Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā |
ඡන්දදානකථාදිවණ්ණනා
Chandadānakathādivaṇṇanā
165. පාළියං ‘‘සන්ති සඞ්ඝස්ස කරණීයානී’’ති වත්තබ්බෙ වචනවිපල්ලාසෙන ‘‘කරණීය’’න්ති වුත්තං.
165. Pāḷiyaṃ ‘‘santi saṅghassa karaṇīyānī’’ti vattabbe vacanavipallāsena ‘‘karaṇīya’’nti vuttaṃ.
167. ‘‘තස්ස සම්මුතිදානකිච්චං නත්ථී’’ති ඉදං පාළියං එකදා සරන්තස්සෙව සම්මුතිදානස්ස වුත්තත්තා එකදා අසරන්තස්ස සම්මුතිඅභාවෙපි තස්ස අනාගමනං වග්ගකම්මාය න හොතීති වුත්තං. කෙචි පන ‘‘සොපි හත්ථපාසෙව ආනෙතබ්බො’’ති වදන්ති, තං න ගහෙතබ්බං.
167.‘‘Tassa sammutidānakiccaṃ natthī’’ti idaṃ pāḷiyaṃ ekadā sarantasseva sammutidānassa vuttattā ekadā asarantassa sammutiabhāvepi tassa anāgamanaṃ vaggakammāya na hotīti vuttaṃ. Keci pana ‘‘sopi hatthapāseva ānetabbo’’ti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ.
168. සඞ්ඝසන්නිපාතතො පඨමං කාතබ්බං පුබ්බකරණං. සඞ්ඝසන්නිපාතෙ කාතබ්බං පුබ්බකිච්චන්ති දට්ඨබ්බං. පාළියං නො චෙ අධිට්ඨහෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සාති එත්ථ අසඤ්චිච්ච අසතියා අනාපත්ති. යථා චෙත්ථ, එවං උපරිපි. යත්ථ පන අචිත්තකාපත්ති අත්ථි, තත්ථ වක්ඛාම.
168. Saṅghasannipātato paṭhamaṃ kātabbaṃ pubbakaraṇaṃ. Saṅghasannipāte kātabbaṃ pubbakiccanti daṭṭhabbaṃ. Pāḷiyaṃ no ce adhiṭṭhaheyya, āpatti dukkaṭassāti ettha asañcicca asatiyā anāpatti. Yathā cettha, evaṃ uparipi. Yattha pana acittakāpatti atthi, tattha vakkhāma.
169. ‘‘පඤ්ඤත්තං හොතී’’ති ඉමිනා ‘‘න සාපත්තිකෙන උපොසථො කාතබ්බො’’ති විසුං පටික්ඛෙපාභාවෙපි යථාවුත්තසුත්තසාමත්ථියතො පඤ්ඤත්තමෙවාති දස්සෙති. ඉමිනා එව නයෙන –
169.‘‘Paññattaṃ hotī’’ti iminā ‘‘na sāpattikena uposatho kātabbo’’ti visuṃ paṭikkhepābhāvepi yathāvuttasuttasāmatthiyato paññattamevāti dasseti. Iminā eva nayena –
‘‘අට්ඨානමෙතං, භික්ඛවෙ, අනවකාසො යං තථාගතො අපරිසුද්ධාය පරිසාය උපොසථං කරෙය්ය, පාතිමොක්ඛං උද්දිසෙය්යා’’ති (චූළව. 386; අ. නි. 8.20; උදා. 45) –
‘‘Aṭṭhānametaṃ, bhikkhave, anavakāso yaṃ tathāgato aparisuddhāya parisāya uposathaṃ kareyya, pātimokkhaṃ uddiseyyā’’ti (cūḷava. 386; a. ni. 8.20; udā. 45) –
