| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗಪಾಳಿ • Cūḷavaggapāḷi |
೭. ಸಙ್ಘಭೇದಕಕ್ಖನ್ಧಕಂ
7. Saṅghabhedakakkhandhakaṃ
೧. ಪಠಮಭಾಣವಾರೋ
1. Paṭhamabhāṇavāro
ಛಸಕ್ಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾ
Chasakyapabbajjākathā
೩೩೦. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ ಅನುಪಿಯಾಯಂ ವಿಹರತಿ, ಅನುಪಿಯಂ ನಾಮ ಮಲ್ಲಾನಂ ನಿಗಮೋ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಅಭಿಞ್ಞಾತಾ ಅಭಿಞ್ಞಾತಾ ಸಕ್ಯಕುಮಾರಾ ಭಗವನ್ತಂ ಪಬ್ಬಜಿತಂ ಅನುಪಬ್ಬಜನ್ತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಮಹಾನಾಮೋ ಚ ಸಕ್ಕೋ ಅನುರುದ್ಧೋ ಚ ಸಕ್ಕೋ ದ್ವೇಭಾತಿಕಾ ಹೋನ್ತಿ। ಅನುರುದ್ಧೋ ಸಕ್ಕೋ ಸುಖುಮಾಲೋ ಹೋತಿ। ತಸ್ಸ ತಯೋ ಪಾಸಾದಾ ಹೋನ್ತಿ – ಏಕೋ ಹೇಮನ್ತಿಕೋ, ಏಕೋ ಗಿಮ್ಹಿಕೋ, ಏಕೋ ವಸ್ಸಿಕೋ। ಸೋ ವಸ್ಸಿಕೇ ಪಾಸಾದೇ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ 1 ನಿಪ್ಪುರಿಸೇಹಿ ತೂರಿಯೇಹಿ ಪರಿಚಾರಯಮಾನೋ 2 ನ ಹೇಟ್ಠಾಪಾಸಾದಂ ಓರೋಹತಿ। ಅಥ ಖೋ ಮಹಾನಾಮಸ್ಸ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಏತರಹಿ ಖೋ ಅಭಿಞ್ಞಾತಾ ಅಭಿಞ್ಞಾತಾ ಸಕ್ಯಕುಮಾರಾ ಭಗವನ್ತಂ ಪಬ್ಬಜಿತಂ ಅನುಪಬ್ಬಜನ್ತಿ। ಅಮ್ಹಾಕಞ್ಚ ಪನ ಕುಲಾ ನತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ। ಯಂನೂನಾಹಂ ವಾ ಪಬ್ಬಜೇಯ್ಯಂ, ಅನುರುದ್ಧೋ ವಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಮಹಾನಾಮೋ ಸಕ್ಕೋ ಯೇನ ಅನುರುದ್ಧೋ ಸಕ್ಕೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅನುರುದ್ಧಂ ಸಕ್ಕಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಏತರಹಿ, ತಾತ ಅನುರುದ್ಧ, ಅಭಿಞ್ಞಾತಾ ಅಭಿಞ್ಞಾತಾ ಸಕ್ಯಕುಮಾರಾ ಭಗವನ್ತಂ ಪಬ್ಬಜಿತಂ ಅನುಪಬ್ಬಜನ್ತಿ। ಅಮ್ಹಾಕಞ್ಚ ಪನ ಕುಲಾ ನತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ। ತೇನ ಹಿ ತ್ವಂ ವಾ ಪಬ್ಬಜ, ಅಹಂ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಅಹಂ ಖೋ ಸುಖುಮಾಲೋ, ನಾಹಂ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತುಂ। ತ್ವಂ ಪಬ್ಬಜಾಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಏಹಿ ಖೋ ತೇ, ತಾತ ಅನುರುದ್ಧ, ಘರಾವಾಸತ್ಥಂ ಅನುಸಾಸಿಸ್ಸಾಮಿ। ಪಠಮಂ ಖೇತ್ತಂ ಕಸಾಪೇತಬ್ಬಂ। ಕಸಾಪೇತ್ವಾ ವಪಾಪೇತಬ್ಬಂ। ವಪಾಪೇತ್ವಾ ಉದಕಂ ಅಭಿನೇತಬ್ಬಂ। ಉದಕಂ ಅಭಿನೇತ್ವಾ ಉದಕಂ ನಿನ್ನೇತಬ್ಬಂ। ಉದಕಂ ನಿನ್ನೇತ್ವಾ ನಿದ್ಧಾಪೇತಬ್ಬಂ। ನಿದ್ಧಾಪೇತ್ವಾ 3 ಲವಾಪೇತಬ್ಬಂ। ಲವಾಪೇತ್ವಾ ಉಬ್ಬಾಹಾಪೇತಬ್ಬಂ। ಉಬ್ಬಾಹಾಪೇತ್ವಾ ಪುಞ್ಜಂ ಕಾರಾಪೇತಬ್ಬಂ। ಪುಞ್ಜಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಮದ್ದಾಪೇತಬ್ಬಂ। ಮದ್ದಾಪೇತ್ವಾ ಪಲಾಲಾನಿ ಉದ್ಧರಾಪೇತಬ್ಬಾನಿ। ಪಲಾಲಾನಿ ಉದ್ಧರಾಪೇತ್ವಾ ಭುಸಿಕಾ ಉದ್ಧರಾಪೇತಬ್ಬಾ। ಭುಸಿಕಂ ಉದ್ಧರಾಪೇತ್ವಾ ಓಪುನಾಪೇತಬ್ಬಂ 4। ಓಪುನಾಪೇತ್ವಾ ಅತಿಹರಾಪೇತಬ್ಬಂ। ಅತಿಹರಾಪೇತ್ವಾ ಆಯತಿಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಂ ಏವಮೇವ ಕಾತಬ್ಬಂ, ಆಯತಿಮ್ಪಿ ವಸ್ಸಂ ಏವಮೇವ ಕಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ। ‘‘ನ ಕಮ್ಮಾ ಖೀಯನ್ತಿ? ನ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅನ್ತೋ ಪಞ್ಞಾಯತಿ? ಕದಾ ಕಮ್ಮಾ ಖೀಯಿಸ್ಸನ್ತಿ? ಕದಾ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅನ್ತೋ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತಿ? ಕದಾ ಮಯಂ ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಸಮಪ್ಪಿತಾ ಸಮಙ್ಗೀಭೂತಾ ಪರಿಚಾರೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ? ‘‘ನ ಹಿ, ತಾತ ಅನುರುದ್ಧ, ಕಮ್ಮಾ ಖೀಯನ್ತಿ। ನ ಕಮ್ಮಾನಂ ಅನ್ತೋ ಪಞ್ಞಾಯತಿ। ಅಖೀಣೇವ ಕಮ್ಮೇ ಪಿತರೋ ಚ ಪಿತಾಮಹಾ ಚ ಕಾಲಙ್ಕತಾ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ ತ್ವಞ್ಞೇವ ಘರಾವಾಸತ್ಥೇನ ಉಪಜಾನಾಹಿ। ಅಹಂ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ।
