| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā |
7. සඞ්‌ඝභෙදකක්‌ඛන්‌ධකො
7. Saṅghabhedakakkhandhako
ඡසක්‍යපබ්‌බජ්‌ජාකථාදිවණ්‌ණනා
Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā
330. සඞ්‌ඝභෙදකක්‌ඛන්‌ධකෙ පාළියං අනුපියං නාමාති අනුපියා නාම. හෙට්‌ඨා පාසාදාති පාසාදතො හෙට්‌ඨා හෙට්‌ඨිමතලං, ‘‘හෙට්‌ඨාපාසාද’’න්‌තිපි පාඨො. අභිනෙතබ්‌බන්‌ති වපිතඛෙත්‌තෙසු පවෙසෙතබ්‌බං. නින්‌නෙතබ්‌බන්‌ති තතො නීහරිතබ්‌බං. නිද්‌ධාපෙතබ්‌බන්‌ති සස්‌සදූසකතිණාදීනි උද්‌ධරිතබ්‌බං. උජුං කාරාපෙතබ්‌බන්‌ති පුඤ්‌ජං කාරාපෙතබ්‌බං, අයමෙව වා පාඨො.
330. Saṅghabhedakakkhandhake pāḷiyaṃ anupiyaṃ nāmāti anupiyā nāma. Heṭṭhā pāsādāti pāsādato heṭṭhā heṭṭhimatalaṃ, ‘‘heṭṭhāpāsāda’’ntipi pāṭho. Abhinetabbanti vapitakhettesu pavesetabbaṃ. Ninnetabbanti tato nīharitabbaṃ. Niddhāpetabbanti sassadūsakatiṇādīni uddharitabbaṃ. Ujuṃ kārāpetabbanti puñjaṃ kārāpetabbaṃ, ayameva vā pāṭho.
332. පරදත්‌තොති පරෙහි දින්‌නපච්‌චයෙහි පවත්‌තමානො. මිගභූතෙන චෙතසාති කත්‌ථචි අලග්‌ගතාය මිගස්‌ස විය ජාතෙන චිත්‌තෙන.
332.Paradattoti parehi dinnapaccayehi pavattamāno. Migabhūtena cetasāti katthaci alaggatāya migassa viya jātena cittena.
333. මනොමයං කායන්‌ති ඣානමනෙන නිබ්‌බත්‌තං බ්‍රහ්‌මකායං, ‘‘කිං නු ඛො අහං පසාදෙය්‍යං, යස්‌මිං මෙ පසන්‌නෙ බහුලාභසක්‌කාරො උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යා’’ති පඨමං උප්‌පන්‌නපරිවිතක්‌කස්‌ස මන්‌දපරියුට්‌ඨානතාය දෙවදත්‌තස්‌ස තස්‌මිං ඛණෙ ඣානපරිහානි නාහොසි, පච්‌ඡා එව අහොසීති දට්‌ඨබ්‌බං. තෙනාහ ‘‘සහ චිත්‌තුප්‌පාදා’’තිආදි. ද්‌වෙ වා තීණි වා මාගධකානි ගාමඛෙත්‌තානීති එත්‌ථ මගධරට්‌ඨෙ ඛුද්‌දකං ගාමඛෙත්‌තං ගාවුතමත්‌තං, මජ්‌ඣිමං පන දියඩ්‌ඪගාවුතමත්‌තං, මහන්‌තං අනෙකයොජනම්‌පි හොති. තෙසු මජ්‌ඣිමෙන ගාමඛෙත්‌තෙන ද්‌වෙ වා ඛුද්‌දකෙන තීණි වා ගාමඛෙත්‌තානි, තස්‌ස සරීරං තිගාවුතප්‌පමාණො අත්‌තභාවොති වුත්‌තං හොති.
333.Manomayaṃ kāyanti jhānamanena nibbattaṃ brahmakāyaṃ, ‘‘kiṃ nu kho ahaṃ pasādeyyaṃ, yasmiṃ me pasanne bahulābhasakkāro uppajjeyyā’’ti paṭhamaṃ uppannaparivitakkassa mandapariyuṭṭhānatāya devadattassa tasmiṃ khaṇe jhānaparihāni nāhosi, pacchā eva ahosīti daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘saha cittuppādā’’tiādi. Dve vā tīṇi vā māgadhakāni gāmakhettānīti ettha magadharaṭṭhe khuddakaṃ gāmakhettaṃ gāvutamattaṃ, majjhimaṃ pana diyaḍḍhagāvutamattaṃ, mahantaṃ anekayojanampi hoti. Tesu majjhimena gāmakhettena dve vā khuddakena tīṇi vā gāmakhettāni, tassa sarīraṃ tigāvutappamāṇo attabhāvoti vuttaṃ hoti.
334. සත්‌ථාරොති ගණසත්‌ථාරො. නාස්‌සස්‌සාති න එතස්‌ස භවෙය්‍ය. තන්‌ති සත්‌ථාරං. තෙනාති අමනාපෙන. සම්‌මන්‌නතීති චීවරාදිනා අම්‌හාකං සම්‌මානං කරොති, පරෙහි වා අයං සත්‌ථා සම්‌මානීයතීති අත්‌ථො.
334.Satthāroti gaṇasatthāro. Nāssassāti na etassa bhaveyya. Tanti satthāraṃ. Tenāti amanāpena. Sammannatīti cīvarādinā amhākaṃ sammānaṃ karoti, parehi vā ayaṃ satthā sammānīyatīti attho.
335. නාසාය පිත්‌තං භින්‌දෙය්‍යුන්‌ති අච්‌ඡපිත්‌තං වා මච්‌ඡපිත්‌තං වා නාසාපුටෙ පක්‌ඛිපෙය්‍යුං. අස්‌සතරීති වළවාය කුච්‌ඡිස්‌මිං ගද්‍රභස්‌ස ජාතා. තස්‌සා හි ගහිතගබ්‌භාය විජායිතුමසක්‌කොන්‌තියා උදරං ඵාලෙත්‌වා පොතකං නීහරන්‌ති. තෙනාහ ‘‘අත්‌තවධාය ගබ්‌භං ගණ්‌හාතී’’ති.
335.Nāsāyapittaṃ bhindeyyunti acchapittaṃ vā macchapittaṃ vā nāsāpuṭe pakkhipeyyuṃ. Assatarīti vaḷavāya kucchismiṃ gadrabhassa jātā. Tassā hi gahitagabbhāya vijāyitumasakkontiyā udaraṃ phāletvā potakaṃ nīharanti. Tenāha ‘‘attavadhāya gabbhaṃ gaṇhātī’’ti.
339. පොත්‌ථනිකන්‌ති ඡුරිකං, ‘‘ඛර’’න්‌තිපි වුච්‌චති.
339.Potthanikanti churikaṃ, ‘‘khara’’ntipi vuccati.
342. මා කුඤ්‌ජර නාගමාසදොති හෙ කුඤ්‌ජර බුද්‌ධනාගං වධකචිත්‌තෙන මා උපගච්‌ඡ. දුක්‌ඛන්‌ති දුක්‌ඛකාරණත්‌තා දුක්‌ඛං. ඉතොති ඉතො ජාතිතො. යතොති යස්‌මා, යන්‌තස්‌ස වා, ගච්‌ඡන්‌තස්‌සාති අත්‌ථො. මා ච මදොති මදො තයා න කාතබ්‌බොති අත්‌ථො.
342.Mākuñjara nāgamāsadoti he kuñjara buddhanāgaṃ vadhakacittena mā upagaccha. Dukkhanti dukkhakāraṇattā dukkhaṃ. Itoti ito jātito. Yatoti yasmā, yantassa vā, gacchantassāti attho. Mā ca madoti mado tayā na kātabboti attho.
343. තිකභොජනන්‌ති තීහි භුඤ්‌ජිතබ්‌බං භොජනං, තතො අධිකෙහි එකතො පටිග්‌ගහෙත්‌වා භුඤ්‌ජිතුං න වට්‌ටනකං ගණභොජනපටිපක්‌ඛං භොජනන්‌ති අත්‌ථො. කොකාලිකොතිආදීනි දෙවදත්‌තපරිසාය ගණපාමොක්‌ඛානං නාමානි. කප්‌පන්‌ති මහානිරයෙ ආයුකප්‌පං, තං අන්‌තරකප්‌පන්‌ති කෙචි. කෙචි පන ‘‘අසඞ්‌ඛ්‍යෙය්‍යකප්‌ප’’න්‌ති.
343.Tikabhojananti tīhi bhuñjitabbaṃ bhojanaṃ, tato adhikehi ekato paṭiggahetvā bhuñjituṃ na vaṭṭanakaṃ gaṇabhojanapaṭipakkhaṃ bhojananti attho. Kokālikotiādīni devadattaparisāya gaṇapāmokkhānaṃ nāmāni. Kappanti mahāniraye āyukappaṃ, taṃ antarakappanti keci. Keci pana ‘‘asaṅkhyeyyakappa’’nti.
ඡසක්‍යපබ්‌බජ්‌ජාකථාදිවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / චූළවග්‌ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi
ඡසක්‍යපබ්‌බජ්‌ජාකථා • Chasakyapabbajjākathā
දෙවදත්‌තවත්‌ථු • Devadattavatthu
පඤ්‌චසත්‌ථුකථා • Pañcasatthukathā
අජාතසත්‌තුකුමාරවත්‌ථු • Ajātasattukumāravatthu
නාළාගිරිපෙසනං • Nāḷāgiripesanaṃ
පඤ්‌චවත්‌ථුයාචනකථා • Pañcavatthuyācanakathā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / චූළවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā
ඡසක්‍යපබ්‌බජ්‌ජාකථා • Chasakyapabbajjākathā
පකාසනීයකම්‌මාදිකථා • Pakāsanīyakammādikathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ඡසක්‍යපබ්‌බජ්‌ජාකථාවණ්‌ණනා • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
පඤ්‌චසත්‌ථුකථාවණ්‌ණනා • Pañcasatthukathāvaṇṇanā
නාළාගිරිපෙසනකථාවණ්‌ණනා • Nāḷāgiripesanakathāvaṇṇanā
පඤ්‌චවත්‌ථුයාචනකථාවණ්‌ණනා • Pañcavatthuyācanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / ඡසක්‍යපබ්‌බජ්‌ජාකථාවණ්‌ණනා • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi
ඡසක්‍යපබ්‌බජ්‌ජාකථා • Chasakyapabbajjākathā
පකාසනීයකම්‌මාදිකථා • Pakāsanīyakammādikathā
