പന്നേന. രാഗോ വിനയതി ഏതേനാതി രാഗവിനയോ, രാഗസ്സ സമുച്ഛേദികാ പടിപദാ. തേനാഹ ‘‘രാഗവിനയപടിപദം പടിപന്നാ’’തി.
37. Sattame dakkhanti vaḍḍhanti etāyāti dakkhiṇā, pariccāgamayaṃ puññaṃ, tassūpakaraṇabhūto deyyadhammo ca. Idha pana deyyadhammo adhippeto. Tenevāha ‘‘dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpetī’’ti. Ito uṭṭhitenāti ito khettato uppannena. Rāgo vinayati etenāti rāgavinayo, rāgassa samucchedikā paṭipadā. Tenāha ‘‘rāgavinayapaṭipadaṃ paṭipannā’’ti.
‘‘പുബ്ബേവ ദാനാ സുമനോ’’തിആദിഗാഥായ പുബ്ബേവ ദാനാ മുഞ്ചചേതനായ പുബ്ബേ ദാനൂപകരണസമ്ഭരണതോ പട്ഠായ സുമനോ ‘‘സമ്പത്തീനം നിദാനം അനുഗാമികദാനം ദസ്സാമീ’’തി സോമനസ്സിതോ ഭവേയ്യ. ദദം ചിത്തം പസാദയേതി ദദന്തോ ദേയ്യധമ്മം ദക്ഖിണേയ്യഹത്ഥേ പതിട്ഠാപേന്തോ ‘‘അസാരതോ ധനതോ സാരാദാനം കരോമീ’’തി അത്തനോ ചിത്തം പസാദേയ്യ. ദത്വാ അത്തമനോ ഹോതീതി ദക്ഖിണേയ്യാനം ദേയ്യധമ്മം പരിച്ചജിത്വാ ‘‘പണ്ഡിതപഞ്ഞത്തം നാമ മയാ അനുട്ഠിതം, അഹോ സാധു സുട്ഠൂ’’തി അത്തമനോ പമുദിതോ പീതിസോമനസ്സജാതോ ഹോതി. ഏസാതി യാ അയം പുബ്ബചേതനാ മുഞ്ചചേതനാ അപരചേതനാതി ഇമാസം കമ്മഫലാനം സദ്ധാനുഗതാനം സോമനസ്സപരിഗ്ഗഹിതാനം തിവിധാനം ചേതനാനം പാരിപൂരീ, ഏസാ.
‘‘Pubbeva dānā sumano’’tiādigāthāya pubbeva dānā muñcacetanāya pubbe dānūpakaraṇasambharaṇato paṭṭhāya sumano ‘‘sampattīnaṃ nidānaṃ anugāmikadānaṃ dassāmī’’ti somanassito bhaveyya. Dadaṃ cittaṃ pasādayeti dadanto deyyadhammaṃ dakkhiṇeyyahatthe patiṭṭhāpento ‘‘asārato dhanato sārādānaṃ karomī’’ti attano cittaṃ pasādeyya. Datvā attamano hotīti dakkhiṇeyyānaṃ deyyadhammaṃ pariccajitvā ‘‘paṇḍitapaññattaṃ nāma mayā anuṭṭhitaṃ, aho sādhu suṭṭhū’’ti attamano pamudito pītisomanassajāto hoti. Esāti yā ayaṃ pubbacetanā muñcacetanā aparacetanāti imāsaṃ kammaphalānaṃ saddhānugatānaṃ somanassapariggahitānaṃ tividhānaṃ cetanānaṃ pāripūrī, esā.
സീലസഞ്ഞമേനാതി കായികവാചസികസംവരേന. ഹത്ഥപാദേതി ദക്ഖിണേയ്യാനം ഹത്ഥപാദേ. മുഖം വിക്ഖാലേത്വാതി തേസംയേവ മുഖം വിക്ഖാലേത്വാ, അത്തനാവ മുഖോദകം ദത്വാതി അധിപ്പായോ.
Sīlasaññamenāti kāyikavācasikasaṃvarena. Hatthapādeti dakkhiṇeyyānaṃ hatthapāde. Mukhaṃ vikkhāletvāti tesaṃyeva mukhaṃ vikkhāletvā, attanāva mukhodakaṃ datvāti adhippāyo.
ഛളങ്ഗദാനസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Chaḷaṅgadānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൭. ഛളങ്ഗദാനസുത്തം • 7. Chaḷaṅgadānasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൭. ദാനസുത്തവണ്ണനാ • 7. Dānasuttavaṇṇanā