| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Cūḷavaggapāḷi |
੭. ਸਙ੍ਘਭੇਦਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕਂ
7. Saṅghabhedakakkhandhakaṃ
੧. ਪਠਮਭਾਣવਾਰੋ
1. Paṭhamabhāṇavāro
ਛਸਕ੍ਯਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਕਥਾ
Chasakyapabbajjākathā
੩੩੦. ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ ਅਨੁਪਿਯਾਯਂ વਿਹਰਤਿ, ਅਨੁਪਿਯਂ ਨਾਮ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਨਿਗਮੋ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਸਕ੍ਯਕੁਮਾਰਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਅਨੁਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਮਹਾਨਾਮੋ ਚ ਸਕ੍ਕੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਚ ਸਕ੍ਕੋ ਦ੍વੇਭਾਤਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਸਕ੍ਕੋ ਸੁਖੁਮਾਲੋ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਤਯੋ ਪਾਸਾਦਾ ਹੋਨ੍ਤਿ – ਏਕੋ ਹੇਮਨ੍ਤਿਕੋ, ਏਕੋ ਗਿਮ੍ਹਿਕੋ, ਏਕੋ વਸ੍ਸਿਕੋ। ਸੋ વਸ੍ਸਿਕੇ ਪਾਸਾਦੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ 1 ਨਿਪ੍ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਤੂਰਿਯੇਹਿ ਪਰਿਚਾਰਯਮਾਨੋ 2 ਨ ਹੇਟ੍ਠਾਪਾਸਾਦਂ ਓਰੋਹਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਮਹਾਨਾਮਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਏਤਰਹਿ ਖੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਸਕ੍ਯਕੁਮਾਰਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਅਨੁਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ। ਅਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ ਪਨ ਕੁਲਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕੋਚਿ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ। ਯਂਨੂਨਾਹਂ વਾ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯਂ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ વਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਮਹਾਨਾਮੋ ਸਕ੍ਕੋ ਯੇਨ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਸਕ੍ਕੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਂ ਸਕ੍ਕਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਏਤਰਹਿ, ਤਾਤ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਸਕ੍ਯਕੁਮਾਰਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਅਨੁਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ। ਅਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ ਪਨ ਕੁਲਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕੋਚਿ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ। ਤੇਨ ਹਿ ਤ੍વਂ વਾ ਪਬ੍ਬਜ, ਅਹਂ વਾ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਅਹਂ ਖੋ ਸੁਖੁਮਾਲੋ, ਨਾਹਂ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ। ਤ੍વਂ ਪਬ੍ਬਜਾਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏਹਿ ਖੋ ਤੇ, ਤਾਤ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ਘਰਾવਾਸਤ੍ਥਂ ਅਨੁਸਾਸਿਸ੍ਸਾਮਿ। ਪਠਮਂ ਖੇਤ੍ਤਂ ਕਸਾਪੇਤਬ੍ਬਂ। ਕਸਾਪੇਤ੍વਾ વਪਾਪੇਤਬ੍ਬਂ। વਪਾਪੇਤ੍વਾ ਉਦਕਂ ਅਭਿਨੇਤਬ੍ਬਂ। ਉਦਕਂ ਅਭਿਨੇਤ੍વਾ ਉਦਕਂ ਨਿਨ੍ਨੇਤਬ੍ਬਂ। ਉਦਕਂ ਨਿਨ੍ਨੇਤ੍વਾ ਨਿਦ੍ਧਾਪੇਤਬ੍ਬਂ। ਨਿਦ੍ਧਾਪੇਤ੍વਾ 3 ਲવਾਪੇਤਬ੍ਬਂ। ਲવਾਪੇਤ੍વਾ ਉਬ੍ਬਾਹਾਪੇਤਬ੍ਬਂ। ਉਬ੍ਬਾਹਾਪੇਤ੍વਾ ਪੁਞ੍ਜਂ ਕਾਰਾਪੇਤਬ੍ਬਂ। ਪੁਞ੍ਜਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍વਾ ਮਦ੍ਦਾਪੇਤਬ੍ਬਂ। ਮਦ੍ਦਾਪੇਤ੍વਾ ਪਲਾਲਾਨਿ ਉਦ੍ਧਰਾਪੇਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਪਲਾਲਾਨਿ ਉਦ੍ਧਰਾਪੇਤ੍વਾ ਭੁਸਿਕਾ ਉਦ੍ਧਰਾਪੇਤਬ੍ਬਾ। ਭੁਸਿਕਂ ਉਦ੍ਧਰਾਪੇਤ੍વਾ ਓਪੁਨਾਪੇਤਬ੍ਬਂ 4। ਓਪੁਨਾਪੇਤ੍વਾ ਅਤਿਹਰਾਪੇਤਬ੍ਬਂ। ਅਤਿਹਰਾਪੇਤ੍વਾ ਆਯਤਿਮ੍ਪਿ વਸ੍ਸਂ ਏવਮੇવ ਕਾਤਬ੍ਬਂ, ਆਯਤਿਮ੍ਪਿ વਸ੍ਸਂ ਏવਮੇવ ਕਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਨ ਕਮ੍ਮਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ? ਨ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ? ਕਦਾ ਕਮ੍ਮਾ ਖੀਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ? ਕਦਾ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਤਿ? ਕਦਾ ਮਯਂ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤਾ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤਾ ਪਰਿਚਾਰੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਹਿ, ਤਾਤ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ਕਮ੍ਮਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ। ਨ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ। ਅਖੀਣੇવ ਕਮ੍ਮੇ ਪਿਤਰੋ ਚ ਪਿਤਾਮਹਾ ਚ ਕਾਲਙ੍ਕਤਾ’’ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਤ੍વਞ੍ਞੇવ ਘਰਾવਾਸਤ੍ਥੇਨ ਉਪਜਾਨਾਹਿ। ਅਹਂ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ।
330. Tena samayena buddho bhagavā anupiyāyaṃ viharati, anupiyaṃ nāma mallānaṃ nigamo. Tena kho pana samayena abhiññātā abhiññātā sakyakumārā bhagavantaṃ pabbajitaṃ anupabbajanti. Tena kho pana samayena mahānāmo ca sakko anuruddho ca sakko dvebhātikā honti. Anuruddho sakko sukhumālo hoti. Tassa tayo pāsādā honti – eko hemantiko, eko gimhiko, eko vassiko. So vassike pāsāde cattāro māse 5 nippurisehi tūriyehi paricārayamāno 6 na heṭṭhāpāsādaṃ orohati. Atha kho mahānāmassa sakkassa etadahosi – ‘‘etarahi kho abhiññātā abhiññātā sakyakumārā bhagavantaṃ pabbajitaṃ anupabbajanti. Amhākañca pana kulā natthi koci agārasmā anagāriyaṃ pabbajito. Yaṃnūnāhaṃ vā pabbajeyyaṃ, anuruddho vā’’ti. Atha kho mahānāmo sakko yena anuruddho sakko tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā anuruddhaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘etarahi, tāta anuruddha, abhiññātā abhiññātā sakyakumārā bhagavantaṃ pabbajitaṃ anupabbajanti. Amhākañca pana kulā natthi koci agārasmā anagāriyaṃ pabbajito. Tena hi tvaṃ vā pabbaja, ahaṃ vā pabbajissāmī’’ti. ‘‘Ahaṃ kho sukhumālo, nāhaṃ sakkomi agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ. Tvaṃ pabbajāhī’’ti. ‘‘Ehi kho te, tāta anuruddha, gharāvāsatthaṃ anusāsissāmi. Paṭhamaṃ khettaṃ kasāpetabbaṃ. Kasāpetvā vapāpetabbaṃ. Vapāpetvā udakaṃ abhinetabbaṃ. Udakaṃ abhinetvā udakaṃ ninnetabbaṃ. Udakaṃ ninnetvā niddhāpetabbaṃ. Niddhāpetvā 7 lavāpetabbaṃ. Lavāpetvā ubbāhāpetabbaṃ. Ubbāhāpetvā puñjaṃ kārāpetabbaṃ. Puñjaṃ kārāpetvā maddāpetabbaṃ. Maddāpetvā palālāni uddharāpetabbāni. Palālāni uddharāpetvā bhusikā uddharāpetabbā. Bhusikaṃ uddharāpetvā opunāpetabbaṃ 8. Opunāpetvā atiharāpetabbaṃ. Atiharāpetvā āyatimpi vassaṃ evameva kātabbaṃ, āyatimpi vassaṃ evameva kātabba’’nti. ‘‘Na kammā khīyanti? Na kammānaṃ anto paññāyati? Kadā kammā khīyissanti? Kadā kammānaṃ anto paññāyissati? Kadā mayaṃ appossukkā pañcahi kāmaguṇehi samappitā samaṅgībhūtā paricāressāmā’’ti? ‘‘Na hi, tāta anuruddha, kammā khīyanti. Na kammānaṃ anto paññāyati. Akhīṇeva kamme pitaro ca pitāmahā ca kālaṅkatā’’ti. ‘‘Tena hi tvaññeva gharāvāsatthena upajānāhi. Ahaṃ agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmī’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਸਕ੍ਕੋ ਯੇਨ ਮਾਤਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਾਤਰਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਅਮ੍ਮ, ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ। ਅਨੁਜਾਨਾਹਿ ਮਂ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯਾ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਮਾਤਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਂ ਸਕ੍ਕਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਖੋ ਮੇ, ਤਾਤ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ਦ੍વੇ ਪੁਤ੍ਤਾ ਪਿਯਾ ਮਨਾਪਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕੂਲਾ। ਮਰਣੇਨਪਿ વੋ ਅਕਾਮਕਾ વਿਨਾ ਭવਿਸ੍ਸਾਮਿ। ਕਿਂ ਪਨਾਹਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਜੀવਨ੍ਤੇ ਅਨੁਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮਿ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯਾ’’ਤਿ? ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਸਕ੍ਕੋ ਮਾਤਰਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਅਮ੍ਮ, ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ। ਅਨੁਜਾਨਾਹਿ ਮਂ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯਾ’’ਤਿ 9। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਸਕ੍ਯਰਾਜਾ ਸਕ੍ਯਾਨਂ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਤਿ। ਸੋ ਚ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਸਹਾਯੋ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਮਾਤਾ – ‘ਅਯਂ ਖੋ ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਸਕ੍ਯਰਾਜਾ ਸਕ੍ਯਾਨਂ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਤਿ; ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਸਹਾਯੋ; ਸੋ ਨ ਉਸ੍ਸਹਤਿ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁ’ਨ੍ਤਿ – ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਂ ਸਕ੍ਕਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਚੇ, ਤਾਤ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਸਕ੍ਯਰਾਜਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਤਿ, ਏવਂ ਤ੍વਮ੍ਪਿ ਪਬ੍ਬਜਾਹੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਸਕ੍ਕੋ ਯੇਨ ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਸਕ੍ਯਰਾਜਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਦ੍ਦਿਯਂ ਸਕ੍ਯਰਾਜਾਨਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਮਮ ਖੋ, ਸਮ੍ਮ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਤવ ਪਟਿਬਦ੍ਧਾ’’ਤਿ। ‘‘ਸਚੇ ਤੇ, ਸਮ੍ਮ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਮਮ ਪਟਿਬਦ੍ਧਾ વਾ ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਾ વਾ ਸਾ ਹੋਤੁ, ਅਹਂ ਤਯਾ; ਯਥਾ ਸੁਖਂ ਪਬ੍ਬਜਾਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏਹਿ, ਸਮ੍ਮ, ਉਭੋ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਨਾਹਂ, ਸਮ੍ਮ, ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਨ੍ਤਿ । ਯਂ ਤੇ ਸਕ੍ਕਾ ਅਞ੍ਞਂ ਮਯਾ ਕਾਤੁਂ, ਕ੍ਯਾਹਂ 10 ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ। ਤ੍વਂ ਪਬ੍ਬਜਾਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਮਾਤਾ ਖੋ ਮਂ, ਸਮ੍ਮ, ਏવਮਾਹ – ‘ਸਚੇ, ਤਾਤ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਸਕ੍ਯਰਾਜਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਤਿ, ਏવਂ ਤ੍વਮ੍ਪਿ ਪਬ੍ਬਜਾਹੀ’’’ਤਿ। ‘‘ਭਾਸਿਤਾ ਖੋ ਪਨ ਤੇ, ਸਮ੍ਮ, ਏਸਾ વਾਚਾ। ਸਚੇ ਤੇ, ਸਮ੍ਮ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ ਮਮ ਪਟਿਬਦ੍ਧਾ વਾ, ਅਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਾ વਾ ਸਾ ਹੋਤੁ, ਅਹਂ ਤਯਾ; ਯਥਾ ਸੁਖਂ ਪਬ੍ਬਜਾਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏਹਿ, ਸਮ੍ਮ, ਉਭੋ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ।
