| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੪. ਛਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
4. Channasuttavaṇṇanā
੮੭. ਸਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤੇਹਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਯਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਂ, ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿ। ਜੀવਿਤਹਾਰਕਸਤ੍ਥਂ ਜੀવਿਤਸ੍ਸ ਹਰਣਤੋ, ਸਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਸਸਨਤੋ ਹਿਂਸਨਤੋ । ਪਰਿਚਰਿਤੋਤਿ ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਤੋ। ਤੇਨ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ।
87. Sabbanimittehi paṭisallīyati etenāti paṭisallānaṃ, phalasamāpatti. Jīvitahārakasatthaṃ jīvitassa haraṇato, sattānañca sasanato hiṃsanato . Paricaritoti payirupāsito. Tena yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjinti dīpeti.
ਅਨੁਪવਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਪਰੇਹਿ ਨ ਉਪવਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਆਯਤਿਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਭਾવਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਕ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਨੇਤਂ ਮਮਾ’’ਤਿਆਦੀਨਿ વਦਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਕਥੇਸਿ। ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਭਾવਮੇવ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ વਦਤਿ ਅਕਤਕਿਚ੍ਚਭਾવਦੀਪਨੇਨ। ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਥੇਰੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਕਥੇਸਿ, ‘‘ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਪਨ વਦਨ੍ਤੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਨ ਕਥੇਸਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਮਨਸਿ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਆਨੇਤ੍વਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
Anupavajjanti parehi na upavaditabbaṃ. Taṃ panettha āyatiṃ appaṭisandhibhāvato hotīti āha ‘‘appavattika’’nti. ‘‘Netaṃ mamā’’tiādīni vadanto arahatte pakkhipitvā kathesi. Puthujjanabhāvameva dīpento vadati akatakiccabhāvadīpanena. Kiñcāpi thero pucchitaṃ pañhaṃ arahatte pakkhipitvā kathesi, ‘‘na samanupassāmī’’ti pana vadanto kiñci nipphattiṃ na kathesi, tasmā ‘‘idampi manasi kātabba’’nti idaṃ ānetvā sambandho.
ਕਿਲੇਸਪਸ੍ਸਦ੍ਧੀਤਿ ਕਿਲੇਸਪਰਿਲ਼ਾਹવੂਪਸਮੋ। ਭવਤ੍ਥਾਯ ਪੁਨ ਭવਤ੍ਥਾਯ। ਆਲਯਨਿਕਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਭવਨ੍ਤਰੇ ਅਪੇਕ੍ਖਾਸਞ੍ਞਿਤੇ ਆਲਯੇ ਨਿਕਨ੍ਤਿਯਾ ਚ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ। ਅਸਤਿ ਅવਿਜ੍ਜਮਾਨਾਯ। ਪਟਿਸਨ੍ਧਿવਸੇਨ ਅਞ੍ਞਭવਤੋ ਇਧਾਗਮਨਂ ਆਗਤਿ ਨਾਮ। ਚੁਤਿવਸੇਨ ਗਮਨਨ੍ਤਿ ਚવਨવਸੇਨ ਇਤੋ ਗਤਿ। ਅਨੁਰੂਪਗਮਨਂ ਗਤਿ ਨਾਮ ਤਦੁਭਯਂ ਨ ਹੋਤਿ। ਚੁਤੂਪਪਾਤੋ ਅਪਰਾਪਰਭવਨવਸੇਨ ਚੁਤਿ, ਉਪਪਜ੍ਜਨવਸੇਨ ਉਪਪਾਤੋ, ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਨ ਹੋਤਿ। ਏવਂ ਪਨ ਚੁਤੂਪਪਾਤੇ ਅਸਤਿ ਨੇવਿਧ ਨ ਇਧ ਲੋਕੇ। ਨ ਹੁਰਂ ਨ ਪਰਲੋਕੇ ਹੋਤਿ। ਤਤੋ ਏવ ਨ ਉਭਯਤ੍ਥ ਹੋਤਿ। ਅਯਮੇવ ਅਨ੍ਤੋ ਅਯਂ ਇਧਲੋਕੇ ਪਰਲੋਕੇ ਚ ਅਭਾવੋਯੇવ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ। ਅਯਮੇવਾਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤੋ ਏવ – ਏਤ੍ਥ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਾਠੇ ਪਰਮ੍ਪਰਾਗਤੋ ਪਮਾਣਭੂਤੋ ਅਤ੍ਥੋ।
Kilesapassaddhīti kilesapariḷāhavūpasamo. Bhavatthāya puna bhavatthāya. Ālayanikanti pariyuṭṭhāneti bhavantare apekkhāsaññite ālaye nikantiyā ca pariyuṭṭhānappattiyā. Asati avijjamānāya. Paṭisandhivasena aññabhavato idhāgamanaṃ āgati nāma. Cutivasena gamananti cavanavasena ito gati. Anurūpagamanaṃ gati nāma tadubhayaṃ na hoti. Cutūpapāto aparāparabhavanavasena cuti, upapajjanavasena upapāto, tadubhayampi na hoti. Evaṃ pana cutūpapāte asati nevidha na idha loke. Na huraṃ na paraloke hoti. Tato eva na ubhayattha hoti. Ayameva anto ayaṃ idhaloke paraloke ca abhāvoyeva dukkhassa pariyosānaṃ. Ayamevāti yathāvutto eva – ettha etasmiṃ pāṭhe paramparāgato pamāṇabhūto attho.
ਯੇ ਪਨਾਤਿ ਸਮ੍ਮવਾਦਿਨੋ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਅਨ੍ਤਰਾਭવਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ‘‘ਏવਂ ਭવੇਨ ਭવਨ੍ਤਰਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਯੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਨਿਰਤ੍ਥਕਂ ਅਨ੍ਤਰਾਭવਸ੍ਸ ਨਾਮ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਭਾવਤੋ। ਚੁਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਨ੍ਤਰਞ੍ਹਿ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾਨਂਯੇવ ਪਾਤੁਭਾવੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾਭવਸ੍ਸ…ਪੇ॰… ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਯੇવਾ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਭਾવੋਤਿ ਅਤ੍ਥਿਤਾ। ਅਭਿਧਮ੍ਮੇ ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪ੍ਪਕਰਣੇ (ਕਥਾ॰ ੫੦੫-੫੦੭) ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਯੇવ। ਯਦਿ ਏવਂ ‘‘ਅਨ੍ਤਰੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਕਥਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨ੍ਤਰੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। વਿਕਪ੍ਪਤੋ ਅਞ੍ਞਂ વਿਕਪ੍ਪਨ੍ਤਰਂ, ਤਸ੍ਸ ਦੀਪਨਂ ‘‘ਅਨ੍ਤਰੇਨਾ’’ਤਿ વਚਨਂ। ਨ ਅਨ੍ਤਰਾਭવਦੀਪਨਂ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਨਤੋ ਪਯੋਜਨਾਭਾવਤੋ ਚ। ਯਤ੍ਥ ਹਿ વਿਪਾਕવਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਤਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਸ੍ਸ વਤ੍ਥੁਸ੍ਸ ਸਹਭਾવੀਨਞ੍ਚ ਖਨ੍ਧਾਨਂ ਸਮ੍ਭવੋਤਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿਸ੍ਸਯੇਨ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੇવਾਤਿ ਨਾਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੇਸਦੂਰਤਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ‘‘ਨੇવ ਇਧ ਨ ਹੁਰ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਦ੍વਯਤੋ ਅਪਰਂ વਿਕਪ੍ਪੇਨ ‘‘ਨ ਉਭਯ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥਪਿ ਨ ਹੋਤਿਯੇવਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ‘‘ਅਨ੍ਤਰੇਨਾ’’ਤਿ વਾ ‘‘વਿਨਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮਾਨਤ੍ਥੋ ਨਿਪਾਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਨੇવਿਧ, ਨ ਹੁਰਂ, ਉਭਯਂ વਿਨਾਪਿ ਨੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Ye panāti sammavādino sandhāya vadati. Antarābhavaṃ icchanti ‘‘evaṃ bhavena bhavantarasambandho yujjeyyā’’ti. Niratthakaṃ antarābhavassa nāma kassaci abhāvato. Cutikkhandhānantarañhi paṭisandhikkhandhānaṃyeva pātubhāvo. Tenāha ‘‘antarābhavassa…pe… paṭikkhittoyevā’’ti. Tattha bhāvoti atthitā. Abhidhamme kathāvatthuppakaraṇe (kathā. 505-507) paṭikkhittoyeva. Yadi evaṃ ‘‘antarenā’’ti idaṃ kathanti āha ‘‘antarenā’’tiādi. Vikappato aññaṃ vikappantaraṃ, tassa dīpanaṃ ‘‘antarenā’’ti vacanaṃ. Na antarābhavadīpanaṃ tādisassa anupalabbhanato payojanābhāvato ca. Yattha hi vipākaviññāṇassa paccayo, tatthassa nissayabhūtassa vatthussa sahabhāvīnañca khandhānaṃ sambhavoti saddhiṃ attano nissayena viññāṇaṃ uppajjatevāti nāssa uppattiyā desadūratā veditabbā. ‘‘Neva idha na hura’’nti vuttadvayato aparaṃ vikappena ‘‘na ubhaya’’nti, tatthapi na hotiyevāti adhippāyo. ‘‘Antarenā’’ti vā ‘‘vinā’’ti iminā samānattho nipāto, tasmā nevidha, na huraṃ, ubhayaṃ vināpi nevāti attho.
ਆਹਰੀਤਿ ਛਿਨ੍ਨવਸੇਨ ਗਣ੍ਹਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਣ੍ਠਨਾਲ਼ਂ ਛਿਨ੍ਦੀ’’ਤਿ। ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋਤਿ ਸਮ੍ਮਸਨ੍ਤੋ। ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯਂ ਯੁਤ੍ਤਪਯੁਤ੍ਤਭਾવਤੋ। ‘‘ਅਨੁਪવਜ੍ਜਂ ਛਨ੍ਨੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਤ੍ਥਂ ਆਹਰਿਤ’’ਨ੍ਤਿ, ਕਥੇਸੀਤਿ ਅਸੇਕ੍ਖਕਾਲੇ ਬ੍ਯਾਕਰਣਂ વਿਯ ਕਤ੍વਾ ਕਥੇਸਿ।
Āharīti chinnavasena gaṇhi. Tenāha ‘‘kaṇṭhanāḷaṃ chindī’’ti. Pariggaṇhantoti sammasanto. Parinibbuto dīgharattaṃ vipassanāyaṃ yuttapayuttabhāvato. ‘‘Anupavajjaṃ channena bhikkhunā satthaṃ āharita’’nti, kathesīti asekkhakāle byākaraṇaṃ viya katvā kathesi.
ਇਮਿਨਾਤਿ ‘‘ਉਪવਜ੍ਜਕੁਲਾਨੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ વਚਨੇਨ। ਥੇਰੋਤਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰੋ। ਏવਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਪੁਬ੍ਬਕਾਲੇਸੁ ਸਂਸਟ੍ਠવਿਹਾਰੀ ਹੁਤ੍વਾ ਠਿਤੋ ਪਚ੍ਛਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਆਸਙ੍ਕਨ੍ਤੋ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ।
Imināti ‘‘upavajjakulānī’’ti iminā vacanena. Theroti sāriputtatthero. Evanti evaṃ pubbakālesu saṃsaṭṭhavihārī hutvā ṭhito pacchā arahattaṃ pāpuṇissatīti āsaṅkanto pucchati. Sesaṃ uttānameva.
ਛਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Channasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੪. ਛਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Channasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਛਨ੍ਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Channasuttavaṇṇanā