ආදිසුත්තනයතො ච අලජ්ජීහිපි සද්ධිං උපොසථකරණම්පි පටික්ඛිත්තමෙව අලජ්ජිනිග්ගහත්ථත්තා සබ්බසික්ඛාපදානන්ති දට්ඨබ්බං. ‘‘පාරිසුද්ධිදානපඤ්ඤාපනෙනා’’ති ඉමිනා සාපත්තිකෙන පාරිසුද්ධිපි න දාතබ්බාති දීපිතං හොති. උභොපි දුක්කටන්ති එත්ථ සභාගාපත්තිභාවං අජානිත්වා කෙවලං ආපත්තිනාමෙනෙව දෙසෙන්තස්ස පටිග්ගණ්හන්තස්ස අචිත්තකමෙව දුක්කටං හොතීති වදන්ති . යථා සඞ්ඝො සභාගාපත්තිං ආපන්නො ඤත්තිං ඨපෙත්වා උපොසථං කාතුං ලභති, එවං තයොපි ‘‘සුණන්තු මෙ, ආයස්මන්තා, ඉමෙ භික්ඛූ සභාගං ආපත්තිං ආපන්නා’’තිආදිනා වුත්තනයානුසාරෙනෙව ගණඤත්තිං ඨපෙත්වා ද්වීහි අඤ්ඤමඤ්ඤං ආරොචෙත්වා උපොසථං කාතුං වට්ටති. එකෙන පන සාපත්තිකෙන දූරං ගන්ත්වාපි පටිකාතුමෙව වට්ටති, අසම්පාපුණන්තෙන ‘‘භික්ඛුං ලභිත්වා පටිකරිස්සාමී’’ති උපොසථො කාතබ්බො, පටිකරිත්වා ච පුන උපොසථො කත්තබ්බො.
Ādisuttanayato ca alajjīhipi saddhiṃ uposathakaraṇampi paṭikkhittameva alajjiniggahatthattā sabbasikkhāpadānanti daṭṭhabbaṃ. ‘‘Pārisuddhidānapaññāpanenā’’ti iminā sāpattikena pārisuddhipi na dātabbāti dīpitaṃ hoti. Ubhopi dukkaṭanti ettha sabhāgāpattibhāvaṃ ajānitvā kevalaṃ āpattināmeneva desentassa paṭiggaṇhantassa acittakameva dukkaṭaṃ hotīti vadanti . Yathā saṅgho sabhāgāpattiṃ āpanno ñattiṃ ṭhapetvā uposathaṃ kātuṃ labhati, evaṃ tayopi ‘‘suṇantu me, āyasmantā, ime bhikkhū sabhāgaṃ āpattiṃ āpannā’’tiādinā vuttanayānusāreneva gaṇañattiṃ ṭhapetvā dvīhi aññamaññaṃ ārocetvā uposathaṃ kātuṃ vaṭṭati. Ekena pana sāpattikena dūraṃ gantvāpi paṭikātumeva vaṭṭati, asampāpuṇantena ‘‘bhikkhuṃ labhitvā paṭikarissāmī’’ti uposatho kātabbo, paṭikaritvā ca puna uposatho kattabbo.
ඡන්දදානකථාදිවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Chandadānakathādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්ගපාළි • Mahāvaggapāḷi
88. ඡන්දදානකථා • 88. Chandadānakathā
90. උම්මත්තකසම්මුති • 90. Ummattakasammuti
91. සඞ්ඝුපොසථාදිප්පභෙදං • 91. Saṅghuposathādippabhedaṃ
92. ආපත්තිපටිකම්මවිධි • 92. Āpattipaṭikammavidhi
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්ග-අට්ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā
ඡන්දදානකථා • Chandadānakathā
සඞ්ඝුපොසථාදිකථා • Saṅghuposathādikathā
ආපත්තිපටිකම්මවිධිකථා • Āpattipaṭikammavidhikathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ඡන්දදානකථාවණ්ණනා • Chandadānakathāvaṇṇanā
සඞ්ඝුපොසථාදිකථාවණ්ණනා • Saṅghuposathādikathāvaṇṇanā
ආපත්තිපටිකම්මවිධිකථාවණ්ණනා • Āpattipaṭikammavidhikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā
ඡන්දදානාදිකථාවණ්ණනා • Chandadānādikathāvaṇṇanā
ආපත්තිපටිකම්මවිධිකථාදිවණ්ණනා • Āpattipaṭikammavidhikathādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi
88. ඡන්දදානකථා • 88. Chandadānakathā
91. සඞ්ඝුපොසථාදිකථා • 91. Saṅghuposathādikathā
92. ආපත්තිපටිකම්මවිධිකථා • 92. Āpattipaṭikammavidhikathā