| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / भिक्खुनीविभङ्ग • Bhikkhunīvibhaṅga |
६. छट्ठसिक्खापदं
6. Chaṭṭhasikkhāpadaṃ
९५५. तेन समयेन बुद्धो भगवा सावत्थियं विहरति जेतवने अनाथपिण्डिकस्स आरामे। तेन खो पन समयेन चण्डकाळी भिक्खुनी संसट्ठा विहरति गहपतिनापि गहपतिपुत्तेनपि। या ता भिक्खुनियो अप्पिच्छा…पे॰… ता उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम अय्या चण्डकाळी संसट्ठा विहरिस्सति गहपतिनापि गहपतिपुत्तेनपी’’ति…पे॰… सच्चं किर, भिक्खवे, चण्डकाळी भिक्खुनी संसट्ठा विहरति गहपतिनापि गहपतिपुत्तेनपीति ? ‘‘सच्चं, भगवा’’ति। विगरहि बुद्धो भगवा…पे॰… कथञ्हि नाम, भिक्खवे , चण्डकाळी भिक्खुनी संसट्ठा विहरिस्सति गहपतिनापि गहपतिपुत्तेनपि! नेतं, भिक्खवे, अप्पसन्नानं वा पसादाय…पे॰… एवञ्च पन, भिक्खवे, भिक्खुनियो इमं सिक्खापदं उद्दिसन्तु –
955. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena caṇḍakāḷī bhikkhunī saṃsaṭṭhā viharati gahapatināpi gahapatiputtenapi. Yā tā bhikkhuniyo appicchā…pe… tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma ayyā caṇḍakāḷī saṃsaṭṭhā viharissati gahapatināpi gahapatiputtenapī’’ti…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, caṇḍakāḷī bhikkhunī saṃsaṭṭhā viharati gahapatināpi gahapatiputtenapīti ? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma, bhikkhave , caṇḍakāḷī bhikkhunī saṃsaṭṭhā viharissati gahapatināpi gahapatiputtenapi! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu –
९५६. ‘‘या पन भिक्खुनी संसट्ठा विहरेय्य गहपतिना वा गहपतिपुत्तेन वा सा भिक्खुनी भिक्खुनीहि एवमस्स वचनीया – ‘माय्ये, संसट्ठा विहरि गहपतिनापि गहपतिपुत्तेनपि। विविच्चाय्ये; विवेकञ्ञेव भगिनिया सङ्घो वण्णेती’ति। एवञ्च 1 सा भिक्खुनी भिक्खुनीहि वुच्चमाना तथेव पग्गण्हेय्य, सा भिक्खुनी भिक्खुनीहि यावततियं समनुभासितब्बा तस्स पटिनिस्सग्गाय। यावततियञ्चे समनुभासीयमाना तं पटिनिस्सज्जेय्य, इच्चेतं कुसलं; नो चे पटिनिस्सज्जेय्य, पाचित्तिय’’न्ति।
956.‘‘Yāpana bhikkhunī saṃsaṭṭhā vihareyya gahapatinā vā gahapatiputtena vā sā bhikkhunī bhikkhunīhi evamassa vacanīyā – ‘māyye, saṃsaṭṭhā vihari gahapatināpi gahapatiputtenapi. Viviccāyye; vivekaññeva bhaginiyā saṅgho vaṇṇetī’ti. Evañca 2 sā bhikkhunī bhikkhunīhi vuccamānā tatheva paggaṇheyya, sā bhikkhunī bhikkhunīhi yāvatatiyaṃ samanubhāsitabbā tassa paṭinissaggāya. Yāvatatiyañce samanubhāsīyamānā taṃ paṭinissajjeyya, iccetaṃ kusalaṃ; no ce paṭinissajjeyya, pācittiya’’nti.
९५७. या पनाति या यादिसा…पे॰… भिक्खुनीति…पे॰… अयं इमस्मिं अत्थे अधिप्पेता भिक्खुनीति।
957.Yā panāti yā yādisā…pe… bhikkhunīti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā bhikkhunīti.
संसट्ठा नाम अननुलोमिकेन कायिकवाचसिकेन संसट्ठा।
Saṃsaṭṭhā nāma ananulomikena kāyikavācasikena saṃsaṭṭhā.
गहपति नाम यो कोचि अगारं अज्झावसति।
Gahapati nāma yo koci agāraṃ ajjhāvasati.
सा भिक्खुनीति या सा संसट्ठा भिक्खुनी।
Sā bhikkhunīti yā sā saṃsaṭṭhā bhikkhunī.
भिक्खुनीहीति अञ्ञाहि भिक्खुनीहि। या पस्सन्ति या सुणन्ति ताहि वत्तब्बा – ‘‘माय्ये, संसट्ठा विहरि गहपतिनापि गहपतिपुत्तेनपि। विविच्चाय्ये; विवेकञ्ञेव भगिनिया सङ्घो वण्णेती’’ति। दुतियम्पि वत्तब्बा। ततियम्पि वत्तब्बा। सचे पटिनिस्सज्जति, इच्चेतं कुसलं; नो चे पटिनिस्सज्जति, आपत्ति दुक्कटस्स। सुत्वा न वदन्ति, आपत्ति दुक्कटस्स। सा भिक्खुनी सङ्घमज्झम्पि आकड्ढित्वा वत्तब्बा – ‘‘माय्ये , संसट्ठा विहरि गहपतिनापि गहपतिपुत्तेनपि। विविच्चाय्ये; विवेकञ्ञेवभगिनिया सङ्घो वण्णेती’’ति। दुतियम्पि वत्तब्बा। ततियम्पि वत्तब्बा। सचे पटिनिस्सज्जति, इच्चेतं कुसलं; नो चे पटिनिस्सज्जति, आपत्ति दुक्कटस्स। सा भिक्खुनी समनुभासितब्बा। एवञ्च पन, भिक्खवे, समनुभासितब्बा। ब्यत्ताय भिक्खुनिया पटिबलाय सङ्घो ञापेतब्बो –
Bhikkhunīhīti aññāhi bhikkhunīhi. Yā passanti yā suṇanti tāhi vattabbā – ‘‘māyye, saṃsaṭṭhā vihari gahapatināpi gahapatiputtenapi. Viviccāyye; vivekaññeva bhaginiyā saṅgho vaṇṇetī’’ti. Dutiyampi vattabbā. Tatiyampi vattabbā. Sace paṭinissajjati, iccetaṃ kusalaṃ; no ce paṭinissajjati, āpatti dukkaṭassa. Sutvā na vadanti, āpatti dukkaṭassa. Sā bhikkhunī saṅghamajjhampi ākaḍḍhitvā vattabbā – ‘‘māyye , saṃsaṭṭhā vihari gahapatināpi gahapatiputtenapi. Viviccāyye; vivekaññevabhaginiyā saṅgho vaṇṇetī’’ti. Dutiyampi vattabbā. Tatiyampi vattabbā. Sace paṭinissajjati, iccetaṃ kusalaṃ; no ce paṭinissajjati, āpatti dukkaṭassa. Sā bhikkhunī samanubhāsitabbā. Evañca pana, bhikkhave, samanubhāsitabbā. Byattāya bhikkhuniyā paṭibalāya saṅgho ñāpetabbo –
९५८. ‘‘सुणातु मे, अय्ये, सङ्घो। अयं इत्थन्नामा भिक्खुनी संसट्ठा विहरति गहपतिनापि गहपतिपुत्तेनपि। सा तं वत्थुं न पटिनिस्सज्जति। यदि सङ्घस्स पत्तकल्लं, सङ्घो इत्थन्नामं भिक्खुनिं समनुभासेय्य तस्स वत्थुस्स पटिनिस्सग्गाय। एसा ञत्ति।
958. ‘‘Suṇātu me, ayye, saṅgho. Ayaṃ itthannāmā bhikkhunī saṃsaṭṭhā viharati gahapatināpi gahapatiputtenapi. Sā taṃ vatthuṃ na paṭinissajjati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuniṃ samanubhāseyya tassa vatthussa paṭinissaggāya. Esā ñatti.
‘‘सुणातु मे, अय्ये, सङ्घो। अयं इत्थन्नामा भिक्खुनी संसट्ठा विहरति गहपतिनापि गहपतिपुत्तेनपि। सा तं वत्थुं न पटिनिस्सज्जति। सङ्घो इत्थन्नामं भिक्खुनिं समनुभासति तस्स वत्थुस्स पटिनिस्सग्गाय। यस्सा अय्याय खमति इत्थन्नामाय भिक्खुनिया समनुभासना तस्स वत्थुस्स पटिनिस्सग्गाय, सा तुण्हस्स; यस्सा नक्खमति, सा भासेय्य।
‘‘Suṇātu me, ayye, saṅgho. Ayaṃ itthannāmā bhikkhunī saṃsaṭṭhā viharati gahapatināpi gahapatiputtenapi. Sā taṃ vatthuṃ na paṭinissajjati. Saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuniṃ samanubhāsati tassa vatthussa paṭinissaggāya. Yassā ayyāya khamati itthannāmāya bhikkhuniyā samanubhāsanā tassa vatthussa paṭinissaggāya, sā tuṇhassa; yassā nakkhamati, sā bhāseyya.
‘‘दुतियम्पि एतमत्थं वदामि…पे॰… ततियम्पि एतमत्थं वदामि…पे॰…।
‘‘Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi…pe… tatiyampi etamatthaṃ vadāmi…pe….
‘‘समनुभट्ठा सङ्घेन इत्थन्नामा भिक्खुनी तस्स वत्थुस्स पटिनिस्सग्गाय; खमति सङ्घस्स, तस्मा तुण्ही, एवमेतं धारयामी’’ति।
‘‘Samanubhaṭṭhā saṅghena itthannāmā bhikkhunī tassa vatthussa paṭinissaggāya; khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
ञत्तिया दुक्कटं। द्वीहि कम्मवाचाहि दुक्कटा। कम्मवाचापरियोसाने आपत्ति पाचित्तियस्स।
Ñattiyā dukkaṭaṃ. Dvīhi kammavācāhi dukkaṭā. Kammavācāpariyosāne āpatti pācittiyassa.
९५९. धम्मकम्मे धम्मकम्मसञ्ञा न पटिनिस्सज्जति, आपत्ति पाचित्तियस्स। धम्मकम्मे वेमतिका न पटिनिस्सज्जति, आपत्ति पाचित्तियस्स। धम्मकम्मे अधम्मकम्मसञ्ञा न पटिनिस्सज्जति, आपत्ति पाचित्तियस्स।
959. Dhammakamme dhammakammasaññā na paṭinissajjati, āpatti pācittiyassa. Dhammakamme vematikā na paṭinissajjati, āpatti pācittiyassa. Dhammakamme adhammakammasaññā na paṭinissajjati, āpatti pācittiyassa.
अधम्मकम्मे धम्मकम्मसञ्ञा, आपत्ति दुक्कटस्स। अधम्मकम्मे वेमतिका, आपत्ति दुक्कटस्स। अधम्मकम्मे अधम्मकम्मसञ्ञा, आपत्ति दुक्कटस्स।
Adhammakamme dhammakammasaññā, āpatti dukkaṭassa. Adhammakamme vematikā, āpatti dukkaṭassa. Adhammakamme adhammakammasaññā, āpatti dukkaṭassa.
९६०. अनापत्ति असमनुभासन्तिया, पटिनिस्सज्जन्तिया, उम्मत्तिकाय, आदिकम्मिकायाति।
960. Anāpatti asamanubhāsantiyā, paṭinissajjantiyā, ummattikāya, ādikammikāyāti.
छट्ठसिक्खापदं निट्ठितं।
Chaṭṭhasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / भिक्खुनीविभङ्ग-अट्ठकथा • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ६. छट्ठसिक्खापदवण्णना • 6. Chaṭṭhasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / ६. छट्ठसिक्खापदवण्णना • 6. Chaṭṭhasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ६-९. छट्ठादिसिक्खापदं • 6-9. Chaṭṭhādisikkhāpadaṃ