330. Tena samayena buddho bhagavā anupiyāyaṃ viharati, anupiyaṃ nāma mallānaṃ nigamo. Tena kho pana samayena abhiññātā abhiññātā sakyakumārā bhagavantaṃ pabbajitaṃ anupabbajanti. Tena kho pana samayena mahānāmo ca sakko anuruddho ca sakko dvebhātikā honti. Anuruddho sakko sukhumālo hoti. Tassa tayo pāsādā honti – eko hemantiko, eko gimhiko, eko vassiko. So vassike pāsāde cattāro māse 5 nippurisehi tūriyehi paricārayamāno 6 na heṭṭhāpāsādaṃ orohati. Atha kho mahānāmassa sakkassa etadahosi – ‘‘etarahi kho abhiññātā abhiññātā sakyakumārā bhagavantaṃ pabbajitaṃ anupabbajanti. Amhākañca pana kulā natthi koci agārasmā anagāriyaṃ pabbajito. Yaṃnūnāhaṃ vā pabbajeyyaṃ, anuruddho vā’’ti. Atha kho mahānāmo sakko yena anuruddho sakko tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā anuruddhaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘etarahi, tāta anuruddha, abhiññātā abhiññātā sakyakumārā bhagavantaṃ pabbajitaṃ anupabbajanti. Amhākañca pana kulā natthi koci agārasmā anagāriyaṃ pabbajito. Tena hi tvaṃ vā pabbaja, ahaṃ vā pabbajissāmī’’ti. ‘‘Ahaṃ kho sukhumālo, nāhaṃ sakkomi agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ. Tvaṃ pabbajāhī’’ti. ‘‘Ehi kho te, tāta anuruddha, gharāvāsatthaṃ anusāsissāmi. Paṭhamaṃ khettaṃ kasāpetabbaṃ. Kasāpetvā vapāpetabbaṃ. Vapāpetvā udakaṃ abhinetabbaṃ. Udakaṃ abhinetvā udakaṃ ninnetabbaṃ. Udakaṃ ninnetvā niddhāpetabbaṃ. Niddhāpetvā 7 lavāpetabbaṃ. Lavāpetvā ubbāhāpetabbaṃ. Ubbāhāpetvā puñjaṃ kārāpetabbaṃ. Puñjaṃ kārāpetvā maddāpetabbaṃ. Maddāpetvā palālāni uddharāpetabbāni. Palālāni uddharāpetvā bhusikā uddharāpetabbā. Bhusikaṃ uddharāpetvā opunāpetabbaṃ 8. Opunāpetvā atiharāpetabbaṃ. Atiharāpetvā āyatimpi vassaṃ evameva kātabbaṃ, āyatimpi vassaṃ evameva kātabba’’nti. ‘‘Na kammā khīyanti? Na kammānaṃ anto paññāyati? Kadā kammā khīyissanti? Kadā kammānaṃ anto paññāyissati? Kadā mayaṃ appossukkā pañcahi kāmaguṇehi samappitā samaṅgībhūtā paricāressāmā’’ti? ‘‘Na hi, tāta anuruddha, kammā khīyanti. Na kammānaṃ anto paññāyati. Akhīṇeva kamme pitaro ca pitāmahā ca kālaṅkatā’’ti. ‘‘Tena hi tvaññeva gharāvāsatthena upajānāhi. Ahaṃ agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmī’’ti.
ಅಥ ಖೋ ಅನುರುದ್ಧೋ ಸಕ್ಕೋ ಯೇನ ಮಾತಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಾತರಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇಚ್ಛಾಮಹಂ, ಅಮ್ಮ, ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತುಂ। ಅನುಜಾನಾಹಿ ಮಂ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯಾ’’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಅನುರುದ್ಧಸ್ಸ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಮಾತಾ ಅನುರುದ್ಧಂ ಸಕ್ಕಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ತುಮ್ಹೇ ಖೋ ಮೇ, ತಾತ ಅನುರುದ್ಧ, ದ್ವೇ ಪುತ್ತಾ ಪಿಯಾ ಮನಾಪಾ ಅಪ್ಪಟಿಕೂಲಾ। ಮರಣೇನಪಿ ವೋ ಅಕಾಮಕಾ ವಿನಾ ಭವಿಸ್ಸಾಮಿ। ಕಿಂ ಪನಾಹಂ ತುಮ್ಹೇ ಜೀವನ್ತೇ ಅನುಜಾನಿಸ್ಸಾಮಿ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯಾ’’ತಿ? ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ…ಪೇ॰… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಅನುರುದ್ಧೋ ಸಕ್ಕೋ ಮಾತರಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇಚ್ಛಾಮಹಂ, ಅಮ್ಮ, ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತುಂ। ಅನುಜಾನಾಹಿ ಮಂ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯಾ’’ತಿ 9। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭದ್ದಿಯೋ ಸಕ್ಯರಾಜಾ ಸಕ್ಯಾನಂ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇತಿ। ಸೋ ಚ ಅನುರುದ್ಧಸ್ಸ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಸಹಾಯೋ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ಅನುರುದ್ಧಸ್ಸ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಮಾತಾ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಭದ್ದಿಯೋ ಸಕ್ಯರಾಜಾ ಸಕ್ಯಾನಂ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇತಿ; ಅನುರುದ್ಧಸ್ಸ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಸಹಾಯೋ; ಸೋ ನ ಉಸ್ಸಹತಿ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತು’ನ್ತಿ – ಅನುರುದ್ಧಂ ಸಕ್ಕಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಚೇ, ತಾತ ಅನುರುದ್ಧ, ಭದ್ದಿಯೋ ಸಕ್ಯರಾಜಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜತಿ, ಏವಂ ತ್ವಮ್ಪಿ ಪಬ್ಬಜಾಹೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಅನುರುದ್ಧೋ ಸಕ್ಕೋ ಯೇನ ಭದ್ದಿಯೋ ಸಕ್ಯರಾಜಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭದ್ದಿಯಂ ಸಕ್ಯರಾಜಾನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಮಮ ಖೋ, ಸಮ್ಮ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ತವ ಪಟಿಬದ್ಧಾ’’ತಿ। ‘‘ಸಚೇ ತೇ, ಸಮ್ಮ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಮಮ ಪಟಿಬದ್ಧಾ ವಾ ಅಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಾ ವಾ ಸಾ ಹೋತು, ಅಹಂ ತಯಾ; ಯಥಾ ಸುಖಂ ಪಬ್ಬಜಾಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಏಹಿ, ಸಮ್ಮ, ಉಭೋ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ನಾಹಂ, ಸಮ್ಮ, ಸಕ್ಕೋಮಿ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತುನ್ತಿ । ಯಂ ತೇ ಸಕ್ಕಾ ಅಞ್ಞಂ ಮಯಾ ಕಾತುಂ, ಕ್ಯಾಹಂ 10 ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ। ತ್ವಂ ಪಬ್ಬಜಾಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಮಾತಾ ಖೋ ಮಂ, ಸಮ್ಮ, ಏವಮಾಹ – ‘ಸಚೇ, ತಾತ ಅನುರುದ್ಧ, ಭದ್ದಿಯೋ ಸಕ್ಯರಾಜಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜತಿ, ಏವಂ ತ್ವಮ್ಪಿ ಪಬ್ಬಜಾಹೀ’’’ತಿ। ‘‘ಭಾಸಿತಾ ಖೋ ಪನ ತೇ, ಸಮ್ಮ, ಏಸಾ ವಾಚಾ। ಸಚೇ ತೇ, ಸಮ್ಮ, ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಮಮ ಪಟಿಬದ್ಧಾ ವಾ, ಅಪ್ಪಟಿಬದ್ಧಾ ವಾ ಸಾ ಹೋತು, ಅಹಂ ತಯಾ; ಯಥಾ ಸುಖಂ ಪಬ್ಬಜಾಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಏಹಿ, ಸಮ್ಮ, ಉಭೋ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ।
Atha kho anuruddho sakko yena mātā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā mātaraṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, amma, agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ. Anujānāhi maṃ agārasmā anagāriyaṃ pabbajjāyā’’ti. Evaṃ vutte anuruddhassa sakkassa mātā anuruddhaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘tumhe kho me, tāta anuruddha, dve puttā piyā manāpā appaṭikūlā. Maraṇenapi vo akāmakā vinā bhavissāmi. Kiṃ panāhaṃ tumhe jīvante anujānissāmi agārasmā anagāriyaṃ pabbajjāyā’’ti? Dutiyampi kho…pe… tatiyampi kho anuruddho sakko mātaraṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, amma, agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ. Anujānāhi maṃ agārasmā anagāriyaṃ pabbajjāyā’’ti 11. Tena kho pana samayena bhaddiyo sakyarājā sakyānaṃ rajjaṃ kāreti. So ca anuruddhassa sakkassa sahāyo hoti. Atha kho anuruddhassa sakkassa mātā – ‘ayaṃ kho bhaddiyo sakyarājā sakyānaṃ rajjaṃ kāreti; anuruddhassa sakkassa sahāyo; so na ussahati agārasmā anagāriyaṃ pabbajitu’nti – anuruddhaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘sace, tāta anuruddha, bhaddiyo sakyarājā agārasmā anagāriyaṃ pabbajati, evaṃ tvampi pabbajāhī’’ti. Atha kho anuruddho sakko yena bhaddiyo sakyarājā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhaddiyaṃ sakyarājānaṃ etadavoca – ‘‘mama kho, samma, pabbajjā tava paṭibaddhā’’ti. ‘‘Sace te, samma, pabbajjā mama paṭibaddhā vā appaṭibaddhā vā sā hotu, ahaṃ tayā; yathā sukhaṃ pabbajāhī’’ti. ‘‘Ehi, samma, ubho agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmā’’ti. ‘‘Nāhaṃ, samma, sakkomi agārasmā anagāriyaṃ pabbajitunti . Yaṃ te sakkā aññaṃ mayā kātuṃ, kyāhaṃ 12 karissāmi. Tvaṃ pabbajāhī’’ti. ‘‘Mātā kho maṃ, samma, evamāha – ‘sace, tāta anuruddha, bhaddiyo sakyarājā agārasmā anagāriyaṃ pabbajati, evaṃ tvampi pabbajāhī’’’ti. ‘‘Bhāsitā kho pana te, samma, esā vācā. Sace te, samma, pabbajjā mama paṭibaddhā vā, appaṭibaddhā vā sā hotu, ahaṃ tayā; yathā sukhaṃ pabbajāhī’’ti. ‘‘Ehi, samma, ubho agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmā’’ti.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಮನುಸ್ಸಾ ಸಚ್ಚವಾದಿನೋ ಹೋನ್ತಿ, ಸಚ್ಚಪಟಿಞ್ಞಾ। ಅಥ ಖೋ ಭದ್ದಿಯೋ ಸಕ್ಯರಾಜಾ ಅನುರುದ್ಧಂ ಸಕ್ಕಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಆಗಮೇಹಿ, ಸಮ್ಮ, ಸತ್ತವಸ್ಸಾನಿ। ಸತ್ತನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಉಭೋ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಅತಿಚಿರಂ, ಸಮ್ಮ, ಸತ್ತವಸ್ಸಾನಿ। ನಾಹಂ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಸತ್ತವಸ್ಸಾನಿ ಆಗಮೇತು’’ನ್ತಿ। ‘‘ಆಗಮೇಹಿ, ಸಮ್ಮ, ಛವಸ್ಸಾನಿ…ಪೇ॰… ಪಞ್ಚವಸ್ಸಾನಿ… ಚತ್ತಾರಿ ವಸ್ಸಾನಿ… ತೀಣಿ ವಸ್ಸಾನಿ… ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ… ಏಕಂ ವಸ್ಸಂ। ಏಕಸ್ಸ ವಸ್ಸಸ್ಸ ಅಚ್ಚಯೇನ ಉಭೋ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಅತಿಚಿರಂ, ಸಮ್ಮ, ಏಕವಸ್ಸಂ। ನಾಹಂ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಏಕಂ ವಸ್ಸಂ ಆಗಮೇತು’’ನ್ತಿ। ‘‘ಆಗಮೇಹಿ, ಸಮ್ಮ, ಸತ್ತಮಾಸೇ। ಸತ್ತನ್ನಂ ಮಾಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಉಭೋಪಿ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಅತಿಚಿರಂ, ಸಮ್ಮ, ಸತ್ತಮಾಸಾ। ನಾಹಂ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಸತ್ತಮಾಸೇ ಆಗಮೇತು’’ನ್ತಿ। ‘‘ಆಗಮೇಹಿ, ಸಮ್ಮ, ಛ ಮಾಸೇ…ಪೇ॰… ಪಞ್ಚ ಮಾಸೇ… ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ… ತಯೋ ಮಾಸೇ… ದ್ವೇ ಮಾಸೇ… ಏಕಂ ಮಾಸಂ… ಅಡ್ಢಮಾಸಂ। ಅಡ್ಢಮಾಸಸ್ಸ ಅಚ್ಚಯೇನ ಉಭೋಪಿ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಅತಿಚಿರಂ, ಸಮ್ಮ, ಅಡ್ಢಮಾಸೋ। ನಾಹಂ ಸಕ್ಕೋಮಿ ಅಡ್ಢಮಾಸಂ ಆಗಮೇತು’’ನ್ತಿ। ‘‘ಆಗಮೇಹಿ, ಸಮ್ಮ, ಸತ್ತಾಹಂ ಯಾವಾಹಂ ಪುತ್ತೇ ಚ ಭಾತರೋ ಚ ರಜ್ಜಂ ನಿಯ್ಯಾದೇಮೀ’’ತಿ। ‘‘ನ ಚಿರಂ, ಸಮ್ಮ, ಸತ್ತಾಹೋ, ಆಗಮೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ।
Tena kho pana samayena manussā saccavādino honti, saccapaṭiññā. Atha kho bhaddiyo sakyarājā anuruddhaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘āgamehi, samma, sattavassāni. Sattannaṃ vassānaṃ accayena ubho agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmā’’ti. ‘‘Aticiraṃ, samma, sattavassāni. Nāhaṃ sakkomi sattavassāni āgametu’’nti. ‘‘Āgamehi, samma, chavassāni…pe… pañcavassāni… cattāri vassāni… tīṇi vassāni… dve vassāni… ekaṃ vassaṃ. Ekassa vassassa accayena ubho agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmā’’ti. ‘‘Aticiraṃ, samma, ekavassaṃ. Nāhaṃ sakkomi ekaṃ vassaṃ āgametu’’nti. ‘‘Āgamehi, samma, sattamāse. Sattannaṃ māsānaṃ accayena ubhopi agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmā’’ti. ‘‘Aticiraṃ, samma, sattamāsā. Nāhaṃ sakkomi sattamāse āgametu’’nti. ‘‘Āgamehi, samma, cha māse…pe… pañca māse… cattāro māse… tayo māse… dve māse… ekaṃ māsaṃ… aḍḍhamāsaṃ. Aḍḍhamāsassa accayena ubhopi agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmā’’ti. ‘‘Aticiraṃ, samma, aḍḍhamāso. Nāhaṃ sakkomi aḍḍhamāsaṃ āgametu’’nti. ‘‘Āgamehi, samma, sattāhaṃ yāvāhaṃ putte ca bhātaro ca rajjaṃ niyyādemī’’ti. ‘‘Na ciraṃ, samma, sattāho, āgamessāmī’’ti.
೩೩೧. ಅಥ ಖೋ ಭದ್ದಿಯೋ ಚ ಸಕ್ಯರಾಜಾ ಅನುರುದ್ಧೋ ಚ ಆನನ್ದೋ ಚ ಭಗು ಚ ಕಿಮಿಲೋ ಚ ದೇವದತ್ತೋ ಚ, ಉಪಾಲಿಕಪ್ಪಕೇನ ಸತ್ತಮಾ, ಯಥಾ ಪುರೇ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಯಾ ಸೇನಾಯ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ, ಏವಮೇವ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಯಾ ಸೇನಾಯ ನಿಯ್ಯಿಂಸು। ತೇ ದೂರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಸೇನಂ ನಿವತ್ತಾಪೇತ್ವಾ ಪರವಿಸಯಂ ಓಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಭರಣಂ ಓಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗೇನ ಭಣ್ಡಿಕಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಉಪಾಲಿಂ ಕಪ್ಪಕಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಹನ್ದ, ಭಣೇ ಉಪಾಲಿ, ನಿವತ್ತಸ್ಸು; ಅಲಂ ತೇ ಏತ್ತಕಂ ಜೀವಿಕಾಯಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಉಪಾಲಿಸ್ಸ ಕಪ್ಪಕಸ್ಸ ನಿವತ್ತನ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಚಣ್ಡಾ ಖೋ ಸಾಕಿಯಾ; ಇಮಿನಾ ಕುಮಾರಾ ನಿಪ್ಪಾತಿತಾತಿ ಘಾತಾಪೇಯ್ಯುಮ್ಪಿ ಮಂ। ಇಮೇ ಹಿ ನಾಮ ಸಕ್ಯಕುಮಾರಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಕಿಮಙ್ಗ 13 ಪನಾಹ’’ನ್ತಿ। ಭಣ್ಡಿಕಂ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ತಂ ಭಣ್ಡಂ ರುಕ್ಖೇ ಆಲಗ್ಗೇತ್ವಾ ‘ಯೋ ಪಸ್ಸತಿ, ದಿನ್ನಂಯೇವ ಹರತೂ’ತಿ ವತ್ವಾ ಯೇನ ತೇ ಸಕ್ಯಕುಮಾರಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಅದ್ದಸಾಸುಂ ಖೋ ತೇ ಸಕ್ಯಕುಮಾರಾ ಉಪಾಲಿಂ ಕಪ್ಪಕಂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ। ದಿಸ್ವಾನ ಉಪಾಲಿಂ ಕಪ್ಪಕಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಕಿಸ್ಸ, ಭಣೇ ಉಪಾಲಿ, ನಿವತ್ತೇಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಇಧ ಮೇ, ಅಯ್ಯಪುತ್ತಾ, ನಿವತ್ತನ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಚಣ್ಡಾ ಖೋ ಸಾಕಿಯಾ; ಇಮಿನಾ ಕುಮಾರಾ ನಿಪ್ಪಾತಿತಾತಿ ಘಾತಾಪೇಯ್ಯುಮ್ಪಿ ಮಂ। ಇಮೇ ಹಿ ನಾಮ ಸಕ್ಯಕುಮಾರಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಕಿಮಙ್ಗ ಪನಾಹ’ನ್ತಿ। ಸೋ ಖೋ ಅಹಂ, ಅಯ್ಯಪುತ್ತಾ, ಭಣ್ಡಿಕಂ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ತಂ ಭಣ್ಡಂ ರುಕ್ಖೇ ಆಲಗ್ಗೇತ್ವಾ ‘ಯೋ ಪಸ್ಸತಿ, ದಿನ್ನಞ್ಞೇವ ಹರತೂ’ತಿ ವತ್ವಾ ತತೋಮ್ಹಿ ಪಟಿನಿವತ್ತೋ’’ತಿ। ‘‘ಸುಟ್ಠು, ಭಣೇ ಉಪಾಲಿ, ಅಕಾಸಿ ಯಮ್ಪಿ ನ ನಿವತ್ತೋ 14। ಚಣ್ಡಾ ಖೋ ಸಾಕಿಯಾ; ಇಮಿನಾ ಕುಮಾರಾ ನಿಪ್ಪಾತಿತಾತಿ ಘಾತಾಪೇಯ್ಯುಮ್ಪಿ ತ’’ನ್ತಿ।
331. Atha kho bhaddiyo ca sakyarājā anuruddho ca ānando ca bhagu ca kimilo ca devadatto ca, upālikappakena sattamā, yathā pure caturaṅginiyā senāya uyyānabhūmiṃ niyyanti, evameva caturaṅginiyā senāya niyyiṃsu. Te dūraṃ gantvā senaṃ nivattāpetvā paravisayaṃ okkamitvā ābharaṇaṃ omuñcitvā uttarāsaṅgena bhaṇḍikaṃ bandhitvā upāliṃ kappakaṃ etadavocuṃ – ‘‘handa, bhaṇe upāli, nivattassu; alaṃ te ettakaṃ jīvikāyā’’ti. Atha kho upālissa kappakassa nivattantassa etadahosi – ‘‘caṇḍā kho sākiyā; iminā kumārā nippātitāti ghātāpeyyumpi maṃ. Ime hi nāma sakyakumārā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissanti. Kimaṅga 15 panāha’’nti. Bhaṇḍikaṃ muñcitvā taṃ bhaṇḍaṃ rukkhe ālaggetvā ‘yo passati, dinnaṃyeva haratū’ti vatvā yena te sakyakumārā tenupasaṅkami. Addasāsuṃ kho te sakyakumārā upāliṃ kappakaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna upāliṃ kappakaṃ etadavocuṃ – ‘‘kissa, bhaṇe upāli, nivattesī’’ti? ‘‘Idha me, ayyaputtā, nivattantassa etadahosi – ‘caṇḍā kho sākiyā; iminā kumārā nippātitāti ghātāpeyyumpi maṃ. Ime hi nāma sakyakumārā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissanti. Kimaṅga panāha’nti. So kho ahaṃ, ayyaputtā, bhaṇḍikaṃ muñcitvā taṃ bhaṇḍaṃ rukkhe ālaggetvā ‘yo passati, dinnaññeva haratū’ti vatvā tatomhi paṭinivatto’’ti. ‘‘Suṭṭhu, bhaṇe upāli, akāsi yampi na nivatto 16. Caṇḍā kho sākiyā; iminā kumārā nippātitāti ghātāpeyyumpi ta’’nti.
ಅಥ ಖೋ ಸಕ್ಯಕುಮಾರಾ ಉಪಾಲಿಂ ಕಪ್ಪಕಂ ಆದಾಯ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಾ ಖೋ ತೇ ಸಕ್ಯಕುಮಾರಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಸಾಕಿಯಾ ನಾಮ ಮಾನಸ್ಸಿನೋ। ಅಯಂ , ಭನ್ತೇ, ಉಪಾಲಿ ಕಪ್ಪಕೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ದೀಘರತ್ತಂ ಪರಿಚಾರಕೋ। ಇಮಂ ಭಗವಾ ಪಠಮಂ ಪಬ್ಬಾಜೇತು। ಇಮಸ್ಸ ಮಯಂ ಅಭಿವಾದನಪಚ್ಚುಟ್ಠಾನಅಞ್ಜಲಿಕಮ್ಮಸಾಮೀಚಿಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮ। ಏವಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸಾಕಿಯಾನಂ ಸಾಕಿಯಮಾನೋ ನಿಮ್ಮಾನಾಯಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ 17।
Atha kho sakyakumārā upāliṃ kappakaṃ ādāya yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te sakyakumārā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘mayaṃ, bhante, sākiyā nāma mānassino. Ayaṃ , bhante, upāli kappako amhākaṃ dīgharattaṃ paricārako. Imaṃ bhagavā paṭhamaṃ pabbājetu. Imassa mayaṃ abhivādanapaccuṭṭhānaañjalikammasāmīcikammaṃ karissāma. Evaṃ amhākaṃ sākiyānaṃ sākiyamāno nimmānāyissatī’’ti 18.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಉಪಾಲಿಂ ಕಪ್ಪಕಂ ಪಠಮಂ ಪಬ್ಬಾಜೇಸಿ, ಪಚ್ಛಾ ತೇ ಸಕ್ಯಕುಮಾರೇ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಭದ್ದಿಯೋ ತೇನೇವ ಅನ್ತರವಸ್ಸೇನ ತಿಸ್ಸೋ ವಿಜ್ಜಾ ಸಚ್ಛಾಕಾಸಿ। ಆಯಸ್ಮಾ ಅನುರುದ್ಧೋ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುಂ ಉಪ್ಪಾದೇಸಿ। ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಂ ಸಚ್ಛಾಕಾಸಿ। ದೇವದತ್ತೋ ಪೋಥುಜ್ಜನಿಕಂ ಇದ್ಧಿಂ ಅಭಿನಿಪ್ಫಾದೇಸಿ।
Atha kho bhagavā upāliṃ kappakaṃ paṭhamaṃ pabbājesi, pacchā te sakyakumāre. Atha kho āyasmā bhaddiyo teneva antaravassena tisso vijjā sacchākāsi. Āyasmā anuruddho dibbacakkhuṃ uppādesi. Āyasmā ānando sotāpattiphalaṃ sacchākāsi. Devadatto pothujjanikaṃ iddhiṃ abhinipphādesi.
೩೩೨. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಭದ್ದಿಯೋ ಅರಞ್ಞಗತೋಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋಪಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘‘ಅಹೋ ಸುಖಂ, ಅಹೋ ಸುಖ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಾ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಆಯಸ್ಮಾ, ಭನ್ತೇ, ಭದ್ದಿಯೋ ಅರಞ್ಞಗತೋಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋಪಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘ಅಹೋ ಸುಖಂ, ಅಹೋ ಸುಖ’ನ್ತಿ। ನಿಸ್ಸಂಸಯಂ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಭದ್ದಿಯೋ ಅನಭಿರತೋವ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರತಿ। ತಂಯೇವ ವಾ ಪುರಿಮಂ ರಜ್ಜಸುಖಂ ಸಮನುಸ್ಸರನ್ತೋ ಅರಞ್ಞಗತೋಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋಪಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘ಅಹೋ ಸುಖಂ, ಅಹೋ ಸುಖ’’’ನ್ತಿ।
332. Tena kho pana samayena āyasmā bhaddiyo araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘aho sukhaṃ, aho sukha’’nti. Atha kho sambahulā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘āyasmā, bhante, bhaddiyo araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’nti. Nissaṃsayaṃ kho, bhante, āyasmā bhaddiyo anabhiratova brahmacariyaṃ carati. Taṃyeva vā purimaṃ rajjasukhaṃ samanussaranto araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’’’nti.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಅಞ್ಞತರಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಏಹಿ ತ್ವಂ, ಭಿಕ್ಖು, ಮಮ ವಚನೇನ ಭದ್ದಿಯಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಆಮನ್ತೇಹಿ – ‘ಸತ್ಥಾ ತಂ, ಆವುಸೋ ಭದ್ದಿಯ, ಆಮನ್ತೇತೀ’’’ತಿ । ‘‘ಏವಂ ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಭಗವತೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಭದ್ದಿಯೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಭದ್ದಿಯಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸತ್ಥಾ ತಂ, ಆವುಸೋ ಭದ್ದಿಯ, ಆಮನ್ತೇತೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಭದ್ದಿಯೋ ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಭದ್ದಿಯಂ ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಭದ್ದಿಯ, ಅರಞ್ಞಗತೋಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋಪಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘ಅಹೋ ಸುಖಂ, ಅಹೋ ಸುಖ’’’ನ್ತಿ? ‘‘ಏವಂ ಭನ್ತೇ’’ತಿ। ‘‘ಕಿಂ ಪನ ತ್ವಂ, ಭದ್ದಿಯ, ಅತ್ಥವಸಂ ಸಮ್ಪಸ್ಸಮಾನೋ ಅರಞ್ಞಗತೋಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋಪಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘ಅಹೋ ಸುಖಂ ಅಹೋ ಸುಖ’’’ನ್ತಿ? ‘‘ಪುಬ್ಬೇ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ರಞ್ಞೋ ಸತೋಪಿ ಅನ್ತೋಪಿ ಅನ್ತೇಪುರೇ ರಕ್ಖಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಾ ಹೋತಿ, ಬಹಿಪಿ ಅನ್ತೇಪುರೇ ರಕ್ಖಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಾ ಹೋತಿ, ಅನ್ತೋಪಿ ನಗರೇ ರಕ್ಖಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಾ ಹೋತಿ, ಬಹಿಪಿ ನಗರೇ ರಕ್ಖಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಾ ಹೋತಿ, ಅನ್ತೋಪಿ ಜನಪದೇ ರಕ್ಖಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಾ ಹೋತಿ, ಬಹಿಪಿ ಜನಪದೇ ರಕ್ಖಾ ಸುಸಂವಿಹಿತಾ ಹೋತಿ। ಸೋ ಖೋ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಏವಂ ರಕ್ಖಿತೋಪಿ ಗೋಪಿತೋಪಿ ಸನ್ತೋ ಭೀತೋ ಉಬ್ಬಿಗ್ಗೋ ಉಸ್ಸಙ್ಕೀ ಉತ್ರಸ್ತೋ ವಿಹರಾಮಿ। ಏತರಹಿ ಖೋ ಪನ ಅಹಂ ಏಕೋ, ಭನ್ತೇ, ಅರಞ್ಞಗತೋಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋಪಿ ಅಭೀತೋ ಅನುಬ್ಬಿಗ್ಗೋ ಅನುಸ್ಸಙ್ಕೀ ಅನುತ್ರಸ್ತೋ ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕೋ ಪನ್ನಲೋಮೋ ಪರದತ್ತವುತ್ತೋ ಮಿಗಭೂತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರಾಮೀತಿ। ಇಮಂ ಖೋ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಅತ್ಥವಸಂ ಸಮ್ಪಸ್ಸಮಾನೋ ಅರಞ್ಞಗತೋಪಿ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋಪಿ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋಪಿ ಅಭಿಕ್ಖಣಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಮಿ – ‘ಅಹೋ ಸುಖಂ, ಅಹೋ ಸುಖ’’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಮತ್ಥಂ ವಿದಿತ್ವಾ ತಾಯಂ ವೇಲಾಯಂ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ –
Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, bhikkhu, mama vacanena bhaddiyaṃ bhikkhuṃ āmantehi – ‘satthā taṃ, āvuso bhaddiya, āmantetī’’’ti . ‘‘Evaṃ bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yenāyasmā bhaddiyo tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ bhaddiyaṃ etadavoca – ‘‘satthā taṃ, āvuso bhaddiya, āmantetī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā bhaddiyo tassa bhikkhuno paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ bhaddiyaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, bhaddiya, araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’’’nti? ‘‘Evaṃ bhante’’ti. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, bhaddiya, atthavasaṃ sampassamāno araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘aho sukhaṃ aho sukha’’’nti? ‘‘Pubbe me, bhante, rañño satopi antopi antepure rakkhā susaṃvihitā hoti, bahipi antepure rakkhā susaṃvihitā hoti, antopi nagare rakkhā susaṃvihitā hoti, bahipi nagare rakkhā susaṃvihitā hoti, antopi janapade rakkhā susaṃvihitā hoti, bahipi janapade rakkhā susaṃvihitā hoti. So kho ahaṃ, bhante, evaṃ rakkhitopi gopitopi santo bhīto ubbiggo ussaṅkī utrasto viharāmi. Etarahi kho pana ahaṃ eko, bhante, araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhīto anubbiggo anussaṅkī anutrasto appossukko pannalomo paradattavutto migabhūtena cetasā viharāmīti. Imaṃ kho ahaṃ, bhante, atthavasaṃ sampassamāno araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānemi – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’’’nti. Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
19 ‘‘ಯಸ್ಸನ್ತರತೋ ನ ಸನ್ತಿ ಕೋಪಾ, ಇತಿ ಭವಾಭವತಞ್ಚ ವೀತಿವತ್ತೋ।
20 ‘‘Yassantarato na santi kopā, iti bhavābhavatañca vītivatto;
ತಂ ವಿಗತಭಯಂ ಸುಖಿಂ ಅಸೋಕಂ, ದೇವಾ ನಾನುಭವನ್ತಿ ದಸ್ಸನಾಯಾ’’ತಿ॥
Taṃ vigatabhayaṃ sukhiṃ asokaṃ, devā nānubhavanti dassanāyā’’ti.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಚೂಳವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ಛಸಕ್ಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾ • Chasakyapabbajjākathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಛಸಕ್ಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಛಸಕ್ಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಛಸಕ್ಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ಛಸಕ್ಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾ • Chasakyapabbajjākathā
