| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੪. ਛਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
4. Channasuttavaṇṇanā
੮੭. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਛਨ੍ਨੋਤਿ ਏવਂਨਾਮਕੋ ਥੇਰੋ, ਨ ਅਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਥੇਰੋ। ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾਤਿ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ। ਗਿਲਾਨਪੁਚ੍ਛਕਾਤਿ ਗਿਲਾਨੁਪਟ੍ਠਾਕਾ। ਗਿਲਾਨੁਪਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ ਬੁਦ੍ਧਪਸਤ੍ਥਂ ਬੁਦ੍ਧવਣ੍ਣਿਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਏવਮਾਹ। ਸੀਸવੇਠਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸੀਸੇ વੇਠਨਂ ਸੀਸવੇਠਂ, ਤਞ੍ਚ ਦਦੇਯ੍ਯ। ਸਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਜੀવਿਤਹਾਰਕਸਤ੍ਥਂ। ਨਾવਕਙ੍ਖਾਮੀਤਿ ਨ ਇਚ੍ਛਾਮਿ। ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੋਤਿ ਪਰਿਚਰਿਤੋ। ਮਨਾਪੇਨਾਤਿ ਮਨવਡ੍ਢਨਕੇਨ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦਿਨਾ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਤ੍ਤ ਸੇਖਾ ਪਰਿਚਰਨ੍ਤਿ ਨਾਮ, ਅਰਹਾ ਪਰਿਚਾਰੀ ਨਾਮ, ਭਗવਾ ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੋ ਨਾਮ।
87. Catutthe channoti evaṃnāmako thero, na abhinikkhamanaṃ nikkhantathero. Paṭisallānāti phalasamāpattito. Gilānapucchakāti gilānupaṭṭhākā. Gilānupaṭṭhānaṃ nāma buddhapasatthaṃ buddhavaṇṇitaṃ, tasmā evamāha. Sīsaveṭhaṃ dadeyyāti sīse veṭhanaṃ sīsaveṭhaṃ, tañca dadeyya. Satthanti jīvitahārakasatthaṃ. Nāvakaṅkhāmīti na icchāmi. Pariciṇṇoti paricarito. Manāpenāti manavaḍḍhanakena kāyakammādinā. Ettha ca satta sekhā paricaranti nāma, arahā paricārī nāma, bhagavā pariciṇṇo nāma.
ਏਤਞ੍ਹਿ, ਆવੁਸੋ, ਸਾવਕਸ੍ਸ ਪਤਿਰੂਪਨ੍ਤਿ, ਆવੁਸੋ, ਸਾવਕਸ੍ਸ ਨਾਮ ਏਤਂ ਅਨੁਚ੍ਛવਿਕਂ। ਅਨੁਪવਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਂ। ਪੁਚ੍ਛਾવੁਸੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਸੁਤ੍વਾ વੇਦਿਸ੍ਸਾਮਾਤਿ ਅਯਂ ਸਾવਕਪવਾਰਣਾ ਨਾਮ। ਏਤਂ ਮਮਾਤਿਆਦੀਨਿ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਗ੍ਗਾਹવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਾਨਿ। ਨਿਰੋਧਂ ਦਿਸ੍વਾਤਿ ਖਯવਯਂ ਞਤ੍વਾ। ਨੇਤਂ ਮਮ, ਨੇਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਮੇਸੋ ਅਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ। ਏਤ੍ਤਕੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਛਨ੍ਨਤ੍ਥੇਰੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਕਥੇਸਿ। ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਭਾવਂ ਞਤ੍વਾਪਿ ਤਂ ‘‘ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਖੀਣਾਸવੋ’’ਤਿ વਾ ਅવਤ੍વਾ ਤੁਣ੍ਹੀਯੇવ ਅਹੋਸਿ। ਚੁਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਪਨਸ੍ਸ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਭਾવਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਓવਾਦਂ ਅਦਾਸਿ।
Etañhi, āvuso, sāvakassa patirūpanti, āvuso, sāvakassa nāma etaṃ anucchavikaṃ. Anupavajjanti appavattikaṃ appaṭisandhikaṃ. Pucchāvuso sāriputta, sutvā vedissāmāti ayaṃ sāvakapavāraṇā nāma. Etaṃmamātiādīni taṇhāmānadiṭṭhiggāhavasena vuttāni. Nirodhaṃ disvāti khayavayaṃ ñatvā. Netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attāti samanupassāmīti aniccaṃ dukkhaṃ anattāti samanupassāmi. Ettakesu ṭhānesu channatthero sāriputtattherena pucchitaṃ pañhaṃ arahatte pakkhipitvā kathesi. Sāriputtatthero pana tassa puthujjanabhāvaṃ ñatvāpi taṃ ‘‘puthujjano’’ti vā ‘‘khīṇāsavo’’ti vā avatvā tuṇhīyeva ahosi. Cundatthero panassa puthujjanabhāvaṃ saññāpessāmīti cintetvā ovādaṃ adāsi.
ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਮਾਰਣਨ੍ਤਿਕਂ વੇਦਨਂ ਅਧਿવਾਸੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥਂ ਆਹਰਾਮੀਤਿ વਦਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਆਯਸ੍ਮਾ, ਤੇਨ ਇਦਮ੍ਪਿ ਮਨਸਿਕਰੋਹੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ વਾ ਛਨ੍ਨਂ ਆਯਤਨਾਨਂ ਨਿਰੋਧਂ ਦਿਸ੍વਾ ਚਕ੍ਖਾਦੀਨਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਗਾਹਾਨਂ વਸੇਨ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮੀਤਿ વਦਸਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਮ੍ਪਿ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਸਾਸਨਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਮਨਸਿਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿਪਿ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਭਾવਮੇવ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ વਦਤਿ। ਨਿਚ੍ਚਕਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਨਿਚ੍ਚਕਾਲਂ। ਨਿਸ੍ਸਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਨਿਸ੍ਸਿਤਸ੍ਸ। ਚਲਿਤਨ੍ਤਿ વਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਂ ਹੋਤਿ। ਯਥਯਿਦਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ વੇਦਨਂ ਅਧਿવਾਸੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ‘‘ਅਹਂ વੇਦਯਾਮਿ, ਮਮ વੇਦਨਾ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪਹੀਨਗ੍ਗਾਹਸ੍ਸ ਇਦਾਨਿ વਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਇਮਿਨਾਪਿ ਨਂ ‘‘ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋવ ਤ੍વ’’ਨ੍ਤਿ વਦਤਿ।
Tattha tasmāti yasmā māraṇantikaṃ vedanaṃ adhivāsetuṃ asakkonto satthaṃ āharāmīti vadati, tasmā puthujjano āyasmā, tena idampi manasikarohīti dīpeti. Yasmā vā channaṃ āyatanānaṃ nirodhaṃ disvā cakkhādīni tiṇṇaṃ gāhānaṃ vasena na samanupassāmīti vadasi. Tasmā idampi tassa bhagavato sāsanaṃ āyasmatā manasikātabbantipi puthujjanabhāvameva dīpento vadati. Niccakappanti niccakālaṃ. Nissitassāti taṇhāmānadiṭṭhīhi nissitassa. Calitanti vipphanditaṃ hoti. Yathayidaṃ āyasmato uppannaṃ vedanaṃ adhivāsetuṃ asakkontassa ‘‘ahaṃ vedayāmi, mama vedanā’’ti appahīnaggāhassa idāni vipphanditaṃ hoti, imināpi naṃ ‘‘puthujjanova tva’’nti vadati.
ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੀਤਿ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ, ਕਿਲੇਸਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਤਿਯਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਨਤਿਯਾ। ਅਸਤੀਤਿ ਭવਤ੍ਥਾਯ ਆਲਯਨਿਕਨ੍ਤਿਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨੇ ਅਸਤਿ। ਆਗਤਿਗਤਿ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿવਸੇਨ ਆਗਤਿ ਨਾਮ, ਚੁਤਿવਸੇਨ ਗਮਨਂ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤਿ। ਚੁਤੂਪਪਾਤੋਤਿ ਚવਨવਸੇਨ ਚੁਤਿ, ਉਪਪਜ੍ਜਨવਸੇਨ ਉਪਪਾਤੋ। ਨੇવਿਧ ਨ ਹੁਰਂ ਨ ਉਭਯਮਨ੍ਤਰੇਨਾਤਿ ਨ ਇਧਲੋਕੇ ਨ ਪਰਲੋਕੇ ਨ ਉਭਯਤ੍ਥ ਹੋਤਿ। ਏਸੇવਨ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਾਤਿ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਕਿਲੇਸਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਯਮੇવ ਅਨ੍ਤੋ ਅਯਂ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਪਰਿવਟੁਮਭਾવੋ ਹੋਤਿ। ਅਯਮੇવ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ। ਯੇ ਪਨ ‘‘ਉਭਯਮਨ੍ਤਰੇਨਾ’’ਤਿ વਚਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤਰਾਭવਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ વਚਨਂ ਨਿਰਤ੍ਥਕਂ। ਅਨ੍ਤਰਾਭવਸ੍ਸ ਹਿ ਭਾવੋ ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਯੇવ। ‘‘ਅਨ੍ਤਰੇਨਾ’’ਤਿ વਚਨਂ ਪਨ વਿਕਪ੍ਪਨ੍ਤਰਦੀਪਨਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ – ਨੇવ ਇਧ ਨ ਹੁਰਂ, ਅਪਰੋ વਿਕਪ੍ਪੋ ਨ ਉਭਯਨ੍ਤਿ।
Passaddhīti kāyacittapassaddhi, kilesapassaddhi nāma hotīti attho. Natiyāti taṇhānatiyā. Asatīti bhavatthāya ālayanikantipariyuṭṭhāne asati. Āgatigati na hotīti paṭisandhivasena āgati nāma, cutivasena gamanaṃ nāma na hoti. Cutūpapātoti cavanavasena cuti, upapajjanavasena upapāto. Nevidha na huraṃ na ubhayamantarenāti na idhaloke na paraloke na ubhayattha hoti. Esevanto dukkhassāti vaṭṭadukkhakilesadukkhassa ayameva anto ayaṃ paricchedo parivaṭumabhāvo hoti. Ayameva hi ettha attho. Ye pana ‘‘ubhayamantarenā’’ti vacanaṃ gahetvā antarābhavaṃ icchanti, tesaṃ vacanaṃ niratthakaṃ. Antarābhavassa hi bhāvo abhidhamme paṭikkhittoyeva. ‘‘Antarenā’’ti vacanaṃ pana vikappantaradīpanaṃ. Tasmā ayamettha attho – neva idha na huraṃ, aparo vikappo na ubhayanti.
ਸਤ੍ਥਂ ਆਹਰੇਸੀਤਿ ਜੀવਿਤਹਾਰਕਸਤ੍ਥਂ ਆਹਰਿ, ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਕਣ੍ਠਨਾਲ਼ਂ ਛਿਨ੍ਦਿ। ਅਥਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਮਰਣਭਯਂ ਓਕ੍ਕਮਿ, ਗਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਸਿ। ਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ, ਸਂવਿਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤੋ વਿਪਸ੍ਸਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ, ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍વਾ, ਸਮਸੀਸੀ ਹੁਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ। ਸਮ੍ਮੁਖਾਯੇવ ਅਨੁਪવਜ੍ਜਤਾ ਬ੍ਯਾਕਤਾਤਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਇਦਂ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਾਲੇ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਹੋਤਿ; ਏਤੇਨ ਪਨ ਬ੍ਯਾਕਰਣੇਨ ਅਨਨ੍ਤਰਾਯਮਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਹੋਸਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਭਗવਾ ਤਦੇવ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਕਥੇਸਿ।
Satthaṃ āharesīti jīvitahārakasatthaṃ āhari, āharitvā kaṇṭhanāḷaṃ chindi. Athassa tasmiṃ khaṇe maraṇabhayaṃ okkami, gatinimittaṃ upaṭṭhāsi. So attano puthujjanabhāvaṃ ñatvā, saṃviggacitto vipassanaṃ paṭṭhapetvā, saṅkhāre pariggaṇhanto arahattaṃ patvā, samasīsī hutvā parinibbuto. Sammukhāyeva anupavajjatā byākatāti kiñcāpi idaṃ therassa puthujjanakāle byākaraṇaṃ hoti; etena pana byākaraṇena anantarāyamassa parinibbānaṃ ahosi. Tasmā bhagavā tadeva byākaraṇaṃ gahetvā kathesi.
ਉਪવਜ੍ਜਕੁਲਾਨੀਤਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਕੁਲਾਨਿ। ਇਮਿਨਾ ਥੇਰੋ, ‘‘ਭਨ੍ਤੇ, ਏવਂ ਉਪਟ੍ਠਾਕੇਸੁ ਚ ਉਪਟ੍ਠਾਯਿਕਾਸੁ ਚ વਿਜ੍ਜਮਾਨਾਸੁ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਸਨੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਕੁਲਸਂਸਗ੍ਗਦੋਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਅਥਸ੍ਸ ਭਗવਾ ਕੁਲੇਸੁ ਸਂਸਗ੍ਗਾਭਾવਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ ਹੇਤੇ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਠਾਨੇ ਥੇਰਸ੍ਸ ਕੁਲੇਸੁ ਅਸਂਸਟ੍ਠਭਾવੋ ਪਾਕਟੋ ਅਹੋਸਿ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ।
Upavajjakulānīti upasaṅkamitabbakulāni. Iminā thero, ‘‘bhante, evaṃ upaṭṭhākesu ca upaṭṭhāyikāsu ca vijjamānāsu so bhikkhu tumhākaṃ sāsane parinibbāyissatī’’ti pubbabhāgapaṭipattiyaṃ kulasaṃsaggadosaṃ dassento pucchati. Athassa bhagavā kulesu saṃsaggābhāvaṃ dīpento honti hete sāriputtātiādimāha. Imasmiṃ kira ṭhāne therassa kulesu asaṃsaṭṭhabhāvo pākaṭo ahosi. Sesaṃ sabbattha uttānameva.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੪. ਛਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Channasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੪. ਛਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Channasuttavaṇṇanā
