Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā |
༧. སངྒྷབྷེདཀཀྑནྡྷཀོ
7. Saṅghabhedakakkhandhako
ཚསཀྱཔབྦཛྫཱཀཐཱདིཝཎྞནཱ
Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā
༣༣༠. སངྒྷབྷེདཀཀྑནྡྷཀེ པཱལི༹ཡཾ ཨནུཔིཡཾ ནཱམཱཏི ཨནུཔིཡཱ ནཱམ། ཧེཊྛཱ པཱསཱདཱཏི པཱསཱདཏོ ཧེཊྛཱ ཧེཊྛིམཏལཾ, ‘‘ཧེཊྛཱཔཱསཱད’’ནྟིཔི པཱཋོ། ཨབྷིནེཏབྦནྟི ཝཔིཏཁེཏྟེསུ པཝེསེཏབྦཾ། ནིནྣེཏབྦནྟི ཏཏོ ནཱིཧརིཏབྦཾ། ནིདྡྷཱཔེཏབྦནྟི སསྶདཱུསཀཏིཎཱདཱིནི ཨུདྡྷརིཏབྦཾ། ཨུཛུཾ ཀཱརཱཔེཏབྦནྟི པུཉྫཾ ཀཱརཱཔེཏབྦཾ, ཨཡམེཝ ཝཱ པཱཋོ།
330. Saṅghabhedakakkhandhake pāḷiyaṃ anupiyaṃ nāmāti anupiyā nāma. Heṭṭhā pāsādāti pāsādato heṭṭhā heṭṭhimatalaṃ, ‘‘heṭṭhāpāsāda’’ntipi pāṭho. Abhinetabbanti vapitakhettesu pavesetabbaṃ. Ninnetabbanti tato nīharitabbaṃ. Niddhāpetabbanti sassadūsakatiṇādīni uddharitabbaṃ. Ujuṃ kārāpetabbanti puñjaṃ kārāpetabbaṃ, ayameva vā pāṭho.
༣༣༢. པརདཏྟོཏི པརེཧི དིནྣཔཙྩཡེཧི པཝཏྟམཱནོ། མིགབྷཱུཏེན ཙེཏསཱཏི ཀཏྠཙི ཨལགྒཏཱཡ མིགསྶ ཝིཡ ཛཱཏེན ཙིཏྟེན།
332.Paradattoti parehi dinnapaccayehi pavattamāno. Migabhūtena cetasāti katthaci alaggatāya migassa viya jātena cittena.
༣༣༣. མནོམཡཾ ཀཱཡནྟི ཛྷཱནམནེན ནིབྦཏྟཾ བྲཧྨཀཱཡཾ, ‘‘ཀིཾ ནུ ཁོ ཨཧཾ པསཱདེཡྻཾ, ཡསྨིཾ མེ པསནྣེ བཧུལཱབྷསཀྐཱརོ ཨུཔྤཛྫེཡྻཱ’’ཏི པཋམཾ ཨུཔྤནྣཔརིཝིཏཀྐསྶ མནྡཔརིཡུཊྛཱནཏཱཡ དེཝདཏྟསྶ ཏསྨིཾ ཁཎེ ཛྷཱནཔརིཧཱནི ནཱཧོསི, པཙྪཱ ཨེཝ ཨཧོསཱིཏི དཊྛབྦཾ། ཏེནཱཧ ‘‘སཧ ཙིཏྟུཔྤཱདཱ’’ཏིཨཱདི། དྭེ ཝཱ ཏཱིཎི ཝཱ མཱགདྷཀཱནི གཱམཁེཏྟཱནཱིཏི ཨེཏྠ མགདྷརཊྛེ ཁུདྡཀཾ གཱམཁེཏྟཾ གཱཝུཏམཏྟཾ, མཛ྄ཛྷིམཾ པན དིཡཌྜྷགཱཝུཏམཏྟཾ, མཧནྟཾ ཨནེཀཡོཛནམྤི ཧོཏི། ཏེསུ མཛ྄ཛྷིམེན གཱམཁེཏྟེན དྭེ ཝཱ ཁུདྡཀེན ཏཱིཎི ཝཱ གཱམཁེཏྟཱནི, ཏསྶ སརཱིརཾ ཏིགཱཝུཏཔྤམཱཎོ ཨཏྟབྷཱཝོཏི ཝུཏྟཾ ཧོཏི།
333.Manomayaṃ kāyanti jhānamanena nibbattaṃ brahmakāyaṃ, ‘‘kiṃ nu kho ahaṃ pasādeyyaṃ, yasmiṃ me pasanne bahulābhasakkāro uppajjeyyā’’ti paṭhamaṃ uppannaparivitakkassa mandapariyuṭṭhānatāya devadattassa tasmiṃ khaṇe jhānaparihāni nāhosi, pacchā eva ahosīti daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘saha cittuppādā’’tiādi. Dve vā tīṇi vā māgadhakāni gāmakhettānīti ettha magadharaṭṭhe khuddakaṃ gāmakhettaṃ gāvutamattaṃ, majjhimaṃ pana diyaḍḍhagāvutamattaṃ, mahantaṃ anekayojanampi hoti. Tesu majjhimena gāmakhettena dve vā khuddakena tīṇi vā gāmakhettāni, tassa sarīraṃ tigāvutappamāṇo attabhāvoti vuttaṃ hoti.
༣༣༤. སཏྠཱརོཏི གཎསཏྠཱརོ། ནཱསྶསྶཱཏི ན ཨེཏསྶ བྷཝེཡྻ། ཏནྟི སཏྠཱརཾ། ཏེནཱཏི ཨམནཱཔེན། སམྨནྣཏཱིཏི ཙཱིཝརཱདིནཱ ཨམྷཱཀཾ སམྨཱནཾ ཀརོཏི, པརེཧི ཝཱ ཨཡཾ སཏྠཱ སམྨཱནཱིཡཏཱིཏི ཨཏྠོ།
334.Satthāroti gaṇasatthāro. Nāssassāti na etassa bhaveyya. Tanti satthāraṃ. Tenāti amanāpena. Sammannatīti cīvarādinā amhākaṃ sammānaṃ karoti, parehi vā ayaṃ satthā sammānīyatīti attho.
༣༣༥. ནཱསཱཡ པིཏྟཾ བྷིནྡེཡྻུནྟི ཨཙྪཔིཏྟཾ ཝཱ མཙྪཔིཏྟཾ ཝཱ ནཱསཱཔུཊེ པཀྑིཔེཡྻུཾ། ཨསྶཏརཱིཏི ཝལ༹ཝཱཡ ཀུཙྪིསྨིཾ གདྲབྷསྶ ཛཱཏཱ། ཏསྶཱ ཧི གཧིཏགབྦྷཱཡ ཝིཛཱཡིཏུམསཀྐོནྟིཡཱ ཨུདརཾ ཕཱལེཏྭཱ པོཏཀཾ ནཱིཧརནྟི། ཏེནཱཧ ‘‘ཨཏྟཝདྷཱཡ གབྦྷཾ གཎྷཱཏཱི’’ཏི།
335.Nāsāyapittaṃ bhindeyyunti acchapittaṃ vā macchapittaṃ vā nāsāpuṭe pakkhipeyyuṃ. Assatarīti vaḷavāya kucchismiṃ gadrabhassa jātā. Tassā hi gahitagabbhāya vijāyitumasakkontiyā udaraṃ phāletvā potakaṃ nīharanti. Tenāha ‘‘attavadhāya gabbhaṃ gaṇhātī’’ti.
༣༣༩. པོཏྠནིཀནྟི ཚུརིཀཾ, ‘‘ཁར’’ནྟིཔི ཝུཙྩཏི།
339.Potthanikanti churikaṃ, ‘‘khara’’ntipi vuccati.
