| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
4. ඡන්‌නසුත්‌තවණ්‌ණනා
4. Channasuttavaṇṇanā
87. සබ්‌බනිමිත්‌තෙහි පටිසල්‌ලීයති එතෙනාති පටිසල්‌ලානං, ඵලසමාපත්‌ති. ජීවිතහාරකසත්‌ථං ජීවිතස්‌ස හරණතො, සත්‌තානඤ්‌ච සසනතො හිංසනතො . පරිචරිතොති පයිරුපාසිතො. තෙන යථානුසිට්‌ඨං පටිපජ්‌ජින්‌ති දීපෙති.
87. Sabbanimittehi paṭisallīyati etenāti paṭisallānaṃ, phalasamāpatti. Jīvitahārakasatthaṃ jīvitassa haraṇato, sattānañca sasanato hiṃsanato . Paricaritoti payirupāsito. Tena yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjinti dīpeti.
අනුපවජ්‌ජන්‌ති පරෙහි න උපවදිතබ්‌බං. තං පනෙත්‌ථ ආයතිං අප්‌පටිසන්‌ධිභාවතො හොතීති ආහ ‘‘අප්‌පවත්‌තික’’න්‌ති. ‘‘නෙතං මමා’’තිආදීනි වදන්‌තො අරහත්‌තෙ පක්‌ඛිපිත්‌වා කථෙසි. පුථුජ්‌ජනභාවමෙව දීපෙන්‌තො වදති අකතකිච්‌චභාවදීපනෙන. කිඤ්‌චාපි ථෙරො පුච්‌ඡිතං පඤ්‌හං අරහත්‌තෙ පක්‌ඛිපිත්‌වා කථෙසි, ‘‘න සමනුපස්‌සාමී’’ති පන වදන්‌තො කිඤ්‌චි නිප්‌ඵත්‌තිං න කථෙසි, තස්‌මා ‘‘ඉදම්‌පි මනසි කාතබ්‌බ’’න්‌ති ඉදං ආනෙත්‌වා සම්‌බන්‌ධො.
Anupavajjanti parehi na upavaditabbaṃ. Taṃ panettha āyatiṃ appaṭisandhibhāvato hotīti āha ‘‘appavattika’’nti. ‘‘Netaṃ mamā’’tiādīni vadanto arahatte pakkhipitvā kathesi. Puthujjanabhāvameva dīpento vadati akatakiccabhāvadīpanena. Kiñcāpi thero pucchitaṃ pañhaṃ arahatte pakkhipitvā kathesi, ‘‘na samanupassāmī’’ti pana vadanto kiñci nipphattiṃ na kathesi, tasmā ‘‘idampi manasi kātabba’’nti idaṃ ānetvā sambandho.
කිලෙසපස්‌සද්‌ධීති කිලෙසපරිළාහවූපසමො. භවත්‌ථාය පුන භවත්‌ථාය. ආලයනිකන්‌ති පරියුට්‌ඨානෙති භවන්‌තරෙ අපෙක්‌ඛාසඤ්‌ඤිතෙ ආලයෙ නිකන්‌තියා ච පරියුට්‌ඨානප්‌පත්‌තියා. අසති අවිජ්‌ජමානාය. පටිසන්‌ධිවසෙන අඤ්‌ඤභවතො ඉධාගමනං ආගති නාම. චුතිවසෙන ගමනන්‌ති චවනවසෙන ඉතො ගති. අනුරූපගමනං ගති නාම තදුභයං න හොති. චුතූපපාතො අපරාපරභවනවසෙන චුති, උපපජ්‌ජනවසෙන උපපාතො, තදුභයම්‌පි න හොති. එවං පන චුතූපපාතෙ අසති නෙවිධ න ඉධ ලොකෙ. න හුරං න පරලොකෙ හොති. තතො එව න උභයත්‌ථ හොති. අයමෙව අන්‌තො අයං ඉධලොකෙ පරලොකෙ ච අභාවොයෙව දුක්‌ඛස්‌ස පරියොසානං. අයමෙවාති යථාවුත්‌තො එව – එත්‌ථ එතස්‌මිං පාඨෙ පරම්‌පරාගතො පමාණභූතො අත්‌ථො.
Kilesapassaddhīti kilesapariḷāhavūpasamo. Bhavatthāya puna bhavatthāya. Ālayanikanti pariyuṭṭhāneti bhavantare apekkhāsaññite ālaye nikantiyā ca pariyuṭṭhānappattiyā. Asati avijjamānāya. Paṭisandhivasena aññabhavato idhāgamanaṃ āgati nāma. Cutivasena gamananti cavanavasena ito gati. Anurūpagamanaṃ gati nāma tadubhayaṃ na hoti. Cutūpapāto aparāparabhavanavasena cuti, upapajjanavasena upapāto, tadubhayampi na hoti. Evaṃ pana cutūpapāte asati nevidha na idha loke. Na huraṃ na paraloke hoti. Tato eva na ubhayattha hoti. Ayameva anto ayaṃ idhaloke paraloke ca abhāvoyeva dukkhassa pariyosānaṃ. Ayamevāti yathāvutto eva – ettha etasmiṃ pāṭhe paramparāgato pamāṇabhūto attho.
යෙ පනාති සම්‌මවාදිනො සන්‌ධාය වදති. අන්‌තරාභවං ඉච්‌ඡන්‌ති ‘‘එවං භවෙන භවන්‌තරසම්‌බන්‌ධො යුජ්‌ජෙය්‍යා’’ති. නිරත්‌ථකං අන්‌තරාභවස්‌ස නාම කස්‌සචි අභාවතො. චුතික්‌ඛන්‌ධානන්‌තරඤ්‌හි පටිසන්‌ධික්‌ඛන්‌ධානංයෙව පාතුභාවො. තෙනාහ ‘‘අන්‌තරාභවස්‌ස…පෙ.… පටික්‌ඛිත්‌තොයෙවා’’ති. තත්‌ථ භාවොති අත්‌ථිතා. අභිධම්‌මෙ කථාවත්‌ථුප්‌පකරණෙ (කථා. 505-507) පටික්‌ඛිත්‌තොයෙව. යදි එවං ‘‘අන්‌තරෙනා’’ති ඉදං කථන්‌ති ආහ ‘‘අන්‌තරෙනා’’තිආදි. විකප්‌පතො අඤ්‌ඤං විකප්‌පන්‌තරං, තස්‌ස දීපනං ‘‘අන්‌තරෙනා’’ති වචනං. න අන්‌තරාභවදීපනං තාදිසස්‌ස අනුපලබ්‌භනතො පයොජනාභාවතො ච. යත්‌ථ හි විපාකවිඤ්‌ඤාණස්‌ස පච්‌චයො, තත්‌ථස්‌ස නිස්‌සයභූතස්‌ස වත්‌ථුස්‌ස සහභාවීනඤ්‌ච ඛන්‌ධානං සම්‌භවොති සද්‌ධිං අත්‌තනො නිස්‌සයෙන විඤ්‌ඤාණං උප්‌පජ්‌ජතෙවාති නාස්‌ස උප්‌පත්‌තියා දෙසදූරතා වෙදිතබ්‌බා. ‘‘නෙව ඉධ න හුර’’න්‌ති වුත්‌තද්‌වයතො අපරං විකප්‌පෙන ‘‘න උභය’’න්‌ති, තත්‌ථපි න හොතියෙවාති අධිප්‌පායො. ‘‘අන්‌තරෙනා’’ති වා ‘‘විනා’’ති ඉමිනා සමානත්‌ථො නිපාතො, තස්‌මා නෙවිධ, න හුරං, උභයං විනාපි නෙවාති අත්‌ථො.
Ye panāti sammavādino sandhāya vadati. Antarābhavaṃ icchanti ‘‘evaṃ bhavena bhavantarasambandho yujjeyyā’’ti. Niratthakaṃ antarābhavassa nāma kassaci abhāvato. Cutikkhandhānantarañhi paṭisandhikkhandhānaṃyeva pātubhāvo. Tenāha ‘‘antarābhavassa…pe… paṭikkhittoyevā’’ti. Tattha bhāvoti atthitā. Abhidhamme kathāvatthuppakaraṇe (kathā. 505-507) paṭikkhittoyeva. Yadi evaṃ ‘‘antarenā’’ti idaṃ kathanti āha ‘‘antarenā’’tiādi. Vikappato aññaṃ vikappantaraṃ, tassa dīpanaṃ ‘‘antarenā’’ti vacanaṃ. Na antarābhavadīpanaṃ tādisassa anupalabbhanato payojanābhāvato ca. Yattha hi vipākaviññāṇassa paccayo, tatthassa nissayabhūtassa vatthussa sahabhāvīnañca khandhānaṃ sambhavoti saddhiṃ attano nissayena viññāṇaṃ uppajjatevāti nāssa uppattiyā desadūratā veditabbā. ‘‘Neva idha na hura’’nti vuttadvayato aparaṃ vikappena ‘‘na ubhaya’’nti, tatthapi na hotiyevāti adhippāyo. ‘‘Antarenā’’ti vā ‘‘vinā’’ti iminā samānattho nipāto, tasmā nevidha, na huraṃ, ubhayaṃ vināpi nevāti attho.
ආහරීති ඡින්‌නවසෙන ගණ්‌හි. තෙනාහ ‘‘කණ්‌ඨනාළං ඡින්‌දී’’ති. පරිග්‌ගණ්‌හන්‌තොති සම්‌මසන්‌තො. පරිනිබ්‌බුතො දීඝරත්‌තං විපස්‌සනායං යුත්‌තපයුත්‌තභාවතො. ‘‘අනුපවජ්‌ජං ඡන්‌නෙන භික්‌ඛුනා සත්‌ථං ආහරිත’’න්‌ති, කථෙසීති අසෙක්‌ඛකාලෙ බ්‍යාකරණං විය කත්‌වා කථෙසි.
Āharīti chinnavasena gaṇhi. Tenāha ‘‘kaṇṭhanāḷaṃ chindī’’ti. Pariggaṇhantoti sammasanto. Parinibbuto dīgharattaṃ vipassanāyaṃ yuttapayuttabhāvato. ‘‘Anupavajjaṃ channena bhikkhunā satthaṃ āharita’’nti, kathesīti asekkhakāle byākaraṇaṃ viya katvā kathesi.
ඉමිනාති ‘‘උපවජ්‌ජකුලානී’’ති ඉමිනා වචනෙන. ථෙරොති සාරිපුත්‌තත්‌ථෙරො. එවන්‌ති එවං පුබ්‌බකාලෙසු සංසට්‌ඨවිහාරී හුත්‌වා ඨිතො පච්‌ඡා අරහත්‌තං පාපුණිස්‌සතීති ආසඞ්‌කන්‌තො පුච්‌ඡති. සෙසං උත්‌තානමෙව.
Imināti ‘‘upavajjakulānī’’ti iminā vacanena. Theroti sāriputtatthero. Evanti evaṃ pubbakālesu saṃsaṭṭhavihārī hutvā ṭhito pacchā arahattaṃ pāpuṇissatīti āsaṅkanto pucchati. Sesaṃ uttānameva.
ඡන්‌නසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Channasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 4. ඡන්‌නසුත්‌තං • 4. Channasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 4. ඡන්‌නසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Channasuttavaṇṇanā
