Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā |
ఛన్దదానకథాదివణ్ణనా
Chandadānakathādivaṇṇanā
౧౬౫. పాళియం ‘‘సన్తి సఙ్ఘస్స కరణీయానీ’’తి వత్తబ్బే వచనవిపల్లాసేన ‘‘కరణీయ’’న్తి వుత్తం.
165. Pāḷiyaṃ ‘‘santi saṅghassa karaṇīyānī’’ti vattabbe vacanavipallāsena ‘‘karaṇīya’’nti vuttaṃ.
౧౬౭. ‘‘తస్స సమ్ముతిదానకిచ్చం నత్థీ’’తి ఇదం పాళియం ఏకదా సరన్తస్సేవ సమ్ముతిదానస్స వుత్తత్తా ఏకదా అసరన్తస్స సమ్ముతిఅభావేపి తస్స అనాగమనం వగ్గకమ్మాయ న హోతీతి వుత్తం. కేచి పన ‘‘సోపి హత్థపాసేవ ఆనేతబ్బో’’తి వదన్తి, తం న గహేతబ్బం.
167.‘‘Tassa sammutidānakiccaṃ natthī’’ti idaṃ pāḷiyaṃ ekadā sarantasseva sammutidānassa vuttattā ekadā asarantassa sammutiabhāvepi tassa anāgamanaṃ vaggakammāya na hotīti vuttaṃ. Keci pana ‘‘sopi hatthapāseva ānetabbo’’ti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ.
౧౬౮. సఙ్ఘసన్నిపాతతో పఠమం కాతబ్బం పుబ్బకరణం. సఙ్ఘసన్నిపాతే కాతబ్బం పుబ్బకిచ్చన్తి దట్ఠబ్బం. పాళియం నో చే అధిట్ఠహేయ్య, ఆపత్తి దుక్కటస్సాతి ఏత్థ అసఞ్చిచ్చ అసతియా అనాపత్తి. యథా చేత్థ, ఏవం ఉపరిపి. యత్థ పన అచిత్తకాపత్తి అత్థి, తత్థ వక్ఖామ.
168. Saṅghasannipātato paṭhamaṃ kātabbaṃ pubbakaraṇaṃ. Saṅghasannipāte kātabbaṃ pubbakiccanti daṭṭhabbaṃ. Pāḷiyaṃ no ce adhiṭṭhaheyya, āpatti dukkaṭassāti ettha asañcicca asatiyā anāpatti. Yathā cettha, evaṃ uparipi. Yattha pana acittakāpatti atthi, tattha vakkhāma.
౧౬౯. ‘‘పఞ్ఞత్తం హోతీ’’తి ఇమినా ‘‘న సాపత్తికేన ఉపోసథో కాతబ్బో’’తి విసుం పటిక్ఖేపాభావేపి యథావుత్తసుత్తసామత్థియతో పఞ్ఞత్తమేవాతి దస్సేతి. ఇమినా ఏవ నయేన –
169.‘‘Paññattaṃ hotī’’ti iminā ‘‘na sāpattikena uposatho kātabbo’’ti visuṃ paṭikkhepābhāvepi yathāvuttasuttasāmatthiyato paññattamevāti dasseti. Iminā eva nayena –
‘‘అట్ఠానమేతం, భిక్ఖవే, అనవకాసో యం తథాగతో అపరిసుద్ధాయ పరిసాయ ఉపోసథం కరేయ్య, పాతిమోక్ఖం ఉద్దిసేయ్యా’’తి (చూళవ॰ ౩౮౬; అ॰ ని॰ ౮.౨౦; ఉదా॰ ౪౫) –
‘‘Aṭṭhānametaṃ, bhikkhave, anavakāso yaṃ tathāgato aparisuddhāya parisāya uposathaṃ kareyya, pātimokkhaṃ uddiseyyā’’ti (cūḷava. 386; a. ni. 8.20; udā. 45) –
ఆదిసుత్తనయతో చ అలజ్జీహిపి సద్ధిం ఉపోసథకరణమ్పి పటిక్ఖిత్తమేవ అలజ్జినిగ్గహత్థత్తా సబ్బసిక్ఖాపదానన్తి దట్ఠబ్బం. ‘‘పారిసుద్ధిదానపఞ్ఞాపనేనా’’తి ఇమినా సాపత్తికేన పారిసుద్ధిపి న దాతబ్బాతి దీపితం హోతి. ఉభోపి దుక్కటన్తి ఏత్థ సభాగాపత్తిభావం అజానిత్వా కేవలం ఆపత్తినామేనేవ దేసేన్తస్స పటిగ్గణ్హన్తస్స అచిత్తకమేవ దుక్కటం హోతీతి వదన్తి . యథా సఙ్ఘో సభాగాపత్తిం ఆపన్నో ఞత్తిం ఠపేత్వా ఉపోసథం కాతుం లభతి, ఏవం తయోపి ‘‘సుణన్తు మే, ఆయస్మన్తా, ఇమే భిక్ఖూ సభాగం ఆపత్తిం ఆపన్నా’’తిఆదినా వుత్తనయానుసారేనేవ గణఞత్తిం ఠపేత్వా ద్వీహి అఞ్ఞమఞ్ఞం ఆరోచేత్వా ఉపోసథం కాతుం వట్టతి. ఏకేన పన సాపత్తికేన దూరం గన్త్వాపి పటికాతుమేవ వట్టతి, అసమ్పాపుణన్తేన ‘‘భిక్ఖుం లభిత్వా పటికరిస్సామీ’’తి ఉపోసథో కాతబ్బో, పటికరిత్వా చ పున ఉపోసథో కత్తబ్బో.
Ādisuttanayato ca alajjīhipi saddhiṃ uposathakaraṇampi paṭikkhittameva alajjiniggahatthattā sabbasikkhāpadānanti daṭṭhabbaṃ. ‘‘Pārisuddhidānapaññāpanenā’’ti iminā sāpattikena pārisuddhipi na dātabbāti dīpitaṃ hoti. Ubhopi dukkaṭanti ettha sabhāgāpattibhāvaṃ ajānitvā kevalaṃ āpattināmeneva desentassa paṭiggaṇhantassa acittakameva dukkaṭaṃ hotīti vadanti . Yathā saṅgho sabhāgāpattiṃ āpanno ñattiṃ ṭhapetvā uposathaṃ kātuṃ labhati, evaṃ tayopi ‘‘suṇantu me, āyasmantā, ime bhikkhū sabhāgaṃ āpattiṃ āpannā’’tiādinā vuttanayānusāreneva gaṇañattiṃ ṭhapetvā dvīhi aññamaññaṃ ārocetvā uposathaṃ kātuṃ vaṭṭati. Ekena pana sāpattikena dūraṃ gantvāpi paṭikātumeva vaṭṭati, asampāpuṇantena ‘‘bhikkhuṃ labhitvā paṭikarissāmī’’ti uposatho kātabbo, paṭikaritvā ca puna uposatho kattabbo.
ఛన్దదానకథాదివణ్ణనా నిట్ఠితా.
Chandadānakathādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi
౮౮. ఛన్దదానకథా • 88. Chandadānakathā
౯౦. ఉమ్మత్తకసమ్ముతి • 90. Ummattakasammuti
౯౧. సఙ్ఘుపోసథాదిప్పభేదం • 91. Saṅghuposathādippabhedaṃ
౯౨. ఆపత్తిపటికమ్మవిధి • 92. Āpattipaṭikammavidhi
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā
ఛన్దదానకథా • Chandadānakathā
సఙ్ఘుపోసథాదికథా • Saṅghuposathādikathā
ఆపత్తిపటికమ్మవిధికథా • Āpattipaṭikammavidhikathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ఛన్దదానకథావణ్ణనా • Chandadānakathāvaṇṇanā
సఙ్ఘుపోసథాదికథావణ్ణనా • Saṅghuposathādikathāvaṇṇanā
ఆపత్తిపటికమ్మవిధికథావణ్ణనా • Āpattipaṭikammavidhikathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā
ఛన్దదానాదికథావణ్ణనా • Chandadānādikathāvaṇṇanā
ఆపత్తిపటికమ్మవిధికథాదివణ్ణనా • Āpattipaṭikammavidhikathādivaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi
౮౮. ఛన్దదానకథా • 88. Chandadānakathā
౯౧. సఙ్ఘుపోసథాదికథా • 91. Saṅghuposathādikathā
౯౨. ఆపత్తిపటికమ్మవిధికథా • 92. Āpattipaṭikammavidhikathā