Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā |
၇. သင္ဃဘေဒကက္ခန္ဓကော
7. Saṅghabhedakakkhandhako
ဆသက္ယပဗ္ဗဇ္ဇာကထာဒိဝဏ္ဏနာ
Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā
၃၃၀. သင္ဃဘေဒကက္ခန္ဓကေ ပာဠိယံ အနုပိယံ နာမာတိ အနုပိယာ နာမ။ ဟေဋ္ဌာ ပာသာဒာတိ ပာသာဒတော ဟေဋ္ဌာ ဟေဋ္ဌိမတလံ, ‘‘ဟေဋ္ဌာပာသာဒ’’န္တိပိ ပာဌော။ အဘိနေတဗ္ဗန္တိ ဝပိတခေတ္တေသု ပဝေသေတဗ္ဗံ။ နိန္နေတဗ္ဗန္တိ တတော နီဟရိတဗ္ဗံ။ နိဒ္ဓာပေတဗ္ဗန္တိ သသ္သဒူသကတိဏာဒီနိ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ။ ဥဇုံ ကာရာပေတဗ္ဗန္တိ ပုဉ္ဇံ ကာရာပေတဗ္ဗံ, အယမေဝ ဝာ ပာဌော။
330. Saṅghabhedakakkhandhake pāḷiyaṃ anupiyaṃ nāmāti anupiyā nāma. Heṭṭhā pāsādāti pāsādato heṭṭhā heṭṭhimatalaṃ, ‘‘heṭṭhāpāsāda’’ntipi pāṭho. Abhinetabbanti vapitakhettesu pavesetabbaṃ. Ninnetabbanti tato nīharitabbaṃ. Niddhāpetabbanti sassadūsakatiṇādīni uddharitabbaṃ. Ujuṃ kārāpetabbanti puñjaṃ kārāpetabbaṃ, ayameva vā pāṭho.
၃၃၂. ပရဒတ္တောတိ ပရေဟိ ဒိန္နပစ္စယေဟိ ပဝတ္တမာနော။ မိဂဘူတေန စေတသာတိ ကတ္ထစိ အလဂ္ဂတာယ မိဂသ္သ ဝိယ ဇာတေန စိတ္တေန။
332.Paradattoti parehi dinnapaccayehi pavattamāno. Migabhūtena cetasāti katthaci alaggatāya migassa viya jātena cittena.
၃၃၃. မနောမယံ ကာယန္တိ ဈာနမနေန နိဗ္ဗတ္တံ ဗ္ရဟ္မကာယံ, ‘‘ကိံ နု ခော အဟံ ပသာဒေယ္ယံ, ယသ္မိံ မေ ပသန္နေ ဗဟုလာဘသက္ကာရော ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယာ’’တိ ပဌမံ ဥပ္ပန္နပရိဝိတက္ကသ္သ မန္ဒပရိယုဋ္ဌာနတာယ ဒေဝဒတ္တသ္သ တသ္မိံ ခဏေ ဈာနပရိဟာနိ နာဟောသိ, ပစ္ဆာ ဧဝ အဟောသီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တေနာဟ ‘‘သဟ စိတ္တုပ္ပာဒာ’’တိအာဒိ။ ဒ္ဝေ ဝာ တီဏိ ဝာ မာဂဓကာနိ ဂာမခေတ္တာနီတိ ဧတ္ထ မဂဓရဋ္ဌေ ခုဒ္ဒကံ ဂာမခေတ္တံ ဂာဝုတမတ္တံ, မဇ္ဈိမံ ပန ဒိယဍ္ဎဂာဝုတမတ္တံ, မဟန္တံ အနေကယောဇနမ္ပိ ဟောတိ။ တေသု မဇ္ဈိမေန ဂာမခေတ္တေန ဒ္ဝေ ဝာ ခုဒ္ဒကေန တီဏိ ဝာ ဂာမခေတ္တာနိ, တသ္သ သရီရံ တိဂာဝုတပ္ပမာဏော အတ္တဘာဝောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
333.Manomayaṃ kāyanti jhānamanena nibbattaṃ brahmakāyaṃ, ‘‘kiṃ nu kho ahaṃ pasādeyyaṃ, yasmiṃ me pasanne bahulābhasakkāro uppajjeyyā’’ti paṭhamaṃ uppannaparivitakkassa mandapariyuṭṭhānatāya devadattassa tasmiṃ khaṇe jhānaparihāni nāhosi, pacchā eva ahosīti daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘saha cittuppādā’’tiādi. Dve vā tīṇi vā māgadhakāni gāmakhettānīti ettha magadharaṭṭhe khuddakaṃ gāmakhettaṃ gāvutamattaṃ, majjhimaṃ pana diyaḍḍhagāvutamattaṃ, mahantaṃ anekayojanampi hoti. Tesu majjhimena gāmakhettena dve vā khuddakena tīṇi vā gāmakhettāni, tassa sarīraṃ tigāvutappamāṇo attabhāvoti vuttaṃ hoti.
၃၃၄. သတ္ထာရောတိ ဂဏသတ္ထာရော။ နာသ္သသ္သာတိ န ဧတသ္သ ဘဝေယ္ယ။ တန္တိ သတ္ထာရံ။ တေနာတိ အမနာပေန။ သမ္မန္နတီတိ စီဝရာဒိနာ အမ္ဟာကံ သမ္မာနံ ကရောတိ, ပရေဟိ ဝာ အယံ သတ္ထာ သမ္မာနီယတီတိ အတ္ထော။
334.Satthāroti gaṇasatthāro. Nāssassāti na etassa bhaveyya. Tanti satthāraṃ. Tenāti amanāpena. Sammannatīti cīvarādinā amhākaṃ sammānaṃ karoti, parehi vā ayaṃ satthā sammānīyatīti attho.
၃၃၅. နာသာယ ပိတ္တံ ဘိန္ဒေယ္ယုန္တိ အစ္ဆပိတ္တံ ဝာ မစ္ဆပိတ္တံ ဝာ နာသာပုဋေ ပက္ခိပေယ္ယုံ။ အသ္သတရီတိ ဝဠဝာယ ကုစ္ဆိသ္မိံ ဂဒ္ရဘသ္သ ဇာတာ။ တသ္သာ ဟိ ဂဟိတဂဗ္ဘာယ ဝိဇာယိတုမသက္ကောန္တိယာ ဥဒရံ ဖာလေတ္ဝာ ပောတကံ နီဟရန္တိ။ တေနာဟ ‘‘အတ္တဝဓာယ ဂဗ္ဘံ ဂဏ္ဟာတီ’’တိ။
335.Nāsāyapittaṃ bhindeyyunti acchapittaṃ vā macchapittaṃ vā nāsāpuṭe pakkhipeyyuṃ. Assatarīti vaḷavāya kucchismiṃ gadrabhassa jātā. Tassā hi gahitagabbhāya vijāyitumasakkontiyā udaraṃ phāletvā potakaṃ nīharanti. Tenāha ‘‘attavadhāya gabbhaṃ gaṇhātī’’ti.
၃၃၉. ပောတ္ထနိကန္တိ ဆုရိကံ, ‘‘ခရ’’န္တိပိ ဝုစ္စတိ။
339.Potthanikanti churikaṃ, ‘‘khara’’ntipi vuccati.
၃၄၂. မာ ကုဉ္ဇရ နာဂမာသဒောတိ ဟေ ကုဉ္ဇရ ဗုဒ္ဓနာဂံ ဝဓကစိတ္တေန မာ ဥပဂစ္ဆ။ ဒုက္ခန္တိ ဒုက္ခကာရဏတ္တာ ဒုက္ခံ။ ဣတောတိ ဣတော ဇာတိတော။ ယတောတိ ယသ္မာ, ယန္တသ္သ ဝာ, ဂစ္ဆန္တသ္သာတိ အတ္ထော။ မာ စ မဒောတိ မဒော တယာ န ကာတဗ္ဗောတိ အတ္ထော။
342.Mākuñjara nāgamāsadoti he kuñjara buddhanāgaṃ vadhakacittena mā upagaccha. Dukkhanti dukkhakāraṇattā dukkhaṃ. Itoti ito jātito. Yatoti yasmā, yantassa vā, gacchantassāti attho. Mā ca madoti mado tayā na kātabboti attho.
၃၄၃. တိကဘောဇနန္တိ တီဟိ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ ဘောဇနံ, တတော အဓိကေဟိ ဧကတော ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဘုဉ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋနကံ ဂဏဘောဇနပဋိပက္ခံ ဘောဇနန္တိ အတ္ထော။ ကောကာလိကောတိအာဒီနိ ဒေဝဒတ္တပရိသာယ ဂဏပာမောက္ခာနံ နာမာနိ။ ကပ္ပန္တိ မဟာနိရယေ အာယုကပ္ပံ, တံ အန္တရကပ္ပန္တိ ကေစိ။ ကေစိ ပန ‘‘အသင္ခ္ယေယ္ယကပ္ပ’’န္တိ။
343.Tikabhojananti tīhi bhuñjitabbaṃ bhojanaṃ, tato adhikehi ekato paṭiggahetvā bhuñjituṃ na vaṭṭanakaṃ gaṇabhojanapaṭipakkhaṃ bhojananti attho. Kokālikotiādīni devadattaparisāya gaṇapāmokkhānaṃ nāmāni. Kappanti mahāniraye āyukappaṃ, taṃ antarakappanti keci. Keci pana ‘‘asaṅkhyeyyakappa’’nti.
ဆသက္ယပဗ္ဗဇ္ဇာကထာဒိဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi
ဆသက္ယပဗ္ဗဇ္ဇာကထာ • Chasakyapabbajjākathā
ဒေဝဒတ္တဝတ္ထု • Devadattavatthu
ပဉ္စသတ္ထုကထာ • Pañcasatthukathā
အဇာတသတ္တုကုမာရဝတ္ထု • Ajātasattukumāravatthu
နာဠာဂိရိပေသနံ • Nāḷāgiripesanaṃ
ပဉ္စဝတ္ထုယာစနကထာ • Pañcavatthuyācanakathā
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā
ဆသက္ယပဗ္ဗဇ္ဇာကထာ • Chasakyapabbajjākathā
ပကာသနီယကမ္မာဒိကထာ • Pakāsanīyakammādikathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ဆသက္ယပဗ္ဗဇ္ဇာကထာဝဏ္ဏနာ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ပဉ္စသတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ • Pañcasatthukathāvaṇṇanā
နာဠာဂိရိပေသနကထာဝဏ္ဏနာ • Nāḷāgiripesanakathāvaṇṇanā
ပဉ္စဝတ္ထုယာစနကထာဝဏ္ဏနာ • Pañcavatthuyācanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ဆသက္ယပဗ္ဗဇ္ဇာကထာဝဏ္ဏနာ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi
ဆသက္ယပဗ္ဗဇ္ဇာကထာ • Chasakyapabbajjākathā
ပကာသနီယကမ္မာဒိကထာ • Pakāsanīyakammādikathā