༣༤༢. མཱ ཀུཉྫར ནཱགམཱསདོཏི ཧེ ཀུཉྫར བུདྡྷནཱགཾ ཝདྷཀཙིཏྟེན མཱ ཨུཔགཙྪ། དུཀྑནྟི དུཀྑཀཱརཎཏྟཱ དུཀྑཾ། ཨིཏོཏི ཨིཏོ ཛཱཏིཏོ། ཡཏོཏི ཡསྨཱ, ཡནྟསྶ ཝཱ, གཙྪནྟསྶཱཏི ཨཏྠོ། མཱ ཙ མདོཏི མདོ ཏཡཱ ན ཀཱཏབྦོཏི ཨཏྠོ།
342.Mākuñjara nāgamāsadoti he kuñjara buddhanāgaṃ vadhakacittena mā upagaccha. Dukkhanti dukkhakāraṇattā dukkhaṃ. Itoti ito jātito. Yatoti yasmā, yantassa vā, gacchantassāti attho. Mā ca madoti mado tayā na kātabboti attho.
༣༤༣. ཏིཀབྷོཛནནྟི ཏཱིཧི བྷུཉྫིཏབྦཾ བྷོཛནཾ, ཏཏོ ཨདྷིཀེཧི ཨེཀཏོ པཊིགྒཧེཏྭཱ བྷུཉྫིཏུཾ ན ཝཊྚནཀཾ གཎབྷོཛནཔཊིཔཀྑཾ བྷོཛནནྟི ཨཏྠོ། ཀོཀཱལིཀོཏིཨཱདཱིནི དེཝདཏྟཔརིསཱཡ གཎཔཱམོཀྑཱནཾ ནཱམཱནི། ཀཔྤནྟི མཧཱནིརཡེ ཨཱཡུཀཔྤཾ, ཏཾ ཨནྟརཀཔྤནྟི ཀེཙི། ཀེཙི པན ‘‘ཨསངྑྱེཡྻཀཔྤ’’ནྟི།
343.Tikabhojananti tīhi bhuñjitabbaṃ bhojanaṃ, tato adhikehi ekato paṭiggahetvā bhuñjituṃ na vaṭṭanakaṃ gaṇabhojanapaṭipakkhaṃ bhojananti attho. Kokālikotiādīni devadattaparisāya gaṇapāmokkhānaṃ nāmāni. Kappanti mahāniraye āyukappaṃ, taṃ antarakappanti keci. Keci pana ‘‘asaṅkhyeyyakappa’’nti.
ཚསཀྱཔབྦཛྫཱཀཐཱདིཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Chasakyapabbajjākathādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / ཙཱུལ༹ཝགྒཔཱལི༹ • Cūḷavaggapāḷi
ཚསཀྱཔབྦཛྫཱཀཐཱ • Chasakyapabbajjākathā
དེཝདཏྟཝཏྠུ • Devadattavatthu
པཉྩསཏྠུཀཐཱ • Pañcasatthukathā
ཨཛཱཏསཏྟུཀུམཱརཝཏྠུ • Ajātasattukumāravatthu
ནཱལཱ༹གིརིཔེསནཾ • Nāḷāgiripesanaṃ
པཉྩཝཏྠུཡཱཙནཀཐཱ • Pañcavatthuyācanakathā
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ཙཱུལ༹ཝགྒ-ཨཊྛཀཐཱ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā
ཚསཀྱཔབྦཛྫཱཀཐཱ • Chasakyapabbajjākathā
པཀཱསནཱིཡཀམྨཱདིཀཐཱ • Pakāsanīyakammādikathā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ཚསཀྱཔབྦཛྫཱཀཐཱཝཎྞནཱ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
པཉྩསཏྠུཀཐཱཝཎྞནཱ • Pañcasatthukathāvaṇṇanā
ནཱལཱ༹གིརིཔེསནཀཐཱཝཎྞནཱ • Nāḷāgiripesanakathāvaṇṇanā
པཉྩཝཏྠུཡཱཙནཀཐཱཝཎྞནཱ • Pañcavatthuyācanakathāvaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ཚསཀྱཔབྦཛྫཱཀཐཱཝཎྞནཱ • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / པཱཙིཏྱཱདིཡོཛནཱཔཱལི༹ • Pācityādiyojanāpāḷi
ཚསཀྱཔབྦཛྫཱཀཐཱ • Chasakyapabbajjākathā
པཀཱསནཱིཡཀམྨཱདིཀཐཱ • Pakāsanīyakammādikathā