| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಖುದ್ದಸಿಕ್ಖಾ-ಮೂಲಸಿಕ್ಖಾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
೪೩. ಛನ್ದದಾನನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
43. Chandadānaniddesavaṇṇanā
೩೯೯. ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತೇ ಸಙ್ಘೇ ಸಮಾಗತೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಏತೇನ ಸಙ್ಘೇ ಅಸಮಾಗತೇ ಛನ್ದದಾನಂ ನ ರುಹತೀತಿ ದೀಪಿತಂ ಹೋತೀತಿ ವದನ್ತಿ। ಏತ್ಥಾಯಂ ವಿಚಾರಣಾ – ಪಞ್ಚಭಿಕ್ಖುಕೇ ವಿಹಾರೇ ಏಕಸ್ಸ ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ಸೇಸಾನಂ ಉಪೋಸಥಾದಿಕರಣಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಪಾಳಿಯಂ (ಪರಿ॰ ೪೯೬-೪೯೭) ಅಟ್ಠಕಥಾಯಞ್ಚ (ಪರಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೪೮೭-೪೮೮)। ತೇಸು ಏಕೋ ಛನ್ದದಾಯಕೋ, ಏಕೋ ಛನ್ದಹಾರಕೋ, ತೇ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ನ ಏತ್ಥ ಸನ್ನಿಪತಿತೋ ಸಙ್ಘೋ ತಿಣ್ಣಂ ಸಮೂಹಭಾವತೋ, ತಸ್ಮಾ ಅಸಮಾಗತೇಪಿ ದಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ಆರೋಚೇನ್ತೇನ ಪನ ಸಮಾಗತೇ ಏವ ಆರೋಚೇತಬ್ಬಂ। ಇಧಾಪಿ ‘‘ಹರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ನ ‘‘ದೇಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ತತ್ಥ ಛನ್ದಹಾರಕೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
399. Kammappatte saṅghe samāgateti sambandho. Etena saṅghe asamāgate chandadānaṃ na ruhatīti dīpitaṃ hotīti vadanti. Etthāyaṃ vicāraṇā – pañcabhikkhuke vihāre ekassa chandapārisuddhiṃ āharitvā sesānaṃ uposathādikaraṇaṃ anuññātaṃ pāḷiyaṃ (pari. 496-497) aṭṭhakathāyañca (pari. aṭṭha. 487-488). Tesu eko chandadāyako, eko chandahārako, te muñcitvā na ettha sannipatito saṅgho tiṇṇaṃ samūhabhāvato, tasmā asamāgatepi dātuṃ vaṭṭati. Ārocentena pana samāgate eva ārocetabbaṃ. Idhāpi ‘‘hareyyā’’ti vuttaṃ, na ‘‘deseyyā’’ti. Tattha chandahārakena saddhiṃ kammappattānaṃ sannipāto veditabbo.
೪೦೦. ಇದಾನಿ ಛನ್ದದಾನವಿಧಿಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಏಕಂ ಭಿಕ್ಖು’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ನಿದಾನವಣ್ಣನಾ)।
400. Idāni chandadānavidhiṃ dassetuṃ ‘‘ekaṃ bhikkhu’’ntiādimāha (kaṅkhā. aṭṭha. nidānavaṇṇanā).
೪೦೧. (ಕ) ‘‘ಛನ್ದಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಏತ್ತಕಮೇವ ಅಲಂ, ‘‘ಹರ, ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ ಇಮೇಹಿ ಕಿಂಪಯೋಜನನ್ತಿ ಚೇ? ವುಚ್ಚತೇ – ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತದಹುಪೋಸಥೇ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದೇನ್ತೇನ ಛನ್ದಮ್ಪಿದಾತುಂ, ಸನ್ತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಕರಣೀಯ’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೧೬೫) ವುತ್ತತ್ತಾ ಭಗವತೋ ಆಣಂ ಕರೋನ್ತೇನ ‘‘ಛನ್ದಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ‘‘ಛನ್ದಹಾರಕೋ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಿನ್ನೇ ಛನ್ದೇ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಪಕ್ಕಮತಿ, ಅನಾಹಟೋವ ಹೋತಿ ಛನ್ದೋ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೧೬೫) ವುತ್ತತ್ತಾ ಛನ್ದಹಾರಕಸ್ಸ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅಪಕ್ಕಮನತ್ಥಾಯ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದೇನ್ತೇನ ‘‘ಇದಂ ಕರೋಹಿ ಏವಾ’’ತಿ ಆಣಾಪೇನ್ತೇನ ‘‘ಛನ್ದಂ ಮೇ ಹರಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ‘‘ಛನ್ದಹಾರಕೋ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಿನ್ನೇ ಛನ್ದೇ ಸಙ್ಘಪ್ಪತ್ತೋ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ನಾರೋಚೇತಿ, ಆಹಟೋ ಹೋತಿ ಛನ್ದೋ, ಛನ್ದಹಾರಕಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೧೬೫) ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಯದಿತ್ವಂ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ನಾರೋಚೇಸ್ಸಸಿ, ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸಸಿ , ಆರೋಚೇಹಿ ಏವಾ’’ತಿ ತಸ್ಸ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತೋ ‘‘ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ ಆಹಾತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಇಮೇಸಂ ಪದಾನಂ ಸಪ್ಪಯೋಜನತಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಏವಂ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿದಾನೇಪೀತಿ।
401. (Ka) ‘‘chandaṃ dammī’’ti ettakameva alaṃ, ‘‘hara, ārocehī’’ti imehi kiṃpayojananti ce? Vuccate – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tadahuposathe pārisuddhiṃ dentena chandampidātuṃ, santi saṅghassa karaṇīya’’nti (mahāva. 165) vuttattā bhagavato āṇaṃ karontena ‘‘chandaṃ dammī’’ti vuttaṃ. ‘‘Chandahārako ce, bhikkhave, dinne chande antarāmagge pakkamati, anāhaṭova hoti chando’’ti (mahāva. 165) vuttattā chandahārakassa aññassa apakkamanatthāya pārisuddhiṃ dentena ‘‘idaṃ karohi evā’’ti āṇāpentena ‘‘chandaṃ me harā’’ti vuttaṃ. ‘‘Chandahārako ce, bhikkhave, dinne chande saṅghappatto sañcicca nāroceti, āhaṭo hoti chando, chandahārakassa āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 165) vuttattā ‘‘yaditvaṃ sañcicca nārocessasi, āpattiṃ āpajjissasi , ārocehi evā’’ti tassa ācikkhanto ‘‘ārocehī’’ti āhāti evamettha imesaṃ padānaṃ sappayojanatā veditabbā. Evaṃ pārisuddhidānepīti.
೪೦೨. ಸೇಸಕಮ್ಮನ್ತಿ ಯದಿ ಸಙ್ಘೋ ಉಪೋಸಥಗ್ಗೇ ಅಞ್ಞಂ ಅಪಲೋಕನಾದಿಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ತಂ ಕಮ್ಮಂ ವಿಬಾಧತಿ, ವಿಕೋಪೇತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
402.Sesakammanti yadi saṅgho uposathagge aññaṃ apalokanādikammaṃ karoti, taṃ kammaṃ vibādhati, vikopetīti attho.
೪೦೩. ದ್ವಯನ್ತಿ ಉಪೋಸಥಞ್ಚ ಸೇಸಕಮ್ಮಞ್ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ನತ್ತನೋತಿ ಅತ್ತನೋ ಉಪೋಸಥಂ ನ ಸಮ್ಪಾದೇತಿ।
403.Dvayanti uposathañca sesakammañcāti attho. Nattanoti attano uposathaṃ na sampādeti.
೪೦೫. ‘‘ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ಉಕ್ಕುಟಿಕಂ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ’’ತಿಆದಿಕಂ (ಮಹಾವ॰ ೨೧೩) ಸಬ್ಬೂಪಚಾರಂ ಕತ್ವಾನಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
405. ‘‘Ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā ukkuṭikaṃ nisīditvā’’tiādikaṃ (mahāva. 213) sabbūpacāraṃ katvānāti attho.
೪೦೬. ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮೇನ ಪವಾರಣಾ ದಿನ್ನಾ’’ತಿ ಆರೋಚೇತ್ವಾ।
406. ‘‘Itthannāmena pavāraṇā dinnā’’ti ārocetvā.
೪೦೮. ಪಟಿಜಾನೇಯ್ಯ ನಾಹಟಾತಿ (ಮಹಾವ॰ ೧೬೪-೧೬೫, ೨೧೩) ಪಾಠೇ ನ ಆಹಟಾತಿ ನಾಹಟಾ, ಆಹಟಾ ನ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಥಾ ಹೇಯ್ಯಾತಿ ವಿಬ್ಭಮನಾದೀನಿ ಕರೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
408.Paṭijāneyya nāhaṭāti (mahāva. 164-165, 213) pāṭhe na āhaṭāti nāhaṭā, āhaṭā na hotīti attho. Tathā heyyāti vibbhamanādīni kareyyāti attho.
೪೦೯. ಸುತ್ತೋ ವಾ ನಾರೋಚಯೇಯ್ಯ, ಆಹಟಾ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅನಾಪತ್ತಿವಾತಿ ಅನಾಪತ್ತಿ ಏವ। ಛನ್ದದಾನವಿನಿಚ್ಛಯೋ।
409. Sutto vā nārocayeyya, āhaṭā hotīti sambandho. Anāpattivāti anāpatti eva. Chandadānavinicchayo.
ಛನ್ದದಾನನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Chandadānaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
