| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มิลินฺทปญฺหปาฬิ • Milindapañhapāḷi |
๓. ฉตฺตงฺคปโญฺห
3. Chattaṅgapañho
๓. ‘‘ภเนฺต นาคเสน, ‘ฉตฺตสฺส ตีณิ องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ ตีณิ องฺคานิ คเหตพฺพานี’’ติ? ‘‘ยถา, มหาราช, ฉตฺตํ อุปริ มุทฺธนิ จรติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน กิเลสานํ อุปริ มุทฺธนิ จเรน ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, ฉตฺตสฺส ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ
3. ‘‘Bhante nāgasena, ‘chattassa tīṇi aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni tīṇi aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, chattaṃ upari muddhani carati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena kilesānaṃ upari muddhani carena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, chattassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, ฉตฺตํ มุทฺธนุปตฺถมฺภํ โหติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน โยนิโส มนสิการุปตฺถเมฺภน ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, ฉตฺตสฺส ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, chattaṃ muddhanupatthambhaṃ hoti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena yoniso manasikārupatthambhena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, chattassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, ฉตฺตํ วาตาตปเมฆวุฎฺฐิโย ปฎิหนติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน นานาวิธทิฎฺฐิปุถุสมณพฺราหฺมณานํ 1 มตวาตติวิธคฺคิสนฺตาปกิเลสวุฎฺฐิโย ปฎิหนฺตพฺพา ฯ อิทํ, มหาราช, ฉตฺตสฺส ตติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตเมฺปตํ, มหาราช, เถเรน สาริปุเตฺตน ธมฺมเสนาปตินา –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, chattaṃ vātātapameghavuṭṭhiyo paṭihanati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena nānāvidhadiṭṭhiputhusamaṇabrāhmaṇānaṃ 2 matavātatividhaggisantāpakilesavuṭṭhiyo paṭihantabbā . Idaṃ, mahārāja, chattassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena sāriputtena dhammasenāpatinā –
‘‘‘ยถาปิ ฉตฺตํ วิปุลํ, อจฺฉิทฺทํ ถิรสํหิตํ;
‘‘‘Yathāpi chattaṃ vipulaṃ, acchiddaṃ thirasaṃhitaṃ;
วาตาตปํ นิวาเรติ, มหตี เมฆวุฎฺฐิโยฯ
Vātātapaṃ nivāreti, mahatī meghavuṭṭhiyo.
‘‘‘ตเถว พุทฺธปุโตฺตปิ, สีลฉตฺตธโร สุจิ;
‘‘‘Tatheva buddhaputtopi, sīlachattadharo suci;
กิเลสวุฎฺฐิํ วาเรติ, สนฺตาปติวิธคฺคโย’’’ติฯ
Kilesavuṭṭhiṃ vāreti, santāpatividhaggayo’’’ti.
ฉตฺตงฺคปโญฺห ตติโยฯ
Chattaṅgapañho tatiyo.
Footnotes:
