Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā

    ౭. సఙ్ఘభేదకక్ఖన్ధకవణ్ణనా

    7. Saṅghabhedakakkhandhakavaṇṇanā

    ఛసక్యపబ్బజ్జాకథావణ్ణనా

    Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā

    ౩౩౦. ‘‘అనుపియం నామా’’తి ఏకవచనేన దిస్సతి, సత్తమియం పన ‘‘అనుపియాయ’’న్తి. ‘‘కాళుదాయిప్పభుతయో దస దూతా’’తి పాఠో. ‘‘న హేట్ఠాపాసాదా న హేట్ఠాపాసాదం వా’’తి లిఖితం.

    330. ‘‘Anupiyaṃ nāmā’’ti ekavacanena dissati, sattamiyaṃ pana ‘‘anupiyāya’’nti. ‘‘Kāḷudāyippabhutayo dasa dūtā’’ti pāṭho. ‘‘Na heṭṭhāpāsādā na heṭṭhāpāsādaṃ vā’’ti likhitaṃ.

    ౩౩౨. పుబ్బే పుబ్బకాలే. ‘‘రఞ్ఞో సతో’’తి చ ‘‘రఞ్ఞోవసతో’’తి చ పాఠో.

    332.Pubbe pubbakāle. ‘‘Rañño sato’’ti ca ‘‘raññovasato’’ti ca pāṭho.

    ౩౩౩. న లాభతణ్హా ఇధ కామతణ్హా, ఝానస్స నేసా పరిహాని హేతు. బుద్ధత్తసీలం పన పత్థయన్తో ఝానాపి నట్ఠోతి. నను పత్తభావనా. మనోమయన్తి ఝానమనోమయం.

    333. Na lābhataṇhā idha kāmataṇhā, jhānassa nesā parihāni hetu. Buddhattasīlaṃ pana patthayanto jhānāpi naṭṭhoti. Nanu pattabhāvanā. Manomayanti jhānamanomayaṃ.

    ౩౩౪. సత్థారోతి గణసత్థారో.

    334.Satthāroti gaṇasatthāro.

    ౩౩౯. పోత్థనికన్తి ఛురికం.

    339.Potthanikanti churikaṃ.

    ౩౪౦. మనుస్సేతి పురిసే.

    340.Manusseti purise.

    ౩౪౧. ఏకరత్తాధికారేన రక్ఖం పచ్చాసీసన్తా ఈదిసాతి దస్సనత్థం ‘‘పఞ్చిమే’’తిఆది వుత్తం. ‘‘పుబ్బే రక్ఖస్సేత’’న్తి వుత్తత్తా మయ్హం పన రక్ఖణే కిచ్చం నత్థీతి దస్సనత్థం వుత్తం. పరూపక్కమేన తథాగతం జీవితా వోరోపేయ్యాతి ఇదం ఆణత్తియా ఆగతత్తా ఏవం వుత్తం.

    341. Ekarattādhikārena rakkhaṃ paccāsīsantā īdisāti dassanatthaṃ ‘‘pañcime’’tiādi vuttaṃ. ‘‘Pubbe rakkhasseta’’nti vuttattā mayhaṃ pana rakkhaṇe kiccaṃ natthīti dassanatthaṃ vuttaṃ. Parūpakkamena tathāgataṃ jīvitā voropeyyāti idaṃ āṇattiyā āgatattā evaṃ vuttaṃ.

    ౩౪౨. మా ఆసదోతి మా వధకచిత్తేన ఉపగచ్ఛ. ఇతోతి ఇమమ్హా జీవితమ్హా. ‘‘యతోతి యస్మా, యతోతి వా గతస్సా’’తి లిఖితం. ‘‘పటికుటితోతి అపసక్కిత్వా సఙ్కుచితో హుత్వా వా పటిసక్కతీ’’తి లిఖితం.

    342.Mā āsadoti mā vadhakacittena upagaccha. Itoti imamhā jīvitamhā. ‘‘Yatoti yasmā, yatoti vā gatassā’’ti likhitaṃ. ‘‘Paṭikuṭitoti apasakkitvā saṅkucito hutvā vā paṭisakkatī’’ti likhitaṃ.

    ౩౪౩. తికభోజనన్తి తీహి భుఞ్జితబ్బభోజనం. ‘‘తికభోజనీయ’’న్తిపి పాఠో. పరికప్పతో హి తిణ్ణం భుఞ్జితుం అనుజానామి, తతో ఉద్ధం గణభోజనమేవ హోతి, తస్సాపి ఇదమేవ వుత్తం. ఇధ అపుబ్బం నత్థి. ‘‘అకతవిఞ్ఞత్తిలద్ధం తిణ్ణం భుఞ్జన్తానం కిఞ్చాపి తం గణభోజనం నామ న హోతి, విఞ్ఞత్తివసేన పన న వట్టతీ’’తి లిఖితం. తయో అత్థవసే పటిచ్చాతి ఏత్థాపి ‘‘మా పాపిచ్ఛాపక్ఖం నిస్సాయ సఙ్ఘం భిన్దేయ్యు’’న్తి పేసలానం భిక్ఖూనం ఫాసువిహారాయాతి యోజేతబ్బం. కులానుద్దయతాయ చాతి కులానం పసాదరక్ఖణత్థం. వజ్జన్తి వజ్జమేవ. ‘‘వజ్జమిమం ఫుసేయ్యా’’తి లిఖితం. ‘‘వజ్జనీయం పుగ్గలం ఫుసేయ్యా’’తి వుత్తం. ‘‘ఇమస్స మనో న ఫుసేయ్యా’’తి వత్తబ్బమ్పి సియా. చక్కభేదన్తి సాసనభేదం. ఆయుకప్పన్తి ఏత్థ కిఞ్చాపి అవీచిమ్హి ఆయుపరిమాణం నత్థి, యేన పన కమ్మేన యత్తకం అనుభవితబ్బం, తస్స ఆయుకప్పన్తి వేదితబ్బం.

    343.Tikabhojananti tīhi bhuñjitabbabhojanaṃ. ‘‘Tikabhojanīya’’ntipi pāṭho. Parikappato hi tiṇṇaṃ bhuñjituṃ anujānāmi, tato uddhaṃ gaṇabhojanameva hoti, tassāpi idameva vuttaṃ. Idha apubbaṃ natthi. ‘‘Akataviññattiladdhaṃ tiṇṇaṃ bhuñjantānaṃ kiñcāpi taṃ gaṇabhojanaṃ nāma na hoti, viññattivasena pana na vaṭṭatī’’ti likhitaṃ. Tayo atthavase paṭiccāti etthāpi ‘‘mā pāpicchāpakkhaṃ nissāya saṅghaṃ bhindeyyu’’nti pesalānaṃ bhikkhūnaṃ phāsuvihārāyāti yojetabbaṃ. Kulānuddayatāya cāti kulānaṃ pasādarakkhaṇatthaṃ. Vajjanti vajjameva. ‘‘Vajjamimaṃ phuseyyā’’ti likhitaṃ. ‘‘Vajjanīyaṃ puggalaṃ phuseyyā’’ti vuttaṃ. ‘‘Imassa mano na phuseyyā’’ti vattabbampi siyā. Cakkabhedanti sāsanabhedaṃ. Āyukappanti ettha kiñcāpi avīcimhi āyuparimāṇaṃ natthi, yena pana kammena yattakaṃ anubhavitabbaṃ, tassa āyukappanti veditabbaṃ.

    ౩౪౫. ‘‘అఞ్ఞతరం ఆసనం గహేత్వా నిసీదీ’’తి వచనతో విసభాగట్ఠానం గతస్స పేసలస్సపి భిక్ఖునో తేసం ఆసనే నిసీదితుం వట్టతీతి సిద్ధం. ఆగిలాయతీతి రుజ్జతి. ఆదేసనాపాటిహారియానుసాసనియాతి తస్స తస్స చిత్తాచారం ఆదిస్స ఆదిస్స దేసనా, ఆదేసనాపాటిహారియానుసాసనీ. ఇద్ధి ఏవ పాటిహారియం ఇద్ధిపాటిహారియం, ఇద్ధిపాటిహారియసంయుత్తాయ అనుసాసనియా ఓవదతీతి అత్థో. నను తం ఆవుసోతి ఏత్థ తం వచనం నను మయా వుత్తోసీతి అత్థో.

    345. ‘‘Aññataraṃ āsanaṃ gahetvā nisīdī’’ti vacanato visabhāgaṭṭhānaṃ gatassa pesalassapi bhikkhuno tesaṃ āsane nisīdituṃ vaṭṭatīti siddhaṃ. Āgilāyatīti rujjati. Ādesanāpāṭihāriyānusāsaniyāti tassa tassa cittācāraṃ ādissa ādissa desanā, ādesanāpāṭihāriyānusāsanī. Iddhi eva pāṭihāriyaṃ iddhipāṭihāriyaṃ, iddhipāṭihāriyasaṃyuttāya anusāsaniyā ovadatīti attho. Nanu taṃ āvusoti ettha taṃ vacanaṃ nanu mayā vuttosīti attho.

    ౩౪౬-౯. సువిక్ఖాలితన్తి సుధోతం. సంఖాదిత్వాతి సుట్ఠు ఖాదిత్వా. ‘‘మహిం వికుబ్బతోతి మహావిసాలో’’తి లిఖితం. తస్స భిసం ఘసమానస్స. తత్థ నదీసు జగ్గతోతి పాలేన్తస్స. ‘‘కిం? హత్థియూథం గన్తు’’న్తి వదన్తి. ‘‘అసంపాతో’తి పాఠో, అపత్తో హుత్వాతి అత్థో’’తి లిఖితం. ‘‘అపాయబహుత్తా పున దస్సితో’’తి వుత్తం. ‘‘ఏవంసతేతి ఏవం అస్స తే ఆసవా’’తి లిఖితం.

    346-9.Suvikkhālitanti sudhotaṃ. Saṃkhāditvāti suṭṭhu khāditvā. ‘‘Mahiṃ vikubbatoti mahāvisālo’’ti likhitaṃ. Tassa bhisaṃ ghasamānassa. Tattha nadīsu jaggatoti pālentassa. ‘‘Kiṃ? Hatthiyūthaṃ gantu’’nti vadanti. ‘‘Asaṃpāto’ti pāṭho, apatto hutvāti attho’’ti likhitaṃ. ‘‘Apāyabahuttā puna dassito’’ti vuttaṃ. ‘‘Evaṃsateti evaṃ assa te āsavā’’ti likhitaṃ.

    ౩౫౦. ‘‘వోసానం పరినిట్ఠానం వా’’తి చ లిఖితం. జాతూతి దళ్హత్థే నిపాతో. మా ఉదపజ్జథాతి మా ఉప్పజ్జేయ్య. ‘‘సో పమాదమనుయుఞ్జన్తో’’తి పాఠో. అనాదరం కుసలేసు. ఉదధి మహాతి కిత్తకో మహా? భేస్మా యావ భయానకో, తావ మహాతి వుత్తం హోతి.

    350.‘‘Vosānaṃ pariniṭṭhānaṃ vā’’ti ca likhitaṃ. Jātūti daḷhatthe nipāto. Mā udapajjathāti mā uppajjeyya. ‘‘So pamādamanuyuñjanto’’ti pāṭho. Anādaraṃ kusalesu. Udadhi mahāti kittako mahā? Bhesmā yāva bhayānako, tāva mahāti vuttaṃ hoti.

    ౩౫౧. న ఖో, ఉపాలి, భిక్ఖునీ సఙ్ఘం భిన్దతీతి ఏత్థ భిక్ఖు సఙ్ఘం న భిన్దతి, భిక్ఖునీ సఙ్ఘం భిన్దతీతి కేచి, నేతం గహేతబ్బం. కేవలం ‘‘సఙ్ఘో’’తి వుత్తే భిక్ఖుసఙ్ఘోవ అధిప్పేతో. ‘‘సఙ్ఘస్స దేతి, ఉభతోసఙ్ఘస్స దేతి చా’’తి (మహావ॰ ౩౭౯) మాతికావచనమ్పి సాధేతి. తస్మిం అధమ్మదిట్ఠిభేదే ధమ్మదిట్ఠి సియా. ‘‘సీలసతిభేదేసుపి సమానో ధమ్మం కాతున్తి సఙ్ఘభేదే వేమతికోపి తాదిసో వా’’తి లిఖితం. వినిధాయాతి అత్తనో వఞ్చనాధిప్పాయతం ఛాదేత్వా.

    351.Na kho, upāli, bhikkhunī saṅghaṃ bhindatīti ettha bhikkhu saṅghaṃ na bhindati, bhikkhunī saṅghaṃ bhindatīti keci, netaṃ gahetabbaṃ. Kevalaṃ ‘‘saṅgho’’ti vutte bhikkhusaṅghova adhippeto. ‘‘Saṅghassa deti, ubhatosaṅghassa deti cā’’ti (mahāva. 379) mātikāvacanampi sādheti. Tasmiṃ adhammadiṭṭhibhede dhammadiṭṭhi siyā. ‘‘Sīlasatibhedesupi samāno dhammaṃ kātunti saṅghabhede vematikopi tādiso vā’’ti likhitaṃ. Vinidhāyāti attano vañcanādhippāyataṃ chādetvā.

    సఙ్ఘభేదకక్ఖన్ధకవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Saṅghabhedakakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / చూళవగ్గ-అట్ఠకథా • Cūḷavagga-aṭṭhakathā
    ఛసక్యపబ్బజ్జాకథా • Chasakyapabbajjākathā
    పకాసనీయకమ్మాదికథా • Pakāsanīyakammādikathā
    సఙ్ఘభేదకకథా • Saṅghabhedakakathā
    ఉపాలిపఞ్హాకథా • Upālipañhākathā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi
    ఛసక్యపబ్బజ్జాకథా • Chasakyapabbajjākathā
    పకాసనీయకమ్మాదికథా • Pakāsanīyakammādikathā
    సఙ్ఘభేదకథా • Saṅghabhedakathā
    ఉపాలిపఞ్హాకథా • Upālipañhākathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact