Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya

    ၈. ဆန္နသုတ္တံ

    8. Channasuttaṃ

    ၉၀. ဧကံ သမယံ သမ္ဗဟုလာ ထေရာ ဘိက္ခူ ဗာရာဏသိယံ ဝိဟရန္တိ ဣသိပတနေ မိဂဒာယေ။ အထ ခော အာယသ္မာ ဆန္နော သာယန္ဟသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော အဝာပုရဏံ 1 အာဒာယ ဝိဟာရေန ဝိဟာရံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ထေရေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဩဝဒန္တု မံ အာယသ္မန္တော ထေရာ, အနုသာသန္တု မံ အာယသ္မန္တော ထေရာ, ကရောန္တု မေ အာယသ္မန္တော ထေရာ ဓမ္မိံ ကထံ, ယထာဟံ ဓမ္မံ ပသ္သေယ္ယ’’န္တိ။

    90. Ekaṃ samayaṃ sambahulā therā bhikkhū bārāṇasiyaṃ viharanti isipatane migadāye. Atha kho āyasmā channo sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito avāpuraṇaṃ 2 ādāya vihārena vihāraṃ upasaṅkamitvā there bhikkhū etadavoca – ‘‘ovadantu maṃ āyasmanto therā, anusāsantu maṃ āyasmanto therā, karontu me āyasmanto therā dhammiṃ kathaṃ, yathāhaṃ dhammaṃ passeyya’’nti.

    ဧဝံ ဝုတ္တေ, ထေရာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဆန္နံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘ရူပံ ခော, အာဝုသော ဆန္န, အနိစ္စံ; ဝေဒနာ အနိစ္စာ; သညာ အနိစ္စာ; သင္ခာရာ အနိစ္စာ; ဝိညာဏံ အနိစ္စံ။ ရူပံ အနတ္တာ; ဝေဒနာ။ သညာ။ သင္ခာရာ။ ဝိညာဏံ အနတ္တာ။ သဗ္ဗေ သင္ခာရာ အနိစ္စာ; သဗ္ဗေ ဓမ္မာ အနတ္တာ’’တိ။

    Evaṃ vutte, therā bhikkhū āyasmantaṃ channaṃ etadavocuṃ – ‘‘rūpaṃ kho, āvuso channa, aniccaṃ; vedanā aniccā; saññā aniccā; saṅkhārā aniccā; viññāṇaṃ aniccaṃ. Rūpaṃ anattā; vedanā… saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ anattā. Sabbe saṅkhārā aniccā; sabbe dhammā anattā’’ti.

    အထ ခော အာယသ္မတော ဆန္နသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မယ္ဟမ္ပိ ခော ဧတံ ဧဝံ 3 ဟောတိ – ‘ရူပံ အနိစ္စံ, ဝေဒနာ။ သညာ။ သင္ခာရာ။ ဝိညာဏံ အနိစ္စံ; ရူပံ အနတ္တာ, ဝေဒနာ ။ သညာ။ သင္ခာရာ။ ဝိညာဏံ အနတ္တာ။ သဗ္ဗေ သင္ခာရာ အနိစ္စာ, သဗ္ဗေ ဓမ္မာ အနတ္တာ’တိ။ အထ စ ပန မေ သဗ္ဗသင္ခာရသမထေ သဗ္ဗူပဓိပဋိနိသ္သဂ္ဂေ တဏ္ဟာက္ခယေ ဝိရာဂေ နိရောဓေ နိဗ္ဗာနေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ နာဓိမုစ္စတိ။ ပရိတသ္သနာ ဥပာဒာနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ; ပစ္စုဒာဝတ္တတိ မာနသံ – ‘အထ ကော စရဟိ မေ အတ္တာ’တိ ? န ခော ပနေဝံ ဓမ္မံ ပသ္သတော ဟောတိ။ ကော နု ခော မေ တထာ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယ ယထာဟံ ဓမ္မံ ပသ္သေယ္ယ’’န္တိ။

    Atha kho āyasmato channassa etadahosi – ‘‘mayhampi kho etaṃ evaṃ 4 hoti – ‘rūpaṃ aniccaṃ, vedanā… saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ aniccaṃ; rūpaṃ anattā, vedanā … saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ anattā. Sabbe saṅkhārā aniccā, sabbe dhammā anattā’ti. Atha ca pana me sabbasaṅkhārasamathe sabbūpadhipaṭinissagge taṇhākkhaye virāge nirodhe nibbāne cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati nādhimuccati. Paritassanā upādānaṃ uppajjati; paccudāvattati mānasaṃ – ‘atha ko carahi me attā’ti ? Na kho panevaṃ dhammaṃ passato hoti. Ko nu kho me tathā dhammaṃ deseyya yathāhaṃ dhammaṃ passeyya’’nti.

    အထ ခော အာယသ္မတော ဆန္နသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အယံ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ကောသမ္ဗိယံ ဝိဟရတိ ဃောသိတာရာမေ သတ္ထု စေဝ သံဝဏ္ဏိတော သမ္ဘာဝိတော စ ဝိညူနံ သဗ္ရဟ္မစာရီနံ, ပဟောတိ စ မေ အာယသ္မာ အာနန္ဒော တထာ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ ယထာဟံ ဓမ္မံ ပသ္သေယ္ယံ; အတ္ထိ စ မေ အာယသ္မန္တေ အာနန္ဒေ တာဝတိကာ ဝိသ္သဋ္ဌိ 5။ ယံနူနာဟံ ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင္ကမေယ္ယ’’န္တိ။ အထ ခော အာယသ္မာ ဆန္နော သေနာသနံ သံသာမေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ယေန ကောသမ္ဗီ ဃောသိတာရာမော ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မတာ အာနန္ဒေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ပေ.။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော အာယသ္မာ ဆန္နော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝောစ –

    Atha kho āyasmato channassa etadahosi – ‘‘ayaṃ kho āyasmā ānando kosambiyaṃ viharati ghositārāme satthu ceva saṃvaṇṇito sambhāvito ca viññūnaṃ sabrahmacārīnaṃ, pahoti ca me āyasmā ānando tathā dhammaṃ desetuṃ yathāhaṃ dhammaṃ passeyyaṃ; atthi ca me āyasmante ānande tāvatikā vissaṭṭhi 6. Yaṃnūnāhaṃ yenāyasmā ānando tenupasaṅkameyya’’nti. Atha kho āyasmā channo senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya yena kosambī ghositārāmo yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi…pe… ekamantaṃ nisinno kho āyasmā channo āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca –

    ‘‘ဧကမိဒာဟံ , အာဝုသော အာနန္ဒ, သမယံ ဗာရာဏသိယံ ဝိဟရာမိ ဣသိပတနေ မိဂဒာယေ။ အထ ခ္ဝာဟံ, အာဝုသော, သာယန္ဟသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော အဝာပုရဏံ အာဒာယ ဝိဟာရေန ဝိဟာရံ ဥပသင္ကမိံ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ထေရေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစံ – ‘ဩဝဒန္တု မံ အာယသ္မန္တော ထေရာ, အနုသာသန္တု မံ အာယသ္မန္တော ထေရာ, ကရောန္တု မေ အာယသ္မန္တော ထေရာ ဓမ္မိံ ကထံ ယထာဟံ ဓမ္မံ ပသ္သေယ္ယ’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ မံ, အာဝုသော, ထေရာ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစုံ – ‘ရူပံ ခော, အာဝုသော ဆန္န, အနိစ္စံ; ဝေဒနာ။ သညာ။ သင္ခာရာ။ ဝိညာဏံ အနိစ္စံ; ရူပံ အနတ္တာ။ပေ.။ ဝိညာဏံ အနတ္တာ။ သဗ္ဗေ သင္ခာရာ အနိစ္စာ, သဗ္ဗေ ဓမ္မာ အနတ္တာ’’’တိ။

    ‘‘Ekamidāhaṃ , āvuso ānanda, samayaṃ bārāṇasiyaṃ viharāmi isipatane migadāye. Atha khvāhaṃ, āvuso, sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito avāpuraṇaṃ ādāya vihārena vihāraṃ upasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā there bhikkhū etadavocaṃ – ‘ovadantu maṃ āyasmanto therā, anusāsantu maṃ āyasmanto therā, karontu me āyasmanto therā dhammiṃ kathaṃ yathāhaṃ dhammaṃ passeyya’nti. Evaṃ vutte maṃ, āvuso, therā bhikkhū etadavocuṃ – ‘rūpaṃ kho, āvuso channa, aniccaṃ; vedanā… saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ aniccaṃ; rūpaṃ anattā…pe… viññāṇaṃ anattā. Sabbe saṅkhārā aniccā, sabbe dhammā anattā’’’ti.

    ‘‘တသ္သ မယ္ဟံ, အာဝုသော, ဧတဒဟောသိ – ‘မယ္ဟမ္ပိ ခော ဧတံ ဧဝံ ဟောတိ – ရူပံ အနိစ္စံ။ပေ.။ ဝိညာဏံ အနိစ္စံ, ရူပံ အနတ္တာ, ဝေဒနာ။ သညာ။ သင္ခာရာ။ ဝိညာဏံ အနတ္တာ။ သဗ္ဗေ သင္ခာရာ အနိစ္စာ, သဗ္ဗေ ဓမ္မာ အနတ္တာ’တိ။ အထ စ ပန မေ သဗ္ဗသင္ခာရသမထေ သဗ္ဗူပဓိပဋိနိသ္သဂ္ဂေ တဏ္ဟာက္ခယေ ဝိရာဂေ နိရောဓေ နိဗ္ဗာနေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ နာဓိမုစ္စတိ။ ပရိတသ္သနာ ဥပာဒာနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ; ပစ္စုဒာဝတ္တတိ မာနသံ – ‘အထ ကော စရဟိ မေ အတ္တာ’တိ? န ခော ပနေဝံ ဓမ္မံ ပသ္သတော ဟောတိ။ ကော နု ခော မေ တထာ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယ ယထာဟံ ဓမ္မံ ပသ္သေယ္ယန္တိ!

    ‘‘Tassa mayhaṃ, āvuso, etadahosi – ‘mayhampi kho etaṃ evaṃ hoti – rūpaṃ aniccaṃ…pe… viññāṇaṃ aniccaṃ, rūpaṃ anattā, vedanā… saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ anattā. Sabbe saṅkhārā aniccā, sabbe dhammā anattā’ti. Atha ca pana me sabbasaṅkhārasamathe sabbūpadhipaṭinissagge taṇhākkhaye virāge nirodhe nibbāne cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati nādhimuccati. Paritassanā upādānaṃ uppajjati; paccudāvattati mānasaṃ – ‘atha ko carahi me attā’ti? Na kho panevaṃ dhammaṃ passato hoti. Ko nu kho me tathā dhammaṃ deseyya yathāhaṃ dhammaṃ passeyyanti!

    ‘‘တသ္သ မယ္ဟံ, အာဝုသော, ဧတဒဟောသိ – ‘အယံ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ကောသမ္ဗိယံ ဝိဟရတိ ဃောသိတရာမေ သတ္ထု စေဝ သံဝဏ္ဏိတော သမ္ဘာဝိတော စ ဝိညူနံ သဗ္ရဟ္မစာရီနံ, ပဟောတိ စ မေ အာယသ္မာ အာနန္ဒော တထာ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ ယထာဟံ ဓမ္မံ ပသ္သေယ္ယံ။ အတ္ထိ စ မေ အာယသ္မန္တေ အာနန္ဒေ တာဝတိကာ ဝိသ္သဋ္ဌိ။ ယံနူနာဟံ ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင္ကမေယ္ယ’န္တိ။ ဩဝဒတု မံ, အာယသ္မာ အာနန္ဒော; အနုသာသတု မံ, အာယသ္မာ အာနန္ဒော; ကရောတု မေ, အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဓမ္မိံ ကထံ ယထာဟံ ဓမ္မံ ပသ္သေယ္ယ’’န္တိ။

