Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮಾನವತ್ಥುಪಾಳಿ • Vimānavatthupāḷi |
೩. ಛತ್ತಮಾಣವಕವಿಮಾನವತ್ಥು
3. Chattamāṇavakavimānavatthu
೮೮೬.
886.
‘‘ಯೇ ವದತಂ ಪವರೋ ಮನುಜೇಸು, ಸಕ್ಯಮುನೀ ಭಗವಾ ಕತಕಿಚ್ಚೋ।
‘‘Ye vadataṃ pavaro manujesu, sakyamunī bhagavā katakicco;
ಪಾರಗತೋ ಬಲವೀರಿಯಸಮಙ್ಗೀ 1, ತಂ ಸುಗತಂ ಸರಣತ್ಥಮುಪೇಹಿ॥
Pāragato balavīriyasamaṅgī 2, taṃ sugataṃ saraṇatthamupehi.
೮೮೭.
887.
‘‘ರಾಗವಿರಾಗಮನೇಜಮಸೋಕಂ, ಧಮ್ಮಮಸಙ್ಖತಮಪ್ಪಟಿಕೂಲಂ।
‘‘Rāgavirāgamanejamasokaṃ, dhammamasaṅkhatamappaṭikūlaṃ;
ಮಧುರಮಿಮಂ ಪಗುಣಂ ಸುವಿಭತ್ತಂ, ಧಮ್ಮಮಿಮಂ ಸರಣತ್ಥಮುಪೇಹಿ॥
Madhuramimaṃ paguṇaṃ suvibhattaṃ, dhammamimaṃ saraṇatthamupehi.
೮೮೮.
888.
‘‘ಯತ್ಥ ಚ ದಿನ್ನ ಮಹಪ್ಫಲಮಾಹು, ಚತೂಸು ಸುಚೀಸು ಪುರಿಸಯುಗೇಸು।
‘‘Yattha ca dinna mahapphalamāhu, catūsu sucīsu purisayugesu;
ಅಟ್ಠ ಚ ಪುಗ್ಗಲಧಮ್ಮದಸಾ ತೇ, ಸಙ್ಘಮಿಮಂ ಸರಣತ್ಥಮುಪೇಹಿ॥
Aṭṭha ca puggaladhammadasā te, saṅghamimaṃ saraṇatthamupehi.
೮೮೯.
889.
‘‘ನ ತಥಾ ತಪತಿ ನಭೇ ಸೂರಿಯೋ, ಚನ್ದೋ ಚ ನ ಭಾಸತಿ ನ ಫುಸ್ಸೋ।
‘‘Na tathā tapati nabhe sūriyo, cando ca na bhāsati na phusso;
ಯಥಾ ಅತುಲಮಿದಂ ಮಹಪ್ಪಭಾಸಂ, ಕೋ ನು ತ್ವಂ ತಿದಿವಾ ಮಹಿಂ ಉಪಾಗಾ॥
Yathā atulamidaṃ mahappabhāsaṃ, ko nu tvaṃ tidivā mahiṃ upāgā.
೮೯೦.
890.
‘‘ಛಿನ್ದತಿ ರಂಸೀ ಪಭಙ್ಕರಸ್ಸ, ಸಾಧಿಕವೀಸತಿಯೋಜನಾನಿ ಆಭಾ।
‘‘Chindati raṃsī pabhaṅkarassa, sādhikavīsatiyojanāni ābhā;
ರತ್ತಿಮಪಿ ಯಥಾ ದಿವಂ ಕರೋತಿ, ಪರಿಸುದ್ಧಂ ವಿಮಲಂ ಸುಭಂ ವಿಮಾನಂ॥
Rattimapi yathā divaṃ karoti, parisuddhaṃ vimalaṃ subhaṃ vimānaṃ.
೮೯೧.
891.
‘‘ಬಹುಪದುಮವಿಚಿತ್ರಪುಣ್ಡರೀಕಂ, ವೋಕಿಣ್ಣಂ ಕುಸುಮೇಹಿ ನೇಕಚಿತ್ತಂ।
‘‘Bahupadumavicitrapuṇḍarīkaṃ, vokiṇṇaṃ kusumehi nekacittaṃ;
ಅರಜವಿರಜಹೇಮಜಾಲಛನ್ನಂ, ಆಕಾಸೇ ತಪತಿ ಯಥಾಪಿ ಸೂರಿಯೋ॥
Arajavirajahemajālachannaṃ, ākāse tapati yathāpi sūriyo.
೮೯೨.
892.
‘‘ರತ್ತಮ್ಬರಪೀತವಸಸಾಹಿ, ಅಗರುಪಿಯಙ್ಗುಚನ್ದನುಸ್ಸದಾಹಿ।
‘‘Rattambarapītavasasāhi, agarupiyaṅgucandanussadāhi;
ಕಞ್ಚನತನುಸನ್ನಿಭತ್ತಚಾಹಿ, ಪರಿಪೂರಂ ಗಗನಂವ ತಾರಕಾಹಿ॥
Kañcanatanusannibhattacāhi, paripūraṃ gaganaṃva tārakāhi.
೮೯೩.
893.
‘‘ನರನಾರಿಯೋ 3 ಬಹುಕೇತ್ಥನೇಕವಣ್ಣಾ, ಕುಸುಮವಿಭೂಸಿತಾಭರಣೇತ್ಥ ಸುಮನಾ।
‘‘Naranāriyo 4 bahuketthanekavaṇṇā, kusumavibhūsitābharaṇettha sumanā;
೮೯೪.
894.
‘‘ಕಿಸ್ಸ ಸಂಯಮಸ್ಸ 9 ಅಯಂ ವಿಪಾಕೋ, ಕೇನಾಸಿ ಕಮ್ಮಫಲೇನಿಧೂಪಪನ್ನೋ।
‘‘Kissa saṃyamassa 10 ayaṃ vipāko, kenāsi kammaphalenidhūpapanno;
ಯಥಾ ಚ ತೇ ಅಧಿಗತಮಿದಂ ವಿಮಾನಂ, ತದನುಪದಂ ಅವಚಾಸಿ ಇಙ್ಘ ಪುಟ್ಠೋ’’ತಿ॥
Yathā ca te adhigatamidaṃ vimānaṃ, tadanupadaṃ avacāsi iṅgha puṭṭho’’ti.
೮೯೫.
895.
‘‘ಸಯಮಿಧ 11 ಪಥೇ ಸಮೇಚ್ಚ ಮಾಣವೇನ, ಸತ್ಥಾನುಸಾಸಿ ಅನುಕಮ್ಪಮಾನೋ।
‘‘Sayamidha 12 pathe samecca māṇavena, satthānusāsi anukampamāno;
ತವ ರತನವರಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ, ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಚ ಬ್ರವಿತ್ಥ ಛತ್ತೋ॥
Tava ratanavarassa dhammaṃ sutvā, karissāmīti ca bravittha chatto.
೮೯೬.
896.
ನೋತಿ ಪಠಮಂ ಅವೋಚಹಂ 17 ಭನ್ತೇ, ಪಚ್ಛಾ ತೇ ವಚನಂ ತಥೇವಕಾಸಿಂ॥
Noti paṭhamaṃ avocahaṃ 18 bhante, pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ.
೮೯೭.
897.
‘‘ಮಾ ಚ ಪಾಣವಧಂ ವಿವಿಧಂ ಚರಸ್ಸು ಅಸುಚಿಂ,
‘‘Mā ca pāṇavadhaṃ vividhaṃ carassu asuciṃ,
ನ ಹಿ ಪಾಣೇಸು ಅಸಞ್ಞತಂ ಅವಣ್ಣಯಿಂಸು ಸಪ್ಪಞ್ಞಾ।
Na hi pāṇesu asaññataṃ avaṇṇayiṃsu sappaññā;
ನೋತಿ ಪಠಮಂ ಅವೋಚಹಂ ಭನ್ತೇ,
Noti paṭhamaṃ avocahaṃ bhante,
ಪಚ್ಛಾ ತೇ ವಚನಂ ತಥೇವಕಾಸಿಂ॥
Pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ.
೮೯೮.
898.
‘‘ಮಾ ಚ ಪರಜನಸ್ಸ ರಕ್ಖಿತಮ್ಪಿ, ಆದಾತಬ್ಬಮಮಞ್ಞಿಥೋ 19 ಅದಿನ್ನಂ।
‘‘Mā ca parajanassa rakkhitampi, ādātabbamamaññitho 20 adinnaṃ;
ನೋತಿ ಪಠಮಂ ಅವೋಚಹಂ ಭನ್ತೇ, ಪಚ್ಛಾ ವಚನಂ ತಥೇವಕಾಸಿಂ॥
Noti paṭhamaṃ avocahaṃ bhante, pacchā vacanaṃ tathevakāsiṃ.
೮೯೯.
899.
‘‘ಮಾ ಚ ಪರಜನಸ್ಸ ರಕ್ಖಿತಾಯೋ, ಪರಭರಿಯಾ ಅಗಮಾ ಅನರಿಯಮೇತಂ।
‘‘Mā ca parajanassa rakkhitāyo, parabhariyā agamā anariyametaṃ;
ನೋತಿ ಪಠಮಂ ಅವೋಚಹಂ ಭನ್ತೇ, ಪಚ್ಛಾ ತೇ ವಚನಂ ತಥೇವಕಾಸಿಂ।
Noti paṭhamaṃ avocahaṃ bhante, pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ;
೯೦೦.
900.
‘‘ಮಾ ಚ ವಿತಥಂ ಅಞ್ಞಥಾ ಅಭಾಣಿ,
‘‘Mā ca vitathaṃ aññathā abhāṇi,
ನ ಹಿ ಮುಸಾವಾದಂ ಅವಣ್ಣಯಿಂಸು ಸಪ್ಪಞ್ಞಾ।
Na hi musāvādaṃ avaṇṇayiṃsu sappaññā;
ನೋತಿ ಪಠಮಂ ಅವೋಚಹಂ ಭನ್ತೇ, ಪಚ್ಛಾ ತೇ ವಚನಂ ತಥೇವಕಾಸಿಂ॥
Noti paṭhamaṃ avocahaṃ bhante, pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ.
೯೦೧.
901.
‘‘ಯೇನ ಚ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅಪೇತಿ ಸಞ್ಞಾ, ತಂ ಮಜ್ಜಂ ಪರಿವಜ್ಜಯಸ್ಸು ಸಬ್ಬಂ।
‘‘Yena ca purisassa apeti saññā, taṃ majjaṃ parivajjayassu sabbaṃ;
ನೋತಿ ಪಠಮಂ ಅವೋಚಹಂ ಭನ್ತೇ, ಪಚ್ಛಾ ತೇ ವಚನಂ ತಥೇವಕಾಸಿಂ॥
Noti paṭhamaṃ avocahaṃ bhante, pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ.
೯೦೨.
902.
‘‘ಸ್ವಾಹಂ ಇಧ ಪಞ್ಚ ಸಿಕ್ಖಾ ಕರಿತ್ವಾ, ಪಟಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಧಮ್ಮೇ।
‘‘Svāhaṃ idha pañca sikkhā karitvā, paṭipajjitvā tathāgatassa dhamme;
ದ್ವೇಪಥಮಗಮಾಸಿಂ ಚೋರಮಜ್ಝೇ, ತೇ ಮಂ ತತ್ಥ ವಧಿಂಸು ಭೋಗಹೇತು॥
Dvepathamagamāsiṃ coramajjhe, te maṃ tattha vadhiṃsu bhogahetu.
೯೦೩.
903.
‘‘ಏತ್ತಕಮಿದಂ ಅನುಸ್ಸರಾಮಿ ಕುಸಲಂ, ತತೋ ಪರಂ ನ ಮೇ ವಿಜ್ಜತಿ ಅಞ್ಞಂ।
‘‘Ettakamidaṃ anussarāmi kusalaṃ, tato paraṃ na me vijjati aññaṃ;
೯೦೪.
904.
‘‘ಪಸ್ಸ ಖಣಮುಹುತ್ತಸಞ್ಞಮಸ್ಸ, ಅನುಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ವಿಪಾಕಂ।
‘‘Passa khaṇamuhuttasaññamassa, anudhammappaṭipattiyā vipākaṃ;
ಜಲಮಿವ ಯಸಸಾ ಸಮೇಕ್ಖಮಾನಾ, ಬಹುಕಾ ಮಂ ಪಿಹಯನ್ತಿ ಹೀನಕಮ್ಮಾ॥
Jalamiva yasasā samekkhamānā, bahukā maṃ pihayanti hīnakammā.
೯೦೫.
905.
‘‘ಪಸ್ಸ ಕತಿಪಯಾಯ ದೇಸನಾಯ, ಸುಗತಿಞ್ಚಮ್ಹಿ ಗತೋ ಸುಖಞ್ಚ ಪತ್ತೋ।
‘‘Passa katipayāya desanāya, sugatiñcamhi gato sukhañca patto;
ಯೇ ಚ ತೇ ಸತತಂ ಸುಣನ್ತಿ ಧಮ್ಮಂ, ಮಞ್ಞೇ ತೇ ಅಮತಂ ಫುಸನ್ತಿ ಖೇಮಂ॥
Ye ca te satataṃ suṇanti dhammaṃ, maññe te amataṃ phusanti khemaṃ.
೯೦೬.
906.
‘‘ಅಪ್ಪಮ್ಪಿ ಕತಂ ಮಹಾವಿಪಾಕಂ, ವಿಪುಲಂ ಹೋತಿ 25 ತಥಾಗತಸ್ಸ ಧಮ್ಮೇ।
‘‘Appampi kataṃ mahāvipākaṃ, vipulaṃ hoti 26 tathāgatassa dhamme;
ಪಸ್ಸ ಕತಪುಞ್ಞತಾಯ ಛತ್ತೋ, ಓಭಾಸೇತಿ ಪಥವಿಂ ಯಥಾಪಿ ಸೂರಿಯೋ॥
Passa katapuññatāya chatto, obhāseti pathaviṃ yathāpi sūriyo.
೯೦೭.
907.
‘‘ಕಿಮಿದಂ ಕುಸಲಂ ಕಿಮಾಚರೇಮ, ಇಚ್ಚೇಕೇ ಹಿ ಸಮೇಚ್ಚ ಮನ್ತಯನ್ತಿ।
‘‘Kimidaṃ kusalaṃ kimācarema, icceke hi samecca mantayanti;
ತೇ ಮಯಂ ಪುನರೇವ 27 ಲದ್ಧ ಮಾನುಸತ್ತಂ, ಪಟಿಪನ್ನಾ ವಿಹರೇಮು ಸೀಲವನ್ತೋ॥
Te mayaṃ punareva 28 laddha mānusattaṃ, paṭipannā viharemu sīlavanto.
೯೦೮.
908.
‘‘ಬಹುಕಾರೋ ಅನುಕಮ್ಪಕೋ ಚ ಸತ್ಥಾ, ಇತಿ ಮೇ ಸತಿ ಅಗಮಾ ದಿವಾ ದಿವಸ್ಸ।
‘‘Bahukāro anukampako ca satthā, iti me sati agamā divā divassa;
ಸ್ವಾಹಂ ಉಪಗತೋಮ್ಹಿ ಸಚ್ಚನಾಮಂ, ಅನುಕಮ್ಪಸ್ಸು ಪುನಪಿ ಸುಣೇಮು 29 ಧಮ್ಮಂ॥
Svāhaṃ upagatomhi saccanāmaṃ, anukampassu punapi suṇemu 30 dhammaṃ.
೯೦೯.
909.
‘‘ಯೇ ಚಿಧ 31 ಪಜಹನ್ತಿ ಕಾಮರಾಗಂ, ಭವರಾಗಾನುಸಯಞ್ಚ ಪಹಾಯ ಮೋಹಂ।
‘‘Ye cidha 32 pajahanti kāmarāgaṃ, bhavarāgānusayañca pahāya mohaṃ;
ನ ಚ ತೇ ಪುನಮುಪೇನ್ತಿ ಗಬ್ಭಸೇಯ್ಯಂ, ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಗತಾ ಹಿ ಸೀತಿಭೂತಾ’’ತಿ॥
Na ca te punamupenti gabbhaseyyaṃ, parinibbānagatā hi sītibhūtā’’ti.
ಛತ್ತಮಾಣವಕವಿಮಾನಂ ತತಿಯಂ।
Chattamāṇavakavimānaṃ tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ವಿಮಾನವತ್ಥು-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā / ೩. ಛತ್ತಮಾಣವಕವಿಮಾನವಣ್ಣನಾ • 3. Chattamāṇavakavimānavaṇṇanā