Atha kho anuruddho sakko yena mātā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā mātaraṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, amma, agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ. Anujānāhi maṃ agārasmā anagāriyaṃ pabbajjāyā’’ti. Evaṃ vutte anuruddhassa sakkassa mātā anuruddhaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘tumhe kho me, tāta anuruddha, dve puttā piyā manāpā appaṭikūlā. Maraṇenapi vo akāmakā vinā bhavissāmi. Kiṃ panāhaṃ tumhe jīvante anujānissāmi agārasmā anagāriyaṃ pabbajjāyā’’ti? Dutiyampi kho…pe… tatiyampi kho anuruddho sakko mātaraṃ etadavoca – ‘‘icchāmahaṃ, amma, agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ. Anujānāhi maṃ agārasmā anagāriyaṃ pabbajjāyā’’ti 11. Tena kho pana samayena bhaddiyo sakyarājā sakyānaṃ rajjaṃ kāreti. So ca anuruddhassa sakkassa sahāyo hoti. Atha kho anuruddhassa sakkassa mātā – ‘ayaṃ kho bhaddiyo sakyarājā sakyānaṃ rajjaṃ kāreti; anuruddhassa sakkassa sahāyo; so na ussahati agārasmā anagāriyaṃ pabbajitu’nti – anuruddhaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘sace, tāta anuruddha, bhaddiyo sakyarājā agārasmā anagāriyaṃ pabbajati, evaṃ tvampi pabbajāhī’’ti. Atha kho anuruddho sakko yena bhaddiyo sakyarājā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhaddiyaṃ sakyarājānaṃ etadavoca – ‘‘mama kho, samma, pabbajjā tava paṭibaddhā’’ti. ‘‘Sace te, samma, pabbajjā mama paṭibaddhā vā appaṭibaddhā vā sā hotu, ahaṃ tayā; yathā sukhaṃ pabbajāhī’’ti. ‘‘Ehi, samma, ubho agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmā’’ti. ‘‘Nāhaṃ, samma, sakkomi agārasmā anagāriyaṃ pabbajitunti . Yaṃ te sakkā aññaṃ mayā kātuṃ, kyāhaṃ 12 karissāmi. Tvaṃ pabbajāhī’’ti. ‘‘Mātā kho maṃ, samma, evamāha – ‘sace, tāta anuruddha, bhaddiyo sakyarājā agārasmā anagāriyaṃ pabbajati, evaṃ tvampi pabbajāhī’’’ti. ‘‘Bhāsitā kho pana te, samma, esā vācā. Sace te, samma, pabbajjā mama paṭibaddhā vā, appaṭibaddhā vā sā hotu, ahaṃ tayā; yathā sukhaṃ pabbajāhī’’ti. ‘‘Ehi, samma, ubho agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmā’’ti.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਚ੍ਚવਾਦਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਚ੍ਚਪਟਿਞ੍ਞਾ। ਅਥ ਖੋ ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਸਕ੍ਯਰਾਜਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਂ ਸਕ੍ਕਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਆਗਮੇਹਿ, ਸਮ੍ਮ, ਸਤ੍ਤવਸ੍ਸਾਨਿ। ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ વਸ੍ਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਉਭੋ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਅਤਿਚਿਰਂ, ਸਮ੍ਮ, ਸਤ੍ਤવਸ੍ਸਾਨਿ। ਨਾਹਂ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਸਤ੍ਤવਸ੍ਸਾਨਿ ਆਗਮੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਆਗਮੇਹਿ, ਸਮ੍ਮ, ਛવਸ੍ਸਾਨਿ…ਪੇ॰… ਪਞ੍ਚવਸ੍ਸਾਨਿ… ਚਤ੍ਤਾਰਿ વਸ੍ਸਾਨਿ… ਤੀਣਿ વਸ੍ਸਾਨਿ… ਦ੍વੇ વਸ੍ਸਾਨਿ… ਏਕਂ વਸ੍ਸਂ। ਏਕਸ੍ਸ વਸ੍ਸਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਉਭੋ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਅਤਿਚਿਰਂ, ਸਮ੍ਮ, ਏਕવਸ੍ਸਂ। ਨਾਹਂ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਏਕਂ વਸ੍ਸਂ ਆਗਮੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਆਗਮੇਹਿ, ਸਮ੍ਮ, ਸਤ੍ਤਮਾਸੇ। ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਮਾਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਉਭੋਪਿ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਅਤਿਚਿਰਂ, ਸਮ੍ਮ, ਸਤ੍ਤਮਾਸਾ। ਨਾਹਂ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਸਤ੍ਤਮਾਸੇ ਆਗਮੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਆਗਮੇਹਿ, ਸਮ੍ਮ, ਛ ਮਾਸੇ…ਪੇ॰… ਪਞ੍ਚ ਮਾਸੇ… ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ… ਤਯੋ ਮਾਸੇ… ਦ੍વੇ ਮਾਸੇ… ਏਕਂ ਮਾਸਂ… ਅਡ੍ਢਮਾਸਂ। ਅਡ੍ਢਮਾਸਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਉਭੋਪਿ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਅਤਿਚਿਰਂ, ਸਮ੍ਮ, ਅਡ੍ਢਮਾਸੋ। ਨਾਹਂ ਸਕ੍ਕੋਮਿ ਅਡ੍ਢਮਾਸਂ ਆਗਮੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਆਗਮੇਹਿ, ਸਮ੍ਮ, ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਯਾવਾਹਂ ਪੁਤ੍ਤੇ ਚ ਭਾਤਰੋ ਚ ਰਜ੍ਜਂ ਨਿਯ੍ਯਾਦੇਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਨ ਚਿਰਂ, ਸਮ੍ਮ, ਸਤ੍ਤਾਹੋ, ਆਗਮੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ।
Tena kho pana samayena manussā saccavādino honti, saccapaṭiññā. Atha kho bhaddiyo sakyarājā anuruddhaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘āgamehi, samma, sattavassāni. Sattannaṃ vassānaṃ accayena ubho agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmā’’ti. ‘‘Aticiraṃ, samma, sattavassāni. Nāhaṃ sakkomi sattavassāni āgametu’’nti. ‘‘Āgamehi, samma, chavassāni…pe… pañcavassāni… cattāri vassāni… tīṇi vassāni… dve vassāni… ekaṃ vassaṃ. Ekassa vassassa accayena ubho agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmā’’ti. ‘‘Aticiraṃ, samma, ekavassaṃ. Nāhaṃ sakkomi ekaṃ vassaṃ āgametu’’nti. ‘‘Āgamehi, samma, sattamāse. Sattannaṃ māsānaṃ accayena ubhopi agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmā’’ti. ‘‘Aticiraṃ, samma, sattamāsā. Nāhaṃ sakkomi sattamāse āgametu’’nti. ‘‘Āgamehi, samma, cha māse…pe… pañca māse… cattāro māse… tayo māse… dve māse… ekaṃ māsaṃ… aḍḍhamāsaṃ. Aḍḍhamāsassa accayena ubhopi agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmā’’ti. ‘‘Aticiraṃ, samma, aḍḍhamāso. Nāhaṃ sakkomi aḍḍhamāsaṃ āgametu’’nti. ‘‘Āgamehi, samma, sattāhaṃ yāvāhaṃ putte ca bhātaro ca rajjaṃ niyyādemī’’ti. ‘‘Na ciraṃ, samma, sattāho, āgamessāmī’’ti.
੩੩੧. ਅਥ ਖੋ ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਚ ਸਕ੍ਯਰਾਜਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਚ ਆਨਨ੍ਦੋ ਚ ਭਗੁ ਚ ਕਿਮਿਲੋ ਚ ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਚ, ਉਪਾਲਿਕਪ੍ਪਕੇਨ ਸਤ੍ਤਮਾ, ਯਥਾ ਪੁਰੇ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਉਯ੍ਯਾਨਭੂਮਿਂ ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ, ਏવਮੇવ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਨਿਯ੍ਯਿਂਸੁ। ਤੇ ਦੂਰਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸੇਨਂ ਨਿવਤ੍ਤਾਪੇਤ੍વਾ ਪਰવਿਸਯਂ ਓਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਭਰਣਂ ਓਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗੇਨ ਭਣ੍ਡਿਕਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਉਪਾਲਿਂ ਕਪ੍ਪਕਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਹਨ੍ਦ, ਭਣੇ ਉਪਾਲਿ, ਨਿવਤ੍ਤਸ੍ਸੁ; ਅਲਂ ਤੇ ਏਤ੍ਤਕਂ ਜੀવਿਕਾਯਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਉਪਾਲਿਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਕਸ੍ਸ ਨਿવਤ੍ਤਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਚਣ੍ਡਾ ਖੋ ਸਾਕਿਯਾ; ਇਮਿਨਾ ਕੁਮਾਰਾ ਨਿਪ੍ਪਾਤਿਤਾਤਿ ਘਾਤਾਪੇਯ੍ਯੁਮ੍ਪਿ ਮਂ। ਇਮੇ ਹਿ ਨਾਮ ਸਕ੍ਯਕੁਮਾਰਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਕਿਮਙ੍ਗ 13 ਪਨਾਹ’’ਨ੍ਤਿ। ਭਣ੍ਡਿਕਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਰੁਕ੍ਖੇ ਆਲਗ੍ਗੇਤ੍વਾ ‘ਯੋ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਦਿਨ੍ਨਂਯੇવ ਹਰਤੂ’ਤਿ વਤ੍વਾ ਯੇਨ ਤੇ ਸਕ੍ਯਕੁਮਾਰਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਅਦ੍ਦਸਾਸੁਂ ਖੋ ਤੇ ਸਕ੍ਯਕੁਮਾਰਾ ਉਪਾਲਿਂ ਕਪ੍ਪਕਂ ਦੂਰਤੋવ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਉਪਾਲਿਂ ਕਪ੍ਪਕਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਕਿਸ੍ਸ, ਭਣੇ ਉਪਾਲਿ, ਨਿવਤ੍ਤੇਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਇਧ ਮੇ, ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤਾ, ਨਿવਤ੍ਤਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਚਣ੍ਡਾ ਖੋ ਸਾਕਿਯਾ; ਇਮਿਨਾ ਕੁਮਾਰਾ ਨਿਪ੍ਪਾਤਿਤਾਤਿ ਘਾਤਾਪੇਯ੍ਯੁਮ੍ਪਿ ਮਂ। ਇਮੇ ਹਿ ਨਾਮ ਸਕ੍ਯਕੁਮਾਰਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਕਿਮਙ੍ਗ ਪਨਾਹ’ਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤਾ, ਭਣ੍ਡਿਕਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਰੁਕ੍ਖੇ ਆਲਗ੍ਗੇਤ੍વਾ ‘ਯੋ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਦਿਨ੍ਨਞ੍ਞੇવ ਹਰਤੂ’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤਤੋਮ੍ਹਿ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ, ਭਣੇ ਉਪਾਲਿ, ਅਕਾਸਿ ਯਮ੍ਪਿ ਨ ਨਿવਤ੍ਤੋ 14। ਚਣ੍ਡਾ ਖੋ ਸਾਕਿਯਾ; ਇਮਿਨਾ ਕੁਮਾਰਾ ਨਿਪ੍ਪਾਤਿਤਾਤਿ ਘਾਤਾਪੇਯ੍ਯੁਮ੍ਪਿ ਤ’’ਨ੍ਤਿ।
331. Atha kho bhaddiyo ca sakyarājā anuruddho ca ānando ca bhagu ca kimilo ca devadatto ca, upālikappakena sattamā, yathā pure caturaṅginiyā senāya uyyānabhūmiṃ niyyanti, evameva caturaṅginiyā senāya niyyiṃsu. Te dūraṃ gantvā senaṃ nivattāpetvā paravisayaṃ okkamitvā ābharaṇaṃ omuñcitvā uttarāsaṅgena bhaṇḍikaṃ bandhitvā upāliṃ kappakaṃ etadavocuṃ – ‘‘handa, bhaṇe upāli, nivattassu; alaṃ te ettakaṃ jīvikāyā’’ti. Atha kho upālissa kappakassa nivattantassa etadahosi – ‘‘caṇḍā kho sākiyā; iminā kumārā nippātitāti ghātāpeyyumpi maṃ. Ime hi nāma sakyakumārā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissanti. Kimaṅga 15 panāha’’nti. Bhaṇḍikaṃ muñcitvā taṃ bhaṇḍaṃ rukkhe ālaggetvā ‘yo passati, dinnaṃyeva haratū’ti vatvā yena te sakyakumārā tenupasaṅkami. Addasāsuṃ kho te sakyakumārā upāliṃ kappakaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna upāliṃ kappakaṃ etadavocuṃ – ‘‘kissa, bhaṇe upāli, nivattesī’’ti? ‘‘Idha me, ayyaputtā, nivattantassa etadahosi – ‘caṇḍā kho sākiyā; iminā kumārā nippātitāti ghātāpeyyumpi maṃ. Ime hi nāma sakyakumārā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissanti. Kimaṅga panāha’nti. So kho ahaṃ, ayyaputtā, bhaṇḍikaṃ muñcitvā taṃ bhaṇḍaṃ rukkhe ālaggetvā ‘yo passati, dinnaññeva haratū’ti vatvā tatomhi paṭinivatto’’ti. ‘‘Suṭṭhu, bhaṇe upāli, akāsi yampi na nivatto 16. Caṇḍā kho sākiyā; iminā kumārā nippātitāti ghātāpeyyumpi ta’’nti.
ਅਥ ਖੋ ਸਕ੍ਯਕੁਮਾਰਾ ਉਪਾਲਿਂ ਕਪ੍ਪਕਂ ਆਦਾਯ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਤੇ ਸਕ੍ਯਕੁਮਾਰਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਾਕਿਯਾ ਨਾਮ ਮਾਨਸ੍ਸਿਨੋ। ਅਯਂ , ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਾਲਿ ਕਪ੍ਪਕੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਪਰਿਚਾਰਕੋ। ਇਮਂ ਭਗવਾ ਪਠਮਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤੁ। ਇਮਸ੍ਸ ਮਯਂ ਅਭਿવਾਦਨਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਨਅਞ੍ਜਲਿਕਮ੍ਮਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ। ਏવਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਕਿਯਾਨਂ ਸਾਕਿਯਮਾਨੋ ਨਿਮ੍ਮਾਨਾਯਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ 17।
Atha kho sakyakumārā upāliṃ kappakaṃ ādāya yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te sakyakumārā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘mayaṃ, bhante, sākiyā nāma mānassino. Ayaṃ , bhante, upāli kappako amhākaṃ dīgharattaṃ paricārako. Imaṃ bhagavā paṭhamaṃ pabbājetu. Imassa mayaṃ abhivādanapaccuṭṭhānaañjalikammasāmīcikammaṃ karissāma. Evaṃ amhākaṃ sākiyānaṃ sākiyamāno nimmānāyissatī’’ti 18.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਉਪਾਲਿਂ ਕਪ੍ਪਕਂ ਪਠਮਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਤੇ ਸਕ੍ਯਕੁਮਾਰੇ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਤੇਨੇવ ਅਨ੍ਤਰવਸ੍ਸੇਨ ਤਿਸ੍ਸੋ વਿਜ੍ਜਾ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ। ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ। ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ਸਚ੍ਛਾਕਾਸਿ। ਦੇવਦਤ੍ਤੋ ਪੋਥੁਜ੍ਜਨਿਕਂ ਇਦ੍ਧਿਂ ਅਭਿਨਿਪ੍ਫਾਦੇਸਿ।
Atha kho bhagavā upāliṃ kappakaṃ paṭhamaṃ pabbājesi, pacchā te sakyakumāre. Atha kho āyasmā bhaddiyo teneva antaravassena tisso vijjā sacchākāsi. Āyasmā anuruddho dibbacakkhuṃ uppādesi. Āyasmā ānando sotāpattiphalaṃ sacchākāsi. Devadatto pothujjanikaṃ iddhiṃ abhinipphādesi.
੩੩੨. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਅਰਞ੍ਞਗਤੋਪਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਤੋਪਿ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਗਤੋਪਿ ਅਭਿਕ੍ਖਣਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ – ‘‘ਅਹੋ ਸੁਖਂ, ਅਹੋ ਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਆਯਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਅਰਞ੍ਞਗਤੋਪਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਤੋਪਿ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਗਤੋਪਿ ਅਭਿਕ੍ਖਣਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ – ‘ਅਹੋ ਸੁਖਂ, ਅਹੋ ਸੁਖ’ਨ੍ਤਿ। ਨਿਸ੍ਸਂਸਯਂ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਅਨਭਿਰਤੋવ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਤਿ। ਤਂਯੇવ વਾ ਪੁਰਿਮਂ ਰਜ੍ਜਸੁਖਂ ਸਮਨੁਸ੍ਸਰਨ੍ਤੋ ਅਰਞ੍ਞਗਤੋਪਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਤੋਪਿ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਗਤੋਪਿ ਅਭਿਕ੍ਖਣਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ – ‘ਅਹੋ ਸੁਖਂ, ਅਹੋ ਸੁਖ’’’ਨ੍ਤਿ।
332. Tena kho pana samayena āyasmā bhaddiyo araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘aho sukhaṃ, aho sukha’’nti. Atha kho sambahulā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘āyasmā, bhante, bhaddiyo araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’nti. Nissaṃsayaṃ kho, bhante, āyasmā bhaddiyo anabhiratova brahmacariyaṃ carati. Taṃyeva vā purimaṃ rajjasukhaṃ samanussaranto araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’’’nti.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਹਿ ਤ੍વਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਮਮ વਚਨੇਨ ਭਦ੍ਦਿਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਮਨ੍ਤੇਹਿ – ‘ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ, ਆવੁਸੋ ਭਦ੍ਦਿਯ, ਆਮਨ੍ਤੇਤੀ’’’ਤਿ । ‘‘ਏવਂ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਭਦ੍ਦਿਯਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ, ਆવੁਸੋ ਭਦ੍ਦਿਯ, ਆਮਨ੍ਤੇਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮਾવੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਭਦ੍ਦਿਯੋ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਭਦ੍ਦਿਯਂ ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ ਤ੍વਂ, ਭਦ੍ਦਿਯ, ਅਰਞ੍ਞਗਤੋਪਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਤੋਪਿ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਗਤੋਪਿ ਅਭਿਕ੍ਖਣਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ – ‘ਅਹੋ ਸੁਖਂ, ਅਹੋ ਸੁਖ’’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਏવਂ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤ੍વਂ, ਭਦ੍ਦਿਯ, ਅਤ੍ਥવਸਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਰਞ੍ਞਗਤੋਪਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਤੋਪਿ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਗਤੋਪਿ ਅਭਿਕ੍ਖਣਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ – ‘ਅਹੋ ਸੁਖਂ ਅਹੋ ਸੁਖ’’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਞ੍ਞੋ ਸਤੋਪਿ ਅਨ੍ਤੋਪਿ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰੇ ਰਕ੍ਖਾ ਸੁਸਂવਿਹਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਬਹਿਪਿ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰੇ ਰਕ੍ਖਾ ਸੁਸਂવਿਹਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਅਨ੍ਤੋਪਿ ਨਗਰੇ ਰਕ੍ਖਾ ਸੁਸਂવਿਹਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਬਹਿਪਿ ਨਗਰੇ ਰਕ੍ਖਾ ਸੁਸਂવਿਹਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਅਨ੍ਤੋਪਿ ਜਨਪਦੇ ਰਕ੍ਖਾ ਸੁਸਂવਿਹਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਬਹਿਪਿ ਜਨਪਦੇ ਰਕ੍ਖਾ ਸੁਸਂવਿਹਿਤਾ ਹੋਤਿ। ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏવਂ ਰਕ੍ਖਿਤੋਪਿ ਗੋਪਿਤੋਪਿ ਸਨ੍ਤੋ ਭੀਤੋ ਉਬ੍ਬਿਗ੍ਗੋ ਉਸ੍ਸਙ੍ਕੀ ਉਤ੍ਰਸ੍ਤੋ વਿਹਰਾਮਿ। ਏਤਰਹਿ ਖੋ ਪਨ ਅਹਂ ਏਕੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਰਞ੍ਞਗਤੋਪਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਤੋਪਿ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਗਤੋਪਿ ਅਭੀਤੋ ਅਨੁਬ੍ਬਿਗ੍ਗੋ ਅਨੁਸ੍ਸਙ੍ਕੀ ਅਨੁਤ੍ਰਸ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਪਨ੍ਨਲੋਮੋ ਪਰਦਤ੍ਤવੁਤ੍ਤੋ ਮਿਗਭੂਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਾਮੀਤਿ। ਇਮਂ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਤ੍ਥવਸਂ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਅਰਞ੍ਞਗਤੋਪਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਤੋਪਿ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਗਤੋਪਿ ਅਭਿਕ੍ਖਣਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਮਿ – ‘ਅਹੋ ਸੁਖਂ, ਅਹੋ ਸੁਖ’’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਤਾਯਂ વੇਲਾਯਂ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ –
Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, bhikkhu, mama vacanena bhaddiyaṃ bhikkhuṃ āmantehi – ‘satthā taṃ, āvuso bhaddiya, āmantetī’’’ti . ‘‘Evaṃ bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yenāyasmā bhaddiyo tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ bhaddiyaṃ etadavoca – ‘‘satthā taṃ, āvuso bhaddiya, āmantetī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā bhaddiyo tassa bhikkhuno paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ bhaddiyaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, bhaddiya, araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’’’nti? ‘‘Evaṃ bhante’’ti. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, bhaddiya, atthavasaṃ sampassamāno araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānesi – ‘aho sukhaṃ aho sukha’’’nti? ‘‘Pubbe me, bhante, rañño satopi antopi antepure rakkhā susaṃvihitā hoti, bahipi antepure rakkhā susaṃvihitā hoti, antopi nagare rakkhā susaṃvihitā hoti, bahipi nagare rakkhā susaṃvihitā hoti, antopi janapade rakkhā susaṃvihitā hoti, bahipi janapade rakkhā susaṃvihitā hoti. So kho ahaṃ, bhante, evaṃ rakkhitopi gopitopi santo bhīto ubbiggo ussaṅkī utrasto viharāmi. Etarahi kho pana ahaṃ eko, bhante, araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhīto anubbiggo anussaṅkī anutrasto appossukko pannalomo paradattavutto migabhūtena cetasā viharāmīti. Imaṃ kho ahaṃ, bhante, atthavasaṃ sampassamāno araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi abhikkhaṇaṃ udānaṃ udānemi – ‘aho sukhaṃ, aho sukha’’’nti. Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
19 ‘‘ਯਸ੍ਸਨ੍ਤਰਤੋ ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਕੋਪਾ, ਇਤਿ ਭવਾਭવਤਞ੍ਚ વੀਤਿવਤ੍ਤੋ।
20 ‘‘Yassantarato na santi kopā, iti bhavābhavatañca vītivatto;
ਤਂ વਿਗਤਭਯਂ ਸੁਖਿਂ ਅਸੋਕਂ, ਦੇવਾ ਨਾਨੁਭવਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਾਯਾ’’ਤਿ॥
Taṃ vigatabhayaṃ sukhiṃ asokaṃ, devā nānubhavanti dassanāyā’’ti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ਛਸਕ੍ਯਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਕਥਾ • Chasakyapabbajjākathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਛਸਕ੍ਯਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਛਸਕ੍ਯਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਛਸਕ੍ਯਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਕਥਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ਛਸਕ੍ਯਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਕਥਾ • Chasakyapabbajjākathā