    ‘‘Tassa mayhaṃ, āvuso, etadahosi – ‘ayaṃ kho āyasmā ānando kosambiyaṃ viharati ghositarāme satthu ceva saṃvaṇṇito sambhāvito ca viññūnaṃ sabrahmacārīnaṃ, pahoti ca me āyasmā ānando tathā dhammaṃ desetuṃ yathāhaṃ dhammaṃ passeyyaṃ. Atthi ca me āyasmante ānande tāvatikā vissaṭṭhi. Yaṃnūnāhaṃ yenāyasmā ānando tenupasaṅkameyya’nti. Ovadatu maṃ, āyasmā ānando; anusāsatu maṃ, āyasmā ānando; karotu me, āyasmā ānando dhammiṃ kathaṃ yathāhaṃ dhammaṃ passeyya’’nti.

    ‘‘ဧတ္တကေနပိ မယံ အာယသ္မတော ဆန္နသ္သ အတ္တမနာ အပိ နာမ တံ 7 အာယသ္မာ ဆန္နော အာဝိ အကာသိ ခီလံ ဆိန္ဒိ 8။ ဩဒဟာဝုသော, ဆန္န , သောတံ; ဘဗ္ဗောသိ 9 ဓမ္မံ ဝိညာတု’’န္တိ။ အထ ခော အာယသ္မတော ဆန္နသ္သ တာဝတကေနေဝ 10 ဥဠာရံ ပီတိပာမောဇ္ဇံ ဥပ္ပဇ္ဇိ – ‘‘ဘဗ္ဗော ကိရသ္မိ ဓမ္မံ ဝိညာတု’’န္တိ။

    ‘‘Ettakenapi mayaṃ āyasmato channassa attamanā api nāma taṃ 11 āyasmā channo āvi akāsi khīlaṃ chindi 12. Odahāvuso, channa , sotaṃ; bhabbosi 13 dhammaṃ viññātu’’nti. Atha kho āyasmato channassa tāvatakeneva 14 uḷāraṃ pītipāmojjaṃ uppajji – ‘‘bhabbo kirasmi dhammaṃ viññātu’’nti.

    ‘‘သမ္မုခာ မေတံ, အာဝုသော ဆန္န, ဘဂဝတော သုတံ, သမ္မုခာ စ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ကစ္စာနဂောတ္တံ ဘိက္ခုံ ဩဝဒန္တသ္သ – ဒ္ဝယနိသ္သိတော ခ္ဝာယံ, ကစ္စာန, လောကော ယေဘုယ္ယေန အတ္ထိတဉ္စေဝ နတ္ထိတဉ္စ။ လောကသမုဒယံ ခော, ကစ္စာန, ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ပသ္သတော ယာ လောကေ နတ္ထိတာ, သာ န ဟောတိ။ လောကနိရောဓံ ခော, ကစ္စာန, ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ပသ္သတော ယာ လောကေ အတ္ထိတာ, သာ န ဟောတိ။ ဥပယုပာဒာနာဘိနိဝေသဝိနိဗန္ဓော ခ္ဝာယံ, ကစ္စာန, လောကော ယေဘုယ္ယေန တံ စာယံ ဥပယုပာဒာနံ စေတသော အဓိဋ္ဌာနာဘိနိဝေသာနုသယံ န ဥပေတိ န ဥပာဒိယတိ နာဓိဋ္ဌာတိ ‘အတ္တာ မေ’တိ။ ဒုက္ခမေဝ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဒုက္ခံ နိရုဇ္ဈမာနံ နိရုဇ္ဈတီတိ န ကင္ခတိ န ဝိစိကိစ္ဆတိ။ အပရပ္ပစ္စယာ ဉာဏမေဝသ္သ ဧတ္ထ ဟောတိ။ ဧတ္တာဝတာ ခော, ကစ္စာန, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။ သဗ္ဗမတ္ထီတိ ခော, ကစ္စာန, အယမေကော အန္တော။ သဗ္ဗံ နတ္ထီတိ အယံ ဒုတိယော အန္တော။ ဧတေ တေ, ကစ္စာန, ဥဘော အန္တေ အနုပဂမ္မ မဇ္ဈေန တထာဂတော ဓမ္မံ ဒေသေတိ – အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရာ; သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ။ပေ.။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတိ။ အဝိဇ္ဇာယ တ္ဝေဝ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ သင္ခာရနိရောဓော။ပေ.။ ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ နိရောဓော ဟောတီ’’တိ။

    ‘‘Sammukhā metaṃ, āvuso channa, bhagavato sutaṃ, sammukhā ca paṭiggahitaṃ kaccānagottaṃ bhikkhuṃ ovadantassa – dvayanissito khvāyaṃ, kaccāna, loko yebhuyyena atthitañceva natthitañca. Lokasamudayaṃ kho, kaccāna, yathābhūtaṃ sammappaññāya passato yā loke natthitā, sā na hoti. Lokanirodhaṃ kho, kaccāna, yathābhūtaṃ sammappaññāya passato yā loke atthitā, sā na hoti. Upayupādānābhinivesavinibandho khvāyaṃ, kaccāna, loko yebhuyyena taṃ cāyaṃ upayupādānaṃ cetaso adhiṭṭhānābhinivesānusayaṃ na upeti na upādiyati nādhiṭṭhāti ‘attā me’ti. Dukkhameva uppajjamānaṃ uppajjati, dukkhaṃ nirujjhamānaṃ nirujjhatīti na kaṅkhati na vicikicchati. Aparappaccayā ñāṇamevassa ettha hoti. Ettāvatā kho, kaccāna, sammādiṭṭhi hoti. Sabbamatthīti kho, kaccāna, ayameko anto. Sabbaṃ natthīti ayaṃ dutiyo anto. Ete te, kaccāna, ubho ante anupagamma majjhena tathāgato dhammaṃ deseti – avijjāpaccayā saṅkhārā; saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. Avijjāya tveva asesavirāganirodhā saṅkhāranirodho…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotī’’ti.

    ‘‘ဧဝမေတံ, အာဝုသော အာနန္ဒ, ဟောတိ ယေသံ အာယသ္မန္တာနံ တာဒိသာ သဗ္ရဟ္မစာရယော အနုကမ္ပကာ အတ္ထကာမာ ဩဝာဒကာ အနုသာသကာ။ ဣဒဉ္စ ပန မေ အာယသ္မတော အာနန္ဒသ္သ ဓမ္မဒေသနံ သုတ္ဝာ ဓမ္မော အဘိသမိတော’’တိ။ အဋ္ဌမံ။

    ‘‘Evametaṃ, āvuso ānanda, hoti yesaṃ āyasmantānaṃ tādisā sabrahmacārayo anukampakā atthakāmā ovādakā anusāsakā. Idañca pana me āyasmato ānandassa dhammadesanaṃ sutvā dhammo abhisamito’’ti. Aṭṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. အပာပုရဏံ (သီ. သ္ယာ. ကံ.)
    2. apāpuraṇaṃ (sī. syā. kaṃ.)
    3. မယ္ဟမ္ပိ ခော ဧဝံ (သ္ယာ. ကံ.)
    4. mayhampi kho evaṃ (syā. kaṃ.)
    5. ဝိသ္သတ္ထိ (?)
    6. vissatthi (?)
    7. အတ္တမနာ အဘိရဒ္ဓာ, တံ (သီ. သ္ယာ. ကံ.)
    8. ပဘိန္ဒိ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    9. ဘဗ္ဗော တ္ဝံ (က.)
    10. တာဝဒေဝ (သီ.)
    11. attamanā abhiraddhā, taṃ (sī. syā. kaṃ.)
    12. pabhindi (sī. syā. kaṃ. pī.)
    13. bhabbo tvaṃ (ka.)
    14. tāvadeva (sī.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၈. ဆန္နသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 8. Channasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၈. ဆန္နသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 8. Channasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact