ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថា

Chasakyapabbajjākathā

៣៣០. សង្ឃភេទកក្ខន្ធកេ អភិញ្ញាតា អភិញ្ញាតាតិ ឯត្ថ អភិបុព្ពោ ញាតសទ្ទោ បាកដត្ថោតិ អាហ ‘‘បាកដា បាកដា’’តិ។ កាឡុទាយិប្បភូតយោតិ កាឡុទាយិអាទយោ។ បរិវារេហិ សទ្ធិំ ទស ទូតា ច អញ្ញេ ច ពហូ ជនា សក្យកុមារា នាមាតិ យោជនា។ អម្ហេសូតិ សក្យកុលសង្ខាតេសុ អម្ហេសុ, និទ្ធារណេ ភុម្មំ។ ឥមិនា បាឋសេសំ ទស្សេតិ។ ‘‘កុលតោ’’តិ ឥមិនា ‘‘កុលា’’តិ ឯត្ថ និស្សក្កត្ថេ និស្សក្កវចនន្តិ ទស្សេតិ។ ឃរាវាសត្ថន្តិ ឯត្ថ ឃរេ អាវសន្តានំ មនុស្សានំ កិច្ចន្តិ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘ឃរាវាសេ យ’’ន្តិអាទិ។ តត្ថ យន្តិ យំកិញ្ចិ។ ឧទកំ និន្នេតព្ពន្តិ ឯត្ថ ឧទកំ នីហរិត្វា នេតព្ពំ អបនេតព្ពន្តិ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘យថា ឧទកំ សព្ពដ្ឋានេសុ សុសំ ហោតី’’តិ។ សុសន្តិ សុក្ខំ។ តិណានីតិ សស្សទូសកានិ តិណានិ។ ‘‘ឧទ្ធរិតព្ពានី’’តិ ឥមិនា និទ្ធាបេតព្ពន្តិ ឯត្ថ ធុធាតុយា បប្ផោដនធំសនត្ថេ ទស្សេតិ ។ ភុសាតិ សស្សនាឡទណ្ឌា, តេហិ មិស្សា បលាលា ភុសិកា។ ឱផុណាបេតព្ពន្តិ ឯត្ថ ផុណធាតុយា អវកិរណត្ថំ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘អបនេតព្ព’’ន្តិ។ ត្វញ្ញេវ ឃរាវាសត្ថេន ឧបជានាតិ ឯត្ថ ឃរាវាសត្ថេនាតិ ឧបយោគត្ថេ ករណវចនំ។ ឧបជានាតិ ឧបត្យូបសគ្គោ ធាត្វត្ថានុវត្តកោ, ហិវិភត្តិ ច លោបោ ហោតិ, តេន វុត្តំ ‘‘ត្វញ្ញេវ ឃរាវាសត្ថំ ជានាហី’’តិ។ អហន្តិ ភទ្ទិយកុមារនាមកោ អហំ។ តយាតិ អនុរុទ្ធកុមារនាមកេន តយា។ ‘‘សទ្ធិំ បព្ពជិស្សាមី’’តិ ឥមិនា បាឋសេសំ ទស្សេតិ។ សេសន្តិ ‘‘សទ្ធិំ បព្ពជិស្សាមី’’តិ វចនំ។

330. Saṅghabhedakakkhandhake abhiññātā abhiññātāti ettha abhipubbo ñātasaddo pākaṭatthoti āha ‘‘pākaṭā pākaṭā’’ti. Kāḷudāyippabhūtayoti kāḷudāyiādayo. Parivārehi saddhiṃ dasa dūtā ca aññe ca bahū janā sakyakumārā nāmāti yojanā. Amhesūti sakyakulasaṅkhātesu amhesu, niddhāraṇe bhummaṃ. Iminā pāṭhasesaṃ dasseti. ‘‘Kulato’’ti iminā ‘‘kulā’’ti ettha nissakkatthe nissakkavacananti dasseti. Gharāvāsatthanti ettha ghare āvasantānaṃ manussānaṃ kiccanti dassento āha ‘‘gharāvāse ya’’ntiādi. Tattha yanti yaṃkiñci. Udakaṃ ninnetabbanti ettha udakaṃ nīharitvā netabbaṃ apanetabbanti dassento āha ‘‘yathā udakaṃ sabbaṭṭhānesu susaṃ hotī’’ti. Susanti sukkhaṃ. Tiṇānīti sassadūsakāni tiṇāni. ‘‘Uddharitabbānī’’ti iminā niddhāpetabbanti ettha dhudhātuyā papphoṭanadhaṃsanatthe dasseti . Bhusāti sassanāḷadaṇḍā, tehi missā palālā bhusikā. Ophuṇāpetabbanti ettha phuṇadhātuyā avakiraṇatthaṃ dassento āha ‘‘apanetabba’’nti. Tvaññeva gharāvāsatthena upajānāti ettha gharāvāsatthenāti upayogatthe karaṇavacanaṃ. Upajānāti upatyūpasaggo dhātvatthānuvattako, hivibhatti ca lopo hoti, tena vuttaṃ ‘‘tvaññeva gharāvāsatthaṃ jānāhī’’ti. Ahanti bhaddiyakumāranāmako ahaṃ. Tayāti anuruddhakumāranāmakena tayā. ‘‘Saddhiṃ pabbajissāmī’’ti iminā pāṭhasesaṃ dasseti. Sesanti ‘‘saddhiṃ pabbajissāmī’’ti vacanaṃ.

៣៣១. និប្បាតិតាតិ ឯត្ថ និក្ខមិត្វា គមាបិតាតិ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘និក្ខាមិតា’’តិ។ មានស្សិនោតិ ឯត្ថ មានំ សយន្តិ និស្សយន្តីតិ មានស្សិនោតិ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘មានស្សយិនោ’’តិ។

331.Nippātitāti ettha nikkhamitvā gamāpitāti dassento āha ‘‘nikkhāmitā’’ti. Mānassinoti ettha mānaṃ sayanti nissayantīti mānassinoti dassento āha ‘‘mānassayino’’ti.

៣៣២. យស្សន្តរតោ ន សន្តិ កោបាតិ ឯត្ថ អន្តរសទ្ទោ ចិត្តវាចកោ, តោបច្ចយោ ច សត្តម្យត្ថវាចកោតិ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘យស្ស ចិត្តេ’’តិ។ កស្មា កោបា ន សន្តីតិ អាហ ‘‘តតិយមគ្គេន សមូហតត្តា’’តិ។ អនាគាមិមគ្គេន ទោសស្ស សមូហតត្តា យស្ស ខីណាសវស្ស ចិត្តេ កោបា ន សន្តីតិ អធិប្បាយោ។ ឥតិ ភវាភវតញ្ច វីតិវត្តោតិ ឯត្ថ អត្ថំ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘យស្មា បនា’’តិអាទិ។ តត្ថ យស្មា បន វុច្ចតិ, តស្មា ឯវមត្ថោ ទដ្ឋព្ពោតិ យោជនា ។ វិភវោតិ បាបំ វុច្ចតីតិ សម្ពន្ធោ។ ននុ បាឡិយំ ‘‘វិភវោ’’តិ នត្ថិ, ‘‘អភវោ’’តិ ឯវ អត្ថិ, អថ កស្មា ‘‘វិភវោតិ អភវោ’’តិ វុត្តន្តិ អាហ ‘‘វិភវោតិ ច អភវោតិ ច អត្ថតោ ឯកមេវា’’តិ។ ឥមិនា សទ្ទតោយេវ នានន្តិ ទស្សេតិ។ យា ឯសា ភវាភវតា វុច្ចតីតិ សម្ពន្ធោ។ ‘‘អនេកប្បការា’’តិ ឥមិនា ឥតិសទ្ទស្ស បការត្ថំ ទស្សេតិ។ ចតូហិបិ មគ្គេហិ វីតិវត្តោតិ សម្ពន្ធោ។ តស្សាតិ ខីណាសវស្ស។

332.Yassantarato na santi kopāti ettha antarasaddo cittavācako, topaccayo ca sattamyatthavācakoti dassento āha ‘‘yassa citte’’ti. Kasmā kopā na santīti āha ‘‘tatiyamaggena samūhatattā’’ti. Anāgāmimaggena dosassa samūhatattā yassa khīṇāsavassa citte kopā na santīti adhippāyo. Iti bhavābhavatañca vītivattoti ettha atthaṃ dassento āha ‘‘yasmā panā’’tiādi. Tattha yasmā pana vuccati, tasmā evamattho daṭṭhabboti yojanā . Vibhavoti pāpaṃ vuccatīti sambandho. Nanu pāḷiyaṃ ‘‘vibhavo’’ti natthi, ‘‘abhavo’’ti eva atthi, atha kasmā ‘‘vibhavoti abhavo’’ti vuttanti āha ‘‘vibhavoti ca abhavoti ca atthato ekamevā’’ti. Iminā saddatoyeva nānanti dasseti. Yā esā bhavābhavatā vuccatīti sambandho. ‘‘Anekappakārā’’ti iminā itisaddassa pakāratthaṃ dasseti. Catūhipi maggehi vītivattoti sambandho. Tassāti khīṇāsavassa.

៣៣៣. អហិមេខលិកាតិ មេខលា វិយ មេខលិកា, អហិមេវ មេខលិកា អហិមេខលិកា។ តមេវត្ថំ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘អហិំ កដិយំ ពន្ធិត្វា’’តិ។

333.Ahimekhalikāti mekhalā viya mekhalikā, ahimeva mekhalikā ahimekhalikā. Tamevatthaṃ dassento āha ‘‘ahiṃ kaṭiyaṃ bandhitvā’’ti.

៣៣៤. សម្មន្នតីតិ ឯត្ថ ‘‘សម្មានេតី’’តិ ចុរាទិគណិកធាតុវសេន វត្តព្ពេ ទិវាទិគណិកធាតុវសេន វុត្តន្តិ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘សម្មានេតី’’តិ។ អចិន្តេយ្យោ ហិ បាឡិនយោ។ សម្មានេតីតិ សម្មានំ ករោតិ។ យន្តិ កម្មំ។ សោតិ សត្ថា។ ឥមិនា យំ តុមោតិ ឯត្ថ តុមោតិ រុឡ្ហីសទ្ទោ ឥធ ‘‘សោ’’តិ សព្ពនាមសទ្ទេន សទិសត្ថោតិ ទស្សេតិ។

334.Sammannatīti ettha ‘‘sammānetī’’ti curādigaṇikadhātuvasena vattabbe divādigaṇikadhātuvasena vuttanti dassento āha ‘‘sammānetī’’ti. Acinteyyo hi pāḷinayo. Sammānetīti sammānaṃ karoti. Yanti kammaṃ. Soti satthā. Iminā yaṃ tumoti ettha tumoti ruḷhīsaddo idha ‘‘so’’ti sabbanāmasaddena sadisatthoti dasseti.

Next: បកាសនីយកម្មាទិកថា • Pakāsanīyakammādikathā

Related texts:

តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi
ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថា • Chasakyapabbajjākathā
ទេវទត្តវត្ថុ • Devadattavatthu
បញ្ចសត្ថុកថា • Pañcasatthukathā

អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថា • Chasakyapabbajjākathā

ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថាវណ្ណនា • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
បញ្ចសត្ថុកថាវណ្ណនា • Pañcasatthukathāvaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact