Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā |
៧. សង្ឃភេទកក្ខន្ធកោ
7. Saṅghabhedakakkhandhako
ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថាទិវណ្ណនា
Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā
៣៣០. សង្ឃភេទកក្ខន្ធកេ បាឡិយំ អនុបិយំ នាមាតិ អនុបិយា នាម។ ហេដ្ឋា បាសាទាតិ បាសាទតោ ហេដ្ឋា ហេដ្ឋិមតលំ, ‘‘ហេដ្ឋាបាសាទ’’ន្តិបិ បាឋោ។ អភិនេតព្ពន្តិ វបិតខេត្តេសុ បវេសេតព្ពំ។ និន្នេតព្ពន្តិ តតោ នីហរិតព្ពំ។ និទ្ធាបេតព្ពន្តិ សស្សទូសកតិណាទីនិ ឧទ្ធរិតព្ពំ។ ឧជុំ ការាបេតព្ពន្តិ បុញ្ជំ ការាបេតព្ពំ, អយមេវ វា បាឋោ។
330. Saṅghabhedakakkhandhake pāḷiyaṃ anupiyaṃ nāmāti anupiyā nāma. Heṭṭhā pāsādāti pāsādato heṭṭhā heṭṭhimatalaṃ, ‘‘heṭṭhāpāsāda’’ntipi pāṭho. Abhinetabbanti vapitakhettesu pavesetabbaṃ. Ninnetabbanti tato nīharitabbaṃ. Niddhāpetabbanti sassadūsakatiṇādīni uddharitabbaṃ. Ujuṃ kārāpetabbanti puñjaṃ kārāpetabbaṃ, ayameva vā pāṭho.
៣៣២. បរទត្តោតិ បរេហិ ទិន្នបច្ចយេហិ បវត្តមានោ។ មិគភូតេន ចេតសាតិ កត្ថចិ អលគ្គតាយ មិគស្ស វិយ ជាតេន ចិត្តេន។
332.Paradattoti parehi dinnapaccayehi pavattamāno. Migabhūtena cetasāti katthaci alaggatāya migassa viya jātena cittena.
៣៣៣. មនោមយំ កាយន្តិ ឈានមនេន និព្ពត្តំ ព្រហ្មកាយំ, ‘‘កិំ នុ ខោ អហំ បសាទេយ្យំ, យស្មិំ មេ បសន្នេ ពហុលាភសក្ការោ ឧប្បជ្ជេយ្យា’’តិ បឋមំ ឧប្បន្នបរិវិតក្កស្ស មន្ទបរិយុដ្ឋានតាយ ទេវទត្តស្ស តស្មិំ ខណេ ឈានបរិហានិ នាហោសិ, បច្ឆា ឯវ អហោសីតិ ទដ្ឋព្ពំ។ តេនាហ ‘‘សហ ចិត្តុប្បាទា’’តិអាទិ។ ទ្វេ វា តីណិ វា មាគធកានិ គាមខេត្តានីតិ ឯត្ថ មគធរដ្ឋេ ខុទ្ទកំ គាមខេត្តំ គាវុតមត្តំ, មជ្ឈិមំ បន ទិយឌ្ឍគាវុតមត្តំ, មហន្តំ អនេកយោជនម្បិ ហោតិ។ តេសុ មជ្ឈិមេន គាមខេត្តេន ទ្វេ វា ខុទ្ទកេន តីណិ វា គាមខេត្តានិ, តស្ស សរីរំ តិគាវុតប្បមាណោ អត្តភាវោតិ វុត្តំ ហោតិ។
333.Manomayaṃ kāyanti jhānamanena nibbattaṃ brahmakāyaṃ, ‘‘kiṃ nu kho ahaṃ pasādeyyaṃ, yasmiṃ me pasanne bahulābhasakkāro uppajjeyyā’’ti paṭhamaṃ uppannaparivitakkassa mandapariyuṭṭhānatāya devadattassa tasmiṃ khaṇe jhānaparihāni nāhosi, pacchā eva ahosīti daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘saha cittuppādā’’tiādi. Dve vā tīṇi vā māgadhakāni gāmakhettānīti ettha magadharaṭṭhe khuddakaṃ gāmakhettaṃ gāvutamattaṃ, majjhimaṃ pana diyaḍḍhagāvutamattaṃ, mahantaṃ anekayojanampi hoti. Tesu majjhimena gāmakhettena dve vā khuddakena tīṇi vā gāmakhettāni, tassa sarīraṃ tigāvutappamāṇo attabhāvoti vuttaṃ hoti.
៣៣៤. សត្ថារោតិ គណសត្ថារោ។ នាស្សស្សាតិ ន ឯតស្ស ភវេយ្យ។ តន្តិ សត្ថារំ។ តេនាតិ អមនាបេន។ សម្មន្នតីតិ ចីវរាទិនា អម្ហាកំ សម្មានំ ករោតិ, បរេហិ វា អយំ សត្ថា សម្មានីយតីតិ អត្ថោ។
334.Satthāroti gaṇasatthāro. Nāssassāti na etassa bhaveyya. Tanti satthāraṃ. Tenāti amanāpena. Sammannatīti cīvarādinā amhākaṃ sammānaṃ karoti, parehi vā ayaṃ satthā sammānīyatīti attho.
៣៣៥. នាសាយ បិត្តំ ភិន្ទេយ្យុន្តិ អច្ឆបិត្តំ វា មច្ឆបិត្តំ វា នាសាបុដេ បក្ខិបេយ្យុំ។ អស្សតរីតិ វឡវាយ កុច្ឆិស្មិំ គទ្រភស្ស ជាតា។ តស្សា ហិ គហិតគព្ភាយ វិជាយិតុមសក្កោន្តិយា ឧទរំ ផាលេត្វា បោតកំ នីហរន្តិ។ តេនាហ ‘‘អត្តវធាយ គព្ភំ គណ្ហាតី’’តិ។
335.Nāsāyapittaṃ bhindeyyunti acchapittaṃ vā macchapittaṃ vā nāsāpuṭe pakkhipeyyuṃ. Assatarīti vaḷavāya kucchismiṃ gadrabhassa jātā. Tassā hi gahitagabbhāya vijāyitumasakkontiyā udaraṃ phāletvā potakaṃ nīharanti. Tenāha ‘‘attavadhāya gabbhaṃ gaṇhātī’’ti.
៣៣៩. បោត្ថនិកន្តិ ឆុរិកំ, ‘‘ខរ’’ន្តិបិ វុច្ចតិ។
339.Potthanikanti churikaṃ, ‘‘khara’’ntipi vuccati.
៣៤២. មា កុញ្ជរ នាគមាសទោតិ ហេ កុញ្ជរ ពុទ្ធនាគំ វធកចិត្តេន មា ឧបគច្ឆ។ ទុក្ខន្តិ ទុក្ខការណត្តា ទុក្ខំ។ ឥតោតិ ឥតោ ជាតិតោ។ យតោតិ យស្មា, យន្តស្ស វា, គច្ឆន្តស្សាតិ អត្ថោ។ មា ច មទោតិ មទោ តយា ន កាតព្ពោតិ អត្ថោ។
342.Mākuñjara nāgamāsadoti he kuñjara buddhanāgaṃ vadhakacittena mā upagaccha. Dukkhanti dukkhakāraṇattā dukkhaṃ. Itoti ito jātito. Yatoti yasmā, yantassa vā, gacchantassāti attho. Mā ca madoti mado tayā na kātabboti attho.
៣៤៣. តិកភោជនន្តិ តីហិ ភុញ្ជិតព្ពំ ភោជនំ, តតោ អធិកេហិ ឯកតោ បដិគ្គហេត្វា ភុញ្ជិតុំ ន វដ្ដនកំ គណភោជនបដិបក្ខំ ភោជនន្តិ អត្ថោ។ កោកាលិកោតិអាទីនិ ទេវទត្តបរិសាយ គណបាមោក្ខានំ នាមានិ។ កប្បន្តិ មហានិរយេ អាយុកប្បំ, តំ អន្តរកប្បន្តិ កេចិ។ កេចិ បន ‘‘អសង្ខ្យេយ្យកប្ប’’ន្តិ។
343.Tikabhojananti tīhi bhuñjitabbaṃ bhojanaṃ, tato adhikehi ekato paṭiggahetvā bhuñjituṃ na vaṭṭanakaṃ gaṇabhojanapaṭipakkhaṃ bhojananti attho. Kokālikotiādīni devadattaparisāya gaṇapāmokkhānaṃ nāmāni. Kappanti mahāniraye āyukappaṃ, taṃ antarakappanti keci. Keci pana ‘‘asaṅkhyeyyakappa’’nti.
ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថាទិវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi
ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថា • Chasakyapabbajjākathā
ទេវទត្តវត្ថុ • Devadattavatthu
បញ្ចសត្ថុកថា • Pañcasatthukathā
អជាតសត្តុកុមារវត្ថុ • Ajātasattukumāravatthu
នាឡាគិរិបេសនំ • Nāḷāgiripesanaṃ
បញ្ចវត្ថុយាចនកថា • Pañcavatthuyācanakathā
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā
ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថា • Chasakyapabbajjākathā
បកាសនីយកម្មាទិកថា • Pakāsanīyakammādikathā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថាវណ្ណនា • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
បញ្ចសត្ថុកថាវណ្ណនា • Pañcasatthukathāvaṇṇanā
នាឡាគិរិបេសនកថាវណ្ណនា • Nāḷāgiripesanakathāvaṇṇanā
បញ្ចវត្ថុយាចនកថាវណ្ណនា • Pañcavatthuyācanakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថាវណ្ណនា • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi
ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថា • Chasakyapabbajjākathā
បកាសនីយកម្មាទិកថា • Pakāsanīyakammādikathā