| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៤. ឆន្នសុត្តវណ្ណនា
4. Channasuttavaṇṇanā
៨៧. ចតុត្ថេ ឆន្នោតិ ឯវំនាមកោ ថេរោ, ន អភិនិក្ខមនំ និក្ខន្តថេរោ។ បដិសល្លានាតិ ផលសមាបត្តិតោ។ គិលានបុច្ឆកាតិ គិលានុបដ្ឋាកា។ គិលានុបដ្ឋានំ នាម ពុទ្ធបសត្ថំ ពុទ្ធវណ្ណិតំ, តស្មា ឯវមាហ។ សីសវេឋំ ទទេយ្យាតិ សីសេ វេឋនំ សីសវេឋំ, តញ្ច ទទេយ្យ។ សត្ថន្តិ ជីវិតហារកសត្ថំ។ នាវកង្ខាមីតិ ន ឥច្ឆាមិ។ បរិចិណ្ណោតិ បរិចរិតោ។ មនាបេនាតិ មនវឌ្ឍនកេន កាយកម្មាទិនា។ ឯត្ថ ច សត្ត សេខា បរិចរន្តិ នាម, អរហា បរិចារី នាម, ភគវា បរិចិណ្ណោ នាម។
87. Catutthe channoti evaṃnāmako thero, na abhinikkhamanaṃ nikkhantathero. Paṭisallānāti phalasamāpattito. Gilānapucchakāti gilānupaṭṭhākā. Gilānupaṭṭhānaṃ nāma buddhapasatthaṃ buddhavaṇṇitaṃ, tasmā evamāha. Sīsaveṭhaṃ dadeyyāti sīse veṭhanaṃ sīsaveṭhaṃ, tañca dadeyya. Satthanti jīvitahārakasatthaṃ. Nāvakaṅkhāmīti na icchāmi. Pariciṇṇoti paricarito. Manāpenāti manavaḍḍhanakena kāyakammādinā. Ettha ca satta sekhā paricaranti nāma, arahā paricārī nāma, bhagavā pariciṇṇo nāma.
ឯតញ្ហិ, អាវុសោ, សាវកស្ស បតិរូបន្តិ, អាវុសោ, សាវកស្ស នាម ឯតំ អនុច្ឆវិកំ។ អនុបវជ្ជន្តិ អប្បវត្តិកំ អប្បដិសន្ធិកំ។ បុច្ឆាវុសោ សារិបុត្ត, សុត្វា វេទិស្សាមាតិ អយំ សាវកបវារណា នាម។ ឯតំ មមាតិអាទីនិ តណ្ហាមានទិដ្ឋិគ្គាហវសេន វុត្តានិ។ និរោធំ ទិស្វាតិ ខយវយំ ញត្វា។ នេតំ មម, នេសោហមស្មិ, ន មេសោ អត្តាតិ សមនុបស្សាមីតិ អនិច្ចំ ទុក្ខំ អនត្តាតិ សមនុបស្សាមិ។ ឯត្តកេសុ ឋានេសុ ឆន្នត្ថេរោ សារិបុត្តត្ថេរេន បុច្ឆិតំ បញ្ហំ អរហត្តេ បក្ខិបិត្វា កថេសិ។ សារិបុត្តត្ថេរោ បន តស្ស បុថុជ្ជនភាវំ ញត្វាបិ តំ ‘‘បុថុជ្ជនោ’’តិ វា ‘‘ខីណាសវោ’’តិ វា អវត្វា តុណ្ហីយេវ អហោសិ។ ចុន្ទត្ថេរោ បនស្ស បុថុជ្ជនភាវំ សញ្ញាបេស្សាមីតិ ចិន្តេត្វា ឱវាទំ អទាសិ។
Etañhi, āvuso, sāvakassa patirūpanti, āvuso, sāvakassa nāma etaṃ anucchavikaṃ. Anupavajjanti appavattikaṃ appaṭisandhikaṃ. Pucchāvuso sāriputta, sutvā vedissāmāti ayaṃ sāvakapavāraṇā nāma. Etaṃmamātiādīni taṇhāmānadiṭṭhiggāhavasena vuttāni. Nirodhaṃ disvāti khayavayaṃ ñatvā. Netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attāti samanupassāmīti aniccaṃ dukkhaṃ anattāti samanupassāmi. Ettakesu ṭhānesu channatthero sāriputtattherena pucchitaṃ pañhaṃ arahatte pakkhipitvā kathesi. Sāriputtatthero pana tassa puthujjanabhāvaṃ ñatvāpi taṃ ‘‘puthujjano’’ti vā ‘‘khīṇāsavo’’ti vā avatvā tuṇhīyeva ahosi. Cundatthero panassa puthujjanabhāvaṃ saññāpessāmīti cintetvā ovādaṃ adāsi.
តត្ថ តស្មាតិ យស្មា មារណន្តិកំ វេទនំ អធិវាសេតុំ អសក្កោន្តោ សត្ថំ អាហរាមីតិ វទតិ, តស្មា បុថុជ្ជនោ អាយស្មា, តេន ឥទម្បិ មនសិករោហីតិ ទីបេតិ។ យស្មា វា ឆន្នំ អាយតនានំ និរោធំ ទិស្វា ចក្ខាទីនិ តិណ្ណំ គាហានំ វសេន ន សមនុបស្សាមីតិ វទសិ។ តស្មា ឥទម្បិ តស្ស ភគវតោ សាសនំ អាយស្មតា មនសិកាតព្ពន្តិបិ បុថុជ្ជនភាវមេវ ទីបេន្តោ វទតិ។ និច្ចកប្បន្តិ និច្ចកាលំ។ និស្សិតស្សាតិ តណ្ហាមានទិដ្ឋីហិ និស្សិតស្ស។ ចលិតន្តិ វិប្ផន្ទិតំ ហោតិ។ យថយិទំ អាយស្មតោ ឧប្បន្នំ វេទនំ អធិវាសេតុំ អសក្កោន្តស្ស ‘‘អហំ វេទយាមិ, មម វេទនា’’តិ អប្បហីនគ្គាហស្ស ឥទានិ វិប្ផន្ទិតំ ហោតិ, ឥមិនាបិ នំ ‘‘បុថុជ្ជនោវ ត្វ’’ន្តិ វទតិ។
Tattha tasmāti yasmā māraṇantikaṃ vedanaṃ adhivāsetuṃ asakkonto satthaṃ āharāmīti vadati, tasmā puthujjano āyasmā, tena idampi manasikarohīti dīpeti. Yasmā vā channaṃ āyatanānaṃ nirodhaṃ disvā cakkhādīni tiṇṇaṃ gāhānaṃ vasena na samanupassāmīti vadasi. Tasmā idampi tassa bhagavato sāsanaṃ āyasmatā manasikātabbantipi puthujjanabhāvameva dīpento vadati. Niccakappanti niccakālaṃ. Nissitassāti taṇhāmānadiṭṭhīhi nissitassa. Calitanti vipphanditaṃ hoti. Yathayidaṃ āyasmato uppannaṃ vedanaṃ adhivāsetuṃ asakkontassa ‘‘ahaṃ vedayāmi, mama vedanā’’ti appahīnaggāhassa idāni vipphanditaṃ hoti, imināpi naṃ ‘‘puthujjanova tva’’nti vadati.
បស្សទ្ធីតិ កាយចិត្តបស្សទ្ធិ, កិលេសបស្សទ្ធិ នាម ហោតីតិ អត្ថោ។ នតិយាតិ តណ្ហានតិយា។ អសតីតិ ភវត្ថាយ អាលយនិកន្តិបរិយុដ្ឋានេ អសតិ។ អាគតិគតិ ន ហោតីតិ បដិសន្ធិវសេន អាគតិ នាម, ចុតិវសេន គមនំ នាម ន ហោតិ។ ចុតូបបាតោតិ ចវនវសេន ចុតិ, ឧបបជ្ជនវសេន ឧបបាតោ។ នេវិធ ន ហុរំ ន ឧភយមន្តរេនាតិ ន ឥធលោកេ ន បរលោកេ ន ឧភយត្ថ ហោតិ។ ឯសេវន្តោ ទុក្ខស្សាតិ វដ្ដទុក្ខកិលេសទុក្ខស្ស អយមេវ អន្តោ អយំ បរិច្ឆេទោ បរិវដុមភាវោ ហោតិ។ អយមេវ ហិ ឯត្ថ អត្ថោ។ យេ បន ‘‘ឧភយមន្តរេនា’’តិ វចនំ គហេត្វា អន្តរាភវំ ឥច្ឆន្តិ, តេសំ វចនំ និរត្ថកំ។ អន្តរាភវស្ស ហិ ភាវោ អភិធម្មេ បដិក្ខិត្តោយេវ។ ‘‘អន្តរេនា’’តិ វចនំ បន វិកប្បន្តរទីបនំ។ តស្មា អយមេត្ថ អត្ថោ – នេវ ឥធ ន ហុរំ, អបរោ វិកប្បោ ន ឧភយន្តិ។
Passaddhīti kāyacittapassaddhi, kilesapassaddhi nāma hotīti attho. Natiyāti taṇhānatiyā. Asatīti bhavatthāya ālayanikantipariyuṭṭhāne asati. Āgatigati na hotīti paṭisandhivasena āgati nāma, cutivasena gamanaṃ nāma na hoti. Cutūpapātoti cavanavasena cuti, upapajjanavasena upapāto. Nevidha na huraṃ na ubhayamantarenāti na idhaloke na paraloke na ubhayattha hoti. Esevanto dukkhassāti vaṭṭadukkhakilesadukkhassa ayameva anto ayaṃ paricchedo parivaṭumabhāvo hoti. Ayameva hi ettha attho. Ye pana ‘‘ubhayamantarenā’’ti vacanaṃ gahetvā antarābhavaṃ icchanti, tesaṃ vacanaṃ niratthakaṃ. Antarābhavassa hi bhāvo abhidhamme paṭikkhittoyeva. ‘‘Antarenā’’ti vacanaṃ pana vikappantaradīpanaṃ. Tasmā ayamettha attho – neva idha na huraṃ, aparo vikappo na ubhayanti.
សត្ថំ អាហរេសីតិ ជីវិតហារកសត្ថំ អាហរិ, អាហរិត្វា កណ្ឋនាឡំ ឆិន្ទិ។ អថស្ស តស្មិំ ខណេ មរណភយំ ឱក្កមិ, គតិនិមិត្តំ ឧបដ្ឋាសិ។ សោ អត្តនោ បុថុជ្ជនភាវំ ញត្វា, សំវិគ្គចិត្តោ វិបស្សនំ បដ្ឋបេត្វា, សង្ខារេ បរិគ្គណ្ហន្តោ អរហត្តំ បត្វា, សមសីសី ហុត្វា បរិនិព្ពុតោ។ សម្មុខាយេវ អនុបវជ្ជតា ព្យាកតាតិ កិញ្ចាបិ ឥទំ ថេរស្ស បុថុជ្ជនកាលេ ព្យាករណំ ហោតិ; ឯតេន បន ព្យាករណេន អនន្តរាយមស្ស បរិនិព្ពានំ អហោសិ។ តស្មា ភគវា តទេវ ព្យាករណំ គហេត្វា កថេសិ។
Satthaṃ āharesīti jīvitahārakasatthaṃ āhari, āharitvā kaṇṭhanāḷaṃ chindi. Athassa tasmiṃ khaṇe maraṇabhayaṃ okkami, gatinimittaṃ upaṭṭhāsi. So attano puthujjanabhāvaṃ ñatvā, saṃviggacitto vipassanaṃ paṭṭhapetvā, saṅkhāre pariggaṇhanto arahattaṃ patvā, samasīsī hutvā parinibbuto. Sammukhāyeva anupavajjatā byākatāti kiñcāpi idaṃ therassa puthujjanakāle byākaraṇaṃ hoti; etena pana byākaraṇena anantarāyamassa parinibbānaṃ ahosi. Tasmā bhagavā tadeva byākaraṇaṃ gahetvā kathesi.
ឧបវជ្ជកុលានីតិ ឧបសង្កមិតព្ពកុលានិ។ ឥមិនា ថេរោ, ‘‘ភន្តេ, ឯវំ ឧបដ្ឋាកេសុ ច ឧបដ្ឋាយិកាសុ ច វិជ្ជមានាសុ សោ ភិក្ខុ តុម្ហាកំ សាសនេ បរិនិព្ពាយិស្សតី’’តិ បុព្ពភាគបដិបត្តិយំ កុលសំសគ្គទោសំ ទស្សេន្តោ បុច្ឆតិ។ អថស្ស ភគវា កុលេសុ សំសគ្គាភាវំ ទីបេន្តោ ហោន្តិ ហេតេ សារិបុត្តាតិអាទិមាហ។ ឥមស្មិំ កិរ ឋានេ ថេរស្ស កុលេសុ អសំសដ្ឋភាវោ បាកដោ អហោសិ។ សេសំ សព្ពត្ថ ឧត្តានមេវ។
Upavajjakulānīti upasaṅkamitabbakulāni. Iminā thero, ‘‘bhante, evaṃ upaṭṭhākesu ca upaṭṭhāyikāsu ca vijjamānāsu so bhikkhu tumhākaṃ sāsane parinibbāyissatī’’ti pubbabhāgapaṭipattiyaṃ kulasaṃsaggadosaṃ dassento pucchati. Athassa bhagavā kulesu saṃsaggābhāvaṃ dīpento honti hete sāriputtātiādimāha. Imasmiṃ kira ṭhāne therassa kulesu asaṃsaṭṭhabhāvo pākaṭo ahosi. Sesaṃ sabbattha uttānameva.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៤. ឆន្នសុត្តំ • 4. Channasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៤. ឆន្នសុត្តវណ្ណនា • 4. Channasuttavaṇṇanā
