| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya |
೨. ಛನ್ನೋವಾದಸುತ್ತಂ
2. Channovādasuttaṃ
೩೮೯. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಮಹಾಚುನ್ದೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಛನ್ನೋ ಗಿಜ್ಝಕೂಟೇ ಪಬ್ಬತೇ ವಿಹರನ್ತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಆಬಾಧಿಕೋ ಹೋತಿ ದುಕ್ಖಿತೋ ಬಾಳ್ಹಗಿಲಾನೋ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಚುನ್ದೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಚುನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಆಯಾಮಾವುಸೋ ಚುನ್ದ, ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮ ಗಿಲಾನಪುಚ್ಛಕಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಚುನ್ದೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ।
389. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahācundo āyasmā ca channo gijjhakūṭe pabbate viharanti. Tena kho pana samayena āyasmā channo ābādhiko hoti dukkhito bāḷhagilāno. Atha kho āyasmā sāriputto sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā mahācundo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahācundaṃ etadavoca – ‘‘āyāmāvuso cunda, yenāyasmā channo tenupasaṅkamissāma gilānapucchakā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā mahācundo āyasmato sāriputtassa paccassosi.
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಮಹಾಚುನ್ದೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮತಾ ಛನ್ನೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿಂಸು। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಚ್ಚಿ ತೇ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಖಮನೀಯಂ, ಕಚ್ಚಿ ಯಾಪನೀಯಂ? ಕಚ್ಚಿ ತೇ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಪಟಿಕ್ಕಮನ್ತಿ, ನೋ ಅಭಿಕ್ಕಮನ್ತಿ; ಪಟಿಕ್ಕಮೋಸಾನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ನೋ ಅಭಿಕ್ಕಮೋ’’ತಿ?
Atha kho āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahācundo yenāyasmā channo tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmatā channena saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto āyasmantaṃ channaṃ etadavoca – ‘‘kacci te, āvuso channa, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ? Kacci te dukkhā vedanā paṭikkamanti, no abhikkamanti; paṭikkamosānaṃ paññāyati, no abhikkamo’’ti?
‘‘ನ ಮೇ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಖಮನೀಯಂ ನ ಯಾಪನೀಯಂ। ಬಾಳ್ಹಾ ಮೇ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಅಭಿಕ್ಕಮನ್ತಿ, ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮನ್ತಿ; ಅಭಿಕ್ಕಮೋಸಾನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ , ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಬಲವಾ ಪುರಿಸೋ ತಿಣ್ಹೇನ ಸಿಖರೇನ ಮುದ್ಧನಿ ಅಭಿಮತ್ಥೇಯ್ಯ; ಏವಮೇವ ಖೋ ಮೇ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಅಧಿಮತ್ತಾ ವಾತಾ ಮುದ್ಧನಿ ಊಹನನ್ತಿ। ನ ಮೇ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಖಮನೀಯಂ ನ ಯಾಪನೀಯಂ। ಬಾಳ್ಹಾ ಮೇ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಅಭಿಕ್ಕಮನ್ತಿ, ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮನ್ತಿ; ಅಭಿಕ್ಕಮೋಸಾನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಬಲವಾ ಪುರಿಸೋ ದಳ್ಹೇನ ವರತ್ತಕ್ಖಣ್ಡೇನ ಸೀಸೇ ಸೀಸವೇಠಂ ದದೇಯ್ಯ; ಏವಮೇವ ಖೋ ಮೇ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಅಧಿಮತ್ತಾ ಸೀಸೇ ಸೀಸವೇದನಾ। ನ ಮೇ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಖಮನೀಯಂ ನ ಯಾಪನೀಯಂ। ಬಾಳ್ಹಾ ಮೇ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಅಭಿಕ್ಕಮನ್ತಿ, ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮನ್ತಿ; ಅಭಿಕ್ಕಮೋಸಾನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ದಕ್ಖೋ ಗೋಘಾತಕೋ ವಾ ಗೋಘಾತಕನ್ತೇವಾಸೀ ವಾ ತಿಣ್ಹೇನ ಗೋವಿಕನ್ತನೇನ ಕುಚ್ಛಿಂ ಪರಿಕನ್ತೇಯ್ಯ; ಏವಮೇವ ಖೋ ಮೇ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಅಧಿಮತ್ತಾ ವಾತಾ ಕುಚ್ಛಿಂ ಪರಿಕನ್ತನ್ತಿ। ನ ಮೇ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಖಮನೀಯಂ ನ ಯಾಪನೀಯಂ। ಬಾಳ್ಹಾ ಮೇ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಅಭಿಕ್ಕಮನ್ತಿ, ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮನ್ತಿ; ಅಭಿಕ್ಕಮೋಸಾನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ದ್ವೇ ಬಲವನ್ತೋ ಪುರಿಸಾ ದುಬ್ಬಲತರಂ ಪುರಿಸಂ ನಾನಾಬಾಹಾಸು ಗಹೇತ್ವಾ ಅಙ್ಗಾರಕಾಸುಯಾ ಸನ್ತಾಪೇಯ್ಯುಂ ಸಮ್ಪರಿತಾಪೇಯ್ಯುಂ; ಏವಮೇವ ಖೋ ಮೇ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಅಧಿಮತ್ತೋ ಕಾಯಸ್ಮಿಂ ಡಾಹೋ। ನ ಮೇ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಖಮನೀಯಂ ನ ಯಾಪನೀಯಂ। ಬಾಳ್ಹಾ ಮೇ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಅಭಿಕ್ಕಮನ್ತಿ, ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮನ್ತಿ; ಅಭಿಕ್ಕಮೋಸಾನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮೋ। ಸತ್ಥಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಆಹರಿಸ್ಸಾಮಿ, ನಾವಕಙ್ಖಾಮಿ ಜೀವಿತ’’ನ್ತಿ।
‘‘Na me, āvuso sāriputta, khamanīyaṃ na yāpanīyaṃ. Bāḷhā me dukkhā vedanā abhikkamanti, no paṭikkamanti; abhikkamosānaṃ paññāyati, no paṭikkamo. Seyyathāpi , āvuso sāriputta, balavā puriso tiṇhena sikharena muddhani abhimattheyya; evameva kho me, āvuso sāriputta, adhimattā vātā muddhani ūhananti. Na me, āvuso sāriputta, khamanīyaṃ na yāpanīyaṃ. Bāḷhā me dukkhā vedanā abhikkamanti, no paṭikkamanti; abhikkamosānaṃ paññāyati no paṭikkamo. Seyyathāpi, āvuso sāriputta, balavā puriso daḷhena varattakkhaṇḍena sīse sīsaveṭhaṃ dadeyya; evameva kho me, āvuso sāriputta, adhimattā sīse sīsavedanā. Na me, āvuso sāriputta, khamanīyaṃ na yāpanīyaṃ. Bāḷhā me dukkhā vedanā abhikkamanti, no paṭikkamanti; abhikkamosānaṃ paññāyati, no paṭikkamo. Seyyathāpi, āvuso sāriputta, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā tiṇhena govikantanena kucchiṃ parikanteyya; evameva kho me, āvuso sāriputta, adhimattā vātā kucchiṃ parikantanti. Na me, āvuso sāriputta, khamanīyaṃ na yāpanīyaṃ. Bāḷhā me dukkhā vedanā abhikkamanti, no paṭikkamanti; abhikkamosānaṃ paññāyati, no paṭikkamo. Seyyathāpi, āvuso sāriputta, dve balavanto purisā dubbalataraṃ purisaṃ nānābāhāsu gahetvā aṅgārakāsuyā santāpeyyuṃ samparitāpeyyuṃ; evameva kho me, āvuso sāriputta, adhimatto kāyasmiṃ ḍāho. Na me, āvuso sāriputta, khamanīyaṃ na yāpanīyaṃ. Bāḷhā me dukkhā vedanā abhikkamanti, no paṭikkamanti; abhikkamosānaṃ paññāyati, no paṭikkamo. Satthaṃ, āvuso sāriputta, āharissāmi, nāvakaṅkhāmi jīvita’’nti.
೩೯೦. ‘‘ಮಾಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಸತ್ಥಂ ಆಹರೇಸಿ। ಯಾಪೇತಾಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ। ಯಾಪೇನ್ತಂ ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಇಚ್ಛಾಮ। ಸಚೇ ಆಯಸ್ಮತೋ ಛನ್ನಸ್ಸ ನತ್ಥಿ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ, ಅಹಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಛನ್ನಸ್ಸ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ ಪರಿಯೇಸಿಸ್ಸಾಮಿ। ಸಚೇ ಆಯಸ್ಮತೋ ಛನ್ನಸ್ಸ ನತ್ಥಿ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ, ಅಹಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಛನ್ನಸ್ಸ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಪರಿಯೇಸಿಸ್ಸಾಮಿ। ಸಚೇ ಆಯಸ್ಮತೋ ಛನ್ನಸ್ಸ ನತ್ಥಿ ಪತಿರೂಪಾ ಉಪಟ್ಠಾಕಾ, ಅಹಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಉಪಟ್ಠಹಿಸ್ಸಾಮಿ। ಮಾಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಸತ್ಥಂ ಆಹರೇಸಿ। ಯಾಪೇತಾಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ। ಯಾಪೇನ್ತಂ ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಇಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ।
390. ‘‘Māyasmā channo satthaṃ āharesi. Yāpetāyasmā channo. Yāpentaṃ mayaṃ āyasmantaṃ channaṃ icchāma. Sace āyasmato channassa natthi sappāyāni bhojanāni, ahaṃ āyasmato channassa sappāyāni bhojanāni pariyesissāmi. Sace āyasmato channassa natthi sappāyāni bhesajjāni, ahaṃ āyasmato channassa sappāyāni bhesajjāni pariyesissāmi. Sace āyasmato channassa natthi patirūpā upaṭṭhākā, ahaṃ āyasmantaṃ channaṃ upaṭṭhahissāmi. Māyasmā channo satthaṃ āharesi. Yāpetāyasmā channo. Yāpentaṃ mayaṃ āyasmantaṃ channaṃ icchāmā’’ti.
‘‘ನಪಿ ಮೇ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ನತ್ಥಿ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ; ನಪಿ ಮೇ ನತ್ಥಿ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ; ನಪಿ ಮೇ ನತ್ಥಿ ಪತಿರೂಪಾ ಉಪಟ್ಠಾಕಾ; ಅಪಿ ಚಾವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ , ಪರಿಚಿಣ್ಣೋ ಮೇ ಸತ್ಥಾ ದೀಘರತ್ತಂ ಮನಾಪೇನೇವ ನೋ ಅಮನಾಪೇನ। ಏತಞ್ಹಿ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಸಾವಕಸ್ಸ ಪತಿರೂಪಂ ಯಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಪರಿಚರೇಯ್ಯ ಮನಾಪೇನೇವ ನೋ ಅಮನಾಪೇನ। ‘ಅನುಪವಜ್ಜಂ ಛನ್ನೋ ಭಿಕ್ಖು ಸತ್ಥಂ ಆಹರಿಸ್ಸತೀ’ತಿ ಏವಮೇತಂ 1, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಧಾರೇಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಾಮ ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಕಞ್ಚಿದೇವ ದೇಸಂ, ಸಚೇ ಆಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಓಕಾಸಂ ಕರೋತಿ ಪಞ್ಹಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಪುಚ್ಛಾವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಸುತ್ವಾ ವೇದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ।
‘‘Napi me, āvuso sāriputta, natthi sappāyāni bhojanāni; napi me natthi sappāyāni bhesajjāni; napi me natthi patirūpā upaṭṭhākā; api cāvuso sāriputta , pariciṇṇo me satthā dīgharattaṃ manāpeneva no amanāpena. Etañhi, āvuso sāriputta, sāvakassa patirūpaṃ yaṃ satthāraṃ paricareyya manāpeneva no amanāpena. ‘Anupavajjaṃ channo bhikkhu satthaṃ āharissatī’ti evametaṃ 2, āvuso sāriputta, dhārehī’’ti. ‘‘Puccheyyāma mayaṃ āyasmantaṃ channaṃ kañcideva desaṃ, sace āyasmā channo okāsaṃ karoti pañhassa veyyākaraṇāyā’’ti. ‘‘Pucchāvuso sāriputta, sutvā vedissāmī’’ti.
೩೯೧. ‘‘ಚಕ್ಖುಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ಏತಂ ಮಮ, ಏಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ಏಸೋ ಮೇ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಸಿ? ಸೋತಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಘಾನಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ… ಜಿವ್ಹಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ … ಕಾಯಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ… ಮನಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ಏತಂ ಮಮ, ಏಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ಏಸೋ ಮೇ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಸೀ’’ತಿ?
391. ‘‘Cakkhuṃ, āvuso channa, cakkhuviññāṇaṃ cakkhuviññāṇaviññātabbe dhamme ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassasi? Sotaṃ, āvuso channa, sotaviññāṇaṃ…pe… ghānaṃ, āvuso channa, ghānaviññāṇaṃ… jivhaṃ, āvuso channa, jivhāviññāṇaṃ … kāyaṃ, āvuso channa, kāyaviññāṇaṃ… manaṃ, āvuso channa, manoviññāṇaṃ manoviññāṇaviññātabbe dhamme ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassasī’’ti?
‘‘ಚಕ್ಖುಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮಿ। ಸೋತಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ…ಪೇ॰… ಘಾನಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ… ಜಿವ್ಹಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ… ಕಾಯಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ… ಮನಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ।
‘‘Cakkhuṃ, āvuso sāriputta, cakkhuviññāṇaṃ cakkhuviññāṇaviññātabbe dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassāmi. Sotaṃ, āvuso sāriputta…pe… ghānaṃ, āvuso sāriputta… jivhaṃ, āvuso sāriputta… kāyaṃ, āvuso sāriputta… manaṃ, āvuso sāriputta, manoviññāṇaṃ manoviññāṇaviññātabbe dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassāmī’’ti.
೩೯೨. ‘‘ಚಕ್ಖುಸ್ಮಿಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣೇ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಕಿಂ ದಿಸ್ವಾ ಕಿಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಚಕ್ಖುಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಸಿ? ಸೋತಸ್ಮಿಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣೇ … ಘಾನಸ್ಮಿಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣೇ… ಜಿವ್ಹಾಯ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣೇ… ಕಾಯಸ್ಮಿಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣೇ… ಮನಸ್ಮಿಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣೇ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಕಿಂ ದಿಸ್ವಾ ಕಿಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಮನಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಸೀ’’ತಿ?
392. ‘‘Cakkhusmiṃ, āvuso channa, cakkhuviññāṇe cakkhuviññāṇaviññātabbesu dhammesu kiṃ disvā kiṃ abhiññāya cakkhuṃ cakkhuviññāṇaṃ cakkhuviññāṇaviññātabbe dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassasi? Sotasmiṃ, āvuso channa, sotaviññāṇe … ghānasmiṃ, āvuso channa, ghānaviññāṇe… jivhāya, āvuso channa, jivhāviññāṇe… kāyasmiṃ, āvuso channa, kāyaviññāṇe… manasmiṃ, āvuso channa, manoviññāṇe manoviññāṇaviññātabbesu dhammesu kiṃ disvā kiṃ abhiññāya manaṃ manoviññāṇaṃ manoviññāṇaviññātabbe dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassasī’’ti?
‘‘ಚಕ್ಖುಸ್ಮಿಂ , ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣೇ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ನಿರೋಧಂ ದಿಸ್ವಾ ನಿರೋಧಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಚಕ್ಖುಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮಿ। ಸೋತಸ್ಮಿಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣೇ… ಘಾನಸ್ಮಿಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣೇ… ಜಿವ್ಹಾಯ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣೇ… ಕಾಯಸ್ಮಿಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣೇ… ಮನಸ್ಮಿಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣೇ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ನಿರೋಧಂ ದಿಸ್ವಾ ನಿರೋಧಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಮನಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ।
‘‘Cakkhusmiṃ , āvuso sāriputta, cakkhuviññāṇe cakkhuviññāṇaviññātabbesu dhammesu nirodhaṃ disvā nirodhaṃ abhiññāya cakkhuṃ cakkhuviññāṇaṃ cakkhuviññāṇaviññātabbe dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassāmi. Sotasmiṃ, āvuso sāriputta, sotaviññāṇe… ghānasmiṃ, āvuso sāriputta, ghānaviññāṇe… jivhāya, āvuso sāriputta, jivhāviññāṇe… kāyasmiṃ, āvuso sāriputta, kāyaviññāṇe… manasmiṃ, āvuso sāriputta, manoviññāṇe manoviññāṇaviññātabbesu dhammesu nirodhaṃ disvā nirodhaṃ abhiññā manaṃ manoviññāṇaṃ manoviññāṇaviññātabbe dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassāmī’’ti.
೩೯೩. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಚುನ್ದೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಇದಮ್ಪಿ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಸಾಸನಂ 3, ನಿಚ್ಚಕಪ್ಪಂ ಮನಸಿ ಕಾತಬ್ಬಂ – ‘ನಿಸ್ಸಿತಸ್ಸ ಚಲಿತಂ, ಅನಿಸ್ಸಿತಸ್ಸ ಚಲಿತಂ ನತ್ಥಿ। ಚಲಿತೇ ಅಸತಿ ಪಸ್ಸದ್ಧಿ, ಪಸ್ಸದ್ಧಿಯಾ ಸತಿ ನತಿ ನ ಹೋತಿ। ನತಿಯಾ ಅಸತಿ ಆಗತಿಗತಿ ನ ಹೋತಿ। ಆಗತಿಗತಿಯಾ ಅಸತಿ ಚುತೂಪಪಾತೋ ನ ಹೋತಿ। ಚುತೂಪಪಾತೇ ಅಸತಿ ನೇವಿಧ ನ ಹುರಂ ನ ಉಭಯಮನ್ತರೇನ। ಏಸೇವನ್ತೋ ದುಕ್ಖಸ್ಸಾ’’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಮಹಾಚುನ್ದೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಇಮಿನಾ ಓವಾದೇನ ಓವದಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮಿಂಸು।
393. Evaṃ vutte, āyasmā mahācundo āyasmantaṃ channaṃ etadavoca – ‘‘tasmātiha, āvuso channa, idampi tassa bhagavato sāsanaṃ 4, niccakappaṃ manasi kātabbaṃ – ‘nissitassa calitaṃ, anissitassa calitaṃ natthi. Calite asati passaddhi, passaddhiyā sati nati na hoti. Natiyā asati āgatigati na hoti. Āgatigatiyā asati cutūpapāto na hoti. Cutūpapāte asati nevidha na huraṃ na ubhayamantarena. Esevanto dukkhassā’’’ti. Atha kho āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahācundo āyasmantaṃ channaṃ iminā ovādena ovaditvā uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu.
೩೯೪. ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಅಚಿರಪಕ್ಕನ್ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತೇ ಚ ಸಾರಿಪುತ್ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತೇ ಚ ಮಹಾಚುನ್ದೇ ಸತ್ಥಂ ಆಹರೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಆಯಸ್ಮತಾ, ಭನ್ತೇ, ಛನ್ನೇನ ಸತ್ಥಂ ಆಹರಿತಂ। ತಸ್ಸ ಕಾ ಗತಿ, ಕೋ ಅಭಿಸಮ್ಪರಾಯೋ’’ತಿ? ‘‘ನನು ತೇ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಛನ್ನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಮ್ಮುಖಾಯೇವ ಅನುಪವಜ್ಜತಾ ಬ್ಯಾಕತಾ’’ತಿ? ‘‘ಅತ್ಥಿ, ಭನ್ತೇ, ಪುಬ್ಬಜಿರಂ 5 ನಾಮ ವಜ್ಜಿಗಾಮೋ। ತತ್ಥಾಯಸ್ಮತೋ ಛನ್ನಸ್ಸ ಮಿತ್ತಕುಲಾನಿ ಸುಹಜ್ಜಕುಲಾನಿ ಉಪವಜ್ಜಕುಲಾನೀ’’ತಿ। ‘‘ಹೋನ್ತಿ 6 ಹೇತೇ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಛನ್ನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮಿತ್ತಕುಲಾನಿ ಸುಹಜ್ಜಕುಲಾನಿ ಉಪವಜ್ಜಕುಲಾನಿ। ನಾಹಂ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಏತ್ತಾವತಾ ‘ಸಉಪವಜ್ಜೋ’ತಿ ವದಾಮಿ। ಯೋ ಖೋ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಇಮಞ್ಚ ಕಾಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಕಾಯಂ ಉಪಾದಿಯತಿ ತಮಹಂ ‘ಸಉಪವಜ್ಜೋ’ತಿ ವದಾಮಿ। ತಂ ಛನ್ನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನತ್ಥಿ। ‘ಅನುಪವಜ್ಜೋ ಛನ್ನೋ ಭಿಕ್ಖು ಸತ್ಥಂ ಆಹರೇಸೀ’ತಿ ಏವಮೇತಂ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಧಾರೇಹೀ’’ತಿ।
394. Atha kho āyasmā channo acirapakkante āyasmante ca sāriputte āyasmante ca mahācunde satthaṃ āharesi. Atha kho āyasmā sāriputto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āyasmatā, bhante, channena satthaṃ āharitaṃ. Tassa kā gati, ko abhisamparāyo’’ti? ‘‘Nanu te, sāriputta, channena bhikkhunā sammukhāyeva anupavajjatā byākatā’’ti? ‘‘Atthi, bhante, pubbajiraṃ 7 nāma vajjigāmo. Tatthāyasmato channassa mittakulāni suhajjakulāni upavajjakulānī’’ti. ‘‘Honti 8 hete, sāriputta, channassa bhikkhuno mittakulāni suhajjakulāni upavajjakulāni. Nāhaṃ, sāriputta, ettāvatā ‘saupavajjo’ti vadāmi. Yo kho, sāriputta, imañca kāyaṃ nikkhipati aññañca kāyaṃ upādiyati tamahaṃ ‘saupavajjo’ti vadāmi. Taṃ channassa bhikkhuno natthi. ‘Anupavajjo channo bhikkhu satthaṃ āharesī’ti evametaṃ, sāriputta, dhārehī’’ti.
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದೀತಿ।
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā sāriputto bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
ಛನ್ನೋವಾದಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಂ।
Channovādasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೨. ಛನ್ನೋವಾದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Channovādasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೨. ಛನ್ನೋವಾದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Channovādasuttavaṇṇanā
